උරුගුවේ

මුල් පිටුව | උරුගුවේ

උරුගුවේ, නිල වශයෙන් උරුගුවේ පෙරදිග ජනරජය, දකුණු ඇමරිකාවේ රටකි. එය බටහිරින් සහ නිරිත දෙසින් ආර්ජන්ටිනාව සහ උතුරින් සහ ඊසාන දෙසින් බ්‍රසීලය සමඟ මායිම් බෙදා ගන්නා අතර දකුණින් රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා සහ ගිනිකොන දෙසින් අත්ලාන්තික් සාගරයට මායිම් වේ. එය දකුණු ඇමරිකාවේ දකුණු කෝන් කලාපයේ කොටසකි. උරුගුවේ ආසන්න වශයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 176,215 (වර්ග සැතපුම් 68,037) ක භූමි ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරයි. එහි ජනගහනය මිලියන 3.5 කට ආසන්න වන අතර, ඔවුන්ගෙන් මිලියන 2 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් එහි අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන මොන්ටෙවීඩියෝ හි අගනගරයේ ජීවත් වෙති.

උරුගුවේ පෙරදිග ජනරජය
República Oriental del Uruguay  (ස්පාඤ්ඤ)
ජාතික ධජය
ලාංඡනය
උද්යෝග පාඨය: Libertad o Muerte
"නිදහස හෝ මරණය"
ජාතික ගීය: Himno Nacional de Uruguay
"උරුගුවේ ජාතික ගීය"
Sol de Mayo
(මැයි හිරු)
 උරුගුවේ  (dark green) හි පිහිටීම

South America තුල

අගනුවර
සහ විශාලතම නගරය
මොන්ටෙවීඩියෝ
34°53′S 56°10′W / 34.883°S 56.167°W / -34.883; -56.167
නිල භාෂා(ව)
  • ස්පාඤ්ඤ
  • උරුගුවේ සංඥා භාෂාව
වෙනත් භාෂාපෘතුගීසි
ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්
(2023)
  • 88.0% සුදු ජාතිකයන්
  • 10.6% කළු ජාතිකයන්
  • 6.4% ආදිවාසී
  • 0.7% නැගෙනහිර ආසියානු
  • 6.4% වෙනත්
ආගම
(2021)
  • 38.0% ආගමක් නැත
  • 1.2% වෙනත්
ජාති නාම(ය)උරුගුවේයා
රජයඒකීය ජනාධිපති ජනරජය
• ජනාධිපති
යමන්ඩු ඔර්සි
• උප ජනාධිපති
කැරොලිනා කොසේ
ව්‍යවස්ථාදායකයමහා සභාව
• උත්තර මන්ත්‍රී මණ්ඩලය
සෙනෙට් සභාව
• පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලය
නියෝජිත මණ්ඩලය
ස්වාධීනත්වය 
බ්‍රසීලයෙන්
• ප්‍රකාශ කරන ලද්දේ
1825 අගෝස්තු 25
• හඳුනා ගන්නා ලද්දේ
1828 අගෝස්තු 27
• වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
1967 පෙබරවාරි 15
වර්ග ප්‍රමාණය
• සම්පූර්ණ
176,215 km2 (68,037 sq mi) (89 වෙනි)
• ජලය (%)
1.5
ජනගහණය
• 2023 ජන සංගණනය
3,499,451 (132 වෙනි)
• ජන ඝණත්වය
19.5/km2 (50.5/sq mi) (206 වෙනි)
දදේනි (ක්‍රශසා)2024 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ
 ඩොලර් බිලියන 107.946 (98 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල
 ඩොලර් 36,014 (59 වෙනි)
දදේනි (නාමික)2024 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ
 ඩොලර් බිලියන 82.605 (77 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල
 ඩොලර් 23,088 (49 වෙනි)
ගිනි (2022) 40.6
මධ්‍යම
මාසද (2023) 0.862
ඉතා ඉහළ · 48 වෙනි
ව්‍යවහාර මුදලඋරුගුවේ පෙසෝ (UYU)
වේලා කලාපයUTC−03:00 (UYT)
දින ආකෘතිදිදි/මාමා/වවවව
රිය ධාවන මං තීරුවදකුණ
ඇමතුම් කේතය+598
අන්තර්ජාල TLD.uy

උරුගුවේ බවට පත් වූ ප්‍රදේශය මුලින්ම දඩයම්කරුවන්ගේ කණ්ඩායම් විසින් වසර 13,000 කට පෙර ජනාවාස කරන ලදී. කලාපයට ළඟා වූ පළමු යුරෝපීය ගවේෂකයා 1516 දී ජුවාන් ඩියාස් ද සොලිස් ය, නමුත් එම ප්‍රදේශය එහි අසල්වැසියන්ට වඩා පසුව යටත් විජිතකරණයට ලක් විය. යුරෝපීයයන් පැමිණි අවස්ථාවේදී, ගුරානි සහ චානා වැනි අනෙකුත් කණ්ඩායම් සමඟ චාරුවා ප්‍රමුඛ ගෝත්‍රය විය. කෙසේ වෙතත්, මෙම කණ්ඩායම් කිසිවක් සමාජීය වශයෙන් හෝ දේශපාලනික වශයෙන් සංවිධානය නොවූ අතර එය ඔවුන්ගේ පරිහානියට දායක විය. භෞමික ආරවුල් මධ්‍යයේ, පෘතුගීසීන් 1680 දී කොලෝනියා ඩෝ සැක්‍රමෙන්ටෝ පිහිටුවන ලද අතර ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් හමුදා බලකොටුවක් ලෙස මොන්ටෙවීඩියෝ ආරම්භ කළහ. පෘතුගාලය, ස්පාඤ්ඤය සහ පසුව රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා එක්සත් පළාත් සහ බ්‍රසීල අධිරාජ්‍යය සම්බන්ධ සිව්-මාර්ග අරගලයකින් පසුව, 1811 සහ 1828 අතර කාලය තුළ උරුගුවේ සිය නිදහස ලබා ගත්තේය. 1830 දී, රට එහි ව්‍යවස්ථාව සම්මත කර ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස විධිමත් ලෙස ස්ථාපිත කරන ලදී.

නිදහසින් පසු මුල් වසරවලදී, උරුගුවේ අභ්‍යන්තර ගැටුම් සහ දේශපාලන කැලඹීම් මාලාවක් සමඟ විදේශීය බලපෑමට සහ මැදිහත්වීමට යටත් විය. 19 වන සියවසේ දෙවන භාගයේ සිට, රට තුළ සැලකිය යුතු යුරෝපීය සංක්‍රමණ රැළි දක්නට ලැබුණි - ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤය, ඉතාලිය සහ ප්‍රංශය - එය එහි ජනවිකාසයට බෙහෙවින් බලපෑ අතර නූතන උරුගුවේ සංස්කෘතියට සහ සමාජයට අඩිතාලම දැමීය. 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී, පුරෝගාමී ආර්ථික, කම්කරු සහ සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ මාලාවක් හඳුන්වා දෙන ලද අතර, එය ඉතා දියුණු සුභසාධන රාජ්‍යයක් ස්ථාපිත කිරීමට හේතු විය. එහි දේශපාලන ස්ථාවරත්වය සමඟ ඒකාබද්ධව, මෙය රට "ඇමරිකාවේ ස්විට්සර්ලන්තය" ලෙස හැඳින්වීමට දායක විය.

උරුගුවේ නිදහස ලැබීමෙන් පසු, ජාතික දේශපාලනය දේශපාලන පක්ෂ දෙකක් විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය: කොලරාඩෝ පක්ෂය සහ ජාතික පක්ෂය, 19 වන සියවසේදී සිවිල් යුද්ධ කිහිපයක ගැටුණු අතර සාමූහිකව 'සාම්ප්‍රදායික පක්ෂ' ලෙස හැඳින්වේ. ඉතිහාසයේ විවිධ අවස්ථා වලදී, විධායක ශාඛාව සාමූහික ආයතනයක් ලෙස සංවිධානය කරන ලද අතර, අවසන් වරට මෙය සිදු වූයේ 1967 දී ය. 1960 දශකයේ අගභාගයේ සහ 1970 දශකයේ මුල් භාගයේ පැවති ආර්ථික අර්බුද මාලාවක් සහ අන්ත වාමාංශික නාගරික ගරිල්ලා යුද්ධයට එරෙහි සටන 1973 කුමන්ත්‍රණයෙන් අවසන් වූ අතර එය 1985 දක්වා සිවිල්-මිලිටරි ඒකාධිපතිත්වයක් ස්ථාපිත කළේය. අද උරුගුවේ යනු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යවස්ථාමය ජනරජයක් වන අතර, රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම ලෙස සේවය කරන ජනාධිපතිවරයෙකි.

2023 දී, උරුගුවේ යනු ද ඉකොනොමිස්ට් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දර්ශකයේ "පූර්ණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක්" ලෙස වර්ගීකරණය කරන ලද අතර, රජයේ විනිවිදභාවය, ආර්ථික නිදහස, සමාජ ප්‍රගතිය, ආදායම් සමානාත්මතාවය, ඒක පුද්ගල ආදායම, නවෝත්පාදනය සහ යටිතල පහසුකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර මිනුම්වල ඉහළ ශ්‍රේණිගත කිරීමකට ලක්ව ඇත. රට ගංජා (ලෝකයේ එසේ කළ පළමු රට) මෙන්ම සමලිංගික විවාහ සහ ගබ්සාව සම්පූර්ණයෙන්ම නීතිගත කර ඇත. එය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, OAS සහ Mercosur හි ආරම්භක සාමාජිකයෙකි.

නිරුක්තිය

උරුගුවේ රට එහි නම ලබාගෙන ඇත්තේ ස්වදේශික ගුරානි භාෂාවෙන් රියෝ උරුගුවේ යන වචනයෙනි. "කුරුළු-ගඟ" ("ඌරු ගඟ", චාරුආන් හරහා, උරු යනු ඕනෑම වල් කුකුළෙකු සඳහා පොදු නාම පදයක් වේ) ඇතුළු අර්ථකථන කිහිපයක් තිබේ. මෙම නම එහි වෙරළ තීරය පුරා බහුලව තිබූ උරුගුවා (පොමෙල්ලා මෙගස්ටෝමා) නම් ගංගා ගොළුබෙල්ලාට ද යොමු විය හැකිය.

නම පිළිබඳ වඩාත් ජනප්‍රිය අර්ථකථනයක් යෝජනා කළේ සුප්‍රසිද්ධ උරුගුවේ කවියෙකු වන ජුවාන් සොරිල්ලා ද සැන් මාටින් විසිනි, "තීන්ත ආලේප කරන ලද කුරුල්ලන්ගේ ගඟ"; මෙම අර්ථකථනය සැක සහිත වුවද, තවමත් රට තුළ වැදගත් සංස්කෘතික වැදගත්කමක් දරයි.

ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිත සමයේ සහ ඉන් ටික කලකට පසු, උරුගුවේ සහ සමහර අසල්වැසි ප්‍රදේශ බණ්ඩා පෙරදිග [ඩෙල් උරුගුවේ] ("[උරුගුවේ ගඟේ] නැගෙනහිර ඉවුර") ලෙස හැඳින්වූ අතර, පසුව වසර කිහිපයක් "නැගෙනහිර පළාත" ලෙස හැඳින්විණි. නිදහස ලැබීමෙන් පසු, රට "රෙපුබ්ලිකා පෙරදිග ඩෙල් උරුගුවේ" ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය වචනාර්ථයෙන් "උරුගුවේ නැගෙනහිර ජනරජය [ගඟ]" ලෙස පරිවර්තනය වේ. කෙසේ වෙතත්, එය නිල වශයෙන් "උරුගුවේ පෙරදිග ජනරජය" හෝ "නැගෙනහිර උරුගුවේ ජනරජය" ලෙස පරිවර්තනය කර ඇත.

ඉතිහාසය

ප්‍රාග් ඉතිහාසය

වර්තමානයේ උරුගුවේ ලෙස හඳුන්වන කලාපයේ මානව පැවැත්ම ආසන්න වශයෙන් වසර 13,000ක් පැරණි වන අතර, දඩයම්-එකතු කරන්නන්ගේ ප්‍රජාවන් පිළිබඳ සාක්ෂි ඇත. 16 වන සියවසේ යුරෝපීයයන් සමඟ පළමු සම්බන්ධතා ඇති වූ විට, චාරුවා 9,000ක් සහ චානා 6,000ක් සහ ගුවාරානි දූපත් ජනාවාස කිහිපයක් තිබූ බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත.

