සයිපන් (/saɪˈpæn/) යනු බටහිර පැසිෆික් සාගරයේ එක්සත් ජනපදයේ සංස්ථාපිත නොවූ භූමි ප්රදේශයක් වන උතුරු මරියානා දූපත් වල විශාලතම දූපත සහ අගනුවර වේ. එක්සත් ජනපද සංගණන කාර්යාංශයේ 2020 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, සයිපන් හි ජනගහනය 43,385 කි. එහි ජනතාව 1980 ගණන්වල සිට එක්සත් ජනපද පුරවැසියන් වී ඇත. සයිපන් යනු මරියානා දූපත් වල ආදිවාසී ජනතාව වන චමෝරෝගේ ප්රධාන නිවහනකි.
ඉහළ: ගරාපන් අහස; පහළ: සයිපාන් දූපතේ භූලක්ෂණාත්මක සිතියම | |
| භූගෝල විද්යාව | |
|---|---|
| පිහිටීම | ශාන්තිකර සාගරය |
| ඛණ්ඩාංක | 15°11′N 145°45′E / 15.183°N 145.750°E |
| දූපත් සමූහය | මරියානා |
| භූමි ප්රමාණය | 118.98 km2 (45.94 sq mi) |
| දිග | 12 සැත (19 කිමී) |
| පළල | 5.6 සැත (9 කිමී) |
| ඉහළම උන්නතාංශය | 1,560 අඩි (475 මී) |
| උසම ස්ථානය | ටපොචෝ කන්ද |
| පරිපාලනය | |
අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය | |
| පොදුරාජ්ය මණ්ඩලය | උතුරු මරියානා දූපත් |
| විශාලතම ජනාවාසය | ගරපන් |
| නගරාධිපති | රේමන් කැමචෝ |
| ජනවිකාසනය | |
| ගුප්තනාමය | චමෝරෝ; කැරොලිනියානු (රෙෆලුවාෂ්) |
| ජනගහනය | 43,385 (2020) |
| ජන කොට්ඨාස |
|
| අමතර තොරතුරු | |
| වේලා කලාපය |
|
| ZIP code | 96950 |
| කලාප කේත(ය) | +670 |
| ISO code | 580 |
| නිල වෙබ්අඩවිය | https://governor.cnmi.gov/ |
17 වන සියවසේ සිට, 1898 ස්පාඤ්ඤ-ඇමරිකානු යුද්ධය දක්වා දිවයින ස්පාඤ්ඤ ආක්රමණය සහ පාලනය අත්විඳින ලද අතර, සයිපාන් එක්සත් ජනපදය විසින් කෙටි කාලයක් අත්පත් කරගෙන, ජර්මනියට විධිමත් ලෙස විකුණන ලදී. ජර්මානු පාලනයෙන් වසර 15 ක් පමණ ගත වූ අතර, එය සයිපාන් සටනින් වසර 30 ක් පැවති අතර, එක්සත් ජනපදය පිලිපීන මුහුදේ පාලනය අත්පත් කර ගැනීමත් සමඟ එය අවසන් විය. දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු, සයිපාන් පැසිෆික් දූපත් වල භාරකාර ප්රදේශයේ කොටසක් බවට පත් වූ අතර, උතුරු මරියානා දූපත් වල ඉතිරි කොටස සමඟ එක්සත් ජනපදය විසින් පරිපාලනය කරන ලදී. 1978 දී, සයිපාන් උතුරු මරියානා දූපත් වල පොදුරාජ්ය මණ්ඩලයේ කොටසක් ලෙස එක්සත් ජනපදයට විධිමත් ලෙස එක් විය.
අද වන විට, සයිපාන් උතුරු මරියානා දූපත් වල ජනගහනයෙන් 90% ක් පමණ වාසය කරයි. එය බොහෝ නිවාඩු නිකේතන, ගොල්ෆ් පිටි, වෙරළ තීරයන්, ස්වභාවික ස්ථාන සහ දෙවන ලෝක යුද්ධ ඓතිහාසික ස්ථාන සඳහා සත්කාරකත්වය සපයයි. පොදුරාජ්ය මණ්ඩලීය රජයේ ව්යවස්ථාදායක සහ විධායක ශාඛා දිවයිනේ කැපිටල් හිල් ගම්මානයේ පිහිටා ඇති අතර අධිකරණ ශාඛාවේ මූලස්ථානය සුසුප් ගම්මානයේ පිහිටා ඇත. මුළු දිවයිනම තනි මහ නගර සභාවක් ලෙස සංවිධානය වී ඇති බැවින්, බොහෝ ප්රකාශන සයිපාන් පොදුරාජ්ය මණ්ඩලයේ අගනුවර ලෙස නම් කරයි. 2025 වන විට[update], සයිපන් හි නගරාධිපති රේමන් කැමචෝ වන අතර උතුරු මරියානා දූපත් වල ආණ්ඩුකාරවරයා වන්නේ ඩේවිඩ් එම්. අපටැං.
2018 දී සයිපාන් වෙත යුටු ටයිෆූන් පහර දුන් අතර එමඟින් පුළුල් හානියක් සිදු විය.
නිරුක්තිය
චමෝරෝ භාෂාවෙන් මෙම දූපත සයිපාන් ලෙස හැඳින්වේ. දිවයිනේ පූර්ව ජනාවාසයක් යැයි කියා ගැනීමට කැමති කැරොලිනියානු ජනයා මෙම නම කැරොලිනියානු වචනය sááypéél වලින් උපුටා ගත් බව ප්රකාශ කර ඇත. (වචනාර්ථයෙන්, "හිස් ගමනක්"), ප්රාථමික දූපත සොයා ගැනීමේ පුරාවෘත්ත කැරොලිනියානු ගමනකට යොමු කිරීමෙනි.
යොමු කිරීම්
- "8 SAIPAN" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. p. 1. November 15, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්රවේශය November 15, 2020.
- (Chamorro: Sa'ipan, Carolinian: Seipél, formerly in ස්පාඤ්ඤ: Saipán, and in ජපන්: 彩帆島, romanized: Saipan-tō)
- "Census Bureau Releases 2020 Census Population and Housing Unit Counts for the Commonwealth of the Northern Mariana Islands". Census.gov. සම්ප්රවේශය July 7, 2022.
- Alkire, William H. (1984). "The Carolinians of Saipan and the Commonwealth of the Northern Mariana Islands". Pacific Affairs. 57 (2): 270–283. doi:10.2307/2759128. ISSN 0030-851X. JSTOR 2759128.
- "Legendary Setting". www.pacificworlds.com. Pacific Worlds & Associates. 2003. 1 May 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, සයිපන්, උතුරු මරියානා දූපත් පිළිබඳ තොරතුරු, සයිපන්, උතුරු මරියානා දූපත් යනු කුමක්ද? සයිපන්, උතුරු මරියානා දූපත් යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?