බ්රසල්ස්, නිල වශයෙන් බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය, යනු බෙල්ජියමේ අගනුවර වන බ්රසල්ස් නගරය ඇතුළුව මහ නගර සභා 19 කින් සමන්විත බෙල්ජියමේ කලාපයකි. බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය රටේ මධ්යම කොටසේ පිහිටා ඇත. එය බෙල්ජියමේ ප්රංශ ප්රජාව සහ ෆ්ලෙමිෂ් ප්රජාව යන දෙකෙහිම කොටසක් වන අතර එය ෆ්ලෙමිෂ් කලාපයෙන් (ෆ්ලැන්ඩර්ස්) වෙන්ව පිහිටා ඇති අතර එය වටපිටාවක් සාදයි, සහ දකුණට කිලෝමීටර 4 (සැතපුම් 2.5) ට අඩු දුරකින් පිහිටි වොලූන් කලාපය (වොලෝනියා).
| බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය | |
|---|---|
| Region | |
ධජය Brandmark | |
බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය | |
| ඛණ්ඩාංක: 50°50′48″N 04°21′09″E / 50.84667°N 4.35250°E | |
| Country | Belgium |
| Community | French Community Flemish Community |
| Settled | ආ. 580 |
| County established | c. 870 |
| Founded | 979 |
| City charter granted | 10 June 1229 |
| Region established | 18 June 1989 |
| ප්රාරම්භකයා | Charles, Duke of Lower Lorraine |
| Capital | City of Brussels |
| Municipalities | List
|
| ආණ්ඩුව / පරිපාලනය | |
| • Executive | Government of the Brussels-Capital Region |
| • Governing parties (2019–present) | PS, DéFI, Ecolo; Open Vld, Vooruit, Groen |
| • Minister-President | Rudi Vervoort (PS) |
| • Legislature | Parliament of the Brussels-Capital Region |
| • Speaker | Bertin Mampaka Mankamba (MR) |
| සරිය | |
| • Region/City | 162.42 කිමී2 (62.71 සතරැස් සැත) |
| උන්නතාංශය | 13 මී (43 අඩි) |
| ජනගහණය(1 January 2024) | |
| • Region/City | 1,249,597 |
| • ඝණත්වය | 7,700/කිමී2 (20,000/වර්ග සැත) |
| • පුරවර | 2,500,000 |
| ජනනාමය(න්) |
|
| Demographics | |
| • Official languages | French • Dutch |
| • Ethnic groups | 22% Belgians 78% others • 41.8% non-European |
| GDP | |
| • Region/City | €103.285 billion (2023) |
| • Metro | €200.457 billion (2022) |
| වේලා කලාප | CET (UTC+1) |
| • ගිම්හානය (DST) | CEST (UTC+2) |
| Postal code(s) | 42 postal codes |
| දුරකථන කේතය(න්) | 02 |
| ISO 3166 කේතය | BE-BRU |
| GeoTLD | .brussels |
| HDI (2021) | 0.953 very high · 1st of 11 |
| වෙබ් අඩවිය | be.brussels |
සෙනේ ගඟේ කුඩා ග්රාමීය ජනාවාසයකින් වර්ධනය වී යුරෝපයේ වැදගත් නගර කලාපයක් බවට පත්විය. දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසන් වූ දා සිට, එය ජාත්යන්තර දේශපාලනය සඳහා ප්රධාන මධ්යස්ථානයක් වන අතර බොහෝ ජාත්යන්තර සංවිධාන, දේශපාලනඥයින්, රාජ්ය තාන්ත්රිකයින් සහ සිවිල් සේවකයින්ගේ නිවහන වී ඇත. බ්රසල්ස් යනු යුරෝපීය සංගමයේ තථ්ය අගනුවර වන අතර, එහි පරිපාලන-ව්යවස්ථාදායක, විධායක-දේශපාලන සහ ව්යවස්ථාදායක ශාඛා ඇතුළු ප්රධාන EU ආයතන ගණනාවකට සත්කාරකත්වය සපයන බැවිනි (අධිකරණ ශාඛාව ලක්සම්බර්ග් හි පිහිටා ඇති අතර, යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තුව වසරේ සුළුතරයක් ස්ට්රාස්බර්ග් හි රැස්වේ). මේ නිසා, EU සහ එහි ආයතන විස්තර කිරීම සඳහා එහි නම සමහර විට මෙටනික් ලෙස භාවිතා කරයි. බෙනෙලක්ස් ලේකම් කාර්යාලය සහ නේටෝ මූලස්ථානය ද බ්රසල්ස් හි පිහිටා ඇත.