රටේ නැගෙනහිර කොටසේ "සෙරිටෝස් ඩි ඉන්ඩියෝස්" ලෙස හැඳින්වෙන මිනිසා විසින් සාදන ලද ටුමුලි වල පුළුල් පුරාවිද්‍යාත්මක එකතුවක් ඇත, ඒවායින් සමහරක් වසර 5,000කට පෙර සිට පැවත එන්නකි. ඒවා ඉදිකරන ලද පුද්ගලයින් ගැන දන්නේ ඉතා අල්ප වශයෙනි, මන්ද ඔවුන් කිසිදු ලිඛිත වාර්තාවක් ඉතිරි කර නැත, නමුත් දේශීය කෘෂිකර්මාන්තය සහ වඳ වී ගිය දේශීය ලොම් බල්ලන් වෙනුවට සාක්ෂි සොයාගෙන ඇත.

යටත් විජිත පාලනය

වර්තමාන උරුගුවේ කලාපයට 1512 දී ඇතුළු වූ පළමු යුරෝපීයයන් පෘතුගීසීන් විය. 1515 දී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් වර්තමාන උරුගුවේ වෙත පැමිණි නමුත් එම ප්‍රදේශයට මුලින්ම පා තැබූ අය ඔවුන්ය. ආක්‍රමණ සඳහා ස්වදේශික ජනයා දැක්වූ දැඩි ප්‍රතිරෝධය, වටිනා සම්පත් නොමැතිකම සමඟ ඒකාබද්ධව, 16 වන සහ 17 වන සියවස් වලදී කලාපයේ යුරෝපීය ජනාවාස සීමා කළේය. ඉන්පසු උරුගුවේ ස්පාඤ්ඤ සහ පෘතුගීසි අධිරාජ්‍යයන් අතර මතභේදාත්මක කලාපයක් බවට පත්විය. 1603 දී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ගවයන් හඳුන්වා දීම ආරම්භ කළ අතර එය කලාපීය ධනයේ මූලාශ්‍රයක් බවට පත්විය. පළමු ස්ථිර ස්පාඤ්ඤ ජනාවාසය 1624 දී රියෝ නීග්‍රෝ හි සොරියානෝ හි ආරම්භ කරන ලදී. 1680 දී පෘතුගීසීන් කොලෝනියා ඩෙල් සැක්‍රමෙන්ටෝ හි බලකොටුවක් ඉදි කළහ.

උරුගුවේ වත්මන් අගනුවර වන මොන්ටෙවීඩියෝ, ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් විසින් 1726 දී හමුදා බලකොටුවක් ලෙස ආරම්භ කරන ලදී. එහි ස්වාභාවික වරාය ඉක්මනින්ම රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා අගනුවර වන බුවනෝස් අයර්ස් සමඟ තරඟ කරන වාණිජ ප්‍රදේශයක් බවට වර්ධනය විය. 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේ උරුගුවේ ඉතිහාසය හැඩගැසුණේ බ්‍රිතාන්‍ය, ස්පාඤ්ඤ, පෘතුගීසි සහ අනෙකුත් යටත් විජිත හමුදා අතර ප්ලැටයින් කලාපයේ ආධිපත්‍යය සඳහා අඛණ්ඩව පැවති සටන් මගිනි.1806 සහ 1807 දී, බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාව නැපෝලියන් යුද්ධවල කොටසක් ලෙස බුවනෝස් අයර්ස් සහ මොන්ටෙවීඩියෝ අල්ලා ගැනීමට උත්සාහ කළහ. 1807 පෙබරවාරි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා මොන්ටෙවීඩියෝ බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා විසින් අත්පත් කරගෙන තිබුණි.

නිදහස් අරගලය

1811 දී, උරුගුවේ ජාතික වීරයා බවට පත් වූ ජෝස් ගර්වාසියෝ ආටිගාස්, ස්පාඤ්ඤ බලධාරීන්ට එරෙහිව සාර්ථක කැරැල්ලක් දියත් කළ අතර, මැයි 18 වන දින ලාස් පියෙඩ්‍රාස් සටනේදී ඔවුන් පරාජය කළේය. 1813 දී, බුවනෝස් අයර්ස් හි නව රජය, ආටිගාස් ෆෙඩරල්වාදයේ ශූරයෙකු ලෙස මතු වූ ව්‍යවස්ථාදායක සභාවක් කැඳවූ අතර, එක් එක් ප්‍රදේශයට සහ විශේෂයෙන් බණ්ඩා පෙරදිගට දේශපාලන හා ආර්ථික ස්වයං පාලනයක් ඉල්ලා සිටියේය. බණ්ඩා පෙරදිග නියෝජිතයින් අසුන් ගැනීම සභාව ප්‍රතික්ෂේප කළේය; කෙසේ වෙතත්, බුවනෝස් අයර්ස් ඒකීය මධ්‍යගතවාදය මත පදනම් වූ ක්‍රමයක් අනුගමනය කළේය.

එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ආටිගාස් බුවනෝස් අයර්ස් සමඟ බිඳී මොන්ටෙවීඩියෝ වටලා, 1815 මුල් භාගයේදී නගරය අත්පත් කර ගත්තේය. බුවනෝස් අයර්ස් හි හමුදා ඉවත් වූ පසු, බණ්ඩා පෙරදිග එහි පළමු ස්වාධීන රජය පත් කළේය. ආටිගාස් ඔහුගේ ආරක්ෂාව යටතේ ෆෙඩරල් ලීගය සංවිධානය කළ අතර ඉන් පළාත් හයක් පසුව ආර්ජන්ටිනාවේ කොටසක් බවට පත් විය.

1816 දී, පෘතුගීසි හමුදා 10,000 ක් බ්‍රසීලයෙන් බණ්ඩා පෙරදිග ආක්‍රමණය කළහ; ඔවුන් 1817 ජනවාරි මාසයේදී මොන්ටෙවීඩියෝ අල්ලා ගත්හ. තවත් වසර හතරකට ආසන්න අරගලයකින් පසු, බ්‍රසීල පෘතුගීසි රාජධානිය "සිස්ප්ලැටිනා" නමින් පළාතක් ලෙස බණ්ඩා පෙරදිග ඈඳා ගත්තේය. 1822 දී බ්‍රසීලියානු අධිරාජ්‍යය පෘතුගාලයෙන් ස්වාධීන විය. ඈඳා ගැනීමට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, ජුවාන් ඇන්ටෝනියෝ ලැවලෙජාගේ නායකත්වයෙන් යුත් තිස් තුනේ පෙරදිග, රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා (වර්තමාන ආර්ජන්ටිනාව) හි එක්සත් පළාත්වල සහාය ඇතිව 1825 අගෝස්තු 25 වන දින නිදහස ප්‍රකාශ කළේය. මෙය දින 500 ක් පුරා පැවති සිස්ප්ලැටයින් යුද්ධයට හේතු විය. දෙපාර්ශ්වයටම වාසියක් නොලැබුණු අතර, 1828 දී, විස්කවුන්ට් ජෝන් පොන්සන්බිගේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික උත්සාහයන් හරහා එක්සත් රාජධානිය විසින් පෝෂණය කරන ලද මොන්ටෙවීඩියෝ ගිවිසුම මගින් උරුගුවේ ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස බිහි විය. අගෝස්තු 25 වන දින ජාතික නිවාඩු දිනයක් වන නිදහස් දිනය ලෙස සමරනු ලැබේ. ජාතියේ පළමු ව්‍යවස්ථාව 1830 ජූලි 18 වන දින සම්මත කරන ලදී.

19 වන සියවස

නිදහස ලබන විට, උරුගුවේ හි ඇස්තමේන්තුගත ජනගහනය 75,000 ට අඩු විය. උරුගුවේ දේශපාලන දර්ශනය පක්ෂ දෙකක් අතර බෙදී ගියේය: දෙවන ජනාධිපති මැනුවෙල් ඔරිබ්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ගතානුගතික බ්ලැන්කෝස් (සුදු ජාතිකයින්) ගම්බද කෘෂිකාර්මික අවශ්‍යතා නියෝජනය කරන අතර, පළමු ජනාධිපති ෆෲක්ටුසෝ රිවේරාගේ නායකත්වයෙන් යුත් ලිබරල් කොලරාඩෝස් (රතු ජාතිකයින්) මොන්ටෙවීඩියෝ හි ව්‍යාපාරික අවශ්‍යතා නියෝජනය කරයි. උරුගුවේ පක්ෂවලට අසල්වැසි ආර්ජන්ටිනාවේ සටන් කරන දේශපාලන කණ්ඩායම්වලින් සහාය ලැබුණු අතර, ඔවුන් උරුගුවේ කටයුතුවලට සම්බන්ධ විය.

කොලරාඩෝ වැසියන් පිටුවහල් කරන ලද ආර්ජන්ටිනාවේ ලිබරල් යුනිටාරියෝස් පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් මොන්ටෙවීඩියෝ හි රැකවරණය ලබා ගත් අතර, බ්ලැන්කෝ ජනාධිපති මැනුවෙල් ඔරිබ් ආර්ජන්ටිනාවේ පාලක මැනුවෙල් ද රෝසාස්ගේ සමීප මිතුරෙකු විය. 1838 ජුනි 15 වන දින, කොලරාඩෝ නායක රිවේරාගේ නායකත්වයෙන් යුත් හමුදාවක් ජනාධිපති ඔරිබ් බලයෙන් පහ කළ අතර, ඔහු ආර්ජන්ටිනාවට පලා ගියේය. රිවේරා 1839 දී රෝසාස්ට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළේය. ගැටුම වසර 13 ක් පැවති අතර එය ගුවෙරා ග්‍රෑන්ඩ් (මහා යුද්ධය) ලෙස ප්‍රසිද්ධ විය. 1843 දී, ආර්ජන්ටිනාවේ හමුදාවක් ඔරිබ් වෙනුවෙන් උරුගුවේ යටත් කර ගත් නමුත් අගනුවර අල්ලා ගැනීමට අපොහොසත් විය. මොන්ටෙවීඩියෝ වටලෑම 1843 පෙබරවාරි මාසයේ ආරම්භ වී වසර නවයක් පැවතුනි. වටලනු ලැබූ උරුගුවේ වැසියන් උදව් සඳහා පදිංචි විදේශිකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටි අතර, එමඟින් ප්‍රංශ සහ ඉතාලි හමුදාවක් පිහිටුවන ලද අතර, දෙවැන්න පිටුවහල් කරන ලද ගුසෙප් ගරිබාල්ඩි විසින් මෙහෙයවන ලදී.

1845 දී, බ්‍රිතාන්‍යය සහ ප්‍රංශය කලාපයේ වාණිජ කටයුතු සාමාන්‍ය මට්ටමට ගෙන ඒම සඳහා රෝසාස්ට එරෙහිව මැදිහත් විය. ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් අකාර්යක්ෂම වූ අතර, 1849 වන විට, යුද්ධයෙන් වෙහෙසට පත් වූ අතර, ඔවුන් දෙදෙනාම රෝසාස්ට හිතකර ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමෙන් පසු ඉවත් වූහ. ආර්ජන්ටිනාවේ එන්ට්‍රේ රියෝස් පළාතේ ආණ්ඩුකාර ජස්ටෝ ජෝසේ ඩි උර්කිසා විසින් මෙහෙයවන ලද රෝසස් ට එරෙහිව කැරැල්ලක් ආරම්භ වූ විට අවසානයේ මොන්ටෙවීඩියෝ වැටෙනු ඇති බව පෙනී ගියේය. 1851 මැයි මාසයේදී කොලරාඩෝවරුන් වෙනුවෙන් බ්‍රසීලියානු මැදිහත්වීම, නැගිටීම සමඟ ඒකාබද්ධව, තත්වය වෙනස් කළ අතර, ඔරිබ් පරාජය කරන ලදී. මොන්ටෙවීඩියෝ වටලෑම ඉවත් කරන ලද අතර, ගුවෙරා ග්‍රෑන්ඩ් අවසානයේ අවසන් විය. මොන්ටෙවීඩියෝ, උරුගුවේ අභ්‍යන්තර කටයුතුවලට මැදිහත් වීමට බ්‍රසීලයට ඇති අයිතිය තහවුරු කරන ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමෙන් බ්‍රසීලයේ සහයෝගයට විපාක දුන්නේය.

1851 ගිවිසුම්වලට අනුකූලව, බ්‍රසීලය අවශ්‍ය යැයි සැලකෙන සෑම විටම උරුගුවේහි මිලිටරිමය වශයෙන් මැදිහත් විය. 1865 දී, බ්‍රසීලයේ අධිරාජ්‍යයා, ආර්ජන්ටිනාවේ ජනාධිපති සහ කොලරාඩෝ ජෙනරාල් වෙනන්සියෝ ෆ්ලෝරස්, ඔවුන් දෙදෙනාම බලය ලබා ගැනීමට උදව් කළ උරුගුවේ රජයේ ප්‍රධානියා විසින් ත්‍රිත්ව සන්ධානය පිහිටුවන ලදී. ත්‍රිත්ව සන්ධානය පැරගුවේ නායක ෆ්‍රැන්සිස්කෝ සොලානෝ ලෝපෙස්ට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇති වූ පැරගුවේ යුද්ධය පැරගුවේ ආක්‍රමණය සහ රටවල් තුනේ හමුදාවන් විසින් පරාජය කිරීමත් සමඟ අවසන් විය. මොන්ටෙවීඩියෝ බ්‍රසීලියානු නාවික හමුදාව විසින් සැපයුම් ස්ථානයක් ලෙස භාවිතා කරන ලද අතර, යුද්ධය අතරතුර එය සමෘද්ධිමත් සහ සාපේක්ෂ සන්සුන් කාල පරිච්ඡේදයක් අත්විඳින ලදී.

