ග්වාඩලූප් (/ˌɡwɑːdəˈluːp/ GWAHD-ə-LOOP; ප්රංශ: [ɡwad(ə)lup] ; Guadeloupean Creole French: Gwadloup [ɡwadlup]) යනු කැරිබියන් දූපත් වල ප්රංශයේ විදේශීය දෙපාර්තමේන්තුවක් සහ කලාපයකි. එය ජනාවාස වූ දූපත් හයකින් සමන්විත වේ—බාස්-ටෙරේ, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ, මාරි-ගලන්ටේ, ලා ඩෙසිරේඩ්, සහ ඉල්ස් ඩෙස් සාන්තස් දෙකක්—මෙන්ම බොහෝ ජනාවාස නොවූ දූපත් සහ පිටාර ගැලීම්. එය ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් වලට දකුණින් සහ ඩොමිනිකාවට උතුරින් පිහිටා ඇත. අගනුවර වන්නේ බාස්-ටෙරේ දූපතේ නිරිතදිග වෙරළ තීරයේ පිහිටි බාස්-ටෙරේ ය; වඩාත්ම ජනාකීර්ණ නගරය ලෙස් ඇබිම්ස් වන අතර ප්රධාන ව්යාපාරික මධ්යස්ථානය අසල්වැසි පොයින්ට්-එ-පිට්රේ වන අතර දෙකම ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ දූපතේ පිහිටා ඇත. 2024 දී එහි ජනගහනය 395,726 කි.
| ග්වාඩලූප් Gwadloup (Guadeloupean Creole French) | |
|---|---|
| ප්රංශයේ විදේශ දෙපාර්තමේන්තුව සහ කලාපය සහ යුරෝපීය සංගමයේ යුරෝපීය ආර්ථික ප්රදේශයේ සාමාජිකයින්ගේ විශේෂ භූමි ප්රදේශ | |
| ග්වාඩලූප් කලාපය Réjyon Gwadloup (Guadeloupean Creole French) | |
ධජය Logo | |
| ජාතික ගීය(ගී): La Marseillaise ("මාර්සෙයිලයිස්") | |
කුඩා ඇන්ටිලස් හි පිහිටීම | |
| ඛණ්ඩාංක: 16°15′N 61°30′W / 16.250°N 61.500°W | |
| ස්වෛරී රාජ්යය | France |
| ප්රාන්තය | බාසේ-ටෙරේ |
| විශාලතම අගනගර ප්රදේශය | පොයින්ට්-අ-පිට්රේ |
| ප්රංශ යටත් විජිතය | 1648 |
| බ්රිතාන්ය ආක්රමණය | 1759 |
| ප්රංශයට වන්දි ගෙවීම | පැරිස් ගිවිසුම (1763) |
| දෙවන බ්රිතාන්ය යටත් විජිතකරණය | 1782 |
| ප්රංශයට දෙවන ප්රතිස්ථාපනය | 30 May 1814 a |
| කොමියුන්ස් | 32 |
| ආණ්ඩුව / පරිපාලනය | |
| • දෙපාර්තමේන්තු කවුන්සිලයේ සභාපති | ගයි ලොස්බාර් |
| • ප්රාදේශීය කවුන්සිලයේ සභාපති | ඒරි චාලස් |
| සරිය | |
| • මුළු | 1,628 කිමී2 (629 සතරැස් සැත) |
| භුමිප්රමාණ අනුස්ථිතිය | 16 වන කලාපය |
| වැඩිම උස (ලා ග්රෑන්ඩ් සවුෆ්රියර්) | 1,467 මී (4,813 අඩි) |
| ජනගහණය(2024 ජනවාරි 1) | |
| • මුළු | 378,561 |
| • ඝණත්වය | 230/කිමී2 (600/වර්ග සැත) |
| ජනනාමය(න්) | ග්වාඩලූපියන් |
| GDP | |
| • සමස්ත | යූරෝ බිලියන 9.462 |
| • Per capita | යූරෝ 22,500 |
| වේලා කලාප | අත්ලාන්තික් වේලා කලාපය (UTC-4:00) |
| දුරකථන කේතය(න්) | +590 |
| ISO 3166 කේතය |
|
| ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් |
|
| භාෂා |
|
| මුදල් ඒකකය | යුරෝ (€) (EUR) |
| වෙබ් අඩවිය | guadeloupe.pref.gouv.fr/ nic.gp/ |
| a 1816 වන තෙක් ක්රියාත්මක නොවීය. | |
අනෙකුත් විදේශීය දෙපාර්තමේන්තු මෙන්, එය ප්රංශයේ අනිවාර්ය අංගයකි. යුරෝපීය සංගමයේ සහ යුරෝ කලාපයේ සංඝටක ප්රදේශයක් ලෙස, යුරෝව එහි නිල මුදල් ඒකකය වන අතර ඕනෑම යුරෝපීය සංගමයේ පුරවැසියෙකුට එහි දින නියමයක් නොමැතිව පදිංචි වීමට සහ වැඩ කිරීමට නිදහස ඇත, නමුත් ෂෙන්ගන් ප්රදේශයේ කොටසක් නොවේ. 2003 ජනමත විචාරණයකින් පසු ග්වාඩලූප් වෙතින් වෙන් කරන තෙක් 2007 දක්වා ශාන්ත බර්තලමි සහ ශාන්ත මාටින් එයට ඇතුළත් විය.
ක්රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් 1493 දී ග්වාඩලූප් වෙත ගොස් දිවයිනට එහි නම ලබා දුන්නේය. නිල භාෂාව ප්රංශ ය; ඇන්ටිලියන් ක්රියෝල් ද කතා කෙරේ
නිරුක්තිය
ක්රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් විසින් 1493 දී මෙම දූපත සැන්ටා මාරියා ද ගුවාඩලුප් ලෙස නම් කරන ලදී. එය ස්පාඤ්ඤ නගරයක් වන එක්ස්ට්රෙමදුරාවේ ග්වාඩලුප් හි වන්දනාමාන කරන ලද කන්යා මරිය තුමියගේ සිද්ධස්ථානයක් වන ග්වාඩලුප් අප ස්වාමිදූගේ නමින් නම් කරන ලදී. මෙම ප්රදේශය ප්රංශ යටත් විජිතයක් බවට පත් වූ විට, ස්පාඤ්ඤ නාමය රඳවා ගන්නා ලදී - නමුත් ප්රංශ අක්ෂර වින්යාසය සහ ශබ්ද විද්යාවට වෙනස් කරන ලදී. දූපත් දේශීයව ග්වාඩා ලෙස හැඳින්වේ.
ඉතිහාසය
පූර්ව යටත් විජිත යුගය
මෙම දූපත් මුලින්ම ජනාවාස වූයේ ඇමරිකානු මහාද්වීපික ජනතාව විසිනි, සමහර විට ක්රි.පූ. 3000 තරම් ඈත අතීතයේ දී විය හැකිය. අරවක් ජනයා හඳුනාගත හැකි පළමු කණ්ඩායම වන නමුත් පසුව ඔවුන් ආ. 1400 දී කලීනා-කැරිබ් ජනයා විසින් අවතැන් කරන ලදී.
15-17 සියවස්
ක්රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් 1493 නොවැම්බර් මාසයේදී ගොඩ බැස්ස අතර එයට එහි වර්තමාන නම ලබා දුන් ග්වාඩලූප් දුටු පළමු යුරෝපීයයා විය. 16 වන සියවසේදී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් විසින් යටත් විජිතකරණය කිරීමට ගත් උත්සාහයන් කිහිපයක්ම ස්වදේශික ජනයාගේ ප්රහාර හේතුවෙන් අසාර්ථක විය. 1626 දී, වෙළෙන්දෙකු සහ වික්රමාන්විතයෙකු වූ පියරේ බෙලේන් ඩි'එස්නම්බුක් යටතේ ප්රංශ ජාතිකයන් ග්වාඩලූප් කෙරෙහි උනන්දුවක් දැක්වීමට පටන් ගත් අතර ස්පාඤ්ඤ පදිංචිකරුවන් පලවා හැරියේය. ප්රංශ යටත් විජිත නායකයින් වන චාල්ස් ලියෙනාර්ඩ් ඩි එල් ඔලිව් සහ ජීන් ඩු ප්ලෙසිස් ඩි එල් අමරික්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ 1635 දී කොම්පැග්නි ඩෙස් ඉල්ස් ඩි එල් අමරික්වරු ග්වාඩෙලූප් හි පදිංචි වූහ; ඔවුන් විධිමත් ලෙස ප්රංශය සඳහා දිවයින අත්පත් කර ගත් අතර භූමිය යටත් විජිතකරණය කිරීම සඳහා ප්රංශ ගොවීන් ගෙන එන ලදී. මෙය රෝග සහ ප්රචණ්ඩත්වය හේතුවෙන් බොහෝ ආදිවාසීන්ගේ මරණයට හේතු විය. කෙසේ වෙතත්, 1640 වන විට, කොම්පැග්නි ඩෙස් ඉල්ස් ඩි එල් අමරික්වරු බංකොලොත් වී සිටි අතර, ඔවුන් ගුවාඩෙලූප් චාල්ස් හූල් ඩු පෙටිට් ප්රේ වෙත විකුණා දැමූ අතර ඔහු වතු කෘෂිකර්මාන්තය ආරම්භ කළ අතර, 1650 දී පළමු අප්රිකානු වහලුන් පැමිණියහ. වහල් ප්රතිරෝධය වහාම පුළුල් විය, 1656 දී විවෘත නැගිටීමක් සති කිහිපයක් පැවතුන අතර ප්රංශ ජාතිකයින්ට ඔවුන්ට සහාය වීම නැවැත්වීමට බල කරන තෙක් අවම වශයෙන් වසර දෙකක්වත් පැවති සමූහ අතහැර යාමේ වාරයක් ඇති විය. 1674 දී ඔවුන්ගේ මාර්ටිනික් ජනපදයේ රැකවරණය යටතේ ප්රංශයට ඈඳා ගැනීමට පෙර දිවයිනේ හිමිකාරිත්වය ප්රංශ බටහිර ඉන්දීය සමාගමට පැවරුණි. 1685 සිට නොයාර් සංග්රහය මගින් බලාත්මක කරන ලද ආයතනික වහල්භාවය, උක් වතු ආර්ථිකයක් සමෘද්ධිමත් වීමට හේතු විය.
18-19 සියවස්
සත් අවුරුදු යුද්ධය අතරතුර, බ්රිතාන්ය හමුදා 1763 පැරිස් ගිවිසුම තෙක් දූපත් අල්ලාගෙන අත්පත් කර ගත්හ. එම කාලය තුළ, පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ ප්රධාන වරායක් බවට පත් වූ අතර, බ්රිතාන්ය ඇමරිකාවේ වෙළඳපොළවල් ග්වාඩලූපියන් සීනි සඳහා විවෘත කරන ලද අතර, එය ආහාර ද්රව්ය සහ දැව සඳහා වෙළඳාම් කරන ලදී. ආර්ථිකය ඉක්මනින් ප්රසාරණය වූ අතර, ප්රංශ යටත් විජිතවාදීන්ට විශාල ධනයක් ඇති කළේය. එකල ග්වාඩලූප් කෙතරම් සමෘද්ධිමත්ද යත්, 1763 පැරිස් ගිවිසුම යටතේ, ප්රංශය ග්වාඩලූප් නැවත පැමිණීම සඳහා එහි කැනේඩියානු යටත් විජිත අහිමි කළේය. කෝපි වගාව 1720 ගණන්වල අගභාගයේදී ආරම්භ වූ අතර, වහලුන් විසින් ද වැඩ කරන ලද අතර, 1775 වන විට කොකෝවා ප්රධාන අපනයන නිෂ්පාදනයක් බවට පත්විය.
ප්රංශ විප්ලවය ග්වාඩලූප් වෙත අවුල් සහගත තත්වයක් ඇති කළේය. නව විප්ලවවාදී නීතිය යටතේ, නිදහස් වූවන්ට සමාන අයිතිවාසිකම් හිමි විය. අවුල් සහගත දේශපාලන තත්වයෙන් ප්රයෝජන ගනිමින්, බ්රිතාන්යය 1794 දී ග්වාඩලූප් අල්ලා ගත්තේය. ප්රංශ ජාතිකයන් වික්ටර් හියුගස් යටතේ ගවේෂණ හමුදාවක් යවමින් ප්රතිචාර දැක්වූ අතර, එය දෙසැම්බර් වන විට යටත් විජිතය නැවත අත්පත් කර ගෙන වහල්භාවය අහෝසි කළේය. ඉන් පසුව ප්රංශ යටත් විජිතවාදීන් 1,000 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියහ.
1802 දී, ඇන්ටොයින් රිචෙපන්ස් යටතේ ප්රංශ ගවේෂණ බලකායක් ග්වාඩලූප් වෙත පැමිණි අතර, එතෙක් යටත් විජිතයේ තථ්ය පාලකයන් වූ කළු නිලධාරීන්ගේ නායකත්වයෙන් කැරැල්ලක් ඇති විය. රිචෙපන්ස් සහ ඔහුගේ හමුදා කැරලිකරුවන්ට එරෙහිව ඉක්මනින් ක්රියා කළ අතර, එය 1802 මැයි 28 වන දින මැටූබා සටනින් අවසන් විය. ඔවුන්ට සාර්ථක වීමට අවස්ථාවක් නොමැති බව වටහා ගත් ලුවී ඩෙල්ග්රේස් සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයින් හිතාමතාම ඔවුන්ගේ වෙඩි බෙහෙත් ගබඩා පුපුරුවා හරිමින් සමූහ සියදිවි නසා ගත්හ. 1802 ජූලි 6 වන දින ප්රකාශයට පත් කරන ලද කොන්සියුලර් නියෝගයක් මගින් ගුවාඩලූප් හි වහල්භාවය නැවත ස්ථාපිත කිරීමට විචක්ෂණශීලීව නියෝග කරන ලදී. 1803 මැයි 14 වන දින ගුවාඩලූප් හි වහල්භාවය නිල වශයෙන් නැවත ස්ථාපිත කළ ප්රංශ ජාතිකයින්ට එරෙහි කැරැල්ලක් 1804 දක්වා පැවතුනි. 1810 දී, බ්රිතාන්යයන් නැවතත් දිවයින අල්ලා ගත් අතර, 1813 ස්ටොක්හෝම් ගිවිසුම යටතේ එය ස්වීඩනයට භාර දුන්නේය.
1814 පැරිස් ගිවිසුමේ දී, ස්වීඩනය ගුවාඩලූප් ප්රංශයට පවරා දුන් අතර, එමඟින් ගුවාඩලූප් අරමුදල ඇති විය. 1815 දී, වියානා ගිවිසුම මගින් ගුවාඩලූප් හි ප්රංශ පාලනය පිළිගත්තේය.