බ්රසල්ස් යනු බෙල්ජියමේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ කලාපය වන අතර, එය ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඉහළම අගයක් තිබුණද, එය නිවසකට ලබා ගත හැකි අඩුම ආදායම ඇත. බ්රසල්ස් කලාපය කිලෝමීටර් 162 (වර්ග සැතපුම් 63) ආවරණය කරන අතර ජනගහනය මිලියන 1.2 ඉක්මවයි. එහි පස් ගුණයකින් විශාල අගනගර ප්රදේශය මිලියන 2.5 කට වඩා වැඩි ජනතාවකින් සමන්විත වන අතර එය බෙල්ජියමේ විශාලතම වේ. එය ෆ්ලෙමිෂ් දියමන්තිය ලෙස හැඳින්වෙන ගෙන්ට්, ඇන්ට්වර්ප් සහ ලියුවන් නගර දෙසට මෙන්ම වොලූන් බ්රබන්ට් පළාත දක්වා විහිදෙන විශාල නගරයක කොටසකි. එහි මුළු ජනගහනය මිලියන 5 කට අධිකය. බෙල්ජියමේ ආර්ථික අගනුවර සහ යුරෝනෙක්ස්ට් බ්රසල්ස් සමඟ බටහිර යුරෝපයේ ඉහළම මූල්ය මධ්යස්ථානයක් ලෙස, බ්රසල්ස් ඇල්ෆා ගෝලීය නගරයක් ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇත. එය දුම්රිය, මාර්ග සහ ගුවන් ගමනාගමනය සඳහා ජාතික සහ ජාත්යන්තර මධ්යස්ථානයක් ද වන අතර, සමහර විට බෙල්ජියම සමඟ යුරෝපයේ භූගෝලීය, ආර්ථික සහ සංස්කෘතික සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකේ. බ්රසල්ස් මෙට්රෝ යනු බෙල්ජියමේ ඇති එකම වේගවත් ප්රවාහන පද්ධතියයි. ඊට අමතරව, එහි ගුවන් තොටුපළ සහ දුම්රිය ස්ථාන දෙකම රටේ විශාලතම සහ කාර්යබහුලම වේ.
ඓතිහාසික වශයෙන් ලන්දේසි භාෂාව කතා කරන බ්රසල්ස් 19 වන සියවසේ අග භාගයේ සිට ප්රංශ භාෂාවට භාෂා මාරුවක් දුටුවේය. 1989 දී එය නිර්මාණය කළ දා සිට, බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය නිල වශයෙන් ප්රංශ සහ ලන්දේසි භාෂා ද්විභාෂා වී ඇත, ප්රංශ බහුතර භාෂාව සහ භාෂා ෆ්රැන්කා වේ. බ්රසල්ස් ද වැඩි වැඩියෙන් බහුභාෂා වෙමින් පවතී. ඉංග්රීසි බහුලව කතා කරන අතර බොහෝ සංක්රමණිකයින් සහ විදේශිකයන් වෙනත් භාෂා ද කතා කරයි.