පළමු දුම්රිය මාර්ගය 1867 දී උරුගුවේ හි එකලස් කරන ලද අතර, අශ්වයින් ඇදගෙන යන දුම්රියකින් සමන්විත ශාඛාවක් විවෘත කරන ලදී. වර්තමාන උරුගුවේ රාජ්‍ය දුම්රිය පරිපාලනය කිලෝමීටර් 2,900 ක දිගු කළ හැකි දුම්රිය ජාලයක් පවත්වාගෙන යයි.

ජෙනරාල් ලොරෙන්සෝ බැට්ල් වයි ග්‍රෝ (1868–72) ගේ ව්‍යවස්ථාපිත රජය බ්ලැන්කෝස් විසින් ලාන්ස් විප්ලවය මර්දනය කළේය. වසර දෙකක අරගලයකින් පසු, 1872 දී සාම ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලද අතර එමඟින් උරුගුවේ දෙපාර්තමේන්තු හතරක් පාලනය කිරීම හරහා බ්ලැන්කෝස්ට රජයේ වැටුප් සහ කාර්යයන්හි කොටසක් ලබා දෙන ලදී. සම-සහභාගීත්ව ප්‍රතිපත්තිය ස්ථාපිත කිරීම නියෝජනය කළේ බලයේ සිටින පක්ෂයේ සහ විරුද්ධ පක්ෂයේ සහජීවනය මත පදනම් වූ නව සම්මුති සූත්‍රයක් සෙවීමයි. මෙම ගිවිසුම නොතකා, 1875 දී අසාර්ථක වූ ත්‍රිවර්ණ විප්ලවය සහ 1886 දී ක්විබ්‍රාචෝ විප්ලවය මගින් කොලරාඩෝ පාලනයට තර්ජනයක් එල්ල විය.

බ්ලැන්කොස් දෙපාර්තමේන්තු තුනකට පමණක් අඩු කිරීමට කොලරාඩෝ දැරූ උත්සාහය 1897 දී බ්ලැන්කෝ නැගිටීමක් ඇති කළ අතර, එය අවසන් වූයේ දෙපාර්තමේන්තු 16 ක් නිර්මාණය කිරීමෙනි, එයින් දැන් බ්ලැන්කෝවරුන්ට හයක් පාලනය කිරීමට හැකි විය. බ්ලැන්කෝස්ට කොංග්‍රසයේ ආසන ⅓ ක් ලබා දෙන ලදී. ජනාධිපති ජෝස් බැට්ල් වයි ඕර්ඩොනෙස් ඔහුගේ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ආරම්භ කරන තෙක් මෙම බල බෙදීම පැවතුනි, එය 1904 දී බ්ලැන්කෝස් විසින් මැසොලර් සටන සහ බ්ලැන්කෝ නායක අපරිසියෝ සරවියාගේ මරණයෙන් අවසන් වූ අවසාන නැගිටීමට හේතු විය.

1875 සහ 1890 අතර, හමුදාව බල මධ්‍යස්ථානය බවට පත්විය. මෙම ඒකාධිපති කාල පරිච්ඡේදය තුළ, රජය රට නවීන රාජ්‍යයක් ලෙස සංවිධානය කිරීම සඳහා පියවර ගත් අතර, එහි ආර්ථික හා සමාජ පරිවර්තනය දිරිමත් කළේය. පීඩන කණ්ඩායම් (ප්‍රධාන වශයෙන් ව්‍යාපාරිකයින්, හැසෙන්ඩාඩෝස් සහ කර්මාන්තකරුවන්ගෙන් සමන්විත) සංවිධානය වූ අතර රජයට දැඩි බලපෑමක් ඇති කළේය. 1886-90 අතර කාලයේ සංක්‍රාන්ති සමයක් ආරම්භ වූ අතර, එම කාලය තුළ දේශපාලනඥයින් අහිමි වූ භූමිය නැවත ලබා ගැනීමට පටන් ගත් අතර, රජයට සිවිල් සහභාගීත්වයක් ද ඇති විය. ගුවෙරා ග්‍රෑන්ඩ් යුද්ධයෙන් පසු, ප්‍රධාන වශයෙන් ඉතාලියෙන් සහ ස්පාඤ්ඤයෙන් පැමිණි සංක්‍රමණිකයින්ගේ සංඛ්‍යාවේ තියුණු වැඩිවීමක් ඇති විය. 1879 වන විට, රටේ මුළු ජනගහනය 438,500 ඉක්මවිය. ආර්ථිකය පශු සම්පත් ඇති කිරීම සහ අපනයනය කිරීමේදී තියුණු ඉහළ යාමක් (චිත්‍රකව පෙන්නුම් කළහොත්, අනෙකුත් සියලුම අදාළ ආර්ථික නිර්ණායකයන්ට වඩා) පිළිබිඹු කළේය. මොන්ටෙවීඩියෝ කලාපයේ ප්‍රධාන මූල්‍ය මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත් වූ අතර ආර්ජන්ටිනාව, බ්‍රසීලය සහ පැරගුවේ වෙතින් භාණ්ඩ සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්විය.

20 වන සියවස

කොලරාඩෝ නායක ජෝස් බැට්ල් වයි ඕර්ඩෝනෙස් 1903 දී ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය. ඊළඟ වසරේ, බ්ලැන්කෝස්වරු ග්‍රාමීය කැරැල්ලකට නායකත්වය දුන් අතර, ඔවුන්ගේ නායක අපරිසියෝ සරවියා සටනේදී මිය යාමට පෙර ලේ වැකි මාස අටක සටන් ඇති විය. රජයේ හමුදා ජයග්‍රහණයෙන් මතු වූ අතර, එය 1872 දී ආරම්භ වූ සහ-සහභාගීත්ව දේශපාලනය අවසන් කිරීමට හේතු විය. බැට්ල්ට වාර දෙකක් (1903–07 සහ 1911–15) තිබූ අතර, එම කාලය තුළ ඔහු සුභසාධන වැඩසටහනක්, ආර්ථිකයට රජයේ සහභාගීත්වය සහ බහුවිධ විධායකයක් වැනි ප්‍රධාන ප්‍රතිසංස්කරණ ආරම්භ කළේය.

ගේබ්‍රියෙල් ටෙරා 1931 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ධුරයට පත්විය. ඔහුගේ පදවි ප්‍රාප්තිය මහා අවපාතයේ බලපෑම් සමඟ සමපාත වූ අතර, රැකියා නොමැතිකම හේතුවෙන් සමාජ වාතාවරණය නොසන්සුන් විය. පොලිසිය සහ වාමාංශිකයින් මිය ගිය ගැටුම් ඇති විය. 1933 දී, ටෙරා කුමන්ත්‍රණයක් සංවිධානය කළ අතර, මහා සභාව විසුරුවා හැර නියෝගයෙන් පාලනය කළේය. 1934 දී නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, ජනාධිපතිවරයාට බලතල පැවරුණි. සාමාන්‍යයෙන්, ටෙරා රජය ආර්ථික ජාතිකවාදය සහ සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ දුර්වල කළේය හෝ උදාසීන කළේය.

1938 දී මහ මැතිවරණ පවත්වන ලද අතර, ටෙරාගේ මස්සිනා වන ජෙනරාල් ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ බෝල්ඩොමිර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය. සංවිධානාත්මක ශ්‍රමයේ සහ ජාතික පක්ෂයේ පීඩනය යටතේ, බල්ඩොමිර් නිදහස් මැතිවරණ, මාධ්‍ය නිදහස සහ නව ව්‍යවස්ථාවක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. 1939 දී බල්ඩොමිර් උරුගුවේ මධ්‍යස්ථ බව ප්‍රකාශ කළද, බ්‍රිතාන්‍ය යුද නැව් සහ ජර්මානු නෞකාවක් වන අද්මිරාල් ග්‍රාෆ් ස්පී උරුගුවේ වෙරළට නුදුරින් සටනක නිරත විය. අද්මිරාල් ග්‍රාෆ් ස්පී මොන්ටෙවීඩියෝ හි රැකවරණය ලබා ගත් අතර, උදාසීන වරායක අභයභූමියක් ඉල්ලා සිටියේය, නමුත් පසුව එය ඉවත් කරන ලදී.

1945 දී, උරුගුවේ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රකාශනයට නිල වශයෙන් අත්සන් කර දෙවන ලෝක යුද්ධයට අවතීර්ණ වූ අතර, එමඟින් ජර්මනියට සහ ජපානයට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කිරීමට රට මෙහෙයවන ලදී. යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු, එය එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකු බවට පත්විය.

1960 ගණන්වලදී, රජය පෙරලා දැමීමට උත්සාහ කිරීමට අමතරව, බැංකු මංකොල්ලකෑම්, පැහැරගැනීම් සහ ඝාතනය වැනි ක්‍රියාකාරකම්වල නිරත වූ ටුපමරෝස් ලෙස හැඳින්වෙන මාක්ස්වාදී-ලෙනින්වාදී නාගරික ගරිල්ලන්ගේ සන්නද්ධ කණ්ඩායමක් මතු විය.

සිවිල්-මිලිටරි ආඥාදායකත්වය

ජනාධිපති ජෝර්ජ් පැචෙකෝ 1968 දී හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර, ඉන් පසුව 1972 දී සිවිල් නිදහස තවදුරටත් අත්හිටුවන ලදී. 1973 දී, වැඩිවන ආර්ථික හා දේශපාලන කැලඹීම් මධ්‍යයේ, ජනාධිපති ජුවාන් මාරියා බෝඩබෙරිගේ ඉල්ලීම පරිදි සන්නද්ධ හමුදා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර සිවිල්-මිලිටරි පාලනයක් ස්ථාපිත කළහ. බුද්ධි මෙහෙයුම් සහ විරුද්ධවාදීන් ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධ CIA- පිටුබලය ලත් දේශපාලන මර්දනය සහ රාජ්‍ය භීෂණය පිළිබඳ ව්‍යාපාරය හැඳින්වූයේ ඔපරේෂන් කොන්ඩෝර් යනුවෙනි.

එක් මූලාශ්‍රයකට අනුව, උරුගුවේ වැසියන් 180 ක් පමණ මරා දමා අතුරුදහන් කර ඇති බව දන්නා අතර, 1973 සිට 1985 දක්වා වසර 12 ක සිවිල්-මිලිටරි පාලනය තුළ තවත් දහස් ගණනක් නීති විරෝධී ලෙස රඳවා තබාගෙන වධහිංසා පමුණුවා ඇත. බොහෝ දෙනෙක් ආර්ජන්ටිනාවේ සහ අනෙකුත් අසල්වැසි රටවල ඝාතනය කරන ලද අතර, ඔවුන්ගෙන් 36 දෙනෙකු උරුගුවේහිදී ඝාතනය කර ඇත. එඩි කෝෆ්මන්ට (ඩේවිඩ් ඇල්ට්මන් විසින් උපුටා දක්වන ලද) අනුව, එකල උරුගුවේ ලෝකයේ වැඩිම ඒක පුද්ගල දේශපාලන සිරකරුවන් සංඛ්‍යාවක් සිටියේය. "1976 දී ඇම්නෙස්ටි ඉන්ටර්නැෂනල් වෙනුවෙන් එක්සත් ජනපද කොන්ග්‍රස් සභා විභාගයේදී කතා කළ කෝෆ්මන්, ඇස්තමේන්තු කළේ සෑම උරුගුවේ ජාතිකයන් පස් දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු පිටුවහල් කරන ලද බවත්, පනහෙන් එක් අයෙකු රඳවා තබා ගත් බවත්, පන්සියයකින් එක් අයෙකු සිරගෙට ගිය බවත් (ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් වධහිංසා පමුණුවන ලද බවත්ය)." සමාජ වියදම් අඩු කරන ලද අතර, බොහෝ රාජ්‍ය සමාගම් පෞද්ගලීකරණය කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, 1980 න් පසු ආර්ථිකය දියුණු නොවූ අතර පිරිහී ගියේය; දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) 20% කින් පහත වැටුණු අතර විරැකියාව 17% දක්වා ඉහළ ගියේය. අසාර්ථක වූ සමාගම් සහ බැංකුවලට ඇප ලබා දීමට රජය මැදිහත් විය.:45

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට නැවත පැමිණීම (1984–වර්තමානය)

හමුදාව විසින් කෙටුම්පත් කරන ලද නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් 1980 නොවැම්බර් ජනමත විචාරණයේදී ප්‍රතික්ෂේප විය. ජනමත විචාරණයෙන් පසුව, සන්නද්ධ හමුදා සිවිල් පාලනයට නැවත පැමිණීමේ සැලැස්මක් ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර, ජාතික මැතිවරණ 1984 දී පැවැත්විණි. කොලරාඩෝ පක්ෂ නායිකා ජූලියෝ මරියා සංගුනෙට්ටි ජනාධිපති ධුරය දිනා 1985 සිට 1990 දක්වා සේවය කළේය. හමුදා පාලනය යටතේ පැවති වසරවලින් පසු පළමු සංගුනෙට්ටි පරිපාලනය ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කළ අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තහවුරු කළේය. ජාතික පක්ෂයේ ලුයිස් ඇල්බර්ටෝ ලැකල් 1989 ජනාධිපතිවරණය ජයග්‍රහණය කළ අතර, ජනමත විචාරණයකින් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන්නන් සඳහා සමාව අනුමත කරන ලදී. පසුව 1994 දී සංගුනෙට්ටි නැවත තේරී පත් විය. ජනාධිපතිවරුන් දෙදෙනාම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැවත ස්ථාපිත කිරීමෙන් පසු ආරම්භ කරන ලද ආර්ථික ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ දිගටම කරගෙන ගියහ.

