හව්ලන්ඩ් දූපත (/ˈhaʊlənd/) යනු මධ්යම පැසිෆික් සාගරයේ සමකයට උතුරින් කිලෝමීටර 3100 පමණ දුරින් පිහිටි කොරල් දූපතක් සහ දැඩි ස්වභාව රක්ෂිතයකි. හොනොලුලු සිට නිරිත දෙසින්. මෙම දූපත හවායි සහ ඕස්ට්රේලියාව අතර අඩක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති අතර එය එක්සත් ජනපදයේ සංස්ථාපිත නොවූ, අසංවිධානාත්මක භූමි ප්රදේශයකි . බේකර් දූපත සමඟ එක්ව එය ෆීනික්ස් දූපත් වල කොටසක් සාදයි. සංඛ්යානමය අරමුණු සඳහා, හව්ලන්ඩ් එක්සත් ජනපදයේ කුඩා පිටත දූපත් වලින් එකක් ලෙස කාණ්ඩගත කර ඇත. දූපතට උතුරු-දකුණු අක්ෂයේ දිගටි පිපිඤ්ඤා හැඩයක් ඇත.
2007 අප්රේල් මාසයේදී අභ්යවකාශයේ සිට පෙනෙන හව්ලන්ඩ් දූපත | |
හව්ලන්ඩ් දූපත පැසිෆික් සාගරයේ හව්ලන්ඩ් දූපතේ පිහිටීම | |
| භූගෝල විද්යාව | |
|---|---|
| පිහිටීම | උතුරු පැසිෆික් සාගරය |
| ඛණ්ඩාංක | 0°48′25.84″N 176°36′59.48″W / 0.8071778°N 176.6165222°W |
| දූපත් සමූහය | ෆීනික්ස් දූපත් |
| භූමි ප්රමාණය | 2.6 km2 (1.0 sq mi) |
| දිග | 2.25 කිමී (1.398 සැත) |
| පළල | 0.89 කිමී (0.553 සැත) |
| සමුද්රතීරය | 6.4 කිමී (3.98 සැත) |
| ඉහළම උන්නතාංශය | 3 මී (10 අඩි) |
| පරිපාලනය | |
'අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය | |
| තත්ත්වය | සංස්ථාපිත නොවූ, සංවිධානාත්මක නොවන භූමි ප්රදේශය (එක්සත් ජනපද කුඩා පිටත දූපත්) |
| ජනවිකාසනය | |
| ජනගහනය | 0 (2000) |
| අමතර තොරතුරු | |
| වේලා කලාපය |
|
| හව්ලන්ඩ් දූපත් ජාතික වනජීවී රක්ෂිතය | |
IUCN category Ia (strict nature reserve) | |
| Designated | 1974 |
| Website | fws.gov/refuge/howland-island |
හව්ලන්ඩ් දූපත් ජාතික වනජීවී රක්ෂිතය මුළු දිවයිනම සහ ඒ අවට අක්කර 32,074 (වර්ග කිලෝමීටර 129.80) ජලයෙන් යට වූ භූමියෙන් සමන්විත වේ. එක්සත් ජනපද අභ්යන්තර දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ ඇති දූපත් ප්රදේශයක් ලෙස එක්සත් ජනපද මත්ස්ය හා වනජීවී සේවය විසින් මෙම දූපත කළමනාකරණය කරනු ලැබේ. එය පැසිෆික් දූපත් උරුම සමුද්ර ජාතික ස්මාරකයේ කොටසකි.
වර්තමානයේ මෙම දූපතට ආර්ථික ක්රියාකාරකමක් නොමැත. එය ස්වභාව රක්ෂිතයක් ලෙස කළමනාකරණය කෙරේ. ඇමීලියා අර්හාර්ට් සහ ෆ්රෙඩ් නූනන් සොයමින් සිටි නමුත් 1937 ජූලි 2 වන දින ඔවුන්ගේ සැලසුම්ගත ලොව වටා පියාසැරිය අතරතුර ඔවුන් සහ ඔවුන්ගේ ගුවන් යානය අතුරුදහන් වූ විට එය සොයා ගැනීමට අපොහොසත් වූ දූපත ලෙස එය වඩාත් ප්රසිද්ධය. ඇගේ සැලසුම් කළ නැවතුමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා ඉදිකරන ලද ගුවන් පථ පසුව දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී හානි වූ අතර, නඩත්තු නොකළ අතර ක්රමයෙන් අතුරුදහන් විය. වරායන් හෝ නැව් තටාක නොමැත. මායිම් වන ගල්පර සමුද්ර අනතුරක් ඇති කළ හැකිය. බටහිර වෙරළ තීරයේ වැලි සහිත වෙරළ මැද බෝට්ටු ගොඩබෑමේ ප්රදේශයක් සහ කඩා වැටෙන දිවා ආලෝකයක් ඇත. එක්සත් ජනපද මත්ස්ය හා වනජීවී සේවය විසින් සෑම වසර දෙකකට වරක් මෙම දූපත නැරඹීමට පැමිණේ. 19 වන සියවසේදී ගුවානෝ සඳහා එය කැණීම් කරන ලද අතර, 1930 ගණන්වලදී එය ඇමරිකානු සමක දූපත් ජනපදකරණ ව්යාපෘතිය මගින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. නූතන කාලයේ, එය ස්වභාව රක්ෂිතයක් වන අතර, යටත් විජිතයෙන් ඓතිහාසික නටබුන් කිහිපයක් සහ අර්හාර්ට් ලයිට් ලෙස හැඳින්වෙන ගල් කුළුණක් ඇත.
ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ
දේශගුණය සමකයට ආසන්න වන අතර, සුළු වර්ෂාපතනයක් සහ දැඩි හිරු එළියක් ඇත. නැගෙනහිරින් එන නිරන්තර සුළඟකින් උෂ්ණත්වය තරමක් මධ්යස්ථ වේ. භූමි ප්රදේශය පහත් බිම් සහ වැලි සහිත ය: තරමක් උස් වූ මධ්යම ප්රදේශයක් සහිත පටු දාර සහිත ගල්පරයකින් වට වූ කොරල් දූපතකි. උසම ස්ථානය මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 20 (මීටර් 6.1) ක් පමණ වේ.