බ්රසල්ස් එහි ආහාර සහ ගැස්ට්රොනොමික් දීමනාව (එහි දේශීය වොෆ්ල්, එහි චොකලට්, එහි ප්රංශ ෆ්රයිස් සහ එහි විවිධ බියර් වර්ග ඇතුළුව), මෙන්ම එහි ඓතිහාසික හා වාස්තු විද්යාත්මක සන්ධිස්ථාන සඳහා ප්රසිද්ධය; ඒවායින් සමහරක් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවි ලෙස ලියාපදිංචි කර ඇත. ප්රධාන ආකර්ෂණයන් අතර එහි ඓතිහාසික ග්රෑන්ඩ්-ප්ලේස්/ග්රෝට් මාර්ක්ට් (ප්රධාන චතුරශ්රය), මැනේකන් පිස්, ඇටෝමියම් සහ ලා මොනායි/ඩි මුන්ට් සහ කලා හා ඉතිහාස කෞතුකාගාර වැනි සංස්කෘතික ආයතන ඇතුළත් වේ. බෙල්ජියම් විකට චිත්රවල දිගු සම්ප්රදාය නිසා, බ්රසල්ස් විකට චිත්ර තීරුවේ අගනුවරක් ලෙස ද ප්රශංසා කෙරේ.
සටහන්
- /ˈbrʌsəlz/; ප්රංශ: Bruxelles [bʁysɛl] or [bʁyksɛl] ; ඕලන්ද: Brussel [ˈbrʏsəl]
- ප්රංශ: Région de Bruxelles-Capitale [ʁeʒjɔ̃ də bʁy(k)sɛl kapital] ; ඕලන්ද: Brussels Hoofdstedelijk Gewest [ˈbrʏsəls ˌɦoːftˈsteːdələk xəˈʋɛst]
- Brussels is not formally declared capital of the EU, though its position is spelled out in the Treaty of Amsterdam. See the section dedicated to this issue.
යොමු කිරීම්
- "be.STAT". bestat.statbel.fgov.be. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 31 July 2024.
- "Mini-Bru | IBSA". ibsa.brussels. 9 March 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 17 March 2021.
- "Structuur van de bevolking | Statbel". Statbel.fgov.be (ලන්දේසි බසින්). 14 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 11 January 2020.
- EMN Belgium (2025-06-12). "Belgium's population shows increasing diversity, with 36% having foreign background, according to Statbel". EMN Belgium. සම්ප්රවේශය 2025-09-02.
- "EU regions by GDP, Eurostat". 27 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 18 September 2023.
- "Gross domestic product (GDP) at current market prices by metropolitan regions". ec.europa.eu. 15 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 20 February 2024.
- "Gross domestic product (GDP) at current market prices by metropolitan regions". ec.europa.eu. 15 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. 23 September 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2019-08-18.
- Demey 2007.
- උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;Capitalනමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;Comicනමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - The Belgian Constitution (PDF). Brussels: Belgian House of Representatives. May 2014. p. 5. 10 August 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 10 September 2015.
Article 3: Belgium comprises three Regions: the Flemish Region, the Walloon Region and the Brussels Region. Article 4: Belgium comprises four linguistic regions: the Dutch-speaking region, the French-speaking region, the bilingual region of Brussels-Capital and the German-speaking region.
- "Brussels-Capital Region / Creation". Centre d'Informatique pour la Région Bruxelloise [Brussels Regional Informatics Center]. 2009. 29 April 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 5 June 2009.
Since 18 June 1989, the date of the first regional elections, the Brussels-Capital Region has been an autonomous region comparable to the Flemish and Walloon Regions.
(All text and all but one graphic show the English name as Brussels-Capital Region.) - The Belgian Constitution (PDF). Brussels, Belgium: Belgian House of Representatives. May 2014. p. 63. 10 August 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 10 September 2015.
Article 194: The city of Brussels is the capital of Belgium and the seat of the Federal Government.
- Décret instituant Bruxelles capitale de la Communauté française. Brussels, Belgium: Parliament of the French Community. 4 April 1984. 15 October 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 11 September 2015.
- "The Flemish Community". Belgium.be. 2011-10-24. 1 April 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2018-04-01.
- Decreet betreffende de keuze van Brussel tot hoofdstad van de Vlaamse Gemeenschap (PDF). Brussels, Belgium: Flemish Parliament. 6 March 1984. 7 March 2021 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 11 September 2015.
- "DE BELGISCHE GRONDWET". senate.be. 5 October 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 24 October 2017.
