හෙළ හවුල යනු බස-රැස-දෙස යන හෙළ තෙ රුවන සුරැක වවා, වඩා නංවාලීම පිණිස ශ්රී ලංකාවේ පවත්නා එක ම [තහවුරු කර නොමැත] සංවිධානය යි. 1941 ජනවාරි 11 වැනි දින යටත් විජිත හෙළ දිවෙහි ජාතික සංවිධානයක් ලෙස ඇරැඹි හෙළ හවුල, 1992 නම්වර 38 දරන පනත මඟින් හෙළ දිව් මැතිසබයේ ව්යවස්ථාපිත ආයතනයක් ලෙස පිළිගැනිණි. 'සුබස' සගනුවත් 'The Helio' සගනුවත් හෙළ හවුලේ පළ කැරුම් ය. මේ වන විට හෙළ හවුල සිය අසූ තුන් වැනි වසර පසු කෙරෙමින් සිටී.
| සංස්ථාපනය | ජනවාරි 11, 1941 |
|---|---|
| ප්රාරම්භකයා | කුමාරතුංග මුනිදාස |
| වෙබ් අඩවිය | helahavula.org |
යටගියාව
මෑත යුගයේ දී හෙළ බසට ඉහළතම මෙහෙවර කළ විද්වතාණන් ලෙස සැලැකුම් ලබන කුමරතුඟු මුනිදසුන් විසින් 1939 ජූනි මස ඇරැඹි ‘සුබස’ සගනුව නිසා රට පුරා සිංහල භාෂාවත් සාහිත්යයත් පිළිබඳ පුබුදුවෙක් ඇති විය. ඒ සමඟ බසට රැසට දෙසට ළැදි තුරුණු පිරිසෙක් ද ඇති වූ හ. ඔවුන් ගණනින් වැඩි වත් ම ඔවුන් ගේ එකතුවක් ඇති කිරීමේ අවශ්යතාව බලවත් විය.
ඒ අනුව කුමරතුඟු මුනිදසුන් ගේ නිවෙස වූ පාණදුරේ ගොරකාපොළ ‘හෙවණේ’ දී 1941 ජනවාරි 11 වැනි දින සුබැසියන් ගේ රැස් වීමෙක් පැවැත්විණ. එහි දී සුබැසි එකතුවට නමක් වුවමනා විය. ජයන්ත වීරසේකරයෝ ‘හෙළ හවුල’ යන නම සැලැකැවූ හ. කුමරතුඟුවෝ ම එය තිරැයූ හ. එ හෙයින් එය හෙළ හවුලෙහි මුල් මැ මුළුව යි. මේ දින මුළුනයු (සභාපති) වූවෝ මග්ගොන ගුරු ඇබෑසි විදුහලේ කථිකාචාර්යවරයකු වූ ඇංටන් පෙරේරා ජයමාන්නයෝ යැ. කුමරතුඟු මුනිදස්හු මුළුයේ අරමුණු පැහැදිලි කළ හ. එ දින හෙළ හවුලේ මුල් ම සකසුරුවන් (ලේකම්වරුන්) ලෙස එඩී පනඳු, අබිරම් ගම්හේවා යන දෙ පළ පත් වූ හ. මුල් ම නයුවෝ (නායකයාණෝ) කුමරතුඟු මුනිදස්හු ම වූ හ.
කුමරතුඟු මුනිදසුන් ජීවමාන ව සිටිය දී ම පාණදුරේ ද ඒ අවට කළුතර මොරටුව ඈ පෙදෙස්හි මෙන් ම කොළඹ අනඳ විදුහල ඈ තන්හි දු හෙළ හවුල් රැස් වීම් පැවැත්විණි. බස පිළිබඳ වියත්, පිරියෙසුම් දෙසුම්, හෙළ නාට්ය හා සංගීත හා වැඩ සටහන් මෙහි දී පැවැත්විණි. හෙළ හවුලේ ඇතුළත්හු ද ඇතුළතුන් නොවන්නෝ ද සුවිසල් පිරිසක් මේ මුළු සඳහා සපැමිණිය හ. එ කල ම හෙළ හවුලේ අතු හවුල් (ශාඛා සංවිධාන) කිහිපයෙක් බිහි විණි. නිරිත දිගැ හෙළ හවුල, මාතරැ හෙළ හවුල එ බඳු අතු හවුල් වේ. මෙ කල සිංහල සාහිත්යයෙහි මහත් ම බලවේගය බවට පත් ව තුබුණේ හෙළ හවුල යි. 1950-60 දසකවල දී හෙළ හවුලේ අතු හවුල් රට පුරා පැතිරිණ. අහංගම, උණවටුන, රත්ගම, ගාල්ල, කළුතර, මහනුවර ඈ නොයෙක් තන්හි සේ ම ගාල්ලේ මහින්ද, ගල්කිස්සේ සාන්ත තොමසු ඈ විදුහල්හි පවා අතු හෙළ හවුල් බිහි විය. පාසල් සිසුහු ද එ කල ඇතුළතුන් අතර වූ හ.