1848 දී ප්රංශ අධිරාජ්යයේ වහල්භාවය අහෝසි කරන ලදී. 1854 න් පසු, ඉන්දියාවේ පොන්ඩිචෙරි ප්රංශ යටත් විජිතයෙන් ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන් ගෙන එන ලදී. 1849 සිට නිදහස් කරන ලද වහලුන්ට ඡන්දය හිමි වූ නමුත්, 1923 දී හෙන්රි සිදම්බරොම් විසින් මෙහෙයවන ලද දිගු ව්යාපාරයක් අවසානයේ සාර්ථක වන තෙක් ප්රංශ ජාතිකත්වය සහ ඡන්දය ඉන්දියානු පුරවැසියන්ට ලබා දී නොතිබුණි.
20-21 සියවස්
1936 දී, ෆීලික්ස් එබුවේ ග්වාඩලූප් හි පළමු කළු ආණ්ඩුකාරයා බවට පත්විය. දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී, ග්වාඩලූප් මුලින් විචි රජයේ පාලනය යටතට පත් වූ අතර පසුව 1943 දී නිදහස් ප්රංශයට සම්බන්ධ විය. 1946 දී, ග්වාඩලූප් ජනපදය ප්රංශයේ විදේශීය දෙපාර්තමේන්තුවක් බවට පත්විය.
පශ්චාත් යුධ සමයේදී ග්වාඩලූප්හි සමාජ ව්යුහය සහ ප්රංශය සමඟ එහි සම්බන්ධතාවය සම්බන්ධයෙන් ආතතීන් ඇති විය. 'ශාන්ත වැලන්ටයින් සංහාරය' 1952 දී සිදු වූ අතර, ලෙ මවුලේ හි වැඩ වර්ජනය කළ කර්මාන්තශාලා සේවකයින්ට කොම්පැනි රිපබ්ලිකේන්ස් ඩි සෙකියුරිටේ විසින් වෙඩි තබා ඇති අතර, එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස මරණ හතරක් සිදුවිය. 1967 මැයි මාසයේදී කළු ග්වාඩලූපියානු ජාතික රෆායෙල් බල්සින්ක්ට එල්ල වූ ජාතිවාදී ප්රහාරයකින් අට දෙනෙකු මිය යාමෙන් පසු වාර්ගික ආතතීන් කෝලාහලයක් බවට පත් විය.
1970 ගණන්වල නිදහස් ව්යාපාරයක් වර්ධනය වූ අතර, 1974 දී ප්රංශය ග්වාඩලූප් ප්රංශ කලාපයක් ලෙස ප්රකාශයට පත් කිරීමට පෙළඹුණි. Union populaire pour la libération de la Guadeloupe (UPLG) සම්පූර්ණ නිදහස සඳහා උද්ඝෝෂනය කළ අතර, 1980 ගණන් වන විට Groupe de libération armée (GLA) සහ Alliance révolutionnaire caraïbe (ARC) වැනි කණ්ඩායම්වල ක්රියාමාර්ග සමඟ තත්වය ප්රචණ්ඩකාරී විය.
1982 දී ග්වාඩලූප් වෙත විශාල ස්වයං පාලනයක් ලබා දෙන ලදී. 2003 දී ජනමත විචාරණයක් හරහා, ශාන්ත-මාටින් සහ ශාන්ත බර්තෙලමි ග්වාඩලූප් හි පරිපාලන අධිකරණ බලයෙන් වෙන්වීමට ඡන්දය දුන් අතර, මෙය 2007 වන විට සම්පූර්ණයෙන්ම බලාත්මක විය.
2009 ජනවාරි මාසයේදී, ලියනජ් කොන්ට් ප්රොෆිටේෂන් ලෙස හැඳින්වෙන කම්කරු සමිති සහ අනෙකුත් අය වැඩි වැටුප් සඳහා වැඩ වර්ජනයක නිරත වූහ. අඩු වැටුප්, ඉහළ ජීවන වියදම, ප්රංශ ප්රධාන භූමියට සාපේක්ෂව ඉහළ දරිද්රතා මට්ටම් සහ යුරෝපීය සංගමයේ නරකම ඒවා අතර පවතින විරැකියාවේ මට්ටම් හේතුවෙන් වර්ජකයින් කෝපයට පත් විය. ප්රංශ රජයේ අකාර්යක්ෂම ප්රතිචාරයක් ලෙස සැලකූ දෙය ප්රචණ්ඩකාරී බවට පත් වූ අතර වෘත්තීය සමිති නායකයෙකු (ජැක්ස් බිනෝ) වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීමෙන් පසු අමතර පොලිස් භටයන් යෙදවීමට පෙළඹවීමෙන් තත්වය ඉක්මනින් උත්සන්න විය. වැඩ වර්ජනය දින 44 ක් පැවති අතර අසල පිහිටි මාර්ටිනික්හි ද එවැනිම ක්රියාමාර්ග ගැනීමට පෙළඹුණි. ජනාධිපති නිකොලස් සාකෝසි පසුව දිවයිනට පැමිණ ප්රතිසංස්කරණ පොරොන්දු විය. මෙම කාලය තුළ සංචාරක ව්යාපාරය බෙහෙවින් පීඩාවට පත් වූ අතර 2010 සංචාරක සමයට ද එය බලපෑවේය.
භූගෝලය
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
භූ විද්යාව
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
දේශගුණය
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
නිවර්තන සුළි සුළං සහ කුණාටු රළ
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
වෘක්ෂලතා
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
සත්ව විශේෂ
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
පාරිසරික සංරක්ෂණය
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
භූමිකම්පා සහ සුනාමි
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
ජල සංඛ්යා
ග්වාඩලූප් යනු දූපත් 12 කට වැඩි ප්රමාණයකින් සමන්විත දූපත් සමූහයක් වන අතර, ඊසානදිග කැරිබියානු මුහුද බටහිර අත්ලාන්තික් සාගරයට හමු වන ස්ථානයේ පිහිටා ඇති දූපත් සහ පාෂාණ ද ඇත. එය පිහිටා ඇත්තේ අර්ධ වශයෙන් ගිනිකඳු දූපත් චාපයක් වන ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි උතුරු කොටසේ ලීවර්ඩ් දූපත් වල ය. උතුරට ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා සහ මොන්ට්සෙරාට් හි බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශය පිහිටා ඇති අතර ඩොමිනිකා දකුණට පිහිටා ඇත.
ප්රධාන දූපත් දෙක වන්නේ බාස්-ටෙරේ (බටහිර) සහ ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ (නැගෙනහිර) වන අතර ඒවා ඉහළින් පෙනෙන පරිදි සමනල හැඩයක් සාදයි, ඒවායේ 'පියාපත්' දෙක ග්රෑන්ඩ් කල්-ඩි-සැක් මැරින්, රිවියර් සාලී සහ පෙටිට් කල්-ඩි-සැක් මැරින් (ceb; fr) මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ග්වාඩලූප් හි භූමි මතුපිටින් අඩකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් බාස්-ටෙරේ කිලෝමීටර 847.8 කින් සමන්විත වේ. මෙම දූපත කඳුකර ප්රදේශයක් වන අතර, සැන්ස් ටූචර් කන්ද (මීටර් 1,354 (අඩි 4,442)) සහ ග්රෑන්ඩ් ඩෙකුවර්ට් (මීටර් 1,263 (අඩි 4,143)) යන කඳු මුදුන් අඩංගු වන අතර, එය මීටර් 1,467 (අඩි 4,813) ක උන්නතාංශයක් සහිත අඩු ඇන්ටිලස් හි උසම කඳු මුදුන වන ක්රියාකාරී ගිනි කන්දක් වන ලා ග්රෑන්ඩ් සෞෆ්රියර් හි උච්චතම අවස්ථාවයි. ඊට වෙනස්ව, ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ බොහෝ දුරට පැතලි වන අතර උතුරට පාෂාණමය වෙරළ තීරයන්, මධ්යයේ අක්රමවත් කඳු, නිරිත දෙසින් කඩොලාන සහ දකුණු වෙරළ දිගේ කොරල් පර වලින් ආරක්ෂා වූ සුදු වැලි වෙරළ තීරයන් ඇත. ප්රධාන සංචාරක නිකේතන දක්නට ලැබෙන්නේ මෙහිදීය.
මාරි-ගලන්ට් යනු තුන්වන විශාලතම දූපත වන අතර, පසුව ඊසානදිග බෑවුම් සහිත හුණුගල් සානුවක් වන ලා ඩෙසිරේඩ් පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මීටර් 275 (අඩි 902) වේ. දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත්තේ අයිල්ස් ඩි පෙටිට්-ටෙරේ වන අතර එය දූපත් දෙකක් (ටෙරේ ඩි හෝට් සහ ටෙරේ ඩි බාස්) වන අතර එය කිලෝමීටර 2 කි.
ලෙස් සාන්තස් යනු දූපත් අටකින් සමන්විත දූපත් සමූහයකි, ඉන් දෙකක් වන ටෙරේ-ඩි-බාස් සහ ටෙරේ-ඩි-හෝට් ජනාවාස වී ඇත. භූ දර්ශනය බාස්-ටෙරේට සමාන වන අතර, ගිනිකඳු කඳු සහ ගැඹුරු බොක්ක සහිත අක්රමවත් වෙරළ තීරයක් ඇත.
තවත් කුඩා දූපත් රාශියක් ඇත.
ජන විකාශනය
| Historical population | ||
|---|---|---|
| වසර | ජනගහණ. | ±% p.a. |
| 1954 | 223,675 | — |
| 1961 | 276,545 | +2.96% |
| 1967 | 305,312 | +1.66% |
| 1974 | 315,848 | +0.49% |
| 1982 | 317,269 | +0.06% |
| 1990 | 353,431 | +1.36% |
| 1999 | 386,566 | +1.00% |
| 2010 | 403,355 | +0.39% |
| 2015 | 397,990 | −0.27% |
| 2021 | 384,315 | −0.58% |
| 2024 | 378,561 | −0.50% |
| source: INSEE | ||
2024 ජනවාරි 1 වන දින ග්වාඩලූප් හි ජනගහනය 378,561 ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත. ජනගහනය ප්රධාන වශයෙන් අප්රිකානු-කැරිබියානු ජාතිකයන් වේ. යුරෝපීය, ඉන්දියානු (දෙමළ, තෙළිඟු සහ අනෙකුත් දකුණු ඉන්දියානුවන්), ලෙබනන්, සිරියානු සහ චීන යන සියල්ලෝම සුළු ජාතීන් වේ. ප්රධාන වශයෙන් ඉදිකිරීම් සහ වීදි වෙළෙන්දන් ලෙස සේවය කරන ග්වාඩලූප් හි සැලකිය යුතු හයිටි ජනගහනයක් ද සිටිති. බාස්-ටෙරේ දේශපාලන අගනුවරයි; කෙසේ වෙතත්, විශාලතම නගරය සහ ආර්ථික මධ්යස්ථානය පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ ය.
2013 සිට ග්වාඩලූප් හි ජනගහනය වසරකට 0.8% කින් අඩු වෙමින් පවතී. 2017 දී ග්වාඩලූප් හි සාමාන්ය ජන ඝනත්වය වර්ග කිලෝමීටරයකට වැසියන් 240 ක් (වර්ග සැතපුම් 620) වූ අතර එය මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ වර්ග කිලෝමීටරයකට වැසියන් 119 ක් (වර්ග සැතපුම් 310) වන සාමාන්යයට සාපේක්ෂව ඉතා ඉහළ ය. භූමියෙන් තුනෙන් එකක් කෘෂිකර්මාන්තයට කැප කර ඇති අතර සියලුම කඳු ජනාවාස වීමට නුසුදුසු ය; මෙම ඉඩකඩ සහ නවාතැන් නොමැතිකම ජන ඝනත්වය තවත් වැඩි කරයි.
ප්රධාන නාගරික ප්රදේශ
වඩාත්ම ජනාකීර්ණ නාගරික ඒකකය (සමූහකරණය) වන්නේ පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ-ලෙස් අබිම්ස් වන අතර එය කොමියුනියන් 11 ක් සහ දෙපාර්තමේන්තුවේ ජනගහනයෙන් 65% ක් ආවරණය කරයි. විශාලතම නාගරික ඒකක තුන වන්නේ:
| නාගරික ඒකක | ජනගහනය (2019) |
|---|---|
| පොයින්ට්-ඒ-පිටර්-ලෙස් අබිම්ස් | 249,815 |
| බාස්-ටෙරේ | 50,104 |
| කැප්ස්ටර් -බෙල්-ඊඕ | 25,362 |
සෞඛ්යය
2011 දී, උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව පිරිමින් සඳහා අවුරුදු 77.0 ක් සහ කාන්තාවන් සඳහා අවුරුදු 83.5 ක් ලෙස වාර්තා විය.
ග්වාඩලූප් හි වෛද්ය මධ්යස්ථාන අතරට: පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි විශ්ව විද්යාල රෝහල් මධ්යස්ථානය (CHU), බාස්-ටෙරේ හි ප්රාදේශීය රෝහල් මධ්යස්ථානය (CHR) සහ කැප්ස්ටර්-බෙල්-ඊව්, පොයින්ට්-නොයර්, බුයිලන්ට් සහ සෙන්ට්-ක්ලෝඩ් හි පිහිටි රෝහල් හතරක් ඇතුළත් වේ.
පාස්චර් ඩි ලා ග්වාඩලූප් ආයතනය, පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි පිහිටා ඇති අතර පාරිසරික සනීපාරක්ෂාව, එන්නත් කිරීම සහ ක්ෂය රෝගය සහ අනෙකුත් ක්ෂුද්ර බැක්ටීරියා පැතිරීම පිළිබඳ පර්යේෂණ සඳහා වගකිව යුතුය.
ආගමන
ග්වාඩලූප් හි සාපේක්ෂ ධනය කැරිබියානු කලාපයේ දූපත් කිහිපයක අන්ත දරිද්රතාවයට වඩා වෙනස් වන අතර එමඟින් මෙම ප්රදේශවලින් සමහරක ජනගහනය සඳහා ප්රජාව ආකර්ශනීය ස්ථානයක් බවට පත් කරයි. ඊට අමතරව, දේශපාලන අස්ථාවරත්වය සහ ස්වාභාවික විපත් වැනි වෙනත් සාධක මෙම සංක්රමණය පැහැදිලි කරයි. 1970 ගණන්වල මුල් භාගයේදී, හයිටි සම්භවයක් ඇති පළමු නීති විරෝධී සංක්රමණිකයන් කෘෂිකාර්මික අංශයේ ශ්රම අවශ්යතාවයක් සපුරාලීම සඳහා ග්වාඩලූප් වෙත පැමිණියහ; මෙම හයිටි සංක්රමණයට අමතරව, එය වඩාත් බහුල බැවින් වඩාත් දෘශ්යමාන වන අතර, ඩොමිනිකා දූපතෙන් සහ ඩොමිනිකන් ජනරජයෙන් ජනගහනයේ පැමිණීම සහ ජනාවාස ද ග්වාඩලූප් දැක තිබේ. 2005 දී, ග්වාඩලූප් ප්රාන්තය නියෝජනය කරන ප්රාන්තය, දෙපාර්තමේන්තුවේ විදේශිකයන් 50,000 ත් 60,000 ත් අතර සංඛ්යාවක් සිටින බවට සංඛ්යාලේඛන වාර්තා කළේය.