1999 ජාතික මැතිවරණ 1996 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් මගින් ස්ථාපිත කරන ලද නව මැතිවරණ ක්‍රමයක් යටතේ පැවැත්විණි. කොලරාඩෝ පක්ෂ අපේක්ෂක ජෝර්ජ් බැට්ල්, ජාතික පක්ෂයේ සහාය ඇතිව, පුළුල් පෙරමුණු අපේක්ෂක ටැබරේ වාස්කේස් පරාජය කළේය. 2002 නොවැම්බර් මාසයේදී බ්ලැන්කෝස්වරු තම අමාත්‍යවරුන් කැබිනට් මණ්ඩලයෙන් ඉවත් කර ගත් විට, විධිමත් සන්ධානය අවසන් විය. නමුත් බ්ලැන්කෝස්වරු බොහෝ කාරණා සම්බන්ධයෙන් කොලරාඩෝවරුන්ට සහාය දැක්වීම දිගටම කරගෙන ගියහ. උරුගුවේ ප්‍රධාන අපනයන වෙළඳපොළවල අඩු භාණ්ඩ මිල ගණන් සහ ආර්ථික දුෂ්කරතා (බ්‍රසීලයේ සිට සැබෑ අගය අවප්‍රමාණය වීමත් සමඟ ආරම්භ වූ අතර, පසුව 2002 දී ආර්ජන්ටිනාවේ) දැඩි අවපාතයකට හේතු විය; ආර්ථිකය 11% කින් හැකිලී ගියේය, විරැකියාව 21% දක්වා ඉහළ ගියේය, සහ දරිද්‍රතාවයේ සිටින උරුගුවේ වැසියන්ගේ ප්‍රතිශතය 30% ඉක්මවා ගියේය.

2004 දී, උරුගුවේ වැසියන් ටැබරේ වාස්කේස් ජනාධිපති ලෙස තෝරා පත් කර ගත් අතර පාර්ලිමේන්තුවේ සභා දෙකෙහිම පුළුල් පෙරමුණට බහුතරයක් ලබා දුන්නේය. වාස්කේස් ආර්ථික ඕතඩොක්ස්වාදයට ඇලී සිටියේය. භාණ්ඩ මිල ඉහළ ගොස් ආර්ථිකය අවපාතයෙන් යථා තත්ත්වයට පත් වූ විට, ඔහු විදේශ ආයෝජන තුන් ගුණයකින් වැඩි කළේය, දරිද්‍රතාවය සහ විරැකියාව අඩු කළේය, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 79% සිට 60% දක්වා රාජ්‍ය ණය අඩු කළේය, සහ උද්ධමනය ස්ථාවරව තබා ගත්තේය. 2009 දී, රටේ හමුදා පාලනය අතරතුර වසර 15 කට ආසන්න කාලයක් සිරගතව සිටි හිටපු වාමාංශික ගරිල්ලා නායකයෙකු (ටුපමරෝස්) වූ හෝසේ මුජිකා, පුළුල් පෙරමුණ දෙවන වරටත් මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කිරීමත් සමඟ නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත්විය. 2012 දී ගබ්සාව නීතිගත කරන ලද අතර, ඉන්පසු සමලිංගික විවාහ සහ ඊළඟ වසරේ කංසා, උරුගුවේ නූතන යුගයේ කංසා නීතිගත කළ පළමු රට බවට පත් කළේය.

2014 දී, ටබාරේ වාස්කේස් අඛණ්ඩව දෙවන ජනාධිපති ධුර කාලයකට තේරී පත් වූ අතර එය 2015 මාර්තු 1 වන දින ආරම්භ විය. 2020 දී, වසර 15 ක වාමාංශික පාලනයෙන් පසු, ඔහුගෙන් පසු කොන්සර්වේටිව් ජාතික පක්ෂයේ සාමාජිකයෙකු වන ලුයිස් ඇල්බර්ටෝ ලැකල් පෝ උරුගුවේ 42 වන ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත් විය. 2025 මාර්තු 1 වන දින, යමණ්ඩු ඕර්සි උරුගුවේ නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස බලයට පත් විය, එනම් වාමාංශික සන්ධානය වන පුළුල් පෙරමුණ, වසර පහක බාධාවකින් පසු නැවත බලයට පත් විය.

භූගෝලය

කිලෝමීටර 176,214 (වර්ග සැතපුම් 68,037) ක මහාද්වීපික භූමි ප්‍රමාණයක් සහ වර්ග කිලෝමීටර් 125,436 (වර්ග සැතපුම් 48,431) ක භෞමික ජල ප්‍රමාණයක් සහිත, උරුගුවේ දකුණු ඇමරිකාවේ (සුරිනේම් වලින් පසු) දෙවන කුඩාම ස්වෛරී ජාතිය වන අතර තුන්වන කුඩාම භූමි ප්‍රදේශය වේ (ප්‍රංශ ගයනාව කුඩාම වේ). භූ දර්ශනයේ බොහෝ දුරට රෝල් වන තැනිතලා සහ සාරවත් වෙරළබඩ පහත් බිම් සහිත පහත් කඳු වැටි (කුචිලා) ඇත. උරුගුවේ වෙරළ තීරය කිලෝමීටර 660 (සැතපුම් 410) කි. රටේ උසම ස්ථානය සෙරෝ කැටඩ්‍රල් වන අතර, එහි කඳු මුදුන සියෙරා කැරපේ කඳු වැටියේ මීටර් 514 (අඩි 1,686) AMSL දක්වා ළඟා වේ. නිරිත දෙසින් ඇත්තේ උරුගුවේ ගඟේ (රටේ බටහිර මායිම සාදන ගංගාව) මෝය වන රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා ය.

රට පුරා ගංගා ද්‍රෝණි හෝ ඩෙල්ටා හතරකින් සමන්විත ඝන ගංගා ජාලයක් ඇත: රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා ද්‍රෝණිය, උරුගුවේ ගඟ, ලගුනා මෙරින් සහ රියෝ නෙග්‍රෝ. ප්‍රධාන අභ්‍යන්තර ගංගාව වන්නේ රියෝ නෙග්‍රෝ ("කළු ගඟ") වන අතර එය 1945 දී වේල්ලකින් බඳින ලද අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස උරුගුවේ හදවතේ කෘතිම රින්කන් ඩෙල් බොනෙට් විල නිර්මාණය විය. අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ කලපු කිහිපයක් දක්නට ලැබේ.

මොන්ටෙවීඩියෝ යනු ඇමරිකාවේ දකුණු දෙසින් පිහිටි ජාතික අගනුවර වන අතර ලෝකයේ තුන්වන වඩාත්ම දකුණු දෙසින් (කැන්බරා සහ වෙලින්ටන්ට පසුව). දකුණු ඇමරිකාවේ මකර නිවර්තන කලාපයට සම්පූර්ණයෙන්ම දකුණින් පිහිටා ඇති එකම රට උරුගුවේ වන අතර උතුරු කෙළවරේ අක්ෂාංශ ලක්ෂ්‍යය අනුව ඇණවුම් කළ විට ලෝකයේ දකුණු දෙසින් පිහිටි ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ. උරුගුවේ ජාතික වනෝද්‍යාන දහයක් ඇත: නැගෙනහිර තෙත්බිම් ප්‍රදේශවල පහක්, මධ්‍යම කඳුකරයේ තුනක් සහ රියෝ උරුගුවේ දිගේ බටහිරින් එකක්. උරුගුවේහි උරුගුවේ සැවානා භූමිෂ්ඨ පරිසර කලාපයේ නිවහන වේ. රටෙහි 2019 වනාන්තර භූ දර්ශන අඛණ්ඩතා දර්ශකයේ මධ්‍යන්‍ය ලකුණු 3.61/10 ක් තිබූ අතර, එය රටවල් 172 කින් ගෝලීය වශයෙන් 147 වැනි ශ්‍රේණිගත කිරීමකි.

දේශගුණය

සම්පුර්ණයෙන්ම දකුණු සෞම්‍ය කලාපය තුළ පිහිටා ඇති උරුගුවේ දේශගුණය සාපේක්ෂ වශයෙන් සෞම්‍ය සහ රටපුරා තරමක් ඒකාකාරී වේ. කොපන් දේශගුණික වර්ගීකරණයට අනුව, රටේ වැඩි කොටසක තෙතමනය සහිත උපනිවර්තන දේශගුණයක් (Cfa) ඇත. අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ සමහර ස්ථානවල සහ කුචිලා ග්‍රෑන්ඩ් හි උසම කඳු මුදුනේ පමණක් දේශගුණය සාගරික (Cfb) වේ.

දෙසැම්බර් සිට මාර්තු දක්වා ගිම්හානය සහ ජුනි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා ශීත කාලය සහිතව රට සෘතු හතරක් අත්විඳියි. සෘතුමය වෙනස්කම් ප්‍රකාශ වේ, නමුත් උෂ්ණත්වයේ අන්ත දුර්ලභ වේ. ගිම්හානය අත්ලාන්තික් සාගරයෙන් එපිටින් ඇති සුළං මගින් මෘදු වන අතර ශීත ඍතුවේ දී දැඩි සීතල නොදනී. එය කිසි විටෙකත් අධික සීතලක් නොලැබුණත්, ශීත මාසවලදී සෑම වසරකම ඉෙමොලිමන්ට් ඇති වන අතර, හිම සහ හිම කැට වැනි වර්ෂාපතනය සෑම ශීත කාලයකම පාහේ සිදු වේ, නමුත් හිම ඉතා දුර්ලභ ය; එය ඉහළ උන්නතාංශවල සෑම වසර දෙකකට වරක් සිදු වේ, නමුත් සෑම විටම පාහේ සමුච්චය වීමකින් තොරව සිදු වේ. එහි බහුලත්වය, අධික ආර්ද්‍රතාවය සහ මීදුම සමඟ අපේක්ෂා කළ හැකි පරිදි සුලභ වේ.

කාලගුණික බාධක ලෙස ක්‍රියා කරන කඳු නොමැති වීම, රට පුරා පෙරමුණු හෝ කුණාටු හමන විට අධික සුළං සහ කාලගුණයේ වේගවත් වෙනස්කම් වලට සියලුම ස්ථාන ගොදුරු වේ. මෙම කුණාටු ශක්තිමත් විය හැකිය; ඒවා කුණාටු, හිම කැට සහ සමහර විට ටොනේඩෝ පවා ඇති කළ හැකිය. දකුණු අත්ලාන්තික් සාගරය ඒවායේ සංවර්ධනය සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් උණුසුම් නොවන නිසා රට තුළ නිවර්තන සුළි සුළං ඇති වුවද, නිවර්තන සුළි සුළං නොමැත. ගිම්හාන සහ ශීත කාලගුණය කුණාටු පෙරමුණු පසුකර යාමත් සමඟ දිනෙන් දින වෙනස් විය හැකි අතර, උණුසුම් උතුරු සුළඟක් ඉඳහිට ආර්ජන්ටිනාවේ පැම්පාස් වෙතින් සීතල සුළඟක් (පැම්පෙරෝ) සමඟ පැමිණිය හැකිය.