ස්වාභාවික මිරිදිය සම්පත් නොමැත. භූ දර්ශනයේ විසිරුණු තණකොළ සහ පුරස්ථි වැල් සහ පහත් වැඩෙන පිසෝනියා ගස් සහ පඳුරු ඇත. 1942 ඇසින් දුටු සාක්ෂිකරුවෙකුගේ විස්තරයක දිවයිනේ මධ්යයේ ඉතා නොගැඹුරු කන්දක් මත "මිය ගිය සහ දිරාපත් වන කෝ ගස්වල පහත් වනයක්" ගැන සඳහන් විය. 2000 දී, විද්යාත්මක ගවේෂණයක් සමඟ පැමිණි අමුත්තෙක් "එක ගසක්වත් නොමැතිව කොරල් වැලි සහිත පැතලි බුල්ඩෝසර් කළ තැනිතලාවක්" සහ යටත් විජිතකරණයෙන් හෝ දෙවන ලෝක යුද්ධයේ ඉදිකිරීම් උත්සාහයන්ගෙන් ගොඩනැගිලිවල සමහර අංශු මාත්ර දුටු බව වාර්තා කළේය. සියලුම ලී සහ ගල් නටබුන්, වෘක්ෂලතාදියෙන් වැසී ඇත.
හව්ලන්ඩ් යනු ප්රධාන වශයෙන් මුහුදු පක්ෂීන්, වෙරළබඩ පක්ෂීන් සහ සමුද්ර වනජීවීන් සඳහා කැදලි තැබීම, නවාතැන් ගැනීම සහ ආහාර සොයන වාසස්ථානයකි. අවට සාගර ජලය සහිත දූපත, බර්ඩ්ලයිෆ් ඉන්ටර්නැෂනල් විසින් වැදගත් කුරුළු ප්රදේශයක් (IBA) ලෙස පිළිගෙන ඇත්තේ එය අඩු ෆ්රිගේට් කුරුල්ලන්, වෙස්මුහුණු බූබි, රතු වලිග සහිත නිවර්තන පක්ෂීන් සහ සූටි ටර්න් වැනි මුහුදු පක්ෂි ජනපද සඳහා සහාය වන නිසා මෙන්ම බ්රිස්ටල්-කලවා සහිත කැරලි සඳහා සංක්රමණික නැවතුම්පොළක් ලෙස සේවය කරන බැවිනි.
ආර්ථිකය
එක්සත් ජනපදය නාවික සැතපුම් 200 (කිලෝමීටර් 370) ක සුවිශේෂී ආර්ථික කලාපයක් සහ දිවයින වටා නාවික සැතපුම් 12 (කිලෝමීටර් 22) ක භෞමික මුහුදක් ඉල්ලා සිටී.
වේලා කලාපය
හව්ලන්ඩ් දූපත ජනාවාස නොවන බැවින්, කිසිදු වේලා කලාපයක් නිශ්චිතව දක්වා නොමැත. එය පිහිටා ඇත්තේ ජාත්යන්තර දින රේඛාව බටහිර (IDLW) ලෙස නම් කර ඇති UTC ට වඩා පැය 12 ක් පිටුපසින් පිහිටි නාවික වේලා කලාපයක් තුළ ය. හව්ලන්ඩ් දූපත සහ බේකර් දූපත මෙම වේලා කලාපය නිරීක්ෂණය කරන පෘථිවියේ ඇති එකම ස්ථාන වේ. මෙම වේලා කලාපය AoE ලෙසද හැඳින්වේ, පෘථිවියේ ඕනෑම තැනක දිනය ගෙවී යන විට කාල පරිච්ඡේදයක් කල් ඉකුත් වන බව පෙන්නුම් කරන දින දර්ශන නාමයකි.
ඉතිහාසය
හොව්ලන්ඩ් දූපත 1856 දී එක්සත් ජනපදය විසින් හිමිකර ගන්නා ලද අතර එම සියවසේ අගභාගයේදී ගුවානෝ සඳහා කැණීම් කරන ලදී. 1930 ගණන්වලදී, දිවයිනේ මිනිස් ක්රියාකාරකම් ආරම්භ වූයේ ස්වල්ප දෙනෙක්, ගොඩනැගිලි කිහිපයක්, දිවා බීකන් එකක් සහ පිරිසිදු කරන ලද ගොඩබෑමේ තීරුවකිනි. ඇමීලියා අර්හාර්ට් ඇගේ දිගු ගුවන් ගමනේදී නැවත කිසි දිනෙක ඇය ගැන ආරංචියක් නොලැබුණු විට ගොඩබෑමට යන දූපත මෙයයි. පර්ල් වරායට පසු දින, දූපතට බෝම්බ හෙලා තවත් කිහිප වතාවක් පහර දෙන ලද අතර, එය දිවා බීකන් එකට හානි කර දෙදෙනෙකු මරා දැමූ අතර, අවසානයේ එය ඉවත් කිරීමට හේතු විය. යුද්ධයෙන් පසු, දිවා බීකන් එක අලුත්වැඩියා කරන ලද අතර, දූපත ස්වභාව රක්ෂිතයක් බවට පත්විය. නැතිවූ ගුවන් නියමුවා වන අර්හාර්ට්ට ගෞරව දැක්වීමට හෝ සෙවීමට එය චාරිකා වල විෂය වී ඇත.
ප්රාග් ඓතිහාසික ජනාවාස
මංපෙත් සහ අනෙකුත් මතුපිට ලක්ෂණ වල විරල අවශේෂ, කැණීම් සහ පස් කඳු, ගොඩගැසූ පාෂාණ සහ දිගු, පැතලි ගල් වලින් සාදන ලද අඩිපාරක් ඇතුළුව මුල් කාලීන පොලිනීසියානු පැවැත්මක් පෙන්නුම් කරයි. 1860 ගණන්වලදී, ජේම්ස් ඩන්කන් හේග් විසින් වැල්ලේ වළලනු ලැබූ පැල්පතක නටබුන්, ඔරු කැබලි, නිල් පබළුවක් සහ මිනිස් ඇටසැකිල්ලක් සොයා ගැනීම සටහන් කළේය. කෙසේ වෙතත්, ලී ද්රව්යවල දිරාපත් වන ස්වභාවය සහ පොලිනීසියාවේ පබළු වැඩ නොමැතිකම මෙම ද්රව්ය ඓතිහාසික බව යෝජනා කරයි. දූපතේ කෝ ගස (කෝඩියා උපකෝඩේටා) සහ පොලිනීසියානු මීයන් (රැටස් එක්සුලන්ස්) සිටීම ද මුල් පොලිනීසියානු හව්ලන්ඩ් සංචාර පිළිබඳ දර්ශකයක් ලෙස සැලකේ.