විගමන
1963 දී මයිකල් ඩෙබ්රේ විසින් නිර්මාණය කරන ලද බුමිඩොම් හි අරමුණ වූයේ "[...] විදේශීය දෙපාර්තමේන්තු වල ජනවිකාස ගැටළු විසඳීමට දායක වීමයි". මේ සඳහා, එහි මෙහෙවර බහුවිධ විය: අනාගත සංක්රමණිකයින් සඳහා තොරතුරු, වෘත්තීය පුහුණුව, පවුල් නැවත එක්වීම සහ පිළිගැනීමේ මධ්යස්ථාන කළමනාකරණය. එකල, මෙම ව්යාපෘතිය 1960 ගණන්වල ශක්තිමත් වෙමින් පැවති බටහිර ඉන්දීය නිදහස් ව්යාපාරවල බලපෑම අඩු කිරීමේ මාධ්යයක් ලෙස ද සැලකේ.
1963 සහ 1981 අතර, ඇස්තමේන්තුගත ග්වාඩලූපියානුවන් 16,562 ක් බුමිඩොම් හරහා ප්රංශයේ අගනගරයට සංක්රමණය වූහ. තවද Le Rêve français (ප්රංශ සිහිනය) නම් කුඩා කතා මාලාව බටහිර ඉන්දියානුවන් සහ පුනරුත්ථාපන ජාතිකයන් ප්රංශයට සංක්රමණය වීමේ ප්රතිවිපාක කිහිපයක් විස්තර කිරීමට ඉදිරිපත් කරයි.
1904 සහ 1914 අතර කාලය තුළ පැනමා ඇළ ඉදිකිරීම සඳහා ග්වාඩලූපියානුවන් සහ මාටිනිකනුවන් 50,000 ක් පමණ සහභාගී වූ බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත. 2014 දී, පැනමාවේ ජීවත් වන මෙම බටහිර ඉන්දියානුවන්ගෙන් පැවත එන්නන් 60,000 ත් 70,000 ත් අතර සංඛ්යාවක් සිටි බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත. උතුරු ඇමරිකාවට, විශේෂයෙන් කැනඩාවට සංක්රමණය වීමේ වෙනත් රැළි 20 වන සියවස ආරම්භයේදී සිදු විය.
පාලනය
මාර්ටිනික්, ලා රියුනියන්, මයෝට් සහ ප්රංශ ගයනාව සමඟ එක්ව, ග්වාඩලූප් යනු කලාපයක් සහ දෙපාර්තමේන්තුවක් යන දෙකම වන විදේශීය දෙපාර්තමේන්තු වලින් එකකි. එය යුරෝපීය සංගමයේ පිටතම කලාපයකි. ග්වාඩලූප්හි වැසියන් සම්පූර්ණ දේශපාලන සහ නීතිමය අයිතිවාසිකම් ඇති ප්රංශ පුරවැසියන් වේ.
නීතිදායක බලතල වෙනම දෙපාර්තමේන්තු සහ ප්රාදේශීය සභා මත කේන්ද්රගත වී ඇත. ග්වාඩලූප් දෙපාර්තමේන්තු කවුන්සිලයේ තේරී පත් වූ සභාපතිවරයා දැනට ගයි ලොස්බාර් (2021 ජූලි 1); එහි ප්රධාන වගකීම් ක්ෂේත්ර අතරට කනිෂ්ඨ උසස් පාසල් (විද්යාල) ගොඩනැගිලි සහ තාක්ෂණික කාර්ය මණ්ඩලය සහ ප්රාදේශීය මාර්ග සහ පාසල් සහ ග්රාමීය බස් රථ ගණනාවක් කළමනාකරණය කිරීම ඇතුළත් වේ. ග්වාඩලූප් ප්රාදේශීය කවුන්සිලය යනු සෑම වසර හයකට වරක් තේරී පත් වන ආයතනයකි, එයට ජනාධිපතිවරයෙකු (වර්තමානයේ ඒරි චාලස්) සහ උප සභාපතිවරුන් අට දෙනෙකු ඇතුළත් වේ. ප්රාදේශීය කවුන්සිලය ද්විතීයික අධ්යාපනය, කලාපීය ප්රවාහනය, ආර්ථික සංවර්ධනය, පරිසරය සහ සමහර යටිතල පහසුකම් ඇතුළු අනෙකුත් දේ අධීක්ෂණය කරයි.
ග්වාඩලූප් ප්රංශ ජාතික සභාවට පළමු, දෙවන, තෙවන සහ සිව්වන මැතිවරණ කොට්ඨාශවලින් එකකින් එක් නියෝජ්ය මන්ත්රීවරයෙකු තෝරා පත් කර ගනී. ප්රංශ සෙනෙට් සභාව සඳහා සෙනෙට් සභිකයින් තිදෙනෙකු වක්ර මැතිවරණයකින් තෝරා ගනු ලැබේ. මැතිවරණ අරමුණු සඳහා, ග්වාඩලූප් ඇරොන්ඩිස්මන්ට් දෙකකට (බාස්-ටෙරේ සහ පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ) සහ කැන්ටන් 21 කට බෙදා ඇත.
ප්රංශ දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයක් ග්වාඩලූප් හි ක්රියාකාරී වේ. ඊට අමතරව ග්වාඩලූප් කොමියුනිස්ට් පක්ෂය, ග්වාඩලූප් ප්රගතිශීලී ප්රජාතන්ත්රවාදී පක්ෂය, ග්වාඩලූප් අරමුණ, බහුත්වවාදී වාමාංශික සහ එක්සත් ග්වාඩලූප්, සහයෝගිතා සහ වගකිවයුතු වැනි ප්රාදේශීය පක්ෂ ද ඇත.
ග්වාඩලූප් හි ප්රාන්තය (ප්රාදේශීය අගනුවර) බාස්-ටෙරේ වේ. රාජ්ය පරිපාලනයේ ප්රාදේශීය සේවාවන් සාම්ප්රදායිකව දෙපාර්තමේන්තු මට්ටමින් සංවිධානය කර ඇති අතර, එහිදී ප්රාදේශීය නායකයා රජය නියෝජනය කරයි.
පරිපාලන අංශ
පළාත් පාලන කටයුතු සඳහා, ග්වාඩලූප් ප්රාදේශීය සභා 32 කට බෙදා ඇත. සෑම ප්රාදේශීය සභාවකටම නාගරික සභාවක් සහ නගරාධිපතිවරයෙකු සිටී. ප්රාදේශීය සභා සඳහා ආදායම් ලැබෙන්නේ ප්රංශ රජයෙන් ලැබෙන මාරුවීම් සහ ප්රාදේශීය බදු මගිනි. මෙම මට්ටමේ පරිපාලන වගකීම් අතරට ජල කළමනාකරණය, සිවිල් ලේඛනය සහ නාගරික පොලිසිය ඇතුළත් වේ.
| නම | ප්රදේශය (ව.කි.මී) | ජනගහනය (2019) | ඇරොන්ඩිස්මන්ට් | සිතියම |
|---|---|---|---|---|
| ලෙස් ඇබිම්ස් | 81.25 | 53,514 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ඇන්ස්-බර්ට්රන්ඩ් | 62.5 | 4,001 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| බායි-මහෝල්ට් | 46 | 30,837 | බාස්-ටෙරේ | |
| බේලිෆ් | 24.3 | 5,203 | බාස්-ටෙරේ | |
| බාස්-ටෙරේ | 5.78 | 9,861 | බාස්-ටෙරේ | |
| බුවිලන්ට් | 43.46 | 6,847 | බාස්-ටෙරේ | |
| කැප්ස්ටෙරේ-බෙල්-ඕ | 103.3 | 17,741 | බාස්-ටෙරේ | |
| කේප්ස්ටරේ-ඩි-මාරි-ගලන්ට් | 46.19 | 3,298 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| දේශයිස් | 31.1 | 3,998 | බාස්-ටෙරේ | |
| ලා ඩෙසිරේඩ් | 21.12 | 1,419 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ලෙ ගොසියර් | 45.2 | 26,489 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ගෝර්බෙයිරේ | 22.52 | 7,760 | බාස්-ටෙරේ | |
| ගොයාවේ | 59.91 | 7,621 | බාස්-ටෙරේ | |
| ග්රෑන්ඩ්-බර්ග් | 55.54 | 4,870 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ලැමෙන්ටින් | 65.6 | 16,354 | බාස්-ටෙරේ | |
| මෝර්න්-අ-එල්'ඊඕ | 64.5 | 16,495 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ලෙ මවුලේ | 82.84 | 22,149 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| පෙටිට්-බර්ග් | 129.88 | 24,753 | බාස්-ටෙරේ | |
| පෙටිට්-කැනල් | 72 | 8,203 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | 2.66 | 15,181 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| පොයින්ට්-නොයර් | 59.7 | 6,031 | බාස්-ටෙරේ | |
| පෝට්-ලුවී | 44.24 | 5,618 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ශාන්ත-ක්ලෝඩ් | 34.3 | 10,466 | බාස්-ටෙරේ | |
| ශාන්ත-ෆ්රැන්කොයිස් | 61 | 11,689 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ශාන්ත-ලුවී | 56.28 | 2,397 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ශාන්ත-ඈන් | 80.29 | 24,151 | පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ | |
| ශාන්ත-රෝස් | 118.6 | 17,985 | බාස්-ටෙරේ | |
| ටෙරේ-ඩි-බාස් | 6.8 | 975 | බාස්-ටෙරේ | |
| ටෙරේ-ඩි-හෝට් | 6 | 1,519 | බාස්-ටෙරේ | |
| ට්රොයිස්-රිවියර්ස් | 31.1 | 7,862 | බාස්-ටෙරේ | |
| වීක්ස්-ෆෝර්ට් | 7.24 | 1,842 | බාස්-ටෙරේ | |
| වියුක්ස්-හැබිටන්ට්ස් | 58.7 | 7,110 | බාස්-ටෙරේ |
භූ දේශපාලනය
භූ උපායමාර්ගික දෘෂ්ටි කෝණයකින්, ග්වාඩලූප් පිහිටා ඇත්තේ අත්ලාන්තික් සාගරය සහ කැරිබියානු මුහුද අතර කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ මධ්යම කොටසක ය. කලාපයේ මෙම පිහිටීම ප්රංශයට ඇමරිකානු මහාද්වීපයේ නැගෙනහිර වෙරළ තීරයේ විශාල කොටසකට ළඟා වීමට ඉඩ සලසයි. ග්වාඩලූප් සහ මාටිනික් විසින් පිහිටුවන ලද සුවිශේෂී ආර්ථික කලාපය වර්ග කිලෝමීටර් 126,146 කට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් ආවරණය කරයි. 1980 දී ප්රංශය වෙනිසියුලාව සමඟ ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමෙන් ප්රදේශයේ සිය සමුද්රීය සීමාවන් ස්ථාපිත කළේය.
මෙය ප්රංශයට දිය යට පර්යේෂණ සහ ආරක්ෂාව පිළිබඳ ස්වෛරී ප්රතිපත්තියක් (හම්ප්බැක් තල්මසුන් ආරක්ෂා කිරීම, කූස්ටෝ රක්ෂිතය, කොරල් පර ආරක්ෂාව) සංවර්ධනය කිරීම සඳහා වැදගත් ධීවර සම්පත් සහ ස්වාධීනත්වය ලබා දෙයි. එහි භූගෝලීය පිහිටීම නිසා, ග්වාඩලූප් ප්රංශයට කලාපීය (කුඩා සහ මහා ඇන්ටිලස්) සහ මහාද්වීපික (ලතින් සහ උතුරු ඇමරිකානු) මට්ටම් දෙකෙහිම දේශපාලන හා රාජ්ය තාන්ත්රික සංවාදවලට සහභාගී වීමට ඉඩ සලසයි.
ව්යවසාය ජාත්යන්තරකරණය සඳහා වූ කලාපීය සම්මුතිය (CRIE) අත්සන් කිරීම, ලතින් ඇමරිකාව සහ කැරිබියන් සඳහා වූ ආර්ථික කොමිසමේ (ECLAC) සාමාජිකත්වය සහ කැරිබියන් රාජ්ය සංගමයේ (ACS) සාමාජිකත්වය, ජාත්යන්තර ගිවිසුම් හෝ ආයතන රාමුව තුළ ග්වාඩලූප්ට එහි ද්විපාර්ශ්වික හෝ බහුපාර්ශ්වික සබඳතා වර්ධනය කර ගැනීමට හැකි වූ සන්ධිස්ථාන වේ.11 අනෙකුත් කැරිබියන් සහ ඇමරිකානු රාජ්යයන් සමඟ ද්විපාර්ශ්වික සහ බහුපාර්ශ්වික ආර්ථික හවුල්කාරිත්වයන් සංවර්ධනය කිරීම පදනම් වී ඇත්තේ ග්වාඩලූප් හි ස්වාධීන වරාය නවීකරණය කිරීම සහ ග්වාඩලූප්-පෝලෝ කැරිබේ ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපළේ වැදගත්කම මත ය.
සංකේත සහ කොඩි
ප්රංශයේ කොටසක් ලෙස, ග්වාඩලූප් එහි ධජය ලෙස ප්රංශ ත්රිවර්ණ වර්ණය සහ එහි ගීය ලෙස ලා මාර්සෙයිලයිස් භාවිතා කරයි. කෙසේ වෙතත්, ග්වාඩලූප් ධජය ලෙස නිල නොවන හෝ අවිධිමත් සන්දර්භයන් තුළ වෙනත් විවිධ ධජ ද භාවිතා වේ, විශේෂයෙන් හිරු මත පදනම් වූ ධජය. ස්වාධීනවාදීන්ට ග්වාඩලූප් විමුක්තිය සඳහා වූ මහජන සංගමය විසින් යෝජනා කරන ලද ඔවුන්ගේම ධජයක් ද ඇත.
ආර්ථිකය
ග්වාඩලූප් හි ආර්ථිකය සංචාරක ව්යාපාරය, කෘෂිකර්මාන්තය, සැහැල්ලු කර්මාන්ත සහ සේවා මත රඳා පවතී. එය විශාල සහනාධාර සහ ආනයන සඳහා ප්රංශ ප්රධාන භූමිය මත රඳා පවතින අතර රාජ්ය පරිපාලනය දූපත් වල විශාලතම තනි සේවා යෝජකයා වේ. තරුණ ජනගහනය අතර විරැකියාව විශේෂයෙන් ඉහළ ය.