රට පුරා උෂ්ණත්වය සහ වර්ෂාපතනය යන දෙකම තරමක් ඒකාකාරී වුවද, භූමිය පුරා සැලකිය යුතු වෙනස්කම් පවතී. රටේ සාමාන්‍ය වාර්ෂික උෂ්ණත්වය 17.5 °C (63.5 °F) වන අතර එය ගිනිකොන දෙසින් 16 °C (61 °F) සිට වයඹ දෙසින් 19 °C (66 °F) දක්වා පරාසයක පවතී. ශීත ඍතුවේ උෂ්ණත්වය දකුණේ දෛනික සාමාන්‍යය 11 °C (52 °F) සිට උතුරේ 14 °C (57 °F) දක්වා පරාසයක පවතින අතර ගිම්හානයේ සාමාන්‍ය දෛනික උෂ්ණත්වය ගිනිකොන දෙසින් 21 °C (70 °F) සිට වයඹ දෙසින් 25 °C (77 °F) දක්වා පරාසයක පවතී. ගිනිකොනදිග රටේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස සිසිල් ය, විශේෂයෙන් වසන්ත සමයේදී, ශීත කාලයෙන් පසු සීතල ජලය සහිත සාගරය වාතයේ උෂ්ණත්වය සිසිල් කර එම කලාපයට වැඩි ආර්ද්‍රතාවයක් ගෙන එයි. කෙසේ වෙතත්, රටේ දකුණට උතුරට වඩා අඩු වර්ෂාපතනයක් ලැබේ. උදාහරණයක් ලෙස, මොන්ටෙවීඩියෝ වසරකට ආසන්න වශයෙන් මිමි 1,100 (අගල් 43) වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, ඊසාන දෙසින් පිහිටි රිවේරා නගරයට මිමි 1,600 (අගල් 63) ලැබේ. සරත් සෘතුවේ මාසවලදී වැඩිම වර්ෂාපතනයක් සිදු වේ, නමුත් ශීත ඍතුවේ දී නිතර වැසි ඇද හැලෙයි. නමුත් නියඟ කාල පරිච්ඡේද හෝ අධික වර්ෂාපතන කාලයන් වසර පුරා ඕනෑම වේලාවක සිදුවිය හැක.

මුහුදු මට්ටමේ ජාතික ආන්තික උෂ්ණත්වයන් වන්නේ, පේසන්ඩු නගරයේ (1943 ජනවාරි 20) සහ ෆ්ලොරිඩා නගරයේ (2022 ජනවාරි 14) 44 °C (111 °F) වන අතර, මෙලෝ නගරයේ (1967 ජුනි 14) −11.0 °C (12.2 °F) වේ.

රජය සහ දේශපාලනය

උරුගුවේ යනු ජනාධිපති ක්‍රමයක් සහිත නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයකි. රජයේ සාමාජිකයින් විශ්වීය ඡන්ද ක්‍රමයක් මගින් වසර පහක කාලයක් සඳහා තේරී පත් වේ. උරුගුවේ යනු ඒකීය රාජ්‍යයකි: යුක්තිය, අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය, ආරක්ෂාව, විදේශ ප්‍රතිපත්තිය සහ ආරක්ෂාව යන සියල්ලම රට පුරා පරිපාලනය කෙරේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ අමාත්‍යවරුන් 14 දෙනෙකුගෙන් යුත් කැබිනට් මණ්ඩලයක් විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ.

ව්‍යවස්ථාදායක බලය මහා සභාව විසින් පිහිටුවා ඇති අතර එය සභා දෙකකින් සමන්විත වේ: නියෝජිත මණ්ඩලය, සමානුපාතික නියෝජනය මත පදනම්ව වසර පහක කාලයක් සඳහා තේරී පත් වූ දෙපාර්තමේන්තු 19 නියෝජනය කරන සාමාජිකයින් 99 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වේ; සහ සෙනෙට් සභිකයින් 31 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වන අතර, ඔවුන්ගෙන් 30 දෙනෙකු සමානුපාතික නියෝජනය මගින් වසර පහක කාලයක් සඳහා තේරී පත් වන අතර, සභා ගර්භයේ මුලසුන හොබවන සහ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය ඇති උප ජනාධිපතිවරයා.

අධිකරණ අංශය ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්නේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය, විනිසුරු මඩුල්ල සහ රට පුරා විනිසුරුවරුන් විසිනි. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සාමාජිකයින් මහා සභාව විසින් තෝරා පත් කර ගනු ලැබේ; විනිසුරු මඩුල්ලේ සාමාජිකයන් සෙනෙට් සභාවේ කැමැත්ත ඇතිව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තෝරා ගනු ලබන අතර, විනිසුරුවන් සෘජුවම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් පවරනු ලැබේ.

උරුගුවේ එහි වත්මන් ව්‍යවස්ථාව 1967 දී සම්මත කරන ලදී. එහි බොහෝ විධිවිධාන 1973 දී අත්හිටුවන ලද නමුත් 1985 දී නැවත ස්ථාපිත කරන ලදී. ස්විට්සර්ලන්තය සහ එහි මුලපිරීම භාවිතා කිරීම උපයෝගී කරගනිමින්, උරුගුවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පුරවැසියන්ට නීති අවලංගු කිරීමට හෝ ජනප්‍රිය මුලපිරීමකින් ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කිරීමට ද ඉඩ සලසයි, එය රටපුරා ජනමත විචාරණයකින් අවසන් වේ. මෙම ක්‍රමය පසුගිය වසර 15 තුළ කිහිප වතාවක් භාවිතා කර ඇත: හමුදා පාලන සමයේදී (1973–1985) මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කළ හමුදා සාමාජිකයින්ට නඩු පැවරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන නීතියක් තහවුරු කිරීම; මහජන උපයෝගිතා සමාගම් පෞද්ගලීකරණය කිරීම නැවැත්වීම; විශ්‍රාමිකයන්ගේ ආදායම් ආරක්ෂා කිරීම; සහ ජල සම්පත් ආරක්ෂා කිරීම.

උරුගුවේ ඉතිහාසයේ වැඩි කාලයක් තිස්සේ, පාර්ටිඩෝ කොලරාඩෝ රජය පාලනය කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, 2004 උරුගුවේ මහ මැතිවරණයේදී, පුළුල් පෙරමුණ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලදී නිරපේක්ෂ බහුතරයක් දිනා ගත් අතර, 2009 දී පුළුල් පෙරමුණේ ජෝස් මුජිකා බ්ලැන්කොස් හි ලුයිස් ඇල්බර්ටෝ ලැකල් පරාජය කරමින් ජනාධිපති ධුරය දිනා ගත්තේය. 2020 මාර්තු මාසයේදී උරුගුවේට ගතානුගතික රජයක් ලැබුණි, එනම් පුළුල් පෙරමුණු සන්ධානය යටතේ වසර 15 ක වාමාංශික නායකත්වයේ අවසානයයි. ඒ සමඟම, මධ්‍යම-දකුණු ජාතික පක්ෂයේ ලුයිස් ලැකල් පෝ උරුගුවේ නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය. 2024 මහ මැතිවරණයේදී, පුළුල් පෙරමුණ ජනාධිපති ධුරය (යමණ්ඩු ඕර්සි) සහ සෙනෙට් සභාවේ බහුතරයක් නැවත ලබා ගත් අතර නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ ඔවුන්ගේ බහුත්වය වැඩි කළේය.

2010 ලතින්බාරෝමෙට්‍රෝ මත විමසුමකින් හෙළි වූයේ, ලතින් ඇමරිකාව තුළ, උරුගුවේ ජාතිකයන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට වඩාත්ම සහයෝගය දක්වන අය අතර සිටින බවත්, ඔවුන්ගේ රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳව වඩාත්ම තෘප්තිමත් බවත්ය. නිදහස් මන්දිරයේ "ලෝකයේ නිදහස" දර්ශකයේ උරුගුවේ 27 වන ස්ථානයට පත්විය. 2023 දී V-Dem Democracy දර්ශකවලට අනුව, උරුගුවේ මැතිවරණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතින් ලෝකයේ 31 වන ස්ථානයට පත්ව ඇති අතර පුරවැසියන් විසින් ආරම්භ කරන ලද සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතින් ස්විට්සර්ලන්තයට පසුව 2 වන ස්ථානයට පත්ව ඇත.

පරිපාලන අංශ

උරුගුවේ ප්‍රජා කොට්ඨාශ 19 කට බෙදා ඇති අතර එහි ප්‍රාදේශීය පරිපාලනය විධායක සහ ව්‍යවස්ථාදායක බලතල බෙදීම අනුකරණය කරයි. සෑම ප්‍රජා කොට්ඨාශක්ම විශ්වීය ඡන්ද බලය ක්‍රමයක් හරහා තමන්ගේම බලධාරීන් තෝරා පත් කර ගනී. ප්‍රජා කොට්ඨාශ විධායක අධිකාරිය අධිකාරීවරයෙකු තුළ සහ ව්‍යවස්ථාදායක අධිකාරිය ප්‍රජා කොට්ඨාශ මණ්ඩලයක පිහිටා ඇත.

ප්‍රජා කොට්ඨාශය අගනගරය ප්‍රමාණය (ව.කි.මී.) ජනගහනය (2023 සංගණනය)
අර්ටිගාස් අර්ටිගාස් 11,928 77,487
කේන්ලෝන්ස් කනේලොන්ස් 4,536 608,956
සෙරෝ ලාර්ගෝ මෙලෝ 13,648 91,025
කොලොනියා කොලෝනියා ඩෙල් සැක්‍රමෙන්ටෝ 6,106 135,797
ඩුරන්සෝ ඩුරස්නෝ 11,643 62,011
ෆ්ලොරෙස් ට්‍රිනිඩෑඩ් 5,144 26,271
ෆ්ලොරිඩා ෆ්ලොරිඩා 10,417 70,325
ලවලේජා මිනාස් 10,016 59,175
මල්ඩොනාඩෝ මල්ඩොනාඩෝ 4,793 212,951
මොන්ටෙවීඩියෝ මොන්ටෙවීඩියෝ 530 1,302,954
පෙසන්දු පයිසන්ඩු 13,922 121,843
රියෝ නෙග්රෝ ෆ්‍රේ බෙන්ටෝස් 9,282 57,334
රිවෙරා රිවෙරා 9,370 109,300
රෝචා රෝචා 10,551 80,707
සල්ටෝ සල්ටෝ 14,163 136,197
සැන් ජොසේ සැන් ජොසේ ඩි මයෝ 4,992 119,714
සොරියානෝ මර්සිඩිස් 9,008 83,685
ටකුඅරෙම්බෝ ටකුඅරෙම්බෝ 15,438 96,013
ට්‍රේනිටා වයි ට්‍රෙස් ට්‍රියෙන්ටා වයි ට්‍රෙස් 9,529 47,706
Total මොන්ටෙවීඩියෝ 175,016 3,499,451

විදේශ සබඳතා

රටේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය මෙහෙයවනු ලබන්නේ විදේශ සබඳතා අමාත්‍යාංශය විසිනි. උරුගුවේ සාම්ප්‍රදායිකව එහි අසල්වැසි රටවල් සහ යුරෝපය සමඟ ශක්තිමත් දේශපාලන හා සංස්කෘතික සබඳතා පවත්වා ඇති අතර, එහි ජාත්‍යන්තර සබඳතා මැදිහත් නොවීම සහ බහුපාර්ශ්විකත්වයේ මූලධර්ම මගින් මෙහෙයවනු ලැබේ. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය, දකුණු පොදු වෙළඳපොළ සහ ලතින් ඇමරිකානු ඒකාබද්ධතා සංගමය වැනි ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල ආරම්භක සාමාජිකයෙකි. දෙවැන්නෙහි මූලස්ථානය එහි අගනුවර වන මොන්ටෙවීඩියෝ හි පිහිටා ඇති අතර, ඒ සඳහා නගරයේ කාර්යභාරය යුරෝපයේ බ්‍රසල්ස් සමඟ සංසන්දනය කර ඇත.

උරුගුවේ බ්‍රසීලය සමඟ ඉස්ලා බ්‍රසීලෙරා සහ මැසොලර් අසල වර්ග කිලෝමීටර 235 ඉන්වර්නාඩා ගංගා කලාපය සම්බන්ධයෙන් අවිවාදිත මායිම් ආරවුල් දෙකක් ඇත. 1851 දී දෙරට අතර දේශසීමා ගිවිසුමට අනුව, දෙවැන්න මතභේදයට තුඩු දුන් කොටසේ මායිම නිර්වචනය කරන ක්වාරායි/කුවාරීම් ගඟේ නීත්‍යානුකූල මූලාශ්‍රය නියෝජනය කරන්නේ කුමන අතු ගංගාවද යන්න පිළිබඳව දෙරට එකඟ නොවේ. මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ තවමත් බ්‍රසීල පාලනය යටතේ පවතින අතර, උරුගුවේ තම හිමිකම් තහවුරු කර ගැනීමට දරන උත්සාහය ඉතා අල්පය. රටවල් දෙකටම මිත්‍රශීලී රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා සහ ශක්තිමත් ආර්ථික සබඳතා ඇත.

උරුගුවේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ස්වේච්ඡා සහ අවිධිමත් කණ්ඩායමක් වන කුඩා රාජ්‍ය සංසදයේ (FOSS) ආරම්භක සාමාජිකයෙකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට නැවත සංක්‍රමණය වීමෙන් පසු රට එක්සත් ජනපදය සමඟ මිත්‍ර සබඳතා පවත්වයි. 2004 දී ද්විපාර්ශ්වික ආයෝජන ගිවිසුමක් සහ 2007 ජනවාරි මාසයේදී වෙළඳ හා ආයෝජන රාමු ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමත් සමඟ දෙරට අතර වාණිජ සබඳතා පුළුල් වී ඇත. එක්සත් ජනපදය සහ උරුගුවේ හමුදා කටයුතු සම්බන්ධයෙන් ද සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇති අතර, රටවල් දෙකම හයිටියේ එක්සත් ජාතීන්ගේ ස්ථාවරකරණ මෙහෙයුමේ සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. 2017 දී උරුගුවේ න්‍යෂ්ටික අවි තහනම් කිරීම පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. එය 2020 දී අන්තර්-ඇමරිකානු අන්‍යෝන්‍ය ආධාර ගිවිසුමට (TIAR හෝ "රියෝ ගිවිසුම") නැවත එක්විය.

මිලිටරි

උරුගුවේ හමුදාවේ M41 වෝකර් බුල්ඩෝග් සැහැල්ලු ටැංකි ස්මාරකය
ගුවන් ගමන් සංචාරයක් අතරතුර ගුවන් හමුදාවේ සෙස්නා A-37 ඩ්‍රැගන්ෆ්ලයි ගුවන් යානා දෙකක්

උරුගුවේ සන්නද්ධ හමුදා ව්‍යවස්ථානුකූලව ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා හරහා ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයාට යටත් වේ. හමුදාව සඳහා සන්නද්ධ හමුදා සාමාජිකයින් 18,000 ක් පමණ ද, නාවික හමුදාව සඳහා 6,000 ක් ද, ගුවන් හමුදාව සඳහා 3,000 ක් ද වේ. සාම කාලය තුළ බඳවා ගැනීම ස්වේච්ඡාවෙන් සිදු වේ, නමුත් හදිසි අවස්ථා වලදී බලහත්කාරයෙන් බඳවා ගැනීමට රජයට බලය ඇත.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදාවන්ට දායක වීම සඳහා ඒක පුද්ගල පදනමක් මත උරුගුවේ ලෝකයේ පළමු ස්ථානයේ සිටින අතර, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක මෙහෙයුම් 10 ක සොල්දාදුවන් සහ නිලධාරීන් 2,513 ක් සිටී. 2010 පෙබරවාරි වන විට, උරුගුවේ හි මිනුස්ටාට සහය දැක්වීම සඳහා හයිටියට හමුදා නිලධාරීන් 1,136 ක් සහ කොංගෝවේ මොනුක් සඳහා 1,360 ක් යොදවා තිබුණි. 2010 දෙසැම්බර් මාසයේදී, උරුගුවේ මේජර් ජෙනරාල් ග්ලූඩ්ඩොෆ්ස්කි, ඉන්දියාවේ සහ පකිස්ථානයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ හමුදා නිරීක්ෂක කණ්ඩායමේ ප්‍රධාන හමුදා නිරීක්ෂකයා සහ ප්‍රධානියා ලෙස පත් කරන ලදී.

2009 මැයි මාසයේ සිට, ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා හමුදා බඳවා ගැනීමේ ප්‍රතිපත්තිය ලිංගික දිශානතිය මත පදනම්ව තවදුරටත් වෙනස්කම් නොකරන බවට නියෝගයක් අත්සන් කිරීමෙන් පසු, සමලිංගිකයින්ට හමුදාවේ සේවය කිරීමට අවසර දී ඇත. 2010 මූල්‍ය වර්ෂයේදී, එක්සත් ජනපදය උරුගුවේට ඩොලර් මිලියන 1.7 ක හමුදා ආධාර ලබා දුන් අතර, එයට ඩොලර් මිලියන 1 ක විදේශ හමුදා මූල්‍යකරණයක් සහ ඩොලර් මිලියන 480,000 ක ජාත්‍යන්තර හමුදා අධ්‍යාපනය සහ පුහුණුව ඇතුළත් විය.

ආර්ථිකය

1991 දී, උද්ධමනය සමනය කිරීම සඳහා වැටුප් වන්දි ලබා ගැනීම සඳහා සහ ලුයිස් ඇල්බර්ටෝ ලැකල්ගේ රජය විසින් අපේක්ෂා කරන ලද පෞද්ගලීකරණයට විරුද්ධ වීම සඳහා වැඩ වර්ජනවල වැඩිවීමක් රට තුළ දක්නට ලැබුණි. 1992 දී මහා වැඩ වර්ජනයක් කැඳවන ලද අතර, ජනමත විචාරණයෙන් පෞද්ගලීකරණ ප්‍රතිපත්තිය පුළුල් ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී. 1994 සහ 1995 දී, විදේශ වෙළඳාම ලිහිල් කිරීම හේතුවෙන් ඇති වූ ආර්ථික දුෂ්කරතාවන්ට උරුගුවේ මුහුණ දුන් අතර එමඟින් වෙළඳ හිඟය වැඩි විය. මොන්ටෙවීඩියෝ ගෑස් සමාගම සහ ප්ලූනා ගුවන් සේවය පෞද්ගලික අංශයට පවරන ලද නමුත් 1996 දී පෞද්ගලීකරණයේ වේගය මන්දගාමී විය. 1999 සහ 2002 අතර උරුගුවේ ප්‍රධාන ආර්ථික හා මූල්‍ය අර්බුදයකට මුහුණ දුන්නේය, ප්‍රධාන වශයෙන් ආර්ජන්ටිනාවේ ආර්ථික ගැටලු නිසා ඇති වූ බලපෑමකි. ආර්ථිකය 11% කින් හැකිලී ගිය අතර විරැකියාව 14–21% දක්වා ඉහළ ගියේය.

2004 දී, බැට්ල් රජය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) සමඟ ඩොලර් බිලියන 1.1 ක වසර තුනක ස්ථාවර ගිවිසුමක් අත්සන් කළ අතර, එමඟින් රට සැලකිය යුතු ප්‍රාථමික මූල්‍ය අතිරික්තයක්, අඩු උද්ධමනයක්, බාහිර ණය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කිරීම සහ තරඟකාරිත්වය වැඩි දියුණු කිරීම සහ විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ කිහිපයකට කැප විය. උරුගුවේ ණය කලින් ආපසු ගෙවීමෙන් පසු 2006 දී ගිවිසුම අවසන් කළ නමුත් ප්‍රතිපත්තිමය බැඳීම් ගණනාවක් පවත්වා ගෙන ගියේය. 2005 මාර්තු මාසයේදී රජය භාරගත් වාස්කේස්, සමාජ සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය නිර්මාණය කළ අතර, සමාජ හදිසි අවස්ථාව ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 240 ක ජාතික සැලැස්මක් (PANES) සමඟ රටේ දරිද්‍රතා අනුපාතය අඩු කිරීමට උත්සාහ කළ අතර, එමඟින් අන්ත දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළෙන නිවාස 100,000 කට වැඩි පිරිසකට ආසන්න වශයෙන් ඩොලර් 75 ක මාසික කොන්දේසි සහිත මුදල් හුවමාරුවක් ලබා දෙන ලදී. ඒ වෙනුවට, ප්‍රතිලාභ ලබන අය ප්‍රජා වැඩවලට සහභාගී වීමට, ඔවුන්ගේ දරුවන් දිනපතා පාසල් යන බව සහතික කිරීමට සහ නිතිපතා සෞඛ්‍ය පරීක්ෂාවන් සිදු කිරීමට අවශ්‍ය විය.

2001 ආර්ජන්ටිනාවේ ණය පැහැර හැරීමෙන් පසුව, උරුගුවේ ආර්ථිකයේ මිල ගණන්, බොහෝ විදේශීය වෙළෙඳපොළවල මිල අධික වූ තොරතුරු තාක්ෂණය සහ ගෘහ නිර්මාණ විශේෂඥතාව ඇතුළු විවිධ සේවාවන් අපනයනය කළ හැකි බවට පත් කළේය. ෆ්‍රෙන්ට් ඇම්ප්ලියෝ රජය, උරුගුවේහි බාහිර ණය සඳහා ගෙවීම් දිගටම කරගෙන යන අතරතුර, දරිද්‍රතාවය සහ විරැකියාව පිළිබඳ පුළුල් ගැටළු වලට පහර දීම සඳහා හදිසි සැලැස්මක් ද ක්‍රියාත්මක කළේය. 2004-2008 කාලය තුළ ආර්ථිකය වාර්ෂිකව 6.7% ක අනුපාතයකින් වර්ධනය විය. ආර්ජන්ටිනාව සහ බ්‍රසීලය මත යැපීම අඩු කිරීම සඳහා උරුගුවේ අපනයන වෙළඳපොළවල් විවිධාංගීකරණය කර ඇත. 2002 දී 33% සිට 21.7% දක්වා දරිද්‍රතාවය අඩු කරන ලද අතර, අන්ත දරිද්‍රතාවය 3.3% සිට 1.7% දක්වා පහත වැටුණි.

2007 සහ 2009 අතර, තාක්ෂණික වශයෙන් අවපාතයකට මුහුණ නොදුන් ඇමරිකානු මහාද්වීපයේ එකම රට උරුගුවේ විය (අඛණ්ඩව කාර්තු දෙකක් පහළට). 2010 දෙසැම්බර් මාසයේදී විරැකියාව 5.4% ක වාර්තාගත අවම අගයකට ළඟා වූ අතර 2011 ජනවාරි මාසයේදී එය 6.1% දක්වා ඉහළ ගියේය. විරැකියාව තවමත් අඩු මට්ටමක පවතින අතර, IMF විසින් උද්ධමනකාරී පීඩනයන්හි වැඩිවීමක් නිරීක්ෂණය කරන ලදී, සහ 2010 පළමු භාගය සඳහා උරුගුවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 10.4% කින් ප්‍රසාරණය විය. IMF ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, 2010 දී උරුගුවේ 8% ත් 8.5% ත් අතර සැබෑ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනයක් අත්කර ගැනීමට ඉඩ තිබුණි, ඉන්පසු 2011 දී 5% ක වර්ධනයක් සහ ඊළඟ වසරවලදී 4% ක් විය. අඛණ්ඩ අඛණ්ඩ වර්ධනයේ කාල පරිච්ඡේද පහකින් පසුව, 2010 දෙවන කාර්තුවේදී දළ රාජ්‍ය අංශයේ ණය හැකිලී, ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 21.885 ක් වූ අතර, එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 59.5% ට සමාන වේ.

2024 දී ගෝලීය නවෝත්පාදන දර්ශකයේ උරුගුවේ 62 වන ස්ථානයට පත්විය. 2003 සිට වෘත්තීය සමිති සාමාජිකයින් සංඛ්‍යාව හතර ගුණයකින් වැඩි වී ඇති අතර, 2015 දී මිලියන 1.5 ක වැඩ කරන ජනගහනයක් සඳහා 110,000 සිට 400,000 දක්වා වැඩි වී ඇත. ජාත්‍යන්තර වෘත්තීය සමිති සම්මේලනයට අනුව, උරුගුවේ "ප්‍රධාන ILO කම්කරු සම්මුතීන් අටම අනුමත කර ඇත". 2013 දෙසැම්බර් 11 වන දින හිටපු ජනාධිපති ජෝස් "පෙපේ" මුජිකා විසින් කංසා වර්ධනය, භාවිතය සහ විකිණීම නීතිගත කරන ලද අතර, එමඟින් උරුගුවේ මරිජුවානා සම්පූර්ණයෙන්ම නීතිගත කළ ලොව පළමු රට බවට පත්විය. එම දිනයේදීම උරුගුවේ සෙනෙට් සභාවේදී නීතිය අනුමත කිරීමට ඡන්ද 16 ක් සහ විරුද්ධව ඡන්ද 13 ක් ලැබුණි.