කෙසේ වෙතත්, 1987 දී එක්සත් ජනපද හමුදා ඉංජිනේරු බලකාය විසින් පවත්වන ලද හොව්ලන්ඩ් හි එකම නවීන පුරාවිද්යාත්මක සමීක්ෂණයෙන් දිවයිනේ ප්රාග් ඓතිහාසික ජනාවාසයක් හෝ භාවිතයක් පිළිබඳ කිසිදු සාක්ෂියක් හමු නොවීය. තවමත්, කාල සීමාවන් හේතුවෙන් උප-මතුපිට පරීක්ෂණ විෂය පථයෙන් සීමිත විය. ඊට අමතරව, හේග් විසින් විස්තර කරන ලද වාස්තු විද්යාත්මක ලක්ෂණ සොයා ගැනීමට USACE සමීක්ෂණය අසමත් විය. කෙසේ වෙතත්, මෙය පසුව ගුවන් පථයක් ඉදිකිරීමේදී මෙම ලක්ෂණ විනාශ වීම නිසා විය හැකි බව ඔවුහු පිළිගනිති. එක්සත් ජනපද මත්ස්ය හා වනජීවී සේවයේ පසුකාලීන සංරක්ෂණ සැලැස්මකින් පෙනී යන්නේ හව්ලන්ඩ් ස්ථිරවම අත්පත් කර ගැනීමට වඩා නැවතුම් ස්ථානයක් හෝ රැස්වීම් ස්ථානයක් ලෙස භාවිතා කර ඇති බවයි.
තල්මසුන්ගේ දර්ශන
නැන්ටුකට් තල්මසුන්ගේ කපිතාන් ජෝර්ජ් බී. වර්ත් ඕනෝ 1822 දී පමණ හව්ලන්ඩ් දුටු අතර එය වර්ත් දූපත ලෙස හැඳින්වීය. ඇමරිකානු තල්මසුන් දඩයම්කරුවෙකු වන මිනර්වා ස්මිත්ගේ ඩැනියෙල් මැකෙන්සි 1828 දී දිවයින ප්රස්ථාරගත කරන විට සහ 1828 දෙසැම්බර් 1 වන දින ඔහුගේ නෞකාවේ හිමිකරුවන්ගේ නමින් එය නම් කරන විට වර්ත්ගේ දර්ශනය ගැන නොදැන සිටියේය. හව්ලන්ඩ් දූපත අවසානයේ 1842 සැප්තැම්බර් 9 වන දින කපිතාන් ජියෝ යටතේ ඉසබෙලා තල්මසුන් නෞකාවෙන් එය දුටු මුරකරුවෙකුගේ නමින් නම් කරන ලදී. නිව් බෙඩ්ෆර්ඩ් හි ඊ. නෙචර්.
කැරැල්ලෙන් පසු ඔහුගේ දිනපොතේ එච්එම්එස් බවුන්ටි හි කපිතාන් විලියම් බ්ලයි, 1789 අප්රේල් මාසයේදී කැරලිකරුවන් විසින් ගිලී ගිය වහාම දිවයිනේ නතර වූ බව විස්තර කළේය. බෙල්ලන්, ජලය සහ කුරුල්ලන් වැනි ආහාර සඳහා දිවයින පීරන කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයින් 18 දෙනෙකු ඔහු සතුව සිටියහ. බ්ලයි දිවයිනේ නම ගැන නිශ්චිතවම දැන සිටියේ නැත, නමුත් පෙනෙන විදිහට, එය සිතියම් ශිල්පීන් දැන සිටියහ. හව්ලන්ඩ් දූපත පිළිබඳ බ්ලයිගේ වාර්තාව ප්රශ්න කිරීමට විවෘතය, මන්ද ඔහුගේ බෝට්ටු ගමන ටොන්ගා සහ ටොෆුවා අතර ආරම්භ වී බටහිරට කෙලින්ම ටිමෝරයට දිව ගිය බැවිනි.
එක්සත් ජනපද සන්තකය සහ ගුවානෝ පතල් කැණීම
1856 ගුවානෝ දූපත් පනත යටතේ එක්සත් ජනපදය එය අත්පත් කර ගන්නා විට හොව්ලන්ඩ් දූපත ජනාවාස නොවීය. මෙම දූපත දශක ගණනාවක් තිස්සේ දන්නා නාවික අනතුරක් වූ අතර එහි නැව් කිහිපයක් විනාශ විය. පතල් සමාගම් අතර ආරවුලක් පැවතුනද, එහි ගුවානෝ නිධි 1857 පමණ සිට 1878 ඔක්තෝබර් දක්වා ඇමරිකානු සමාගම් විසින් කැණීම් කරන ලදී.
කපිතාන් ජියෝ. ඉසබෙලා හි ඊ. නෙචර් එහි සොයාගැනීම පිළිබඳව කපිතාන් ටේලර්ට දැනුම් දුන්නේය. ටේලර් ඉන්දියන් සාගරයේ තවත් ගුවානෝ දූපතක් සොයා ගත් බැවින්, ඔවුන් දූපත් දෙකෙහි ගුවානෝවේ ප්රතිලාභ බෙදා ගැනීමට එකඟ විය. 1857 දී සංස්ථාගත කරන ලද ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගමේ සභාපති ඇල්ෆ්රඩ් ජී. බෙන්සන් සමඟ ටේලර් නෙචර් සමඟ සන්නිවේදනය කළේය. පසුව එක්සත් ජනපද ගුවානෝ සමාගමේ සාමාජිකයින් බවට පත් වූ ජෝර්ජ් සහ මැතිව් හව්ලන්ඩ්, කැප්ටන් පෝප් යටතේ රූසෝ නෞකාවේ දිවයින නැරඹීමට ස්ටෙට්සන් මහතා සම්බන්ධ කර ගත් බැවින් අනෙකුත් ව්යවසායකයින් වෙත ළඟා විය. ස්ටෙට්සන් මහතා 1854 දී දිවයිනට පැමිණ එය කුරුල්ලන් විසින් අල්ලාගෙන සිටින බවත් මීයන්ගේ වසංගතයක් ලෙසත් විස්තර කළේය.
ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගම 1856 එක්සත් ජනපද ගුවානෝ දූපත් පනත යටතේ පිළිගත් බේකර් දූපත සහ ජාර්විස් දූපත සම්බන්ධයෙන් හිමිකම් පෑවේය. බෙන්සන් ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගම හව්ලන්ඩ් දූපත් තැන්පතු කෙරෙහි උනන්දුවක් දැක්වීමට උත්සාහ කළේය; කෙසේ වෙතත්, සමාගම් අධ්යක්ෂවරුන් සැලකුවේ ඔවුන් සතුව දැනටමත් ප්රමාණවත් තැන්පතු ඇති බවයි. 1857 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගම බෙන්සන්ගේ පුත් ආතර්ව ගුවානෝ තැන්පතු සමීක්ෂණය කිරීම සඳහා බේකර් සහ ජාර්විස් දූපත් වෙත යවන ලදී. ඔහු හව්ලන්ඩ් දූපතට ගොස් ගුවානෝ සාම්පල ලබා ගත්තේය. පසුව, ඇල්ෆ්රඩ් ජී. බෙන්සන් ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගමෙන් ඉල්ලා අස්විය. නෙචර්, ටේලර් සහ ජෝර්ජ් ඩබ්ලිව්. බෙන්සන් හව්ලන්ඩ් දූපතේ ගුවානෝ සූරාකෑම සඳහා එක්සත් ජනපද ගුවානෝ සමාගම පිහිටුවා ගත් අතර, මෙම හිමිකම් පෑම 1856 එක්සත් ජනපද ගුවානෝ දූපත් පනත යටතේ පිළිගැනුණි.
කෙසේ වෙතත්, 1859 දී එක්සත් ජනපද ගුවානෝ සමාගම ගුවානෝ කැණීම සඳහා නැවක් යැවූ විට, ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගම විසින් හව්ලන්ඩ් දූපත දැනටමත් එහි යවන ලද මිනිසුන් විසින් අත්පත් කරගෙන ඇති බව ඔවුන්ට පෙනී ගියේය. ඇමරිකානු ගුවානෝ සමාගම තර්ක කරමින්, ගුවානෝ දූපත් පනත මගින් හිමිකාරිත්වය සඳහා අවශ්ය අඛණ්ඩ හිමිකාරිත්වය සහ සැබෑ අත්පත් කර ගැනීම සිදු නොවූ බැවින්, එක්සත් ජනපද ගුවානෝ සමාගම ඇත්ත වශයෙන්ම දූපත අතහැර දමා ඇති බවට සමාගම් නිව්යෝර්ක් ප්රාන්ත අධිකරණයට ඉදිරිපත් විය. එහි ප්රතිඵලය වූයේ 1878 ඔක්තෝබර් වන විට සැලකිය යුතු ලෙස ක්ෂය වූ ගුවානෝ නිධි කැණීමට සමාගම් දෙකටම අවසර දීමයි. පතල් කැණීම් කටයුතු සඳහා කම්කරුවන් පැමිණියේ හවායි ඇතුළු පැසිෆික් සාගරය වටා ය; හවායි කම්කරුවන් හව්ලන්ඩ් දූපත උලුකූ ('කූ ගස් වත්ත') ලෙස නම් කළහ. 1861 දී පිහිටුවන ලද පැසිෆික් ගුවානෝ සමාගම එහි පොහොර කම්හල සඳහා ගුවානෝ ප්රභවයක් සැපයීම සඳහා හව්ලන්ඩ් දූපත මිලදී ගත්තේය.
19 වන සියවසේ අගභාගයේදී, බ්රිතාන්ය දූපත සඳහා දිවයින පිළිබඳ හිමිකම් පෑමක් සිදු වූ අතර, පතල් කැණීම් පිහිටුවීමට උත්සාහ කරන ලදී. කුක් දූපත් සහ නියු හි කම්කරුවන් යොදා ගනිමින් බ්රිතාන්ය සමාගමක් වන ජෝන් ටී. අරුන්ඩෙල් සහ සමාගම 1886 සිට 1891 දක්වා දිවයින අත්පත් කර ගත්හ.
ඇමරිකානු ස්වෛරීභාවය පැහැදිලි කිරීම සඳහා 1936 මැයි 13 වන දින විධායක නියෝගය 7368 නිකුත් කරන ලදී.
ඉටස්කැටවුන් (1935–1942)
1935 දී, ඇමරිකානු සමක දූපත් ජනපදකරණ ව්යාපෘතියේ ජනපදිකයන් මධ්යම පැසිෆික් කලාපයේ ස්ථිර එක්සත් ජනපද පැවැත්මක් ස්ථාපිත කිරීම සඳහා දිවයිනට පැමිණියහ. එය ආරම්භ වූයේ හොනොලුලු හි පෞද්ගලික පාසලක් වන කමෙහමේහා පිරිමි පාසලේ ආදි ශිෂ්යයන් සහ සිසුන් හතර දෙනෙකුගෙන් යුත් භ්රමණය වන කණ්ඩායමකිනි. බඳවා ගත් අය විද්යාත්මක ගවේෂණයක කොටසක් ලෙස අත්සන් කර ඇති අතර මුහුදට ගිය පසු උද්භිද විද්යාත්මක හා ජීව විද්යාත්මක සාම්පල එකතු කිරීම සඳහා ඔවුන්ගේ මාස තුනක පැවරුම ගත කිරීමට අපේක්ෂා කළද, ජාර්විස් දූපත් ජනපදිකයෙකු වන ජෝර්ජ් වෙස්ට්ට අනුව, "ඔබේ නම් ඉතිහාසයේ සටහන් වනු ඇත" සහ දූපත් "ඕස්ට්රේලියාව කැලිෆෝනියාව සමඟ සම්බන්ධ කරන මාර්ගයක ප්රසිද්ධ ගුවන් කඳවුරු" බවට පත්වනු ඇති බව ඔවුන්ට දන්වන ලදී.