2017 දී, ග්වාඩලූප් හි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) යුරෝ බිලියන 9.079 ක් වූ අතර එය 3.4% ක වර්ධනයක් පෙන්නුම් කළේය. ග්වාඩලූප් හි ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය යුරෝ 23,152 කි. ආනයන යුරෝ බිලියන 3.019 ක් වූ අතර අපනයන යුරෝ බිලියන 1.157 ක් විය. ප්රධාන අපනයන නිෂ්පාදන වන්නේ කෙසෙල්, සීනි සහ රම් ය. 2017 දී කෙසෙල් අපනයනය ඉර්මා සුළි කුණාටුව සහ මාරියා සුළි කුණාටුව හේතුවෙන් හානිවලින් පීඩාවට පත් විය.
සංචාරක ව්යාපාරය
සංචාරක ව්යාපාරය ආදායම් උපයන ප්රමුඛතම මූලාශ්රයක් වන අතර, බොහෝ සංචාරකයින් ප්රංශයෙන් සහ උතුරු ඇමරිකාවෙන් පැමිණේ. පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි පිහිටි ග්වාඩෙලූප් වෙත කෲස් නැව් විශාල සංඛ්යාවක් පැමිණේ.
කෘෂිකර්මය
සාම්ප්රදායික උක් වගාව කෙසෙල් (අපනයන ඉපැයීම්වලින් දැන් 50% ක් පමණ සපයන), වම්බටු, ගිනෙප්, නෝනි, සපොටිලා, ගිරාමන් ස්කොෂ්, අල, වට්ටක්කා, කෙසෙල්, ක්රිස්ටෝෆීන්, කොකෝවා, කොස්, දෙළුම් සහ බොහෝ මල් වර්ග වැනි අනෙකුත් භෝග මගින් ක්රමයෙන් ප්රතිස්ථාපනය වෙමින් පවතී. අනෙකුත් එළවළු සහ මුල් භෝග දේශීය පරිභෝජනය සඳහා වගා කරනු ලැබේ, නමුත් ග්වාඩෙලූප් ප්රධාන වශයෙන් ප්රංශයේ අනෙකුත් ප්රදේශවලින් ආනයනය කරන ලද ආහාර මත රඳා පවතී.
සැහැල්ලු කර්මාන්තය
විවිධ සැහැල්ලු කර්මාන්ත අතරින් සීනි සහ රම් නිෂ්පාදනය, සූර්ය බලශක්තිය, සිමෙන්ති, ගෘහ භාණ්ඩ සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වඩාත් කැපී පෙනේ. බොහෝ නිෂ්පාදිත භාණ්ඩ සහ ඉන්ධන ආනයනය කරනු ලැබේ.
සංස්කෘතිය
භාෂාව
ග්වාඩලූප් හි නිල භාෂාව ප්රංශ වන අතර එය ජනගහනයෙන් සියලුම දෙනා පාහේ කතා කරයි. බොහෝ පදිංචිකරුවන් ප්රංශ පදනම් කරගත් ක්රියෝල් භාෂාවක් වන ග්වාඩලූපියන් ක්රියෝල් ද කතා කරයි.
සියලුම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් (ප්රංශ, අප්රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු) එකිනෙකා තේරුම් ගැනීමට හැකි වීමේ අවශ්යතාවය හේතුවෙන් ග්වාඩලූපියන් ක්රියෝල් මතු විය. එබැවින් මෙම භාෂාව සන්නිවේදන හදිසි අවස්ථාවකට ප්රතිචාර වශයෙන් 17 වන සියවසේදී නිර්මාණය කරන ලද මිශ්රණයක ප්රතිඵලයකි. යටත් විජිතය ආරම්භ වන විට, ප්රංශ ජනගහනයෙන් බහුතරයක් සම්මත ප්රංශ භාෂාව කතා නොකළ නමුත් බ්රෙටන් සහ නෝමන් වැනි දේශීය උපභාෂා සහ භාෂා කතා කළ අතර, අප්රිකානුවන් බටහිර සහ මධ්යම අප්රිකානු ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් රාශියකින් පැමිණි අතර ඔවුන්ටම පොදු භාෂාවක් නොතිබුණි. ක්රියෝල් භාෂාව පොදු භාෂාවක් ලෙස මතු වූ අතර අවසානයේ ජනගහනයෙන් බොහෝ දෙනෙකුගේ මව් භාෂාව බවට පත්විය.
එපමණක් නොව, සාන්ත දූපත් සමූහයේ ටෙරේ-ඩි-හෝට් සහ ටෙරේ-ඩි-බාස්, ඔවුන්ගේ ජනාවාස ඉතිහාසය (බ්රෙටන්, නෝමන් සහ පොයිටෙවින් පදිංචිකරුවන්) නිසා, ඔවුන්ගේම ක්රියෝල් ඇත, ඒවා ඔවුන්ගේ ප්රංශ උච්චාරණ, ඔවුන්ගේ විශේෂිත ප්රකාශන, ඔවුන්ගේ වාක්ය ඛණ්ඩය සහ ඔවුන්ගේ ශබ්ද මගින් ග්වාඩෙලූපියන් ක්රියෝල්ට වඩා වෙනස් වේ. එය පිටපත් කර නොමැති වුවද, මෙම දූපත් වැසියන් ඔවුන්ගේ ක්රියෝල් "පැටොයිස්" හෝ "ශාන්ත මාටින්ගේ භාෂාව" ලෙස හඳුන්වන අතර ස්වදේශීය ස්වරූපයෙන් ඔවුන්ගේ පරම්පරාවෙන් එහි සම්ප්රේෂණය සහ චිරස්ථායිතාව ක්රියාකාරීව සහතික කරයි.
ග්වාඩෙලූපියන් බෙකේ මුලින්ම ක්රියෝල් ලිව්වේ 17 වන සියවස අවසානයේ දී, ප්රංශ අක්ෂර වින්යාසය භාවිතයෙන් එය පිටපත් කරමිනි.
ග්වාඩෙලූප් ප්රංශ දෙපාර්තමේන්තුවක් බැවින්, ප්රංශ භාෂාව නිල භාෂාවයි. කෙසේ වෙතත්, ග්වාඩෙලූපියන් ප්රංශ (ක්රියෝල් සමඟ සම්බන්ධතා ඇති) සම්මත මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශ භාෂාවට වඩා වෙනස් වන ඇතැම් භාෂාමය ලක්ෂණ ඇත. මෑතකදී, ග්වාඩලූපියානු ප්රංශ භාෂාවේ ශබ්ද අංශය පිළිබඳ ඉතා සවිස්තරාත්මක අධ්යයනයක් සිදු කර ඇත (විශේෂයෙන් ග්වාඩලූපියානු ප්රංශ භාෂාවේ සහ පොදුවේ බටහිර ඉන්දියානු ප්රංශ භාෂාවේ ධ්වනි, ශබ්ද විද්යාත්මක සහ සංජානන අංශ දෙකම සමඟ කටයුතු කරන පළමු අධ්යයනය මෙය වනු ඇත). එය ග්වාඩලූපියානු ප්රංශ (ඇක්රොලෙක්ට්, මෙසොලෙක්ට් සහ බැසිලික්ට්) කියවීමේ ප්රභේද පිළිබඳව ද සැලකිලිමත් වේ.
මෑත දශක කිහිපය තුළ ක්රියෝල් හි පුනර්ජීවනයක් ඇති වී ඇති අතර, එය පසුගිය වසර දහය තුළ ක්රියෝල් සහ ප්රංශ භාෂාවෙන් ප්රකාශයට පත් කරන ලද කෙටිකතා සහ කවි පොත්වල පෙනුම උත්තේජනය කර ඇත. මෙම සන්දර්භය තුළ, හෙක්ටර් පෝලට් ක්රියෝල්-මැදිහත් වූ ආඥාවේ පුරෝගාමියෙකි. ක්රියෝල් ද ඉතා වර්ණවත් භාෂාවක් වන අතර එහි ප්රකාශන සහ වාක්ය ඛණ්ඩවල ඉතා දාර්ශනික වන අතර, එය වචනාර්ථයෙන් ප්රංශ භාෂාවට පරිවර්තනය කිරීම ව්යාකූල විය හැකිය. පැරණි පරම්පරාවල නියෝජිතයන් සැමවිටම ප්රංශ භාෂාව නොව ග්වාඩලූපියානු ක්රියෝල් භාෂාවෙන් චතුර ලෙස කතා කරති.
අද වන විට, ප්රංශ සහ ක්රියෝල් ග්වාඩලූප් භාෂාවේ ස්ථාවරද, එනම් භාෂා දෙකම සමාජය පුරා පුළුල් ලෙස සහ දක්ෂ ලෙස භාවිතා කරන්නේද යන ප්රශ්නය ක්රියාකාරී පර්යේෂණ විෂයයක් ලෙස පවතී.
ආගම
2020 සංඛ්යාලේඛනවලට අනුව ජනගහනයෙන් 96% ක් ක්රිස්තියානි විය (මෙයින් ආසන්න වශයෙන් 86% ක් රෝමානු කතෝලික, 8% ක් රෙපරමාදු සහ 6% ක් අනෙකුත් ක්රිස්තියානි); අනෙක් 4% න් බොහෝ දෙනෙක් ආගමික නොවූහ. ග්වාඩලූප් පිහිටා ඇත්තේ බාස්-ටෙරේ (එට් පොයින්ට්-එ-පිට්රේ) කතෝලික රදගුරු පදවියේ ය.
1685 දී, කළු නීති සංග්රහය ප්රංශ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි එකම බලයලත් ආගම ලෙස එහි කතෝලික ස්වරූපයෙන් ක්රිස්තියානි ආගම ප්රකාශයට පත් කළ අතර, එමඟින් යුදෙව්වන් සහ විවිධ රෙපරමාදු කණ්ඩායම් ඔවුන්ගේ විශ්වාසයන් පිළිපැදීමෙන් බැහැර කළ අතර, අලුතින් පැමිණි වහලුන් බලහත්කාරයෙන් පරිවර්තනය කිරීම සහ වැඩිහිටි අයගේ බව්තීස්මය පැනවීය. ග්වාඩලූප් 1685 දෙසැම්බර් 10 වන දින මෙම නීති සංග්රහය අනුගමනය කළේය.
වහලුන් අතර මෙය වේගවත් විලාසිතාවක් අනුගමනය කරන ලදී, මන්ද මෙම ආගම ඔවුන්ට අධ්යාත්මික රැකවරණයක් ලබා දුන් අතර ඔවුන්ගේ අප්රිකානු විශ්වාසයන් සහ සිරිත් විරිත් කිහිපයක් ආරක්ෂා කිරීමට ඔවුන්ට ඉඩ සැලසූ අතර එමඟින් ආගමික සමමුහුර්තකරණයක ආරම්භය සනිටුහන් විය. 1970 ගණන්වල සිට, නව ආගම් සහ කණ්ඩායම් කතෝලික පල්ලිය සමඟ 'තරඟ කරමින්' සිටිති, එනම් එවැන්ජලිකල් පෙන්තකොස්ත පල්ලිය, සෙවන්ත්-ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලිය, බයිබල් ශිෂ්යයන් හෝ යෙහෝවාගේ සාක්ෂිකරුවන් සහ පසුකාලීන සාන්තුවරයන්ගේ ජේසුස් ක්රිස්තුස් වහන්සේගේ පල්ලිය (මෝමන්වරු) වැනි.
පරිපාලනමය වශයෙන්, ග්වාඩලූප් ප්රදේශය ප්රංශයේ කතෝලික පල්ලියට අනුබද්ධ බාස්-ටෙරේ සහ පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ රදගුරු පදවියේ කොටසකි. රදගුරු පදවියට ග්වාඩලූප්, ශාන්ත බාර්තලමි සහ ශාන්ත මාටින් යන ප්රදේශ ඇතුළත් වන අතර විශ්වාසවන්තයින් සංඛ්යාව 400,000 ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත. 2020 දී රදගුරු පදවියේ ක්රියාකාරී පූජකවරු 59 දෙනෙක් සිටියහ. රදගුරු පදවිය පිහිටා ඇත්තේ නොට්රේ-ඩේම්-ඩි-ගුවාඩෙලූප් ආසන දෙව්මැදුරේ බාස්-ටෙරේ හි ය.[තහවුරු කර නොමැත]
19 වන සියවසේ මැද භාගයේදී ග්වාඩෙලූප් හි සේවයට පැමිණි ඉන්දියානුවන් සමඟ පැමිණි හින්දු ආගම 1980 ගණන්වල සිට පුළුල් වී ඇත. ඉන්දියානු ප්රජාවට ඉන්දියාවෙන් පැමිණි තමන්ගේම සම්ප්රදායක් ඇත. එය මායි මිනිසුන් ය, දෙමළ ඉන්දියානු දේවතාවිය වන මාරියම්මන් ගේ නමේ විකෘති උච්චාරණයකි. දූපත් සමූහයේ පන්සල් 400 කට නොඅඩු ප්රමාණයක් ඇත.
ඉස්ලාම් ආගම ප්රථම වරට 1970 ගණන්වල ප්රංශ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි, පළමුව මාර්ටිනික්හි ආයතනගත කරන ලදී. ග්වාඩලූප් මුස්ලිම් සංගමයේ සභාපතිවරයාට අනුව, දෙපාර්තමේන්තුවේ මුස්ලිම්වරුන් 2,500 ත් 3,000 ත් අතර සංඛ්යාවක් සිටිති. දිවයිනේ මුස්ලිම් පල්ලි දෙකක් ඇත. 1654 දී වර්තමාන බ්රසීලයේ ඊසාන දෙසින් නෙරපා හරින ලද ලන්දේසි පදිංචිකරුවන් පැමිණි දා සිට යුදෙව් ආගම ග්වාඩලූප් හි පවතී. සිනගෝගයක් සහ ඊශ්රායෙල් සංස්කෘතික ප්රජාවක් ඇත. සිරියානු සහ ලෙබනන් සම්භවයක් ඇති ග්වාඩලූප් ජාතිකයන් එහි මැරොනයිට් ස්වරූපයෙන් කතෝලික ධර්මය අනුගමනය කරයි. ජැමෙයිකාවේ මතුවීමෙන් පසු 1970 ගණන්වල සිට රස්තෆාරි සමහර තරුණයින්ට ආකර්ශනීය වී ඇත. ග්වාඩලූප් හි ක්රියාත්මක වන ක්විම්බොයිස් හෝ කෙන්බ්වා, ක්රිස්තියානි සහ අප්රිකානු සමමුහුර්තකරණයෙන් ලබාගත් ඉන්ද්රජාලික-ආගමික පිළිවෙත් ගැන සඳහන් කරයි.
සාහිත්යය
ග්වාඩලූප් සෑම විටම පොහොසත් සාහිත්යමය ප්රතිදානයක් ලබා ඇත, ග්වාඩලූපියානු කතුවරයා වන ශාන්ත-ජෝන් පර්ස් 1960 සාහිත්ය සඳහා නොබෙල් ත්යාගය දිනා ගත්තේය. ග්වාඩලූප් හෝ ග්වාඩලූපියානු සම්භවයක් ඇති අනෙකුත් ප්රමුඛ ලේඛකයින් අතර මේරිස් කොන්ඩේ, සිමෝන් ෂ්වාස්-බාර්ට්, මිරියම් වෝනර්-වියෙරා, ඔරුනෝ ලාරා, ඩැනියෙල් මැක්සිමින්, පෝල් නයිජර්, ගයි ටිරෝලියන් සහ නිකොලස්-ජර්මේන් ලියොනාඩ් ඇතුළත් වේ.