කෘෂිකර්මය

2010 දී, උරුගුවේ අපනයන-අභිමුඛ කෘෂිකාර්මික අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 9.3% කට දායක වූ අතර ශ්‍රම බලකායෙන් 13% ක් සේවයේ යොදවා ඇත. උරුගුවේ කෘෂිකර්ම හා පශු සම්පත් අමාත්‍යාංශයේ නිල සංඛ්‍යාලේඛනවලින් පෙනී යන්නේ උරුගුවේහි මස් සහ බැටළු ගොවිතැන භූමියෙන් 59.6% ක් අත්පත් කරගෙන ඇති බවයි. ගව අභිජනනය කිරි, ආහාර සහ සහල් වැනි භෝග සමඟ භෝග භෝග සමඟ වෙනත් ගොවිපල ක්‍රියාකාරකම් සමඟ සම්බන්ධ වූ විට ප්‍රතිශතය තවදුරටත් 82.4% දක්වා වැඩි වේ.

FAOSTAT ට අනුව, උරුගුවේ ලොව විශාලතම සෝයා බෝංචි (9 වන ස්ථානය), ලොම් (12 වන ස්ථානය), අශ්ව මස් (14 වන ස්ථානය), මී මැස්සන් (14 වන ස්ථානය) සහ ක්වින්ස් (17 වන ස්ථානය) නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකකි. බොහෝ ගොවිපලවල් (39,120 න් 25,500) පවුල් කළමනාකරණය යටතේ සිදු කරනු ලැබේ; හරක් මස් සහ ලොම් ඔවුන්ගෙන් 65% ක් සඳහා ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් සහ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය නියෝජනය කරයි, ඉන්පසු එළවළු ගොවිතැන 12%, කිරි ගොවිතැන 11%, ඌරන් 2% සහ කුකුළු මස් ද 2% වේ. හරක් මස් රටේ ප්‍රධාන අපනයන භාණ්ඩය වන අතර එය 2006 දී ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 1 කට වඩා වැඩි විය.

2007 දී, උරුගුවේ හි ගව පට්ටි මිලියන 12 ක් සිටි අතර, එය ඒක පුද්ගල ගවයින් සංඛ්‍යාව වැඩිම රට බවට පත් කළේය. 3.8 ක්. කෙසේ වෙතත්, 54% ක් ගොවීන්ගෙන් 11% ක් අත ඇති අතර, ඔවුන්ට අවම වශයෙන් 500 ක් ඇත. අනෙක් අන්තයේදී, ගොවීන්ගෙන් 38% ක් කුඩා ඉඩම් සූරාකන අතර සාමාන්‍යයෙන් 100 කට වඩා අඩු රංචු ඇත.

සංචාරක ව්‍යාපාරය

උරුගුවේ සංචාරක කර්මාන්තය එහි ආර්ථිකයේ වැදගත් කොටසකි. 2012 දී, මෙම අංශය රැකියා 97,000 ක් සහ (සෘජුව සහ වක්‍රව) දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 9% ක් සඳහා වගකිව යුතු බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත. උරුගුවේ යනු එහි ජනගහනයට සාපේක්ෂව වැඩිම සංචාරකයින් ලැබෙන ලතින් ඇමරිකානු රටයි. 2023 දී, සංචාරකයින් මිලියන 3.8 ක් උරුගුවේ වෙත ඇතුළු වූ අතර, ඉන් බහුතරය ආර්ජන්ටිනාවන් සහ බ්‍රසීලියානුවන් වූ අතර, පසුව චිලී ජාතිකයන්, පැරගුවේ ජාතිකයන්, ඇමරිකානුවන් සහ විවිධ ජාතීන්ට අයත් යුරෝපීයයන් විය.

උරුගුවේ සංස්කෘතික අත්දැකීම් අතර කොලෝනියා ඩෙල් සැක්‍රමෙන්ටෝ හි දක්නට ලැබෙන පරිදි, රටේ යටත් විජිත උරුමය ගවේෂණය කිරීම ඇතුළත් වේ. ඓතිහාසික ස්මාරක අතර ටොරස් ගාර්ෂියා කෞතුකාගාරය සහ එස්ටැඩියෝ සෙන්ටෙනාරියෝ ඇතුළත් වේ. උරුගුවේ හි ප්‍රධාන ස්වාභාවික ආකර්ෂණයන්ගෙන් එකක් වන්නේ පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ ය. පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ උරුගුවේ ගිනිකොනදිග වෙරළට ඔබ්බෙන් කුඩා අර්ධද්වීපයක පිහිටා ඇත. එහි වෙරළ තීරයන් මන්සා නොහොත් හීලෑ (ගංගා) පැත්ත සහ බ්‍රාවා නොහොත් රළු (සාගර) පැත්ත ලෙස බෙදා ඇත. පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ මැල්ඩොනාඩෝ නගරයට යාබදව පිහිටා ඇති අතර, වෙරළ තීරයේ එහි ඊසාන දෙසින් ලා බාරා සහ ජෝස් ඉග්නාසියෝ යන කුඩා නිවාඩු නිකේතන දක්නට ලැබේ.

ප්‍රවාහනය

මොන්ටෙවීඩියෝ වරාය ප්‍රධාන බහාලුම් පර්යන්ත වරායන්ගෙන් එකකි; එය වාර්ෂිකව බහාලුම් මිලියන 1.1 කට වඩා හසුරුවයි. එහි වරායට මීටර් 14 ක නැව් ප්‍රමාණයක් හැසිරවිය හැකිය (අඩි 46) යාත්‍රා. දොඹකර නවයක් පැයකට චලනයන් 80 සිට 100 දක්වා ඉඩ සලසයි. නුවෙවා පැල්මිරා වරාය ප්‍රධාන කලාපීය වෙළඳ භාණ්ඩ හුවමාරු ස්ථානයක් වන අතර පුද්ගලික සහ රජය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන පර්යන්ත දෙකම ඇත.

ගුවන්

කැරස්කෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ මුලින් 1947 දී විවෘත කරන ලද අතර 2009 දී ගුවන්තොටුපළ හිමිකරු සහ ක්‍රියාකරු වන පුවර්ටා ඩෙල් සූර්, ඩොලර් මිලියන 165 ක ආයෝජනයකින් ඉඩකඩ සහිත නව මගී පර්යන්තයක් සමඟ පවතින පහසුකම් පුළුල් කිරීමට සහ නවීකරණය කිරීමට රෆායෙල් විනෝලි ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පීන් පත් කළේය. ගුවන්තොටුපළට වසරකට පරිශීලකයින් මිලියන 4.5 ක් දක්වා හැසිරවිය හැකිය. ප්ලූනා උරුගුවේ ධජ වාහකයා වූ අතර එහි මූලස්ථානය කැරස්කෝ හි පිහිටා තිබුණි.

මැල්ඩොනාඩෝ දෙපාර්තමේන්තුවේ පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ සිට කිලෝමීටර් 15 ක් (සැතපුම් 9.3) ක් දුරින් පිහිටි පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, උරුගුවේහි දෙවන කාර්යබහුලම ගුවන් පර්යන්තය වන අතර එය උරුගුවේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පී කාලෝස් ඔට් විසින් ඉදිකරන ලද්දකි. එය 1997 දී විවෘත කරන ලදී.

ඉඩම්

දුම්රිය ප්‍රවාහනය සහ දුම්රිය මාර්ග ජාලය නඩත්තු කිරීම භාරව සිටින ස්වාධීන ආයතනය වන්නේ ෆෙරෝකැරිල්ස් ඩෙල් එස්ටේඩෝ පරිපාලනයයි. උරුගුවේහි කිලෝමීටර් 1,200 (සැතපුම් 750) ක් පමණ මෙහෙයුම් දුම්රිය මාර්ගයක් ඇත. 1947 වන තෙක් දුම්රිය පද්ධතියෙන් 90% ක් පමණ බ්‍රිතාන්‍ය සතු විය. 1949 දී රජය විදුලි ට්‍රෑම් රථ සහ මොන්ටෙවීඩියෝ ජල වැඩ සමාගම සමඟ දුම්රිය මාර්ග ජනසතු කළේය. කෙසේ වෙතත්, 1985 දී, "ජාතික ප්‍රවාහන සැලැස්ම" යෝජනා කළේ මගී දුම්රිය අලුත්වැඩියා කිරීමට සහ නඩත්තු කිරීමට ඉතා මිල අධික බවයි. භාණ්ඩ ප්‍රවාහන දුම්රිය දිගටම පවතිනු ඇත, නමුත් බස් ප්‍රවාහනය සංචාරකයින් සඳහා "ආර්ථික" විකල්පය බවට පත් විය. පසුව 1988 දී මගී සේවය නතර කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, මොන්ටෙවීඩියෝ වෙත දුම්රිය මගී මගී සේවාව 1993 දී නැවත ආරම්භ කරන ලද අතර දැන් තදාසන්න මාර්ග තුනකින් සමන්විත වේ.

මතුපිට මාර්ග මොන්ටෙවීඩියෝ රටේ අනෙකුත් නාගරික මධ්‍යස්ථාන, දේශසීමාවට සහ අසල්වැසි නගරවලට යන ප්‍රධාන මහාමාර්ග සමඟ සම්බන්ධ කරයි. බොහෝ තාර නොදැමූ මාර්ග ගොවිපලවල් සහ කුඩා නගර සම්බන්ධ කරයි. 1990 ගණන්වල සහ 2000 ගණන්වල අගභාගයේදී මර්කෝසූර් (දකුණු පොදු වෙළඳපොළ) පිහිටුවන ලද දා සිට ගොඩබිම් වෙළඳාම කැපී පෙනෙන ලෙස වැඩි වී ඇත. රටේ බොහෝ දේශීය භාණ්ඩ ප්‍රවාහන සහ මගී සේවාව දුම්රිය මාර්ගයෙන් නොව මාර්ගයෙන් සිදු කෙරේ. අගනුවර සහ දේශසීමා ප්‍රදේශ අසල්වැසි රටවලට සම්බන්ධ කරමින් රට තුළ ජාත්‍යන්තර බස් සේවා කිහිපයක් ඇත. මේවාට ආර්ජන්ටිනාවේ ගමනාන්ත 17ක්, බ්‍රසීලයේ ගමනාන්ත 12ක් සහ චිලී සහ පැරගුවේ අගනගර ඇතුළත් වේ.

විදුලි සංදේශ

අනෙකුත් බොහෝ ලතින් ඇමරිකානු රටවලට වඩා විදුලි සංදේශ කර්මාන්තය වඩාත් දියුණු වී ඇති අතර, 1997 දී සම්පූර්ණ ඩිජිටල් දුරකථන ආවරණයක් ලබා ගත් ඇමරිකානු මහාද්වීපයේ පළමු රට එයයි. මෙම පද්ධතිය රජය සතු වන අතර, 1990 ගණන්වල සිට එය අර්ධ වශයෙන් පෞද්ගලීකරණය කිරීමට මතභේදාත්මක යෝජනා තිබේ.

ජංගම දුරකථන වෙළඳපොළ රජයට අයත් ANTEL සහ පුද්ගලික සමාගම් දෙකක් වන Movistar සහ Claro විසින් බෙදා ගනු ලැබේ. ANTEL උරුගුවේ ජංගම දුරකථන මාර්ගවලින් 49% ක් වන විශාලතම වෙළඳපල කොටස හිමි කර ගනී. ANTEL 2019 අප්‍රේල් මාසයේදී වාණිජ 5G ජාලයක් දියත් කර ඇත. තවමත් අඛණ්ඩ සංවර්ධනයක් සහිතව. Movistar සහ Claro සතුව ඇත්තේ පිළිවෙලින් 30% සහ 21% ක් පමණි. 2023–2024 කාලය තුළ ගූගල් සෙවුම් යන්ත්‍රය මුළු සෙවුම් යන්ත්‍ර වෙළඳපල කොටසෙන් 95% ක් විය.

බලශක්තිය

2010 දී, උරුගුවේ බලශක්ති, පතල් හා කර්මාන්ත අමාත්‍යාංශය පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රවර්ධනය පිළිබඳ නියෝගය 354 අනුමත කළේය. 2021 දී, ස්ථාපිත පුනර්ජනනීය විදුලිය අනුව, උරුගුවේ ජල විදුලිය මෙගාවොට් 1,538 ක්, සුළං බලය මෙගාවොට් 1,514 ක් (ලෝකයේ 35 වන විශාලතම), සූර්ය බලය මෙගාවොට් 258 ක් (ලෝකයේ 66 වන විශාලතම) සහ ජෛව ස්කන්ධයෙන් මෙගාවොට් 423 ක් ලබා ගත්තේය. 2023 දී, උරුගුවේ විදුලියෙන් 98% ක් පුනර්ජනනීය බලශක්තියෙන් පැමිණේ. වසර දහයකටත් අඩු කාලයක් ගත වූ සහ රජයේ අරමුදල් නොමැතිව සිදු වූ නාටකාකාර මාරුව විදුලි පිරිවැය අඩු කළ අතර රටේ කාබන් පියසටහන අඩු කළේය. බොහෝ විදුලි බලය ජල විදුලි පහසුකම් සහ සුළං උද්‍යාන වලින් පැමිණේ. උරුගුවේ තවදුරටත් විදුලිය ආනයනය නොකරයි. 2022 දී, රටේ මුළු කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනයෙන් 49% ක් ඩීසල් ඉන්ධන දහනය කිරීමෙන් ද, පසුව පෙට්‍රල් දහනය කිරීමෙන් ද, 25% ක කොටසක් ලබා ගත්තේය.