හෙළ හවුල් නයුවෝ
හෙළ හවුල ඇරැඹූ කුමරතුඟු මුනිදසුන් ගේ පටන් මේ වන තෙක් දිවයිනේ පතළ වියතුන් එකොළොස් දෙනෙක් එහි නයු (නායක) පදවිය හොබවා ඇත. මුල් නයුවන් පස් දෙනා මැ ඔවුන් ගේ දිවියේ කෙළවර තෙක් ම නයු පදවිය හොබවා ඇතත් ඉන් පසු පත් වූ නයුවෝ නොයෙක් විට සිය කැමැත්තෙන් මැ ඉල්ලා අස් වී ඊළඟ නයුවනට මඟ සැලැසූ හ.
1941.01.11 - 1944.03.02: කුමාරතුංග මුනිදාස
1944.03.03 - 1949.06.18: ජයන්ත වීරසේකර
1949.06.19 - 1965.03.08: රැයිපියෙල් තෙන්නකෝන්
1965.03.09 - 1977.07.08: අමරසිරි ගුණවඩු
1977.07.09 - 1988.06.20: කෝදාගොඩ සිරි ඤාණාලෝක හිමි
1988.06.21 - 1991.12.10: වරකාගොඩ සිල්රුවන් හිමි
1991.12.11 - 2001.12.18: අ. දො. චන්ද්රසේකර
2001.12.19 - 2005.12.11: අරීසෙන් අහුබුදු
2005.12.12 - 2008.12.21: අනඳපිය කුඩාතිහි
2008.12.22 - 2012.11.21: අමරසිරි පොන්නම්පෙරුම
2012.11.22 - මෙතෙක්: ශ්රීනාත් ගණේවත්ත
එ දා සිටි මුල් පෙළේ ඇතුළත්තු
බළන්ගොඩ ආනන්ද මෛත්රිය නා හිමි, කෝදාගොඩ ඤාණාලෝක හිමි, මිරිස්සේ චන්දජෝති හිමි, වරකාගොඩ සිල්රුවන් හිමි, අහංගම ආනන්ද හිමි, මෝසැසි පෙරේරා පියතුමා, මර්සලීනු ජයකොඩි පියතුමා, ජයන්ත වීරසේකර, රැයිපියෙල් තෙන්නකෝන්, අමරසිරි ගුණවඩු, අලව්-ඉසි සැබිහෙළ, වෙල්ලාල ජයමහ, අරීසෙන් අහුබුදු, සුනිල් සාන්ත, සඳදස් කෝපරහේවා, හියුබත් දිසානායක, මහානාම දිසානායක, S. G. M. වීරසිංහ, නන්දදාස කෝදාගොඩ, ටයිටස් තොටවත්ත, ඊලියන් ද සිල්වා, වි. ජ. මු. ලොකුබණ්ඩාර, අලවත්තාගොඩ පේමදාස, ගුණපාල සේනාධීර, වෙ. වි. අබාගුණවඩු, ගම්හේවා ගුණවර්ධන, ජයසේකර අබේරුවන්, පින්තු ජයවද්දන, ධර්ම ශ්රී කුමාරතුංග, නන්දනපාල කුමාරතුංග, අ. දෝ. චන්ද්රසේකර, දි. වි. රිචඩ් ද සිල්වා, අනදපිය කුඩාතිහි, ගාමිණි තිලකවර්ධන, නන්දනපාල කුමාරතුංග, දා. දු. න. වීරකෝන්, දො. දේ. මොහොට්ටි, පු. බ. බාලසූරිය, කිරිවත්තුඩුවේ ජයදාස කුමාරගේ, එ. වි. ගුණපාල, දො. ඩ. ඩයස්, ම. ආ. විමල්, දී. ග. යු. ගුණපාල, බූස්සේ ටී. පියසෝම, තොටගමුයේ ක. සුරසේන වැනි දිවයිනේ පතළ වියත්තු බොහෝ දෙනෙක් එ දා හෙළ හවුලේ ඇතුළත්තු වූ හ.
මෙ දා නිලදරු මඬුල්ල
අනුසසුවෝ: අමරසිරි පොන්නම්පෙරුම, හේමසිරි කුමාරණතුංග
නයුවෝ: ශ්රී නාත් ගණේවත්ත
අනුනයුවෝ: තිරිකුණාමලේ ආනන්ද නා හිමි, අ. ආ. ගුණතිලක, කැ. ආ. ඉ. කල්යාණරත්න, තාරක රණසිංහ
සම සකසුරුවෝ: සීවලී බණ්ඩාර, රවි තිලකවර්ධන
අයකැමියෝ: සමන්තී අහුබුදු
හෙළ හවුල් මෙහෙවර
හෙළ හවුලින් බසට-රැසට-දෙසට ඉටු වූ මහත් මැ මෙහෙවර නම් එහි වියතුන් විසින් ඇති කැරුණු සුවිශාල සාහිත්යය යි. මේ වන විට, හෙළ හවුලේ වියතුන් විසින් ලියැවී එළි දැක ඇති පතපොත දහස් ගණනෙකි. ඒ සියල්ල වියත් ලොව ඉහළින් පිළිගැනේ. කිසි දු සරසවියෙකින් හෝ වෙනත් ආයතනයෙකින් හෝ එ බඳු සාහිත්ය සේවාවක් කිසි කලෙක ඉටු වී නැති.