සංගීතය
සංගීතය සහ නර්තනය ද ඉතා ජනප්රිය වන අතර, අප්රිකානු, ප්රංශ සහ ඉන්දියානු සංස්කෘතීන්ගේ අන්තර්ක්රියාකාරිත්වය දූපත් සමූහයට විශේෂිත වූ මුල් නව ආකාර කිහිපයක් බිහි කර ඇත, විශේෂයෙන් සූක් සංගීතය. 1970 ගණන්වල සිට, ග්වාඩලූපියානු සංගීතය ජනප්රිය සංගීතයේ ප්රියතම භාෂාව ලෙස දේශීය භාෂාව වන ග්වාඩලූපියානු ක්රියෝල් වැඩි වැඩියෙන් ප්රකාශ කර ඇත. දූපත් වැසියන් සූක්, සූක්-ලව්, කොම්පස් මෙන්ම හිප් හොප් වැනි නූතන ජාත්යන්තර ප්රභේද ඇතුළු බොහෝ දේශීය නර්තන ශෛලීන් භුක්ති විඳිති.
සාම්ප්රදායික ග්වාඩලූපියානු සංගීතයට බිගුයින්, කඩන්ස්, කැඩෙන්ස්-ලිප්සෝ සහ ග්වෝ කා ඇතුළත් වේ. එක්ස්පීරියන් 7, ෆ්රැන්කි වින්සන්ට්, කසාව්' (පැට්රික් ශාන්ත-එලෝයි සහ ගිලෙස් ෆ්ලෝරෝ ඇතුළත්) වැනි ජනප්රිය සංගීත කලාකරුවන් සහ සංගීත කණ්ඩායම් දිවයිනේ වඩාත් සාම්ප්රදායික සංගීත ශෛලීන් මූර්තිමත් කරන අතර, පන්ක් සංගීත කණ්ඩායම වන ද බොලොකොස් හෝ ටොම් ෆ්රේගර් වැනි අනෙකුත් සංගීත කලාකරුවන් රොක් හෝ රෙගේ වැනි ජාත්යන්තර ප්රභේද කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. මාරි-ගලන්තේ ක්රියෝල් බ්ලූස් උත්සවය වැනි බොහෝ ජාත්යන්තර උත්සව ග්වාඩෙලූප් හි පැවැත්වේ.[තහවුරු කර නොමැත] සියලුම යුරෝ-ප්රංශ කලා ආකාර ද සර්වසම්පූර්ණ වන අතර, බ්රසීලය, ඩොමිනිකන් ජනරජය, හයිටි, ඉන්දියාව, ලෙබනනය, සිරියාව වැනි රටවලින් දූපත් වලට සංක්රමණය වූ අනෙකුත් ප්රජාවන්ගෙන් පොහොසත් වේ.
සම්භාව්ය සංගීතය ග්වාඩෙලූප් කෙරෙහි නැවත උනන්දුවක් දක්නට ලැබේ. අප්රිකානු සම්භවයක් ඇති පළමු දන්නා නිර්මාපකයෙකු වන ජෝසප් හේඩ්න් සහ වුල්ෆ්ගැන්ග් ඇමඩියස් මොසාර්ට්ගේ සමකාලීනයෙකු වන සහ ග්වාඩෙලූප් හි කීර්තිමත් චරිතයක් වන ලෙ චෙවලියර් ඩි සෙන්ට්-ජෝර්ජස් ග්වාඩෙලූප් හි උපත ලැබීය. ස්මාරක සහ නගර කිහිපයක් ග්වාඩෙලූප් හි සෙන්ට්-ජෝර්ජස් වෙනුවෙන් කැප කර ඇති අතර, ඔහුගේ ගෞරවය පිණිස කැප කරන ලද ෆෙස්ටිවල් ඉන්ටර්නැෂනල් ඩි මියුසික් සෙන්ට්-ජෝර්ජස් නම් වාර්ෂික සංගීත උළෙලක් ඇත. මෙම උත්සවය ලොව පුරා සම්භාව්ය සංගීතඥයින් ආකර්ෂණය කර ගන්නා අතර කැරිබියානු විශාලතම සම්භාව්ය සංගීත උත්සව වලින් එකකි.
ග්වාඩලූපියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංගයක් වන්නේ එහි ඇඳුමයි. කාන්තාවන් කිහිප දෙනෙකු (විශේෂයෙන් පැරණි පරම්පරාවේ) අද්විතීය සාම්ප්රදායික ඇඳුමක් අඳිති, වර්ණවත් රෙදි ස්ථර රාශියක් ඇත, දැන් විශේෂ අවස්ථාවන්හිදී පමණක් පැළඳ සිටිති.[තහවුරු කර නොමැත] උත්සව අවස්ථාවන්හිදී ඔවුන් විවිධ සංකේතාත්මක ආකාරවලින් බැඳ ඇති මද්රාස් (මුලින් දකුණු ඉන්දියාවේ "ස්කාෆ්") හිස් ආවරණයක් ද පැළඳ සිටියහ, ඒ සෑම එකක්ම වෙනස් නමක් ඇත. හිස් වැස්ම "වවුලා" විලාසිතාවෙන් හෝ "ගිනි නිවන භටයා" විලාසිතාවෙන් මෙන්ම "ගුවාඩලූපියානු කාන්තාව" ලෙසද බැඳිය හැකිය.[තහවුරු කර නොමැත] යුරෝපීය, අප්රිකානු සහ ඉන්දියානු ආභාෂයේ නිෂ්පාදනයක් වන ග්වාඩලූපියානු කාන්තාවගේ ඇඳුමේ ප්රධාන වශයෙන් රන් ආභරණ ද වැදගත් වේ. [තහවුරු කර නොමැත]
සාම්ප්රදායික ඇඳුම් පැළඳුම්
අද උරුම වූ සාම්ප්රදායික ඇඳුම, අප්රිකාව, ආසියාව සහ යුරෝපය සම්බන්ධ දිගු සංස්කෘතික මිශ්රණයක ප්රතිඵලයකි. මෙම සංස්කෘතික මිශ්රණය මුලින් ත්රිකෝණාකාර වෙළඳාම මත පදනම් වූ අතර පසුව පෙරදිගින් රෙදි ආනයනය කිරීම ඇතුළත් වඩාත් ගෝලීයකරණය වූ වෙළඳාමක් මත පදනම් විය. උදාහරණයක් ලෙස, සාම්ප්රදායික ග්වාඩලූපියානු ඇඳුමේ, ඉන්දියාවේ මදුරාසි රෙදි භාවිතා කරන ආසියානු බලපෑම්, අප්රිකානු සහ යුරෝපීය බලපෑම් (මෙම අවස්ථාවේදී ස්පාඤ්ඤ) ආවරණය කිරීම සඳහා හිස් ආවරණය භාවිතා කරන විට සහ නැවතත් බ්රිටනි වෙතින් ලේස් පෙටිකෝට් භාවිතා කරන විට යුරෝපීය බලපෑම් (මෙම අවස්ථාවේදී ප්රංශ) අපට දක්නට ලැබේ.
ග්වාඩලූප් හි අඳින ලද ඇඳුම් සියවස් ගණනාවක් පුරා විකෘති වී ඇති අතර වහල්භාවයේ කාලයේ සිට අද දක්වා සමාජ තත්වයන් සහ සමාජයේ පරිණාමය පිළිබිඹු කරන වෙනස්කම් වලට භාජනය වී ඇත. 17 වන සියවසේ දෙවන භාගයේදී, ග්වාඩලූප් වෙත පැමිණෙන වහලුන් නිරුවතින් හෝ පාහේ නිරුවතින් සිටියහ. ඉන්පසු ඔවුන්ට කඩමාළු හෝ හිමිකරුගේ ගෙවී ගිය ඇඳුම් ඇඳීමට බල කෙරුණු අතර, ඒවා ඉක්මනින් ඉවත දමන ලද අතර, ඔවුන්ගේ නිරුවත යන්තම් සඟවා ගන්නා ලදී. නැතහොත් කෙත්වල වැඩ කරන වහලුන් එළවළු තන්තු රෙදි වලින් සාදන ලද "තුන-සිදුරු" ඇඳුම පැළඳ සිටි අතර එහි සිදුරු තුනක් සාදන ලදී (අත් සඳහා දෙකක් සහ හිස සඳහා එකක්). පල්ලියේ සහ බලධාරීන්ගේ පීඩනය යටතේ, වහලුන්ට "තුන-සිදුරු" ඇඳුම ඇඳීමට බල කෙරුනි.
පල්ලියේ පීඩනය යටතේ සහ 1685 දී කළු සංග්රහය ක්රියාත්මක වූ වහාම, අයිතිකරුවන්ට "සෑම වහලෙකුටම රෙදි කට්ටල දෙකක් හෝ වසරකට ඇල්ඩර් හතරක් [වර්ග මීටර 7.5 (වර්ග අඩි 81)] ලබා දීමට අවශ්ය විය." එය ඔවුන්ගේ තත්වයන් සුළු වශයෙන් වැඩිදියුණු කළේය. කෙසේ වෙතත්, වහල්භාවයේ දී අඳින ලද ඇඳුම්වල දුර්වල ගුණාත්මකභාවය සුදුසුකම් ලැබිය යුතුය, මන්ද එය සතියේ දිනය (දෛනික ඇඳුම්, ඉරිදා ඇඳුම්, විශේෂ අවස්ථා සඳහා ඇඳුම්) හෝ නිවාසවල සේවය කරන වහලුන්ගේ තත්ත්වය අනුව වෙනස් විය හැකිය.
ඇත්ත වශයෙන්ම, දෙවැන්න දේපලෙහි ඔවුන් ඉටු කළ කාර්යය අනුව විවිධ තත්ත්වයේ ඇඳුම් වලින් සැරසිය හැකිය. නිදසුනක් වශයෙන්, සේවිකාවන් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔවුන්ගේ ඇඳුම් වඩා හොඳ තත්ත්වයේ තිබිය හැක්කේ ඔවුන්ගේ ස්වාමියා ප්රක්ෂේපණය කිරීමට අවශ්ය සාර්ථකත්වයේ සහ ධනයේ ප්රතිරූපය පිළිබිඹු කිරීමට ඔවුන්ට සිදු වූ බැවිනි.
17 වන සියවසේ සිට, ක්රියෝල් ඇඳුමේ වර්ධනය, වහල් කාන්තාවන් තම ගෞරවය නැවත ලබා ගැනීමේ ආශාව සමඟ සමපාත විය, ගෘහය තුළ හෝ ග්වාඩලූපියානු සමාජය තුළ ඔවුන්ගේ රැකියාවේ පරිණාමය (මැහුම් සහ ඇඳුම් මැසීමේ වෙළඳාමේ විශේෂත්වය), ග්වාඩලූපියානු සමාජයේ පරිණාමය (නිදහස් වර්ණ කාන්තාවන්, නිදහස් වහලුන්, මුලටෝ කාන්තාවන්) සහ ගෘහණිය නියෝජනය කළ යුරෝපීය විලාසිතාමය ඇඳුමේ බලපෑම සමඟ සමපාත විය.
වහල්භාවය අහෝසි කිරීමෙන් පසු, සාම්ප්රදායික ග්වාඩලූපියානු ඇඳුමේ ප්රධාන කාල පරිච්ඡේද පහත පරිදි විය:
- 1848 සිට 1930 දක්වා, ඇඳුමේ භාවිතය ස්ථාපිත කිරීම;
- 1930 සිට 1950 දක්වා, සාම්ප්රදායික ඇඳුමේ භාවිතයේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක්;
- 1950 සිට 1960 දක්වා, ට්රේජ් "ජනප්රවාද" ඇඳුමක් බවට පත්වන කාලය;
- 1960 සිට වර්තමානය දක්වා, සාම්ප්රදායික ඇඳුම යථා තත්ත්වයට පත් කර ඇති අතර එය එදිනෙදා ඇඳුමක් ලෙස සහ ග්වාඩලූප් සංස්කෘතියට ඇති බැඳීමේ ලකුණක් ලෙස අගය කරනු ලැබේ. අද, බොහෝ නිර්මාණකරුවන් ඔවුන්ගේ නිර්මාණ කිහිපයක් කිරීමට සාම්ප්රදායික ඇඳුමෙන් ආභාෂය ලබා ඇත.
සියවස් ගණනාවක් පුරා අප්රිකානු සහ යුරෝපීය ඇඳුම් පැළඳුම් කේතවල මෙම ඒකාබද්ධ කිරීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස, දුරස්ථ සම්භවයක් ඇති ද්රව්ය ඇතුළුව, ග්වාඩලූපියන් ඇඳුම් ආයිත්තම් කට්ටලයට ක්රියෝල් ඇඳුම් ඇතුළත් වේ: සුවපහසු ඇඳුම හෝ wòb ti-do, එදිනෙදා ඇඳුමක් "à corps" ලෙසද හැඳින්වේ, මන්ද එය කෝර්සෙට් එකක් මෙන් ශරීරයට ගැලපේ; සායක්-කමිසය, උත්සවාකාර ඇඳුමකින් (කමිසය ලේස් වලින් සරසා ඇති ඉතා සියුම් බැටිස්ට් වලින් සාදා ඇති අතර එය වැලමිට දක්වා නතර වන අතර රන් බොත්තම් වලින් බොත්තම් කර ඇත. පිටුපස වලිගය සහිත සම්පූර්ණ හා ඉතා පළල් සායක්, පියයුරු වලට ඉහළින් ගැට ගසා ඇත); භාවිතා කරන රෙදි ප්රමාණය සහ පොහොසත්කම (සැටින්, බ්රොකේඩ් සැටින්, සැටින්) මගින් අනෙක් ඒවායින් වෙන්කර හඳුනාගත හැකි බොඩිස් ඇඳුම.
- "ටෙට් චෞඩියර්" යනු උල් ගැටයකින් ඉහළින් වටකුරු, පැතලි හැඩයක් සහිත චාරිත්රානුකූල හිස් වැස්මයි;
- සිව්-උල් හිස් වැස්ම (ගැට හතරක් සහිත හිස් වැස්ම) යන්නෙහි තේරුම "මගේ හදවතට එය අවශ්ය ඕනෑම කෙනෙකුට ඉඩ තිබේ!" යන්නයි;
- තුන්-උල් හිස් වැස්ම යන්නෙහි තේරුම "මගේ හදවත පැහැරගෙන ඇත!" යන්නයි;
- දෙක-උල් හිස් වැස්ම යන්නෙහි තේරුම "මගේ හදවත අවදානමට ලක්ව ඇත, නමුත් ඔබට ඔබේ වාසනාව උත්සාහ කළ හැකිය!" යන්නයි;
- එක් කෙළවරක හිස් වැස්මෙහි තේරුම "මගේ හදවත නිදහස්!" යන්නයි
ආහාර
ග්වාඩලූපියානු ආහාර යනු අප්රිකානු, යුරෝපීය සහ ආසියානු බලපෑම්වල මිශ්රණයකි. එය පළමුවෙන්ම පොයෝ (කොළ කෙසෙල් හෝ ටි-නයින් ලෙස හඳුන්වන කෙසෙල්), පාන් කෙසෙල්, බණ්ඩක්කා, ගෝවා, පරෙවි ඇට, ක්රිස්ටෝෆිනා, අල හෝ බතල වැනි කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන භාවිතා කරයි.
