අර්නස්ට් රදර්ෆර්ඩ්

අර්නස්ට් රදර්ෆර්ඩ්, නෙල්සන්හි 1 වන බැරන් රදර්ෆර්ඩ්, (30 අගෝස්තු 1871 - 19 ඔක්තෝබර් 1937), පරමාණුක හා න්‍යෂ්ටික භෞතික විද්‍යාවේ පුරෝගාමී පර්යේෂකයෙකු වූ නවසීලන්ත භෞතික විද්‍යාඥයෙකි. ඔහුව විස්තර කර ඇත්තේ "න්‍යෂ්ටික භෞතික විද්‍යාවේ පියා",[7] සහ "මයිකල් ෆැරඩේගෙන් පසු ශ්‍රේෂ්ඨතම පරික්ෂණඥයා" ලෙසයි. 1908 දී ඔහුට රසායන විද්‍යාව සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය පිරිනමන ලදී "මූලද්‍රව්‍යවල විඝටනය සහ විකිරණශීලී ද්‍රව්‍යවල රසායන විද්‍යාව පිළිබඳ ඔහුගේ විමර්ශන සඳහා". ඔහු ප්‍රථම ඕෂනියානු නොබෙල් ත්‍යාගලාභියා වූ අතර, කැනඩාවේ ප්‍රදානය කරන ලද කාර්යය ඉටු කළ පළමු පුද්ගලයා විය.

The Right Honourable The Lord Rutherford of Nelson OM FRS
President of the Royal Society
තනතුර දරමින් 1925–1930
පූර්වප්‍රාප්තිකයා	Sir Charles Scott Sherrington
අනුප්‍රාප්තිකයා	Sir Frederick Gowland Hopkins
පුද්ගලික තොරතුරු
උපත	30 අගෝස්තු 1871(1871-08-30) Brightwater, Tasman District, New Zealand
විපත	19 ඔක්තොම්බර් 1937(1937-10-19) (aged 66) Cambridge, England, UK
පුරවැසිභාවය	British subject
ජාතිකත්වය	New Zealander
පදිංචිය(s)	New Zealand, United Kingdom
අත්සන
උගත් ශාස්ත්‍රාලය	University of Canterbury University of Cambridge
ප්‍රසිද්ධව ඇත්තේ	Discovery of alpha and beta radioactivity Discovery of atomic nucleus (Rutherford model) Rutherford scattering Rutherford backscattering spectroscopy Discovery of proton Rutherford (unit) Coining the term 'artificial disintegration'
සම්මාන	Rumford Medal (1904) Nobel Prize in Chemistry (1908) Barnard Medal (1910) Elliott Cresson Medal (1910) Matteucci Medal (1913) Copley Medal (1922) Franklin Medal (1924) Albert Medal (1928) Faraday Medal (1930) Wilhelm Exner Medal (1936)
Scientific career
ක්ෂේත්‍රය	Physics and Chemistry
ආයතන	McGill University University of Manchester University of Cambridge
Academic advisors	Alexander Bickerton J. J. Thomson
ආචාර්ය සිසුන්	Nazir Ahmed Norman Alexander Edward Victor Appleton Robert William Boyle James Chadwick Rafi Muhammad Chaudhry Norman Feather Daulat Singh Kothari Alexander MacAulay Cecil Powell Henry DeWolf Smyth Ernest Walton Evan James Williams C. E. Wynn-Williams Yulii Borisovich Khariton
Other notable students	Edward Andrade Edward Victor Appleton Patrick Blackett Niels Bohr Bertram Boltwood Harriet Brooks Teddy Bullard John Cockcroft Charles Galton Darwin Charles Drummond Ellis Kazimierz Fajans Hans Geiger Otto Hahn Douglas Hartree Pyotr Kapitsa George Laurence Iven Mackay Ernest Marsden Mark Oliphant Thomas Royds Frederick Soddy
ආභාෂය ලැබුවේ	Henry Moseley Hans Geiger Albert Beaumont Wood

රදර්ෆර්ඩ්ගේ සොයාගැනීම් අතර විකිරණශීලී අර්ධ ආයුෂ සංකල්පය, රේඩෝන් විකිරණශීලී මූලද්‍රව්‍ය සහ ඇල්ෆා සහ බීටා විකිරණවල විභේදනය සහ නම් කිරීම ඇතුළත් වේ. තෝමස් රොයිඩ්ස් සමඟ එක්ව, ඇල්ෆා විකිරණ හීලියම් න්යෂ්ටි වලින් සමන්විත බව ඔප්පු කිරීමේ ගෞරවය රදර්ෆර්ඩ්ට හිමි වේ. 1911 දී ඔහු පරමාණුවල ආරෝපණය ඉතා කුඩා න්‍යෂ්ටියක් තුළ සංකේන්ද්‍රණය වී ඇති බව න්‍යාය කළේය. ඔහු මෙම න්‍යායට පැමිණියේ හාන්ස් ගයිගර් සහ අර්නස්ට් මාර්ස්ඩන් විසින් සිදු කරන ලද රන් තීරු අත්හදා බැලීමේදී රදර්ෆර්ඩ් විසිරීම පිළිබඳ ඔහුගේ සොයාගැනීම සහ අර්ථ නිරූපණය මගිනි. 1912 දී ඔහු නීල්ස් බෝර්ට තම රසායනාගාරයට සම්බන්ධ වන ලෙස ආරාධනා කළ අතර එය පරමාණුක බෝර්-රදර්ෆර්ඩ් ආකෘතියට මඟ පෑදුවේය. 1917 දී ඔහු නයිට්‍රජන් න්‍යෂ්ටික ඇල්ෆා අංශුවලින් බෝම්බ හෙලන ලද අත්හදා බැලීම් සිදු කරමින් ප්‍රථම කෘත්‍රිම න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාව සිදු කළේය. මෙම පරීක්ෂණ මගින් උප පරමාණුක අංශුවක විමෝචනය සොයා ගැනීමට ඔහු මුලදී "හයිඩ්‍රජන් පරමාණුව" ලෙස හැඳින්වූ නමුත් පසුව (වඩාත් නිවැරදිව) ප්‍රෝටෝනය ලෙස නම් කරන ලදී. හෙන්රි මොස්ලි සමඟ එක්ව පරමාණුක සංඛ්‍යාකරණ පද්ධතිය සංවර්ධනය කිරීමේ ගෞරවය ද ඔහුට හිමි වේ. ඔහුගේ අනෙකුත් ජයග්‍රහණ අතර ගුවන්විදුලි සන්නිවේදන ක්ෂේත්‍රවල දියුණුව ඇතුළත් වේ

අමතර අවධානයට

• Bateman equation
• Hydrophone
• Magnetic detector
• Neutron generator
• Royal Society of New Zealand
• Rutherford (unit)
• Rutherfordine
• The Rutherford Journal
• List of presidents of the Royal Society

පාදසටහන්

මූලාශ්‍ර