එම යුගයේදී ජනපදිකයන් හව්ලන්ඩ් වෙත ගෙනැවිත් අනෙකුත් සමක දූපත් අතර නිතිපතා නැව් ගමන් කළ USCGC ඉටස්කා අනුව ජනාවාසය ඉටස්කැටවුන් ලෙස නම් කරන ලදී. ඉටස්කැටවුන් යනු දිවයිනේ බටහිර පැත්තේ වෙරළ අසල කුඩා දැව රාමු කරන ලද ව්යුහයන් සහ කූඩාරම් දුසිම් භාගයක පෙළකි. අලුතින් පැමිණි යටත් විජිතවාදීන්ට පෙට්රල් බලයෙන් ක්රියාත්මක වන ශීතකරණයක්, ගුවන් විදුලි උපකරණ, වෛද්ය කට්ටල සහ (එම යුගයේ ලක්ෂණය) සිගරට් විශාල ප්රමාණයක් ඇතුළුව ටින් කළ ආහාර, ජලය සහ අනෙකුත් සැපයුම් විශාල තොගයක් ලබා දෙන ලදී. මසුන් ඇල්ලීම ඔවුන්ගේ ආහාර වේලෙහි විවිධත්වයක් ලබා දුන්නේය. යටත් විජිතවාදීන්ගේ බොහෝ උත්සාහයන් වූයේ පැයකට වරක් කාලගුණ නිරීක්ෂණ සිදු කිරීම සහ ගුවන් යානා සඳහා ගොඩබෑමේ තීරුවක් ඉවත් කිරීම ඇතුළුව දිවයිනේ මූලික යටිතල පහසුකම් ඉදිකිරීමයි. මෙම කාලය තුළ, දිවයින හවායි වේලාවට පැමිණ තිබූ අතර, එය එවකට UTC වේලාවට වඩා පැය 10.5ක් පසුපසින් විය. ඒ හා සමාන ජනපදකරණ ව්යාපෘති අසල පිහිටි බේකර් දූපත සහ ජාර්විස් දූපත මෙන්ම ෆීනික්ස් දූපත් වල කැන්ටන් දූපත සහ එන්ඩර්බරි යන ප්රදේශවල ආරම්භ කරන ලද අතර පසුව එය කිරිබාති හි කොටසක් බවට පත්විය. 1940 එක්සත් ජනපද සංගණනයට අනුව, 1940 අප්රේල් 1 වන දින හව්ලන්ඩ් දූපතේ ජනගහනය හතර දෙනෙකුගෙන් සමන්විත විය.
කමකායිවි ක්ෂේත්රය
1930 ගණන්වල මැද භාගයේදී ප්රාථමික ගුවන් යානා ගොඩබෑමේ ප්රදේශයක් සඳහා භූමිය අවසර දෙන ලද්දේ දිවයින අවසානයේ වාණිජ ට්රාන්ස්-පැසිෆික් ගුවන් මාර්ග සඳහා නැවතුම්පොළක් බවට පත්විය හැකි බවට සහ මහා බ්රිතාන්යයේ ප්රතිවාදී හිමිකම් වලට එරෙහිව කලාපයේ එක්සත් ජනපද භෞමික හිමිකම් තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යාම සඳහා ය. 1937 දී ඇමරිකානු ගුවන් නියමුවරියක් වන ඇමීලියා අර්හාර්ට් සහ නාවික ෆ්රෙඩ් නූනන් ලොව වටා පියාසර කිරීම සඳහා නියමිත ඉන්ධන පිරවීමේ නැවතුමක් ලෙස හව්ලන්ඩ් දූපත නම් කරන ලදී. ගුවන් වාණිජ කාර්යාංශය විසින් වැඩ ප්රගති පරිපාලනය (WPA) අරමුදල් භාවිතා කරන ලද්දේ අර්හාර්ට්ගේ ද්විත්ව එන්ජින් සහිත ලොක්හීඩ් මොඩල් 10 ඉලෙක්ට්රා සඳහා පහසුකම් සැලසීම සඳහා ශ්රේණිගත, තාර නොදැමූ ධාවන පථ තුනක් ඉදිකිරීම සඳහා ය.
ජනපදිකයන් හතර දෙනෙකුගෙන් යුත් පළමු කණ්ඩායම සමඟ පැමිණි තරුණ හවායි ජාතික ජේම්ස් කමකායිවිගේ නමින් මෙම පහසුකම කමකායිවි ෆීල්ඩ් ලෙස නම් කරන ලදී. ඔහු කණ්ඩායමේ නායකයා ලෙස තෝරා ගන්නා ලද අතර සාමාන්ය බඳවා ගැනීම් වලට වඩා බොහෝ කාලයක් හව්ලන්ඩ් හි වසර තුනකට වැඩි කාලයක් ගත කළේය. එය WPA හව්ලන්ඩ් ගුවන්තොටුපළ ලෙසද හැඳින්වේ (WPA ඩොලර් 12,000 ක පිරිවැයෙන් සියයට 20 ක් පමණ දායක විය).
අර්හාර්ට් සහ නූනන් නිව් ගිනියාවේ ලා සිට ගුවන් ගත වූ අතර, ඔවුන්ගේ ගුවන් යානා දිවයින අසලට ළඟා වූ විට ඔවුන්ගේ ගුවන් විදුලි සම්ප්රේෂණ දිවයින අසලදී ලබා ගන්නා ලදී, නමුත් ඔවුන් පැමිණීමට අපොහොසත් විය. ගුවන්විදුලි සන්නිවේදනය සහ ගුවන්විදුලි දිශාව සොයා ගැනීමේ ගැටළු කිහිපයක් තිබියදීත්, එදින උදෑසන අවසන් ගුවන්විදුලි සන්නිවේදනයේ ශක්තිය නිසා ඔවුන් හව්ලන්ඩ් හි ගුවන්විදුලි පරාසයට පැමිණ ඇති බව දන්නා කරුණකි. 1937 ජූලි 2 වන දින පෙ.ව. 7:42 ට ඔවුන්ගෙන් පටිගත කරන ලද අවසාන පණිවිඩ කිහිපයක, අර්හාර්ට් වාර්තා කළේ, "අපි ඔබ සමඟ සිටිය යුතුයි, නමුත් ඔබව දැකිය නොහැක - නමුත් ගෑස් අඩු වෙමින් පවතී. ගුවන්විදුලියෙන් ඔබ වෙත ළඟා වීමට නොහැකි වී ඇත. අපි අඩි 1,000 ක් ඉහළින් පියාසර කරනවා." පෙ.ව. 8:43 ට අර්හාර්ට් වාර්තා කළේ, "අපි 157 337 මාර්ගයේ සිටිමු. අපි මෙම පණිවිඩය නැවත කරන්නෙමු. අපි මෙය කිලෝ බයිසිකල් 6210 කින් නැවත කරන්නෙමු. ඉන්න." පෙ.ව. 7:42 ට අර්හාර්ට්ගේ අඩු ඉන්ධන පණිවිඩය සහ පෙ.ව. 8:43 ට ඇගේ අවසන් තහවුරු කළ පණිවිඩය අතර, ඇගේ සංඥා ශක්තිය ස්ථාවරව පැවතුනි, එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ ඇය කිසි විටෙකත් ආසන්නතම හව්ලන්ඩ් ප්රදේශයෙන් පිටව නොගිය බවයි. එක්සත් ජනපද වෙරළාරක්ෂක බලකාය මෙය තීරණය කළේ ඇය දිවයිනට ළඟා වන විට ඇගේ සංඥා ශක්තිය නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් සහ සැතපුම් 200 සහ 100 ක් දුරින් ඇති බවට වාර්තා වලින් සංඥා මට්ටම් සටහන් කර ගැනීමෙනි. මෙම වාර්තා දළ වශයෙන් මිනිත්තු 30 ක දුරකින් යුක්ත වූ අතර, වැදගත් භූමි වේග ඉඟි සපයයි.