මුහුද සහ ගංගා කිරණ, ස්නැපර්, බූවල්ලා (චටෝ), ලැම්බිස්, බර්ගෝට් (විශාල රෝද වර්ගයක්), මුහුදු ඉකිරියන් සහ ඕවාසෝස් සපයයි. පළතුරු වතු සෝර්සොප්, රතු ජම්බෝසියර්, පැෂන් ෆෘට් (මාරකූඩ්ජා), අඹ, ක්වෙනෙට් සහ පැඟිරි වැනි පලතුරු සපයයි. සමහර විට කෑම වලට එකතු කරන කුළුබඩු වන්නේ හබනෙරෝ මිරිස්, සයිව් (රටෙන් ළූණු වර්ගයක්) හෝ සෝස් වලට රතු පැහැයක් ලබා දෙන රූකෝ බීජ ය.
බොහෝ විට කුළුබඩු සහිත සහ පදම් කළ ආහාර පිසීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස, මස් හෝ මාළු පැය ගණනක් පොඟවා ගැනීමෙන් එහි රසය වැඩි දියුණු වේ. සාමාන්ය කෑම වර්ග වන්නේ: මාළු බ්ලැෆ්, ඩොම්බ්රේස්, බෙබෙලේ (මාරි-ගැලන්ට් වෙතින්), කොලොම්බෝ (ඉන්දියානු කරියට සමාන) සහ මැටේ (කකුළුවන් සමඟ පිසූ බත්). ආහාර රුචිය හෝ සුලු කෑම සඳහා, මෝර්සිලස් ක්රියෝල්ලා, ඇක්රාස්, මඤ්ඤොක්කා කේක් සහ බොකිට් ඇත.
අතුරුපස සඳහා, බ්ලැන්ක්මැන්ජ්, සෝර්බෙට් හෝ විවිධ පළතුරු සලාද ඇත. පේස්ට්රි අතර ජෑම්, ටූනමන්ට් ඩි'අමූර් (ලෙස් සයින්ට්ස් හි), කැකා බුෆ් (මාරි-ගැලන්ට් හි) හෝ සැක්රිස්ටයින් සමඟ පේට් ඇතුළත් වේ. දේශීය බ්රයෝච් පාන් වර්ගයක් වන පේන් නැටේ බොහෝ විට අනුභව කරනු ලැබේ.
කැන්ඩිඩ් පලතුරු (එල්ඩර්බෙරි, අන්නාසි, කැරම්බෝලා) සහ ජෑම් (ගුවා, කෙසෙල්, පොල්) දේශීය නිෂ්පාදන තිබේ. පොල් ෂර්බට් හෝ සිරප් (මින්ට්, ග්රෙනඩින්) එකතු කරන ලද තලා දැමූ අයිස්වලින් සාදන ලද හිමබෝල වැනි සෝර්බට් ද පරිභෝජනය කෙරේ. රසකැවිලි අතර පොල් සීනි, කිලිබිබි සහ කොන්කාඩා (බෙනීනියානු සම්භවයක් ඇති) ඇතුළත් වේ.
පාන වර්ග කාණ්ඩයේ, ග්වාඩලූප් හි මෘදු පාන වර්ග පරිභෝජනය මෙන්ම දේශීයව කළු බියර් ලෙස හඳුන්වන පානයක් ද ඉතා වැදගත් වේ. ඊට අමතරව, මාර්ගවල උක් යුෂ හෝ පොල් වතුර වෙළෙන්දන් දැකීම සාමාන්ය දෙයක් නොවේ. චෞඩෝ විශේෂ අවස්ථාවන්හිදී (විවාහ මංගල්ය, බව්තීස්ම, හවුල) පරිභෝජනය කරන අතර එය කසයෙන් තළා ගත් කේක් (ජෙනොයිස්) සමඟ අනුභව කරන ග්වාඩලූපියන් විලාසිතාවේ එග්නොග් වර්ගයකි. ග්වාඩලූපියන් සමාජය තුළ සංස්කෘතික වශයෙන් කාවැදී ඇති රම්, විශේෂයෙන් ග්වාඩලූපියන් භූමියේ බෙදා හරින ලද සහ ග්වාඩලූප් හි රම් නිපදවන ස්කාගාර දහයෙන් එකකින් පැමිණේ.
උත්සව
නත්තලේදී, පවුල් සහ මිතුරන් කැරොල් ගායනා කිරීමට සහ සැමරීමට අවස්ථාවක් වන චැන්ටේ න්වෙල් අතරතුර රැස්වේ. නිවාඩුවෙන් පසු, ග්වාඩලූප් සැණකෙළිය සඳහා පෙරහුරු ආරම්භ වේ. කානිවල් කණ්ඩායම් පෙබරවාරි හෝ මාර්තු මාසයේ කානිවල් උත්සව තෙක් සෑම ඉරිදා දහවල්කම වීදි හරහා පෙළපාළි යති. නිදසුනක් වශයෙන්, හම් සහිත කණ්ඩායම්, අකියෝ කණ්ඩායම යනු විශාල බෙර වාදනය සහ ලැම්බි ෂෙල් උපකරණ වලින් පමණක් සමන්විත කණ්ඩායම් වේ. සංගීත කණ්ඩායමේ පිත්තල උපකරණ නොමැති වීම, නර්තන නිර්මාණයක් නොමැති වීම ඔවුන්ට විශේෂත්වයක් වන අතර, ඔවුන් බොහෝ විට තේමා ඇඳුම් නොමැතිව පෙළපාළි යති. 2014 සිට, මාරි-ගලන්තේ කබ්වෙට් හි කානිවල් යුනෙස්කෝවේ ප්රංශයේ අස්පෘශ්ය උරුමයේ ඉන්වෙන්ටරියේ ලියාපදිංචි කර ඇත.
ෂ්රෝව් අඟහරුවාදා යනු කානිවල් කණ්ඩායම් ප්රධාන නගරය වන බාස්-ටෙරේ හෝ පොයින්ට්-එ-පිට්රේ හි තරඟ කරන විශාල සාදයකි, එහි තේමාව කානිවල් කමිටු විසින් පනවනු ලැබේ. ඊළඟ දවසේ, අළු බදාදා, සැණකෙළිය අවසන් කරන දිනය වන, වාවල් යන අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වන සැණකෙළියේ මැස්කොට් රජු පුළුස්සා දමනු ලැබේ, එය උත්සවවල අවසානය සනිටුහන් කරයි, සෑම කෙනෙකුම කළු සහ සුදු පැහැයෙන් පෙළපාළි යයි (වාවල්ගේ ශෝකය සනිටුහන් කිරීමට), ඉන්පසු ලෙන්ට් දින හතළිහ ආරම්භ වේ. ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් කතෝලිකයන් වන අතර මෙම කාල පරිච්ඡේදයට ගරු කරති. නමුත්, උත්සව සඳහා ඇති දැඩි ඇල්ම සැලකිල්ලට ගෙන, "ලෙන්ට් බ්රහස්පතින්දා" දින සැණකෙළියට සමාන රතු සහ කළු වර්ණවලින් පෙළපාළියක් සංවිධානය කරනු ලබන අතර, සංගීතඥයින් කණ්ඩායම් පෙරටු කරගෙන මිනිසුන් පෙළපාළි යයි.
මෙම අහිමි වීමේ කාල පරිච්ඡේදයෙන් පසු, පාස්කු සැමරුම් පැවැත්වෙන අතර, පවුල් සාමාන්යයෙන් වෙරළ තීරයේ කඳවුරු බැඳගෙන කකුළුවන් මත පදනම් වූ සාම්ප්රදායික සහ ඉතා ජනප්රිය කෑම වර්ග අනුභව කරති: මැටේ (කකුළුවන් සමඟ පිසූ බත්), කැලලූ (සුදු සහල් සමඟ ලී කොළ සහිත කකුළුවන්) හෝ කකුළුවන් සමඟ ඩොම්බ්රේ (කකුළුවන් සමඟ පිසූ කුඩා පිටි බෝල).
ක්රීඩාව
පාපන්දු ක්රීඩාව ග්වාඩලූප් හි ජනප්රිය වන අතර, මාරියස් ට්රෙසර්, ස්ටෙෆේන් අවුරේ, රොනල්ඩ් සුබාර් සහ ඔහුගේ බාල සොහොයුරා වන ස්ටෙෆේන්, මිගෙල් කොමින්ගස්, ඩිමිත්රි ෆුල්කියර්, බර්නාඩ් ලැම්බෝර්ඩ්, ඇන්තනි මාර්ෂල්, ඇලෙක්සැන්ඩ්රේ ලැකාසෙට්, තියරි හෙන්රි, ලිලියන් තුරම්, විලියම් ගැලස්, ලේවින් කුර්සාවා, මයිකල් සිල්වෙස්ට්රේ, තෝමස් ලෙමාර්, මැතිස් ටෙල්, කිංස්ලි කොමන් සහ ඩේවිඩ් රෙජිස් ඇතුළු කැපී පෙනෙන පාපන්දු ක්රීඩකයින් කිහිප දෙනෙකු ග්වාඩලූප් සම්භවයක් ඇති අය වෙති.
ගුවාඩලූප් පාපන්දු කණ්ඩායම 2007 CONCACAF රන් කුසලාන අර්ධ අවසන් පූර්ව වටයට සුදුසුකම් ලැබූ අතර, මෙක්සිකෝව විසින් පරාජය කරන ලදී.
පැසිපන්දු ජනප්රියයි. වඩාත් ප්රසිද්ධ ක්රීඩකයින් වන්නේ දිවයිනේ උපත ලැබූ NBA ක්රීඩකයින් වන රූඩි ගොබට්, මිකායෙල් පියට්රස්, ජොහාන් පෙට්රෝ, රොඩ්රිගු බියුබොයිස් සහ මිකායෙල් ගෙලබාලේ (දැන් රුසියාවේ ක්රීඩා කරන) ය.
මාරි-ජෝස් පෙරෙක්, පැට්රීෂියා ගිරාඩ්-ලෙනෝ, ක්රිස්ටීන් ඇරොන් සහ විල්හෙම් බෙලෝසියන් වැනි ධාවන පථ සහ ක්ෂේත්ර ක්රීඩක ක්රීඩිකාවන් කිහිප දෙනෙකු ද ග්වාඩෙලූප් හි ස්වදේශිකයන් වේ.
දිවයින ලෝක මට්ටමේ ෆෙන්සර්වරුන් රැසක් බිහි කර ඇත. යැනික් බොරෙල්, ඩැනියෙල් ජෙරන්ට්, යිසෝරා තිබස්, ඇනිටා බ්ලේස්, එන්සෝ ලෙෆෝර්ට් සහ ලෝරා ෆ්ලෙසෙල් යන සියල්ලෝම ග්වාඩෙලූප් හි ඉපදී හැදී වැඩුණු අය වෙති. ඔලිම්පික් රන් පදක්කම්ලාභී සහ ලෝක ශූර යැනික් බොරෙල්ට අනුව, ග්වාඩෙලූප් හි හොඳ ෆෙන්සිං පාසලක් සහ ෆෙන්සිං සංස්කෘතියක් ඇත.
ග්වාඩෙලූප් ප්රංශයේ කොටසක් වුවද, එයට තමන්ගේම ක්රීඩා කණ්ඩායම් ඇත. රග්බි සංගමය ග්වාඩෙලූප් හි කුඩා නමුත් වේගයෙන් වර්ධනය වන ක්රීඩාවකි.
1998 සිට කරුජෙට් රේස් - ජෙට් ස්කී ලෝක ශූරතාවලිය පැවැත්වීම සඳහා දිවයින ජාත්යන්තරව ප්රසිද්ධය. මෙම අදියර නවයකින් යුත්, දින හතරක ඉසව්ව ලොව පුරා තරඟකරුවන් ආකර්ෂණය කරයි (බොහෝ විට කැරිබියන්, ඇමරිකානුවන් සහ යුරෝපීයයන්). දිවයින පුරා තරඟ හතකින් සමන්විත කරුජෙට්, තරඟ කිරීමට වඩාත්ම දුෂ්කර ශූරතාවලියක් ලෙස ස්ථාපිත කීර්තියක් ඇත.
රූට් ඩු රූම් යනු සෑම වසර හතරකට වරක් පැවැත්වෙන වඩාත් කැපී පෙනෙන ප්රංශ නාවික ක්රීඩා ඉසව්වකි.
කායවර්ධන ක්රීඩක සර්ජ් නුබ්රෙට් ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ හි ඇන්ස්-බර්ට්රන්ඩ් හි උපත ලැබූ අතර, 1960 සහ 1970 දශකවල විවිධ කායවර්ධන තරඟවලදී ප්රංශ රාජ්යය නියෝජනය කරමින් IFBB හි මිස්ටර් ඔලිම්පියා තරඟය ඇතුළුව 1972 සිට 1974 දක්වා සෑම වසරකම 3 වන ස්ථානය සහ 1975 දී 2 වන ස්ථානය ලබා ගත්තේය. කායවර්ධන මාරි-ලෝර් මහබීර් ද ග්වාඩලූප්හි උපන් අයෙකි.
රට බයිසිකල් පැදීම සඳහා දැඩි ඇල්මක් දක්වයි. එය 2009 දී ප්රංශ පාපැදි ශූරතාවලිය පැවැත්වූ අතර සෑම වසරකම ටුවර් ඩි ග්වාඩලූප් සත්කාරකත්වය දරයි.
ග්වාඩලූප් ඔරේන්ජ් ඕපන් ඩි ග්වාඩලූප් ටෙනිස් තරඟාවලිය (2011 සිට) දිගටම පවත්වයි.
1981 දී ආරම්භ කරන ලද ග්වාඩෙලූප් යාත්රා කිරීමේ සංචාරය.
