අර්ටිගාස් දෙපාර්තමේන්තුව ( ස්පාඤ්ඤ: Departamento de Artigas ,ස්පාඤ්ඤ pronunciation: [aɾˈtiɣas] ) යනු උරුගුවේහි උතුරු දෙසින් පිහිටි දෙපාර්තමේන්තුව වන අතර එය එහි වයඹදිග කලාපයේ පිහිටා ඇත. එහි අගනුවර වන්නේ බ්රසීලියානු ක්වාරායි නගරයට මායිම් වන ආටිගාස් නගරයයි. ආර්ටිගාස් දෙපාර්තමේන්තුව 11,928 square කිලෝmetres (4,605 sq mi) වපසරියකින් යුක්ත වේ, එය රටේ පස්වන විශාලතම ස්ථානය බවට පත් කරයි. 2023 සංගණනයට අනුව ජනගහනය 77,487 කි.
එය උතුරින් සහ නැගෙනහිරින් බ්රසීලයෙන් මායිම් වී ඇති අතර, එයින් කුආරෙයිම් ගඟෙන් වෙන් වේ. දකුණින්, ආටිගාස් දෙපාර්තමේන්තුව සෝල්ටෝ දෙපාර්තමේන්තුවට මායිම් වන අතර, බටහිරින් ආර්ජන්ටිනාව පිහිටා ඇති අතර, එයින් උරුගුවේ ගඟෙන් වෙන් වේ. තවත් රටවල් දෙකක් මායිම් කරන එකම උරුගුවේ දෙපාර්තමේන්තුව ආටිගාස් ය.
උරුගුවේ නිදහස් යුද්ධ සමයේදී ඔරියන්ටල්ස් (උරුගුවේ ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුර වන බණ්ඩා පෙරදිග වැසියන්) හි නායකයා වූ ජෝස් ගර්වාසියෝ ආටිගාස් (1764–1850) ගේ නමින් දෙපාර්තමේන්තුව සහ එහි අගනුවර නම් කර ඇත.
ඉතිහාසය
පූර්ව-කොලොම්බියානු යුගයේදී මෙහි දේශීය කර්මාන්තයක් වර්ධනය වූ අතර එය හොම්බ්රේ ඩෙල් කැටලානෙන්ස් ලෙස හැඳින්වේ.
ප්රාග් ඓතිහාසික අතීතයක හිමිකරු ප්රදේශය, පසුව ස්පාඤ්ඤ සහ පෘතුගීසි අධිරාජ්යයන් අතර "කිසිවෙකුගේ දේශයක්" බවට පත් විය. මුල් ස්වදේශික ආධිපත්යය (චනාස්-චාර්රුවාස්-ගුරානි) ස්වදේශික ජනාවාස සහ පසුව ඇති වූ සංක්රමණික ජනපද මගින් විස්ථාපනය විය.
1884 ඔක්තෝබර් 1 වන දින නීතියෙන් ආටිගාස් දෙපාර්තමේන්තුව නිර්මාණය කරන ලද අතර, එය කලින් සැල්ටෝ දෙපාර්තමේන්තුවට අයත්ව තිබූ භූමියක පිහිටා තිබුණි; එතැන් සිට එය අගනුවර ලෙස විලා ඩි සැන් ඉයුජීනියෝ ලෙස නම් කරන ලද අතර, එය 1915 දී උරුගුවේ ජාතික වීරයා වන ජෝස් ගර්වාසියෝ ආටිගාස්ට උපහාරයක් වශයෙන් එම නමම ඇති දෙපාර්තමේන්තුවේ අගනුවර වන ආටිගාස් යන නම සහිත නගර කාණ්ඩයට මාරු විය. ඔහු පළමු දේශපාලනඥයා සහ පොලිස් ප්රධානියා වන ආටිගාස් කර්නල් කාලෝස් ලෙකුඩර් සමඟ සම්බන්ධ විය.
එහි අගනුවර වන ආටිගාස්, බ්රසීලය සමඟ දේශසීමා ඒකාබද්ධ කිරීම සඳහා " ගුවෙරා ග්රෑන්ඩ් " අවසානයේ සැන් ඉයුජීනියෝ ඩෙල් කුආරෙයිම් යන නාමයෙන් පැමිණේ. එය 1852 සැප්තැම්බර් 12 වන දින ඩොන් කාලෝස් කැටලා විසින් ආරම්භ කරන ලද අතර, ගඟේ අනෙක් පැත්තේ විලා සැන් ජුවාන් බවුටිස්ටා ඉදිරිපිට කුආරෙයිම් ගං ඉවුරේ පිහිටා ඇති හොඳම ස්ථානය ලෙස තෝරා ගන්නා ලදී. එය එවකට ක්වාරායි නගරය බවට පරිවර්තනය වූ හමුදා ජනාවාසයකි.
1829 දී බ්රසීලයට එරෙහි නැගෙනහිර දූත මණ්ඩල ව්යාපාරයෙන් පසු ෆෲක්ටුසෝ රිවේරා සහ ගුරානි සරණාගතයින් විසින් සැන්ටා රෝසා ඩෙල් කුආරෙයිම් නම් නගරයක් ආරම්භ කරන ලද අතර එය දැන් බෙලා යුනියන් ලෙස හැඳින්වේ (බලන්න: තිස් තුන පෙරදිග ). 1852 දී කොලරාඩෝහි බ්රසීල ජාතිකත්වය මිත්ර පාක්ෂිකයින්ට යටත් කිරීමෙන් පසු, ක්වාරීම් නගරයට උතුරින් පිහිටි ප්රදේශය බ්රසීලයට පවරා දෙන ලද අතර එමඟින් ජනගහනය ඉවත් කිරීමට සිදුවිය. එය 1853 දී සැන්ටා රෝසා ඩි ලා බෙලා යුනියන් ක්වාරෙයිම් නමින් නැවත ආරම්භ කරන ලදී. 1929 දී, දූත මණ්ඩල ව්යාපාරයේ ශත සංවත්සරය සනිටුහන් කිරීම සඳහා ජාතික රජය, සෙනෙට් සභාවට පනතක් යවන ලද අතර, එමඟින් බෙලා යුනියන් යන නම ස්ථාපිත කරන ලද අතර, එය ඒ කාලය සඳහා විලා එකක් විය.
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, අර්ටිගාස් ප්රජා කොට්ඨාශය, උරුගුවේ පිළිබඳ තොරතුරු, අර්ටිගාස් ප්රජා කොට්ඨාශය, උරුගුවේ යනු කුමක්ද? අර්ටිගාස් ප්රජා කොට්ඨාශය, උරුගුවේ යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?