ඒ කාලය දක්වා ඉතිහාසයේ සිදු කරන ලද විශාලතම සෙවීම් සහ ගලවා ගැනීමේ උත්සාහයෙන් පසුව, එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාව ඉලෙක්ට්රා නෞකාවේ ඉන්ධන අවසන් වී ඇති බව නිගමනය කළ අතර, අර්හාර්ට් සහ නූනන් මුහුදේ ගිලී මිය ගියහ. අර්හාර්ට් වෙතින් ලැබුණු සම්ප්රේෂණ සංඥාවල ශක්තිය මත පදනම්ව, වෙරළාරක්ෂක බලකාය නිගමනය කළේ යානය හව්ලන්ඩ්ට උතුරින් ඉන්ධන අවසන් වී ඇති බවයි. පසුකාලීන අධ්යයනයන් බොහොමයක් එකම නිගමනයකට පැමිණියේය; කෙසේ වෙතත්, අර්හාර්ට් සහ නූනන් යානය ගාඩ්නර් දූපතට (දැන් නිකුමරෝරෝ ලෙස හැඳින්වේ) ගොඩ බැස්සවීමට සහ වාත්තුකරුවන් ලෙස මිය යාමට ඉඩ ඇති බවට විකල්ප උපකල්පනයක් සලකා බලනු ලැබේ.
දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී ජපන් ප්රහාර
1941 දෙසැම්බර් 8 වන දින ක්වාජලීන් දූපත් වලින් පැමිණි චිටෝස් කොකුටයි හි ද්විත්ව එන්ජින් සහිත මිට්සුබිෂි G3M "නෙල්" බෝම්බකරුවන් 14 දෙනෙකු විසින් එල්ල කරන ලද ජපන් ගුවන් ප්රහාරයකින්, ජනපදිකයින් වන රිචඩ් "ඩිකී" කනානි වේලි සහ ජෝසප් කීලෝහා කෙලිʻඉහනනුයි මිය ගියහ. පර්ල් වරායට ජපන් ප්රහාරයෙන් දිනකට පසු මෙම වැටලීම සිදු විය. එය කමකායිවි ෆීල්ඩ් හි ගුවන් පථ තුනට හානි කළේය. දින දෙකකට පසු, ජපන් සබ්මැරීනයකින් එල්ල වූ ෂෙල් වෙඩි ප්රහාරවලින් යටත් විජිතයේ ගොඩනැගිලිවල ඉතිරිව තිබූ දේ විනාශ විය. ඊළඟ සතිවලදී තනි බෝම්බකරුවෙකු දෙවරක් ආපසු පැමිණ සුන්බුන් මත තවත් බෝම්බ හෙළීය. අවසානයේ දිවි ගලවා ගත් දෙදෙනා 1942 ජනවාරි 31 වන දින එක්සත් ජනපද නාවික හමුදා විනාශ කරන්නෙකු වන USS හෙල්ම් විසින් ඉවත් කරන ලදී. දිවි ගලවා ගත් දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකු වන තෝමස් බෙඩර්මන් පසුව 1942 මාර්තු 9 වන දින ලයිෆ් සංස්කරණයේ සිද්ධිය අතරතුර ඔහුගේ අත්දැකීම් විස්තර කළේය. 1943 සැප්තැම්බර් මාසයේදී එක්සත් ජනපද මැරීන් බළකායේ බලඇණියක් විසින් හව්ලන්ඩ් අත්පත් කරගෙන සිටි අතර එය 1944 මැයි දක්වා හව්ලන්ඩ් නාවික ගුවන් කඳවුර ලෙස හැඳින්විණි.
1944 න් පසු ජනාවාස සඳහා වූ සියලු උත්සාහයන් අත්හැර දමන ලදී. යුද්ධයෙන් බාධා ඇති වූ අනෙකුත් දූපත් හතරේ ජනපදකරණ ව්යාපෘති අත්හැර දමන ලදී. දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී පාවෙන ගුවන් යානා සහ පියාසර බෝට්ටු මගින් අසල නැංගුරම් පොළවල් භාවිතා කළද, කිසිදු ගුවන් යානයක් දිවයිනට ගොඩ බැස්ස බවක් නොදනී. උදාහරණයක් ලෙස, 1944 ජූලි 10 වන දින, විලියම් හයින්ස් විසින් නියමුවෙකු ලෙස මෙහෙයවන ලද එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාවේ මාටින් පීබීඑම් -3-ඩී මැරිනර් පියාසර බෝට්ටුවක් (බුනො 48199) එන්ජිමක ගින්නක් ඇති වී හව්ලන්ඩ් මුහුදට බලහත්කාරයෙන් ගොඩ බැස්සේය. හයින්ස් ගුවන් යානය වෙරළට ගෙන ගිය අතර, එය දැවී ගියද, කාර්ය මණ්ඩලයට හානියක් සිදු නොවීය, USCGC බෝල්සම් විසින් බේරාගෙන, උපචේසරයකට මාරු කර, කැන්ටන් දූපතට ගෙන යන ලදී.