බොක්සිං ක්රීඩාවේදී, ලුඩොවික් ප්රෝටෝ - ආධුනිකයෙකු ලෙස, ඔහු 1988 ගිම්හාන ඔලිම්පික් උළෙලේදී පිරිමි සැහැල්ලු වෙල්ටර්වේට් අංශයෙන් තරඟ කළේය. වෘත්තිකයෙකු ලෙස, ඔහු හිටපු ප්රංශ සහ යුරෝපීය සැහැල්ලු-මැද බර ශූරයෙකි;
ගිල්බට් ඩෙලේ - වෘත්තිකයෙකු ලෙස, ඔහු හිටපු ප්රංශ සහ යුරෝපීය සැහැල්ලු-මැද බර ශූරයෙකි, පසුව ඔහු 1991 දී WBA ලෝක සැහැල්ලු-මැද බර ශූරතාව දිනා ගත්තේය;
ජීන්-මාර්ක් මෝර්මෙක් - වෘත්තිකයෙකු ලෙස, ඔහු හිටපු ප්රංශ සැහැල්ලු බර බර ශූරයෙකු සහ දෙවරක් ඒකාබද්ධ ලෝක කෲසර්වේට් ශූරයෙකි - 2005 සහ 2007 අතර දෙවරක් WBA, WBC සහ ද රින්ග් ශූරතා හිමිකර ගත්තේය.
ප්රවාහනය
ග්වාඩලූප් වෙත ගුවන්තොටුපළ ගණනාවක් සේවය කරයි; බොහෝ ජාත්යන්තර ගුවන් ගමන් පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ ජාත්යන්තර ගුවන්තොටුපළ භාවිතා කරයි. පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ සහ බාස්-ටෙරේ වරායන් භාවිතා කරමින් බෝට්ටු සහ කෲස් නැව් දූපත් වෙත නිතර පැමිණේ.
2013 සැප්තැම්බර් 9 වන දින ප්රාන්ත රජය පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි ට්රෑම් රථයක් ඉදිකිරීමට පක්ෂව ඡන්දය ප්රකාශ කළේය. පළමු අදියර 2019 වන විට උතුරු ඇබිම්ස් නගරය පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ නගරයට සම්බන්ධ කරනු ඇත. 2023 දී නිම කිරීමට නියමිත දෙවන අදියර, විශ්ව විද්යාලයට සේවය කිරීම සඳහා මාර්ගය දිගු කරනු ඇත.
අධ්යාපනය
ග්වාඩලූප් අධ්යයන කලාපයට ඇතුළත් වන්නේ ග්වාඩලූප් ඇකඩමිය පමණි. එහි පුද්ගලයින් 9,618 ක් සේවය කරන අතර 2018–2019 සඳහා එහි මෙහෙයුම් අයවැය යුරෝ මිලියන 714.3 කි. මෙම භූමියේ ප්රාථමික පාසල් 300 ක් ඇති අතර, කොන්ත්රාත්තුව යටතේ ඇති පෞද්ගලික ළදරු පාසලක් සහ කොන්ත්රාත්තුව යටතේ ඇති පෞද්ගලික ප්රාථමික පාසල් 14 ක් ඇතුළත් වේ. කොන්ත්රාත්තුව යටතේ ඇති පෞද්ගලික පාසල් 6 ක් ඇතුළුව මධ්යම පාසල් 52 ක් ද එහි ඇත. අවසාන වශයෙන්, එහි උසස් පාසල් 38 ක් ඇති අතර ඉන් 13 ක් කොන්ත්රාත්තුව යටතේ ඇති පෞද්ගලික පාසල් වේ.
2018-2019 පාසල් වර්ෂය තුළ ග්වාඩලූප් ඇකඩමියට ඇතුළත් විය:
- සිසුන් 45,510 කි ප්රාථමික අධ්යාපනයේ;
- ද්විතීයික අධ්යාපනය ලබන සිසුන් 45,626;
- උසස් පාසලේ උපාධිධාරී සිසුන් 2,718 ක්.
- 2014 සිට, ඇකඩමිය දිස්ත්රික්ක 12ක් ධ්රැව 5කට බෙදා ඇත:
- පෝල් ඉල්ස් ඩු නෝර්ඩ් (ශාන්ත මාටින් සහ ශාන්ත බර්තෙලමි);
- බාසේ-ටෙරේ නෝර්ඩ් පෝල් (බායි-මහෝල්ට්, කැප්ස්ටර්-බෙල්-ඕ සහ ශාන්ත-රෝස්);
- බාසේ-ටෙරේ හි දක්ෂිණ පෝල්: බාසේ-ටෙරේ සහ බොයිලන්ට් (ලෙස් සේන්ට්ස් දූපත් ඇතුළුව);
- ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ හි උත්තර පෝල්: ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ නෝර්ඩ්, සෙන්ට්-ඈන් සහ ශාන්ත-ප්රංශුවා (එල් ඩෙසිරේඩ් සහ මාරි-ගලැන්ටේ දූපත් ඇතුළුව);
- ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේහි දකුණු පෝල්: ලෙස් අබිම්ස්, ගොසියර් සහ පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ.
ග්වාඩලූප් දූපත් ප්රංශ ඇන්ටිලස් විශ්ව විද්යාලයේ කැම්පස් දෙකකටද, ශාන්ත-ක්ලෝඩ් හි කැම්ප්-ජේකොබ් සහ පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි ෆුයිලෝල් යන ආයතනවලටද නිවහන වේ, දෙවැන්න ආයතනයේ මූලස්ථානය වේ. ශිෂ්ය නිවාස සෑම කැම්පස් එකක් වටා පිහිටා ඇත. තවද, සෞඛ්ය සේවා සඳහා කැප වූ චන්ද්රිකා මණ්ඩපයක් පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ විශ්ව විද්යාල රෝහල් මධ්යස්ථානය අසල පිහිටා ඇත (fr), ආධුනිකයින් සඳහා බොහෝ පාසල් දූපත් සමූහය පුරා පිහිටා ඇත, ලලිත කලාව සඳහා දේශීය පාසලක් ලෙස ක්රියා කරන කලා හා ශිල්ප මධ්යස්ථානයක් බර්ගෙවින්, පොයින්ට්-ඒ-පිට්රේ හි පිහිටා ඇති අතර, අවසාන වශයෙන්, කලාපීය දෙවන අවස්ථා පාසලේ ස්ථාන තුනක් විවිධ උසස් පාසල්වල තැන්පත් කර ඇත.
යටිතල පහසුකම්
බලශක්තිය
දිවයින සූර්ය, සුළං සහ සමුද්ර බලශක්තිය සඳහා විශාල විභවයක් ඇත, නමුත් 2018 වන විට ජෛව ස්කන්ධ සහ ගල් අඟුරු බලශක්තිය සහ පෙට්රෝලියම් හයිඩ්රොකාබන තවමත් වැඩිපුරම භාවිතා වේ.
බලශක්ති සංක්රාන්ති නීතිය (TECV) මගින් 2020 වන විට භූමිය තුළ 50% පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සඳහා පහසුකම් සපයයි. තවද 2018 සහ 2023 අතර කාලය තුළ ගල් අඟුරු වෙනුවට මෙගාවොට් 43 ක් ඇතුළුව අතිරේක ජෛව ස්කන්ධ ධාරිතාවක් මෙගාවොට් 66 ක් සංවර්ධනය කිරීමට ග්වාඩලූප් EPP සැලසුම් කරයි.
උදාහරණයක් ලෙස, ග්වාඩලූප් හි බලශක්ති මිශ්රණයේ පුනර්ජනනීය ද්රව්යවල කොටස 20.5% සිට 35% දක්වා වැඩි කිරීමට උපකාරී වන පරිදි ඇල්බියෝමා කැරයිබ්ස් (AC) ගල් අඟුරු බලාගාරය ජෛව ස්කන්ධ බවට පරිවර්තනය කරනු ලබන අතර එමඟින් දිවයිනේ පොසිල ඉන්ධන මත යැපීම අවම කරන අතර ආම්ලික වායු දූෂණය සහ විෂ සහිත සහ පහළ අළු නිෂ්පාදනය අඩු කරයි.
2018 දී වසරකට ගිගාවොට් පැය 260 ක විදුලි ධාරිතාවක් (එනම් දිවයිනේ අවශ්යතාවයෙන් 15%) නිපදවන මෙම මෙගාවොට් 34 බලාගාරය, දාමය පුරා වසරකට ටොන් 265 000 ක CO2 සමාන ප්රමාණයක් අඩු කළ යුතුය (පෙර තත්වයට සාපේක්ෂව ජෛව ස්කන්ධ බවට පරිවර්තනය කළ පසු −87%, ගල් අඟුරු).
උක් තලා දැමීමෙන් (බෑගස්) අපද්රව්ය ප්රතිසාධනය කර ශක්තිය නිපදවන උක් කෘෂිකාර්මික අංශය මත පදනම් වූ ග්වාඩලූප් හි ලෙ මවුලේ හි විදුලි නිෂ්පාදන කම්හලක් ඇත; ඩෙසිරේඩ්, ලෙ මවුලේ හෝ මාරි-ගලන්තේ වැනි සුළං ගොවිපල 12 ක්; ගිනිකඳු ක්රියාකාරකම් මගින් නිපදවන ජල වාෂ්පයේ ශක්තිය භාවිතා කරන බුයිලන්තේ හි භූ තාප බලාගාරයක් (බලාගාරයේ විදුලි නිෂ්පාදනය එය ජාතික වශයෙන් පළමු ස්ථානයට පත් කරයි); තරංග සහ සාගර ධාරා වල ශක්තිය උපයෝගී කර ගැනීමේ ව්යාපෘතියක්; නිවාස සඳහා සූර්ය ජල තාපක ක්රියාත්මක කිරීමට සහ විදුලි වාහන අංශයේ සංවර්ධනයට දායක වන ප්රකාශ වෝල්ටීයතා ස්ථාපනයන්.
මුළු නිෂ්පාදනයෙන් 2.2% ක් නියෝජනය කරන ජල විදුලිය මගින් නිපදවන විදුලිය, ඇතැම් ගංගාවල පතුල්වල ඉදිකර ඇති වේලි වලින් ලැබේ.
පානීය ජල සැපයුම
ග්වාඩලූප් හි පානීය ජල ජාලය මගින් බෙදා හරින ජලය ප්රධාන වශයෙන් බාස් ටෙරේ වෙතින් ද, 70% ක් ගංගා ජලාපවහනයෙන් සහ 20% ක් උල්පත් ජල පෝෂක වලින් ද පැමිණේ. ඉතිරි 10% පැමිණෙන්නේ ග්රෑන්ඩ් ටෙරේ සහ මාරි-ගලන්ටේ හි භූගත ජලය ලබා ගන්නා ළිං මගිනි.
ජල සැපයුම් පද්ධතියේ බොහෝ පාඩු ඇති කරන ජාලයේ පිරිහුණු තත්ත්වය හේතුවෙන් ජලය සහ සනීපාරක්ෂාව සඳහා ප්රවේශය ගැටළු සහගතය. වසර ගණනාවක් තිස්සේ, ජල හිඟය පුනරාවර්තනය වී ඇති අතර ප්රධාන වශයෙන් ග්රෑන්ඩ්-ටෙරේ මහ නගර සභාවලට "ජල මාරුවීම්" කිරීමට බල කර ඇත, ඒවා වඩාත්ම බලපෑමට ලක්ව ඇති අතර, පුද්ගලික පුද්ගලයින්ට සහ කෘෂිකාර්මික කටයුතු සඳහා ප්රතිවිපාක ඇත.
ජල කාර්යාලයේ (2020 දත්ත) සංඛ්යාලේඛනවලට අනුව, පානීය ජල නිෂ්පාදනයෙන් 61% ක්, එනම් වසරකට ඝන මීටර් මිලියන 50 කට ආසන්න ජලය අපතේ යන්නේ, දුර්වල තත්ත්වයේ නල නිසාය. ඊට අමතරව, අපජල පවිත්රාගාරවලින් 70% ක් ප්රමිතීන්ට අනුකූල නොවේ.
පොලිසිය සහ අපරාධ
කැරිබියන් දූපත් වල ආරක්ෂිතම දූපත් වලින් එකක් වුවද, එය 2016 දී වඩාත්ම ප්රචණ්ඩකාරී විදේශීය ප්රංශ දෙපාර්තමේන්තුව විය. මිනීමැරුම් අනුපාතය පැරිසියට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි ය, 100,000 කට 8.2 කි. ඉහළ විරැකියාව හේතුවෙන් ප්රචණ්ඩත්වය සහ අපරාධ ඉහළ යාමට හේතු විය, විශේෂයෙන් 2009 සහ 2010 දී, මහා අවපාතයෙන් පසු වසරවලදී. ග්වාඩලූප් හි පදිංචිකරුවන් දූපත විස්තර කරන්නේ එදිනෙදා අපරාධ අඩු ස්ථානයක් ලෙස වන අතර, බොහෝ ප්රචණ්ඩත්වය මත්ද්රව්ය වෙළඳාම හෝ ගෘහස්ථ ආරවුල් නිසා ඇතිවේ. 2021 දී, COVID-19 සීමාවන් නිසා ඇති වන කැරලි හමුවේ දිවයිනට අතිරේක පොලිස් නිලධාරීන් යොදවා ඇත.
සාමාන්යයෙන්, COMGEND (Gendarmerie Command of Guadeloupe) කලාපයේ ක්රියාකාරී ජාතික ජෙන්ඩර්මරී 760 ක් සහ රක්ෂිත භටයින් 260 ක් පමණ ඇතුළුව, පොලිස් නිලධාරීන් 2,000 ක් පමණ දිවයිනේ සිටිති. ක්රියාකාරී ජෙන්ඩර්මරි බලඇණි අතරට ජංගම ජෙන්ඩර්මරි බලඝණ තුනක් (EGM) සහ ජනරජ ආරක්ෂක මැදිහත්වීමේ ඛණ්ඩයක් (PIGR) ඇතුළත් වේ. සමුද්රීය ජෙන්ඩර්මරි විසින් වයලට් මුර සංචාර බෝට්ටුව භූමිය තුළ යොදවන අතර, එය 2025–2026 පමණ වන විට නව PCG-NG මුර සංචාර බෝට්ටුවකින් ප්රතිස්ථාපනය කිරීමට සැලසුම් කර ඇත.
යොමු කිරීම්
- "Répertoire national des élus: les conseillers départementaux". data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (ප්රංශ බසින්). 4 May 2022. 13 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 14 July 2022.
- "Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2024" (ප්රංශ බසින්). සම්ප්රවේශය 17 January 2024.
- "EU regions by GDP, Eurostat". 27 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 18 September 2023.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "CIA World Factbook (2006) – Guadeloupe". 25 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Guadeloupe: These tiny islands are the French Caribbean's greatest secret". CNN. 16 April 2018. 12 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 14 July 2022.
[...] Gwada, as locals call Guadeloupe [...].
- "Gaudeloupe, a land of history". Region Guadeloupe. 30 December 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 16 April 2019.
- Siegel et al – Analyse préliminaire de prélèvements sédimentaires en provenance de Marie-Galante. Bilan scientifique 2006–2008. Service régional de l’archéologie Guadeloupe- Saint-Martin – Saint-Barthélemy 2009.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Guadeloupe from precolumbian times until today". Antilles Info Tourisme. 15 May 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 16 April 2019.
- "Guadeloupe History Timeline". World Atlas. 3 June 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 3 June 2019.
