හෙලීගේ ධූමකේතුව (Halley's Comet) යනු අතිවිශේෂිත සහ ප්රසිද්ධ වූ ආකාශගාමී වස්තුවක් වන අතර, එය පුංචි සුර්යමණ්ඩලය තුළ පවතින පරිපථයකින් චලනය වන කාන්තාරක (periodic comet) එකකි.
📌 මූලික තොරතුරු:
- නම: Halley's Comet (හෙලීගේ ධූමකේතුව)
- ඉංග්රීසි නම: 1P/Halley
- ආවර්ත කාලය: අවුරුදු 75 – 76කින් වරක් පෘථිවිය අසළින් දිස් වේ
- අවසන් වරක් දිස් වුයේ: 1986
- ඊළඟට දිස් වීම: 2061 දී බලාපොරොත්තු වේ
- පළමුව හඳුනාගත් පර්යේෂකයා: Edmond Halley (එඩ්මන්ඩ් හෙලී)
🪐 ලක්ෂණ:
- පරිපථය: එය සුර්යයා වටා දිගු ඝණවෘත්තයකින් (elongated elliptical orbit) චලනය වේ
- වේගය: ආසන්නව ~70 km/s (උපරිම වේගය)
- විශාලත්වය: ධූමකේතු වායුමය (coma) සහ පූඨය (tail) වැනි වශයෙන් දිගුකම සහ විශාලත්වය වෙනස් වේ. නමුත් ගුනිකායය (nucleus) වැනි තිව්ර කොටසේ දිග සම්භාව්යව ~15 km ක් පමණ වේ.
- වර්ණය: සුදු, නිල් සහ කොළ පැහැයන් අඩංගු වේ – මේවා වායු මූලධර්ම සහ සූර්ය ආලෝකයට ක්රියාවලියකට පත්වීම නිසා වේ
🔭 ඉතිහාසය සහ වැදගත්කම:
- Halley යනු පරිපථයක් සහිත බව තහවුරු කළ ප්රථම ධූමකේතුව වේ.
- එඩ්මන්ඩ් හෙලී විසින් 1531, 1607 සහ 1682 දී දැකූ ධූමකේතු එකම වස්තුවක් බවට තර්ක කළ අතර, එය 1758 දී නැවත පැමිණෙමින් ඔහුගේ අනුමානය නිවැරදි බව පෙන්වා දුන්නා.
- පුරාණ ලේඛන වලට අනුව, ක්රි.ව. 240 සිටම Halley’s Comet වාර්තා වී ඇත.
🧠 විශේෂත්වය:
- Halley’s Comet හරහා අපිට බොහෝ විද්යාත්මක දත්ත ලබාගෙන ඇත. 1986 දී Giotto යානය එයට ආසන්නව ගොස් ධූමකේතුවේ ගුනිකායයගේ පින්තූර ලබාදුන්නා – මෙය පළමු වතාවේය.
- එය නියුටන්ගේ ගුරුත්වාකර්ෂණ නියමයන් වල සැබෑභාවය තහවුරු කිරීමට උපකාරී විය.
🌠 ජනප්රිය සංස්කෘතියේ:
- Halley's Comet බොහෝමයක කලා කෘතීන්, වංශකථා, බෙදුම්කරණයන්, දේවකතා, සහ වාස්තු විද්යාත්මක සැලසුම්වල දක්නට ලැබේ.
- powered by malla
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, හේලිගේ ධූමකේතුව පිළිබඳ තොරතුරු, හේලිගේ ධූමකේතුව යනු කුමක්ද? හේලිගේ ධූමකේතුව යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?