ජාතික වනජීවී රක්ෂිතය
1974 ජුනි 27 වන දින, අභ්යන්තර ලේකම් රොජර්ස් මෝර්ටන් විසින් හොව්ලන්ඩ් දූපත ජාතික වනජීවී රක්ෂිතය නිර්මාණය කරන ලද අතර, එය 2009 දී දිවයිනේ සිට නාවික සැතපුම් 12 (කිලෝමීටර් 22) ක් තුළ ජලයෙන් යට වූ ඉඩම් එකතු කිරීම සඳහා පුළුල් කරන ලදී. මෙම රක්ෂිතයට දැන් අක්කර 648 (කිලෝමීටර් 2.62) ක භූමි ප්රමාණයක් සහ ජලයෙන් අක්කර 410,351 (කිලෝමීටර් 1,660.63) ක් ඇතුළත් වේ. තවත් දූපත් හයක් සමඟ, දූපත පැසිෆික් දුරස්ථ දූපත් ජාතික වනජීවී රක්ෂිත සංකීර්ණයේ කොටසක් ලෙස එක්සත් ජනපද මත්ස්ය හා වනජීවී සේවය විසින් පරිපාලනය කරන ලදී. 2009 ජනවාරි මාසයේදී, ජනාධිපති ජෝර්ජ් ඩබ්ලිව්. බුෂ් විසින් එම ආයතනය පැසිෆික් දුරස්ථ දූපත් සමුද්ර ජාතික ස්මාරකය ලෙස උසස් කරන ලදී.
බහු ආක්රමණශීලී විදේශීය විශේෂ දූපත් වාසස්ථානයට බලපා ඇත. කළු මීයන් 1854 දී හඳුන්වා දුන් අතර 1938 දී ඊට පෙර වසර හඳුන්වා දුන් වල් බළලුන් විසින් මුලිනුපුටා දමන ලදී. බළලුන් පක්ෂි විශේෂවලට විනාශකාරී බව ඔප්පු වූ අතර 1985 වන විට ඔවුන් තුරන් කරන ලදී. පැසිෆික් කකුළුවන් තණකොළ දේශීය ශාක සමඟ තරඟ කිරීම දිගටම කරගෙන යයි.
එක්සත් ජනපද මත්ස්ය හා වනජීවී සේවයේ විශේෂ භාවිත අවසර පත්රයක් සමඟ දිවයිනට මහජන ප්රවේශයට අවසර දී ඇති අතර එය සාමාන්යයෙන් විද්යාඥයින්ට සහ අධ්යාපනඥයින්ට සීමා වේ. ආයතනයේ නියෝජිතයින් සාමාන්යයෙන් සෑම වසර දෙකකට වරක් දිවයිනට පැමිණෙන අතර, බොහෝ විට සැපයුම් සහාය සඳහා වන අධික පිරිවැය පියවා ගැනීම සඳහා ආධුනික ගුවන්විදුලි ක්රියාකරුවන් හෝ එක්සත් ජනපද වෙරළාරක්ෂක බලකාය සමඟ ප්රවාහනය සම්බන්ධීකරණය කරයි.
අර්හාර්ට් ආලෝකය
| කුළුණේ හැඩය | cylindrical tower, no lantern |
|---|---|
| Markings / pattern | white and black horizontal bands (originally) |
1930 ගණන්වල මැද භාගයේදී එක්සත් ජනපදය විසින් අත්පත් කර ගැනීම සඳහා දිවයිනට යවන ලද යටත් විජිතවාදීන්, ඇමීලියා අර්හාර්ට්ගේ නමින් නම් කරන ලද අර්හාර්ට් ආලෝකය (0°48′20.48″N 176°37′8.55″W / 0.8056889°N 176.6190417°W) දිවා ආලෝකයක් හෝ නාවික සන්ධිස්ථානයක් ලෙස ඉදිකරන ලදී. එය කෙටි ප්රදීපාගාරයක හැඩයෙන් යුක්තය. එය සුදු වැලිගල් වලින් පින්තාරු කරන ලද කළු පටි සහ කළු මුදුනක් සහිතව ඉදිකර ඇති අතර එය දිවා කාලයේ දී මුහුදට සැතපුම් කිහිපයක් දෘශ්යමාන වේ. එය බටහිර වෙරළ තීරයේ මැද, ඉටස්කැටවුන් අසල බෝට්ටු ගොඩබෑම අසල පිහිටා ඇත. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ මුල් භාගයේදී ජපන් ප්රහාරවලින් බීකන් එක අර්ධ වශයෙන් විනාශ වූ නමුත් 1960 ගණන්වල මුල් භාගයේදී එක්සත් ජනපද වෙරළාරක්ෂක නෞකාවක් වන බ්ලැක්හෝ හි මිනිසුන් විසින් නැවත ගොඩනඟන ලදී. 2000 වන විට, බීකන් එක ගරා වැටෙමින් පවතින බව වාර්තා වූ අතර, දශක ගණනාවක් තිස්සේ එය නැවත පින්තාරු කර නොතිබුණි.
ඈන් පෙලෙග්රෙනෝ 1967 දී දිවයින පුරා පියාසර කළ අතර, ලින්ඩා ෆින්ච් 1997 දී අර්හාර්ට්ගේ 1937 ලෝක ගුවන් ගමන සැමරීම සඳහා අනුස්මරණ වටරවුම් ගුවන් ගමන් අතරතුර එසේ කළේය. ගොඩබෑමක් කිරීමට උත්සාහ නොකළ නමුත් පෙලෙග්රෙනෝ සහ ෆින්ච් දිවයිනට මල් වඩමක් දැමීමට තරම් පහළට පියාසර කළහ.
රූප ගැලරිය
සටහන්
- Quote: Thursday, July 1, 1937... Howland Island was using the 10+30 hour time zone — the same as Hawaii standard time..."
- At an altitude of 1,000 feet, the plane would be able to see about 38 miles in clear weather.
යොමු කිරීම්
- "United States Pacific Island Wildlife Refuges". World Factbook. Central Intelligence Agency. සම්ප්රවේශය 25 June 2019.
- "Howland Island National Wildlife Refuge". 2015-06-02 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2019-03-11.
- "United States Pacific Island Wildlife Refuges". CIA: The World Factbook. Central Intelligence Agency. October 18, 2024. ISSN 1553-8133.
- Payne, Roger (December 4, 2000). "At Howland Island". PBS.
- "Howland Island". BirdLife Data Zone. BirdLife International. 2021. සම්ප්රවේශය 23 January 2021.
- Hague, James D. (1862). On the Phosphatic Guano Islands of the Pacific Ocean. The American Journal of Science and Arts, Vol. XXXIV. pp. 18–19. doi:10.5962/bhl.title.35160.