- "Europe | Country profiles | Country profile: Belgium". BBC News. 14 June 2010. 1 July 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 29 June 2010.
- "Protocol (No 6) on the location of the seats of the institutions and of certain bodies, offices, agencies and departments of the European Union, Consolidated version of the Treaty on the Functioning of the European Union, OJ C 83, 30.3.2010, p. 265–265". EUR-Lex. 30 March 2010. 8 July 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 3 August 2010.
- "Spain to ask Brussels for extra year to meet deficit target". Reuters. 10 April 2016. 29 July 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 23 June 2017.
- Rankin, Jennifer (13 June 2017). "Brussels plan could force euro clearing out of UK after Brexit". The Guardian. ISSN 0261-3077. 31 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 23 June 2017.
- "Secrétariat general". A propos du Benelux (ප්රංශ බසින්). 14 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 August 2017.
- "NATO Headquarters". NATO. 16 March 2018. 18 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 August 2017.
- උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;:4නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - Average income in Belgium reached 19,105 euros in 2019. Belgian Federal Government. 26 October 2021. 3 October 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 3 October 2022.
- "Structuur van de bevolking | Statbel". statbel.fgov.be. 14 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 13 August 2020.
- "Statistics Belgium; Population de droit par commune au 1 janvier 2008". 17 September 2008 දින මුල් පිටපත (excel-file) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 17 September 2008. Population of all municipalities in Belgium on 1 January 2008. Retrieved on 18 October 2008.
- "Statistics Belgium; De Belgische Stadsgewesten 2001" (PDF). 29 October 2008 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 19 October 2008. Definitions of metropolitan areas in Belgium. The metropolitan area of Brussels is divided into three levels. First, the central agglomeration (geoperationaliseerde agglomeratie) with 1,451,047 inhabitants (2008-01-01, adjusted to municipal borders). Adding the closest surroundings (suburbs, banlieue or buitenwijken) gives a total of 1,831,496. And, including the outer commuter zone (forensenwoonzone) the population is 2,676,701.
- "Demographia World Urban Areas" (PDF). April 2017. 17 May 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්රවේශය 29 October 2017.
- Van Meeteren et al. 2016.
- "The World According to GaWC 2016". GaWC. 24 April 2017. 10 October 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 22 August 2017.
- "Transportation in Brussels". internations.org. 4 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
- "Brussels Capital Region". coe.int. 19 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2021-12-19.
- NATO. "Belgium and NATO – 1949". NATO. 19 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2021-12-19.
- "Musée Fin-de-Siècle Museum – brusselscard". visit.brussels. 19 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2021-12-19.
- "The Brussels Times – Brussels North is Belgium's busiest train station". 2019-05-02 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
- "Statistics". Brussels Airport Website. 18 March 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
- Schaepdrijver, Sophie de (1990). Elites for the Capital?: Foreign Migration to mid-nineteenth-century Brussels. Amsterdam: Thesis Publishers. ISBN 9789051700688.
- Hughes, Dominic (15 July 2008). "Europe | Analysis: Where now for Belgium?". BBC News. 19 July 2008 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 29 June 2010.
- Philippe Van Parijs (1 March 2016). "Brussels bilingual? Brussels francophone? Both and neither!". The Brussels Times. 2 May 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- Janssens, Rudi (2008). Language use in Brussels and the position of Dutch. Some recent findings (PDF). Brussels Studies. 23 September 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 24 November 2018.
- O'Donnell, Paul; Toebosch, AnneMarie. Multilingualism in Brussels: "I'd Rather Speak English". Journal of Multilingual and Multicultural Development, 2008, v. 29 n. 2 p. 154-169.
- "Gastronomy — Région bruxelloise – Brussels Gewest". be.brussels. 3 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
- "UNESCO heritage in Brussels". 3 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
- "The walls of the comic strip walk in detail". Visit Brussels. 3 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 2018-08-03.
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය, බෙල්ජියම පිළිබඳ තොරතුරු, බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය, බෙල්ජියම යනු කුමක්ද? බ්රසල්ස්-අගනුවර කලාපය, බෙල්ජියම යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?