හෙළ හවුල් ගුරු කුලය
ඇතැම්හු – වෙසෙසින් ලක් සරසවි ඇදුරෝ – හෙළ හවුල ගුරුකුලයක් සේ හඳුන්වන්නට වූ හ. එහෙත් හෙළ හවුල යනු ගුරුකුලයෙක් නො වේ. පැරැණි හා වත්මන් හා වහර මැනැවින් විමසා නිවැරැදි බස් වහර මතු කොට එය සුරැකීම, එයින් නව නිමැවුම් කිරීම හෙළ හවුල පිළිගත් මඟ යි. ඒ ඉතා පුළුල් අරමුණින් මුළු මහත් බස ම පදනම් කොට ගත් ජාතික ව්යාපාරයෙකි. එ හෙයින් හෙළ හවුල යනු තවත් එක් ගුරුකුලයක් පමණක් ලෙස කිසි සේත් සැලැකිය හැකි නො වේ.
හෙළ හවුලෙහි මෙහෙවර යටපත් කරන්නට, ඇතැමුන් එය “භාෂා පරිශුද්ධවාදීන් ගේ සංවිධානයක්", "භාෂා සංවිධානයක්", "කවි සමාජයක්" ලෙස සැහැල්ලු කොට හඳුන්වන්නට ඉමහත් තැත් දැරුව ද ඒ සියල්ල මැඬගෙන හෙළ බස-රැස-දෙස සුරැක්මේ පෙරමුණ ගනිමින් හෙළ හවුල නො සැලී, නො නැවී, නො වැටී දිවමන් ව වැජැඹේ.
සිංහල පන්තිය
හෙළ හවුලේ නයු ශ්රීනාත් ගණේවත්තයන් නොමිලයේ පවත්වන 'හෙළ හවුලේ සිංහල පන්තිය' හැම සනිදාවෙක ම පෙ. ව. 9.00 සිට පෙ. ව. 11:00 තෙක් බම්බලපිටියේ සිරි වජිරාරාමයේ දී පැවැත්වේ. වයස් බෙයකින් තොර යි. පෙර දැනුමක් නැති-ඇති කාට වුව ද සහභාගී විය හැකි ය. මුල සිට සරල ව හෙළ වියරණය ඉගැන්වේ. කිසි දු අය කිරීමෙකින් තොර යි.
සැබැඳුම් තතු
ලිපි යොමුව: කොළොඹ 6, වැල්ලවත්තේ, ප්රෙඩ්රිකා පාරේ, සිරි විජයාරාම විහාරයේ, හෙළ හවුල් සකසුරුවෝ
ඉ-ලිපි යොමුව: subasa.helahavula@gmail.com
විබැඳුම් පොළ: http://www.helahavula.org
ෆේස්බුක් පිටුව: https://www.facebook.com/HelaHavula/
තෙලබණු නම්වර
ශ්රීනාත් ගණේවත්ත (නයු): 011 2 410 862
සීවලී බණ්ඩාර (සම සකසුරු): 071 4 803 898
රවි තිලකවර්ධන (සම සකසුරු): 077 7 339 299
ඇසුර
- http://www.helahavula.org
- http://www.silumina.lk/punkalasa/20100117/_art.asp?fn=ar1001179 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2014-03-06 at the Wayback Machine
- http://www.silumina.lk/punkalasa/20120226/_art.asp?fn=ar1202268 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2015-07-10 at the Wayback Machine
- https://www.facebook.com/HelaHavula
- http://www.lankadeepa.lk/index.php/articles/100912 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2013-03-07 at the Wayback Machine
- http://www.divaina.com/2010/03/04/sarasavi%202.html සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2016-03-06 at the Wayback Machine
- https://www.youtube.com/watch?v=IetLo51lqZY
- http://www.dinamina.lk/2012/07/24/_art.asp?p=1&fn=f1207242[permanent dead link]
- http://www.divaina.com/2014/02/27/sarasavi%203.html සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2018-06-23 at the Wayback Machine
- http://www.silumina.lk/punkalasa/20100314/_art.asp?fn=ar10031411[permanent dead link]
බැහැරි පිටු
විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, හෙළ හවුල පිළිබඳ තොරතුරු, හෙළ හවුල යනු කුමක්ද? හෙළ හවුල යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?