මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස සමකය වෙතට ඒකාබද්ධ කෙරුමට යෝජිතය. (සංවාදය) |
මෙම ලිපිය හො එහි ඇතැම් කොටස් ඉංග්රීසි ලිපියක කටු පරිවර්තනයකි. මෙය පරිගණකයක් මගින් ජනනය කල පරිවර්තනයක් හෝ භාෂා දෙකෙහි ප්රවීනත්වය අඩු තැනැත්තෙකු හෝ තැනැත්නන් විසින් සිදුකරන ලද ඒවා විය හැක. (2025 අගෝස්තු) |
භූමධ්යරේඛාව
භූමධ්යරේඛාව යනු පෘථිවි ගෝලය මත අති විශාලතම දිගරේඛාව වන **අක්ෂාංශ 0°** රේඛාවයි. මෙය ගෝලය දෙකක ගොඩනගන අතර, උතුරු අර්ධගෝලය සහ දකුණු අර්ධගෝලය වෙන්කරන සම්භාව්ය සීමාව ලෙසද හැඳින්වේ.
භූගෝලීය තත්ත්වය
- දිගරේඛාවල දිගවලින් දැක්වූ විශාලතම ගෝලීය පරීධිය වනුයේ භූමධ්යරේඛාවයි.
- පෘථිවියේ පරීධිය භූමධ්යරේඛාවේදී සමානව **40,075 කි.මී.** පමණ වේ.
- පෘථිවියේ **වහාම වේගවත්ම ගමනාන්තය** (Rotation Speed) ඇති ස්ථානයත් මෙයයි.
දේශගුණය
- භූමධ්යරේඛාවට ආසන්න ප්රදේශවලට "අභ්යන්තර දේශගුණය" (Tropical Climate) ඇත.
- මෙහි දිනපතාම තරමක් ගිගුරුම් සහිත වැසි (Convectional Rainfall) මතුවේ.
- උෂ්ණත්වය සම්මතව උසස් පරිමාණයක පවතින අතර, ඍතු වෙනස්කම් සීමිතය.
රටවල්
භූමධ්යරේඛාව ගමන් කරන රටවල්:
- එක්වඩෝරය
- කොලොම්බියාව
- බ්රසීලය
- සාවෝ ටෝමේ සහ ප්රින්සිපේ
- ගැබොන්
- කොංගෝ ප්රජාතාන්ත්රවාදී ජනරජය
- කොංගෝ ජනරජය
- ඉන්දුනීසියාව
- කිරිබාටි
වැදගත්කම
- භූමධ්යරේඛාව ගෝලීය අක්ෂාංශ පද්ධතියේ මූලිකම සංකල්පයකි.
- ග්රහයන්ගේ සහ තරු සංඛ්යාතය මැනීමේදී භූමධ්යරේඛාව මූලික සූචකය වේ.
- ගෝලීය දේශගුණය, ගංගා සහ වනයන්ගේ බෙදාහැරීම් තීරණය කිරීමේදීත් මෙය විශේෂයි.
තවත් බලන්න
- අක්ෂාංශය
- දිගරේඛාව
- උතුරු අර්ධගෝලය
- දකුණු අර්ධගෝලය
සටහන්
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, භූමධ්යරේඛාව පිළිබඳ තොරතුරු, භූමධ්යරේඛාව යනු කුමක්ද? භූමධ්යරේඛාව යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?