- La Guadeloupe: renseignements sur l'histoire, la flore, la faune, la géologie, la minéralogie, l'agriculture, le commerce, l'industrie, la législation, l'administration, Volume 1, Partie 2, de Jules Ballet (Imprimerie du gouvernement, 1895) (in French)
- Gwendolyn Midlo Hall (1971). Social Control in Slave Plantation Societies: A Comparison of St. Domingue and Cuba. The Johns Hopkins Press. pp. 62–63. ISBN 0-8018-1252-6.
- "History of Guadeloupe". caribya!. 16 April 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 16 April 2019.
- "Guadeloupe > History". Lonely Planet. 16 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 16 April 2019.
- "Treaty of Paris, 1763". Office of the Historian. United States Government. 11 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 16 April 2019.
- Auguste Lacour, Histoire de la Guadeloupe, vol. 1 (1635–1789). Basse-Terre, Guadeloupe, 1855 full text at Google Books සංරක්ෂණය කළ පිටපත 13 දෙසැම්බර් 2023 at the Wayback Machine, p. 236ff.
- Moitt, Bernard (1996). David Barry Gaspar (ed.). "Slave women and Resistance in the French Caribbean". More Than Chattel: Black Women and Slavery in the Americas. Indiana University Press: 243. ISBN 0-253-33017-3.
- "Memorial in homage to Delgrès – Basse Terre – Cartographie des Mémoires de l'Esclavage". University of Edinburgh. 10 November 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 13 August 2018.
- Lindqvist, Herman (2015). Våra kolonier: de vi hade och de som aldrig blev av (ස්වීඩන් බසින්). Albert Bonniers Förlag. p. 232. ISBN 9789100155346.
- Annie Philip (31 August 2014). "Remembering the journey to Guadeloupe". The Hindu. 17 January 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 17 January 2023.
- "A remote French Island reconnects with India | TopNews". topnews.in. 13 May 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 13 May 2021.
- Chambre de commerce et d'industrie de la Guyane. "DOSSIER DE PRESSE" (PDF). 24 September 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 24 May 2015..
- The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Félix Éboué". Encyclopedia Britannica, 22 Dec. 2024, https://www.britannica.com/biography/Felix-Eboue. Accessed 9 May 2025
- "Vichy issued its colonial stamps in France". Linns Stamp News (ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්රවේශය 2025-05-09.
- "14 février 1952: une grève en Guadeloupe réprimée dans le sang, France24.com, 14 février 2009".
- "Le petit lexique colonial – Jeudi 14 février 1952 au Moule | lepetitlexiquecolonial.blogspace.fr". 10 July 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Source: Le Nouvel Observateur".[permanent dead link]
- "L'éphéméride du 14 février : Guadeloupe, Martinique jours de mort les 14 février 1952 et 1974" (ප්රංශ බසින්). 2025-02-14. සම්ප්රවේශය 2025-05-09.
- "50 years on: Guadeloupeans remember French brutality". 5 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 17 October 2023.
- "Mai 1967 à Pointe-à-Pitre : " Un massacre d'Etat "" (ප්රංශ බසින්). 25 May 2017. 16 October 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 14 October 2017.
- Félix-Hilaire Fortuné (2001). La France et l'Outre-Mer antillais [France and the West Indies] (ප්රංශ බසින්). L'Harmattan. p. 303.
- "En Guadeloupe, la tragédie de "Mé 67" refoulée". Le Monde. 26 May 2009. 27 July 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- Carrington, G. (2022-01-09). "The May 1967 massacre in Guadeloupe". Journal of Romance Studies (ඉංග්රීසි බසින්). 22 (3): 389–412. doi:10.3828/jrs.2022.21. ISSN 1473-3536.
- Carrington, Grace. "The May 1967 massacre in Guadeloupe". Journal of Romance Studies. 22 (3): 389–412. ISSN 1473-3536.
- "Guadeloupe - Atlapedia® Online". www.atlapedia.com. සම්ප්රවේශය 2025-05-09.
- "Guadeloupe" (PDF).
- "Guadeloupe Arrondissements". www.statoids.com. සම්ප්රවේශය 2025-05-09.
- "Race, class fuel social conflict on French Caribbean islands සංරක්ෂණය කළ පිටපත 21 පෙබරවාරි 2014 at the Wayback Machine". Agence France-Presse (AFP). 17 February 2009
- Shirbon, Estelle (13 February 2009). "Paris fails to end island protests, seen spreading". Reuters. 14 February 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 14 February 2009.
- "France proposes to raise salaries to end Guadeloupe violence". International Herald Tribune. Associated Press. 19 February 2009. 21 February 2009 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 25 February 2009.
- Sarkozy offers autonomy vote for Martinique සංරක්ෂණය කළ පිටපත 9 ජූලි 2009 at the Wayback Machine, Agence France-Presse
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "CIA World Factbook (2006) – Guadeloupe". 25 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Geography and geology". Le Guide Guadeloupe. 18 April 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 17 April 2019.
- Population en historique depuis 1968: Guadeloupe සංරක්ෂණය කළ පිටපත 8 ජූලි 2022 at the Wayback Machine, INSEE
- Jackson, Regine (2011). Geographies of Haitian Diaspora. New York, NY: Routledge. p. 36. ISBN 978-1-136-80788-6. 13 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 3 July 2020.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- INSEE (29 December 2021). "Recensement de la population en Guadeloupe : 384 239 habitants au 1ᵉʳ janvier 2019" (ප්රංශ බසින්). 6 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 5 July 2022.
- Population en historique depuis 1968: France métropolitaine සංරක්ෂණය කළ පිටපත 8 ජූලි 2022 at the Wayback Machine, INSEE
- Unité urbaine 2020 de Pointe-à-Pitre-Les Abymes (9A701), INSEE
- "Statistiques locales: France par unité urbaine, population municipale 2019". INSEE. 29 January 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 12 July 2022.
- "Population". Insee. 19 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 18 May 2015.
- "Centre Hospital Universitaire Point a pitre Chu in Guadeloupe". Vanguard Healthcare. සම්ප්රවේශය 27 December 2020.[permanent dead link]
- Rastogi, Nalin. "Institut Pasteur de la Guadeloupe". Institut Pasteur de la Guadeloupe. Rastogi, Nalin. 1 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 21 February 2017.
- "Atlas Caraïbe". atlas-caraibe.certic.unicaen.fr. 8 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "L'immigration en Guadeloupe, sur islandscommission.org (La inmigración en Guadalupe, en islandscommission.org)" (PDF). 25 February 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- Bocandé, Anne (7 September 2017). "Péyi an nou: le Bumidom en BD". Africultures (ප්රංශ බසින්). 21 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "Août 1914 : les Guadeloupéens et Martiniquais oubliés du Canal de Panama". 14 August 2014. 28 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- Populations légales 2019: 971 Guadeloupe සංරක්ෂණය කළ පිටපත 12 ජූලි 2022 at the Wayback Machine, INSEE
- "Tableau des superficies | limitesmaritimes.gouv.fr". limitesmaritimes.gouv.fr. 3 December 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "France-Venezuela Boundary Treaty of 1980" (PDF).[permanent dead link]
- étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. "La France et les Caraïbes". France Diplomatie – Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères (ප්රංශ බසින්). 1 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "Constitution du 4 octobre 1958" [Constitution of 4 October 1958]. legifrance.gouv.fr. 11 June 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 May 2017.
- "Flags, Symbols, & Currencies of Guadeloupe". WorldAtlas (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 25 February 2021. 25 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 25 April 2023.
- "Polémique au Suriname autour du drapeau indépendantiste guadeloupéen". franceguyane.fr (ප්රංශ බසින්). 3 August 2016. 12 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 12 June 2023.
- "CIA World Factbook (2006) – Guadeloupe". 25 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- INSEE (October 2018). "Insee Analyses Guadeloupe" (PDF) (ප්රංශ බසින්). 22 September 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්රවේශය 5 November 2020.
- "Guadeloupe Cruise Port". cruisecritic. 12 December 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 12 December 2018.
- "The food crisis in Guadeloupe". grain.org (ඉංග්රීසි බසින්). 6 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 6 June 2021.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "CIA World Factbook (2006) – Guadeloupe". 25 February 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- "Créole". axl.cefan.ulaval.ca. 14 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- Manahan, Kathe. Diglossia Reconsidered: Language Choice and Code-Switching in Guadeloupean Voluntary Organizations, Kathe Manahan Texas Linguistic Forum. 47: 251–261, Austin, TX. 2004
- "The ARDA website. Retrieved 2023-08-04". 12 August 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 12 August 2023.
- "Diocese of Basse-Terre (et Pointe-à-Pitre)". Catholic Hierarchy. 18 August 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 14 August 2016.
- "Neuvaine à l'Immaculée Conception (30 novembre au 8 décembre) 2016". Diocese Guadeloupe. 26 December 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 9 December 2016.
- Bellance, Hurard (2011). La police des Noirs en Amérique (Martinique, Guadeloupe, Guyane, Saint-Dominique) et en France aux XVIIe et XVIIIe siècles. Ibis rouge. p. 67. ISBN 978-2-84450-369-5. 13 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 21 June 2023.
- "Les religions aux Antilles françaises". Observatoire (ප්රංශ බසින්). 12 March 2019. 11 August 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 10 June 2021.
- Melton, J. Gordon; Baumann, Martin, eds. (2002). Religions of the World (PDF) (Vol 1 ed.). ABC Clio. ISBN 1-57607-223-1. 13 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්රවේශය 21 June 2023.
- "Guadeloupe Church Records". familysearch.org. සම්ප්රවේශය 2 July 2024.
- "Basse-Terre". Église catholique en France (ප්රංශ බසින්). 16 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 10 June 2021.
- "Diocese of Basse-Terre et Pointe-à-Pitre, Guadeloupe 🇬🇵". GCatholic. සම්ප්රවේශය 2 July 2024.
- Chitwood, Ken (21 June 2023) (in en), Islam in the Caribbean, , , https://oxfordre.com/religion/display/10.1093/acrefore/9780199340378.001.0001/acrefore-9780199340378-e-1051?d=%2F10.1093%2Facrefore%2F9780199340378.001.0001%2Facrefore-9780199340378-e-1051&p=emailA2wzB4PEmmhN., ප්රතිෂ්ඨාපනය 2 July 2024
- "JEWISH AND KOSHER FRANCE: SYNAGOGUES IN GUADELOUPE, FRANCE". 8 July 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 10 June 2021.
- Kuiken, Vesna (2018). "Foreign Before 'The Foreigner': Caribbean Fetishes, Zombi, and Jewett's Conjure Aesthetics". The Arizona Quarterly. 74 (4): 115–144. doi:10.1353/arq.2018.0024. S2CID 165241017.
- Sahai, Sharad (1998). Guadeloupe Lights Up: French-lettered Indians in a remote corner of the Caribbean reclaim their Hindu identity සංරක්ෂණය කළ පිටපත 1 මාර්තු 2009 at the Wayback Machine. Hinduism Today, Digital Edition, February 1998.
- Pareles, Jon (1988). "Zouk, a Distinctive, Infectious Dance Music". The New York Times. New York. 12 June 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 11 June 2018.
- https://www.rci.fm/guadeloupe/infos/Culture/Bolokos-veritable-succes-pour-les-guadeloupeens-au-festival-anglais-Rebellion
- "Site officiel de l'association du Festival international de musique Saint-Georges". saintgeorgesfestival.com. 30 August 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 1 September 2019.
- "The Saint-Georges International Music Festival, Guadeloupe, French West Indies by Mark Laiosa". arttimesjournal.com. 31 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 1 September 2019.
- Néba Francis Yale, « », HAL. Archives-ouvertes.fr, 25 juillet 2015, p. 174
- Mission académique: langue et culture régionales créoles.
- ""Les coiffes de la Guadeloupe"". 26 January 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 22 July 2021.
- D'ailleurs, Céline (31 October 2017). "Le Bébélé: de l'histoire à la tradition". Saveurs d'ici et d'ailleurs (ප්රංශ බසින්). 27 July 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 23 July 2021.
- "Recettes de cuisine de Marie-Galante". ot-mariegalante.com. 1 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 23 July 2021.
- "Fiches d'inventaire – Patrimoine Culturel Immatériel en France". pci-lab.fr. 14 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 23 July 2021.
- Scarnecchia, Arianna (22 June 2018). "Yannick Borel: "I hope the Worlds will be a big challenge"". Pianeta Scherma International. 28 January 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 28 January 2019.
- "Mr. Olympia Contest Results". getbig.com. 5 June 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 12 September 2016.
- "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". 3 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 July 2019.
- Dinane, Nathalie; Blumstein, Emmanuel (10 September 2013). "Tramway, un projet sur les rails pour 2019". France-Antilles (ප්රංශ බසින්). 2 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 February 2017.
- "ACADEMIE DE LA GUADELOUPE – RESULTATS DES EXAMENS 2021". ac-guadeloupe.fr. 24 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 July 2021.
- "Les chiffres pour l'année 2018–2019" (PDF). 3 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- Académie de Guadeloupe, répartition des 12 circonscriptions, pdf.
- "Université des Antilles". Université des Antilles (ප්රංශ බසින්). 19 January 2005 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 3 August 2021.
- "Une centrale à charbon va se convertir à la biomasse en Guadeloupe | Connaissances des énergies". www.connaissancedesenergies.org (ප්රංශ බසින්). 15 November 2018. 26 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 July 2021.
- "L'ADEME en Guadeloupe | Agence de la transition écologique". www.guadeloupe.ademe.fr. 25 July 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 July 2021.
- "Panorama d'une Guadeloupe à l'abandon où les services de base ne sont même plus assurés". Basta ! (ප්රංශ බසින්). 17 February 2021. 8 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 22 July 2021.
- Graff, Vincent. (2013) සංරක්ෂණය කළ පිටපත 13 නොවැම්බර් 2016 at the Wayback Machine, "Death in Paradise: Ben Miller on investigating the deadliest place on the planet," Radio Times, 8 January 2013
- Guadeloupe : la spirale de la violence සංරක්ෂණය කළ පිටපත 8 නොවැම්බර් 2016 at the Wayback Machine, francetvinfo.fr, 29 September 2016
- Borredon, Laurent (28 December 2011). "Crime and unemployment dog Guadeloupe". The Guardian. 31 October 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 27 February 2022.
- "France to send special forces to Guadeloupe after looting, arson". Al Jazeera. 4 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 4 November 2022.
- nationale, Sirpa Gendarmerie, Gendarmerie. "Envol vers la Guadeloupe avec le général Vincent Lamballe (1/2)". gendarmerie.interieur.gouv.fr. 4 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 4 November 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - "Le premier des six nouveaux patrouilleurs côtiers de la Gendarmerie maritime officiellement commandé". 2 September 2022. 5 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 5 March 2023.
- "Un nouveau commandant pour le 'La Violette', un navire indispensable à la lutte contre la drogue en Guadeloupe". 5 August 2022. 4 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 4 November 2022.
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, ග්වාඩලූප් පිළිබඳ තොරතුරු, ග්වාඩලූප් යනු කුමක්ද? ග්වාඩලූප් යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?