- Rauzon, M.J.; Forsell, D.J.; Flint, E.M.; Gove, J.M. (2011). "Howland, Baker and Jarvis Islands 25 Years After Cat Eradication: The Recovery of Seabirds in a Biogeographical Context". In Veitch, C.R.; Clout, M.N.; Towns, D.R. (eds.). Island Invasives: Eradication and Management: Proceedings of the International Conference on Island Invasives. Gland, Switzerland: IUCN. pp. 345–349. CiteSeerX 10.1.1.692.5572. ISBN 978-2-8317-1291-8. OCLC 770307954.
- Shun, Kanalei (1987). Archaeological Reconnaissance, Site Survey, and Limited Sub-Surface Testing of Baker and Howland Islands Final Report. Honolulu: US Army Corps of Engineers.
- U.S. Fish and Wildlife Service (2008). Howland Island National Wildlife Refuge: Comprehensive Conservation Plan. Honolulu, HI: U.S. Fish and Wildlife Service.
- Sharp 1960, p. 210
- Bryan 1942, pp. 38–41
- Maude 1968, p. 130
- "BBC News – Recreating Capt Bligh's famous Bounty mutiny sea voyage". April 20, 2010.
- "The Guano Companies in Litigation – A Case of Interest to Stockholders". The New York Times. May 3, 1865.
- Howland, Llewellyn (April 1955). "Howland Island, Its Birds and Rats, as Observed by a Certain Mr. Stetson in 1854". Pacific Science. IX: 95–106.
- GAO/OGC-98-5 - U.S. Insular Areas: Application of the U.S. Constitution (Report). U.S. Government Printing Office. November 7, 1997.
- Quan Bautista, Jesi; Smith, Savannah (2018). Early Cultural and Historical Seascape of the Pacific Remote Islands Marine National Monument: Archival and Literary Research Report (Report). NOAA Fisheries Pacific Islands Fisheries Science Center. p. 3. doi:10.25923/fb5w-jw23.
- Goode, G. Brown (George Brown); Atwater, W. O. (Wilbur Olin) (1880). "A Description of the factory of the Pacific Guano Company, at Wood's Holl, Mass., by Messrs. Crowell and Shiverick, of the Pacific Guano Company, and short-hand notes taken by Mr. H. A. Gill.". American fisheries: a history of the menhaden (ඉංග්රීසි බසින්). New York: Orange Judd. pp. 487–90. සම්ප්රවේශය 9 November 2024. මෙම ලිපිය තුළ, පොදු වසම තුළ පවතින මෙම ප්රභවයේ පෙළ ඇතුළත්වෙයි.
- Bryan 1942
- "Memorandum of Secretary of State Cordell Hull to the President, February 18, 1936. Presidential Private File, Franklin D. Roosevelt Library, Hyde Park, New York.". මාර්තු 11, 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- Horner, Dave (2013). "Clandestine Colonization: Howland, Baker, and Jarvis Islands". The Earhart Enigma: Retracing Amelia's Last Flight. Gretna, Louisiana: The Pelican Publishing Co. ISBN 978-1-4556-1781-4. OCLC 805655042.
- Long & Long 1999, p. 206
- "H. Res. 169 (Rep. Mark Takai) Acknowledging and honoring brave young men from Hawaii who enabled the United States to establish and maintain jurisdiction in remote equatorial islands as prolonged conflict in the Pacific lead to World War II" (PDF). Docs.house.gov. සම්ප්රවේශය 6 October 2017.
- සැකිල්ල:Cite United States census
- "We are on the line 157 337 ..." (PDF). TIGHAR Tracks. 18 (2). මාර්තු 2002. අගෝස්තු 21, 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- Distance to Horizon Calculator
- Department of the Navy. Office of the Chief of Naval Operations. Intelligence Division. Office of Naval Records and Library. (1922 – 10/10/1945) (1937-07-31). U. S. Navy Report of the Search for Amelia Earhart, July 2–18, 1937. Series: World War II Action and Operational Reports, 1875 – 2006. December 8, 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය December 13, 2019.
{{cite book}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - "What Happened to Amelia Earhart? – Disappearance, Found & New Evidence". HISTORY (ඉංග්රීසි බසින්). 2023-03-29. සම්ප්රවේශය 2023-11-24.
- Hirsh, Heidi. "The Hui Panalāʻau Story of the Equatorial Pacific Islands of Howland, Baker, and Jarvis: 1935–1942". NOAA Ocean Exploration (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්රවේශය 2023-06-19.
- Butler 1997, p. 419
- LIFE (ඉංග්රීසි බසින්). Time Inc. 1942-03-09.
- Brainard, Russell E.; Acoba, Tomoko; Asher, Megan A.M.; et al. (2019). "Chapter 7: Howland Island". Coral Reef Ecosystem Monitoring Report for the Pacific Remote Islands Marine National Monument, 2000–2017 (PIFSC Special Publication SP-19-006g). NOAA Pacific Islands Fisheries Science Center. p. 13. doi:10.25923/7k72-t460.
- "Howland Island." worldstatesmen.org. Retrieved: October 10, 2010.
- "Report 48199." vpnavy.org. Retrieved: October 10, 2010.
- White, Susan. "Welcome to Howland Island National Wildlife Refuge." U.S. Fish and Wildlife Service, August 26, 2011. Retrieved: March 20, 2012.
- Bush, George W. (January 6, 2009). "Establishment of the Pacific Remote Islands Marine National Monument". White House.
- "Howland Island National Wildlife Refuge". U.S. Fish & Wildlife Service.
- Rowlett, Russ. Lua දෝෂය in Module:I18n at line 371: bad argument #1 to 'pairs' (table expected, got nil)..htm "Lighthouses of invalid page designation; see documentation for Template:Cite Rowlett[[Category:Articles using Cite rowlett template with invalid page designation]]". The Lighthouse Directory. University of North Carolina at Chapel Hill. සම්ප්රවේශය 2016-11-07.
{{cite web}}: Check|url=value (help); URL–wikilink conflict (help) - "Voyage to Howland Island of the USCGC Kukui." US Coast Guard. Retrieved: October 10, 2010.
- "Earhart Beacon Shines From Lonely Island". Eugene Register-Guard. August 17, 1963. pp. 3B – via Google News.
- සැකිල්ල:Cite uscghist
- Safford, Warren & Payne 2003, pp. 76–77
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, හව්ලන්ඩ් දූපත පිළිබඳ තොරතුරු, හව්ලන්ඩ් දූපත යනු කුමක්ද? හව්ලන්ඩ් දූපත යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?