ජන විකාශනය

උරුගුවේ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් (2011 සංගණනය)
  1. සුදු (87.68%)
  2. කළු (4.6%)
  3. ස්වදේශීය (2.35%)
  4. නැගෙනහිර ආසියානු (0.23%)
  5. වෙනත්/කිසිවක් නැත (5.14%)

උරුගුවේ ජාතිකයන් ප්‍රධාන වශයෙන් යුරෝපීය සම්භවයක් ඇති අය වන අතර, ජනගහනයෙන් 85.2% ක් 2023 සංගණනයේදී "සුදු ජාතිකයන්" ඔවුන්ගේ ප්‍රමුඛ පෙළපත ලෙස ස්වයං-හඳුනා ගත් බව කියා සිටිති, 2011 සංගණනයට වඩා 87.7% ක අඩුවීමකි. යුරෝපීය පෙළපතට අයත් බොහෝ උරුගුවේ ජාතිකයන් 19 වන සහ 20 වන සියවස්වල ස්පාඤ්ඤයෙන්, සහ තරමක් අඩු ප්‍රමාණයකට ජර්මනිය, ඉතාලිය, ප්‍රංශය සහ බ්‍රිතාන්‍යයෙන් සංක්‍රමණය වූවන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ. කලින් පදිංචිකරුවන් ආර්ජන්ටිනාවෙන් සංක්‍රමණය වී ඇත. අප්‍රිකානු සම්භවයක් ඇති පුද්ගලයින් මුළු ජනගහනයෙන් සියයට පහක් පමණ වේ. ජපන් ජාතිකයින්ගේ වැදගත් ප්‍රජාවන් ද ඇත. සමස්තයක් වශයෙන්, ජනවාර්ගික සංයුතිය අසල්වැසි ආර්ජන්ටිනා පළාත්වලට මෙන්ම දකුණු බ්‍රසීලයට සමාන වේ.

1963 සිට 1985 දක්වා, ඇස්තමේන්තුගත උරුගුවේ ජාතිකයන් 320,000 ක් සංක්‍රමණය වී ඇත. උරුගුවේ සංක්‍රමණිකයින් සඳහා වඩාත් ජනප්‍රිය ගමනාන්ත වන්නේ ආර්ජන්ටිනාව වන අතර, පසුව එක්සත් ජනපදය, ඕස්ට්‍රේලියාව, කැනඩාව, ස්පාඤ්ඤය, බ්‍රසීලය, ඉතාලිය, ප්‍රංශය සහ පෘතුගාලය වේ. 2009 දී, වසර 44 කට පසු පළමු වතාවට, සංක්‍රමණ සහ සංක්‍රමණ සංසන්දනය කිරීමේදී රට තුළ සමස්ත ධනාත්මක ගලා ඒමක් දක්නට ලැබුණි. 2005 දී 1,216 ක් වූ පදිංචි බලපත්‍ර 3,825 ක් 2009 දී ප්‍රදානය කරන ලද අතර එය 1,216 ක් විය. නව නීත්‍යානුකූල පදිංචිකරුවන්ගෙන් 50% ක් ආර්ජන්ටිනාව සහ බ්‍රසීලයෙන් පැමිණේ. 2008 දී සම්මත කරන ලද සංක්‍රමණ නීතියක් මඟින් සංක්‍රමණිකයින්ට ජාතිකයින්ට ඇති අයිතිවාසිකම් සහ අවස්ථා ලබා දෙන අතර, මාසික ආදායම ඩොලර් 650 ක් ඔප්පු කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ඇත.

මෙට්‍රොපොලිටන් මොන්ටෙවීඩියෝ යනු මිලියන 1.9 ක් පමණ ජනගහනයක් සිටින එකම විශාල නගරය වන අතර එය රටේ මුළු ජනගහනයෙන් අඩකට වඩා වැඩිය. නාගරික ජනගහනයෙන් ඉතිරි කොටස නගර 30 ක පමණ ජීවත් වේ. උරුගුවේ ජනගහන වර්ධන වේගය අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවලට වඩා බෙහෙවින් අඩුය. එහි මධ්‍යන්‍ය වයස අවුරුදු 35.3 ක් වන අතර එය ගෝලීය සාමාන්‍යයට වඩා වැඩිය එහි අඩු උපත් අනුපාතය, ඉහළ ආයු අපේක්ෂාව සහ තරුණ පුද්ගලයින් අතර සාපේක්ෂව ඉහළ සංක්‍රමණ අනුපාතය හේතුවෙන්. ජනගහනයෙන් හතරෙන් එකක් වයස අවුරුදු 15 ට අඩු වන අතර හයෙන් එකක් පමණ වයස අවුරුදු 60 සහ ඊට වැඩි අය වෙති. 2017 දී, උරුගුවේ පුරා සාමාන්‍ය මුළු සරු භාවය අනුපාතය (TFR) කාන්තාවකට උපත ලැබූ දරුවන් 1.70 ක් වූ අතර එය ප්‍රතිස්ථාපන අනුපාතය 2.1 ට වඩා අඩුය. එය 1882 දී කාන්තාවකට උපත ලැබූ දරුවන් 5.76 ක් වූ ඉහළම මට්ටමට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස අඩු මට්ටමක පවතී. ලතින් ඇමරිකානු රටවල් සඳහා ශ්‍රම තත්වයන් පිළිබඳ 2017 IADB වාර්තාවක්, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, වයස, ආදායම, විධිමත්භාවය සහ ශ්‍රම සහභාගීත්වය ඇතුළුව උප දර්ශකවලින් එකක් හැර අනෙක් සියල්ලෙහිම කලාපයේ ප්‍රමුඛයා ලෙස උරුගුවේ ශ්‍රේණිගත කළේය.

විශාලතම නගර

 
  • v
  • t
  • e
උරුගුවේ හි විශාලතම නගර
"Uruguay". citypopulation.de. සම්ප්‍රවේශය 17 August 2021.
ස්ථානය ප්‍රජා කොට්ඨාශය ජනගහණය ස්ථානය ප්‍රජා කොට්ඨාශය ජනගහණය

මොන්ටෙවීඩියෝ

සල්ටෝ 		1 මොන්ටෙවීඩියෝ මොන්ටෙවීඩියෝ 1,304,687 11 අර්ටිගාස් අර්ටිගාස් 40,657
සියුඩඩ් ඩි ලා කොස්ටා

පයිසන්ඩු
2 සල්ටෝ සල්ටෝ 104,011 12 මිනාස් ලවලේජා 38,446
3 සියුඩඩ් ඩි ලා කොස්ටා කේන්ලෝන්ස් 95,176 13 සැන් ජොසේ ඩි මයෝ සැන් ජොසේ 36,743
4 පයිසන්ඩු පෙසන්දු 76,412 14 ඩුරස්නෝ ඩුරන්සෝ 34,368
5 ලාස් පයිද්‍රාස් කේන්ලෝන්ස් 71,258 15 ෆ්ලොරිඩා ෆ්ලොරිඩා 33,639
6 රිවෙරා රිවෙරා 64,465 16 බැරෝස් බ්ලැන්කොස් කේන්ලෝන්ස් 31,650
7 මල්ඩොනාඩෝ මල්ඩොනාඩෝ 62,590 17 සියුඩඩ් ඩෙල් ප්ලාටා සැන් ජොසේ 31,145
8 ටකුඅරෙම්බෝ ටකුඅරෙම්බෝ 54,755 18 සැන් කාර්ලොස් මල්ඩොනාඩෝ 27,471
9 මෙලෝ සෙරෝ ලාර්ගෝ 51,830 19 කොලෝනියා ඩෙල් සැක්‍රමෙන්ටෝ කොලොනියා 26,231
10 මර්සිඩිස් සොරියානෝ 41,974 20 පැන්ඩෝ කේන්ලෝන්ස් 25,947

ආගම

උරුගුවේහි විශාලතම ආගම ක්‍රිස්තියානි ආගමයි. රටට නිල ආගමක් නැත; පල්ලිය සහ රාජ්‍යය නිල වශයෙන් වෙන් කර ඇත, සහ ආගමික නිදහස සහතික කෙරේ. 2008 දී උරුගුවේ INE විසින් කරන ලද සමීක්ෂණයකින් කතෝලික ක්‍රිස්තියානි ආගම ප්‍රධාන ආගම ලෙස පෙන්නුම් කළ අතර ජනගහනයෙන් 45.7–81.4% ක්; 9.0% ක් කතෝලික නොවන ක්‍රිස්තියානීන් වන අතර, 0.6% ක් අනිමිස්ට් හෝ උම්බන්ඩිස්ට් (ඇෆ්රෝ-බ්‍රසීලියානු ආගමක්) වන අතර 0.4% යුදෙව්වන් වේ. 30.1% ක් දෙවියෙකු විශ්වාස කරන නමුත් කිසිදු ආගමකට අයත් නොවන බව වාර්තා වූ අතර, 14% ක් අදේවවාදීන් හෝ අඥෙයවාදීන් විය. මොන්ටෙවීඩියෝ හි සැලකිය යුතු ආර්මේනියානු ප්‍රජාව අතර, ප්‍රමුඛ ආගම ක්‍රිස්තියානි ධර්මයයි, විශේෂයෙන් ආර්මේනියානු අපෝස්තලිකයි.

දේශපාලන නිරීක්ෂකයින් උරුගුවේ ඇමරිකාවේ වඩාත්ම ලෞකික රට ලෙස සලකති. ස්පාඤ්ඤ අධිරාජ්‍යයේ අනෙකුත් කොටස් හා සසඳන විට, යටත් විජිත යුගයේ පල්ලියේ සාපේක්ෂව සුළු භූමිකාව සමඟ උරුගුවේහි ලෞකිකකරණය ආරම්භ විය. උරුගුවේහි ආදිවාසී ජනයාගේ කුඩා සංඛ්‍යාව සහ ආගමට හැරවීමට ඔවුන් දැක්වූ ප්‍රතිරෝධය නිසා පල්ලියේ බලධාරීන්ගේ බලපෑම අඩු විය.

නිදහසින් පසු, විශේෂයෙන් ප්‍රංශයෙන්, පූජක විරෝධී අදහස් උරුගුවේ වෙත පැතිර ගිය අතර, පල්ලියේ බලපෑම තවදුරටත් ඛාදනය විය. 1837 දී සිවිල් විවාහ පිළිගනු ලැබූ අතර, 1861 දී, රාජ්‍යය පොදු සුසාන භූමි පවත්වාගෙන යාම භාර ගත්තේය. 1907 දී දික්කසාදය නීතිගත කරන ලද අතර, 1909 දී, සියලුම ආගමික ඉගැන්වීම් රාජ්‍ය පාසල්වලින් තහනම් කරන ලදී. කොලරාඩෝ දේශපාලනඥයෙකු වූ ජෝස් බැට්ල් වයි ඕර්ඩෝනෙස් (1903–1911) ගේ බලපෑම යටතේ, 1917 නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සමඟ පල්ලිය සහ රාජ්‍යය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙන් කිරීම හඳුන්වා දෙන ලදී. 2011 වන විට උරුගුවේ අගනුවර සිනගෝග 12 ක් සහ යුදෙව්වන් 20,000 ක ප්‍රජාවක් ඇත. 1960 ගණන්වල මැද භාගයේදී උරුගුවේ හි 50,000 ක උපරිමයක් සහිතව, යුදෙව් ජනගහනයෙන් ප්‍රතිශතයක් ලෙස ලොව ඉහළම ආලියා අනුපාතය ඇත.

භාෂාව

ස්පාඤ්ඤ භාෂාව සැබෑ ජාතික භාෂාවයි. රියෝප්ලැටෙන්ස් හි ප්‍රභේදයක් ලෙස උරුගුවේ ස්පාඤ්ඤ භාෂාව වොසියෝ සහ යීස්මෝ යන දෙකම භාවිතා කරයි ([ʃ] හෝ [ʒ] සමඟ) සහ ඉතාලි භාෂාව සහ එහි විවිධ උපභාෂා වල විශාල බලපෑමක් ඇති කරයි, මන්ද එය ලුන්ෆාර්ඩෝ ඇතුළත් කර ඇත. රටේ ඊසාන දෙසින් බ්‍රසීලය සමඟ මායිම් ප්‍රදේශවල, උරුගුවේ පෘතුගීසි භාෂාව කතා කරනු ලැබේ, එය බ්‍රසීලියානු පෘතුගීසි සමඟ ස්පාඤ්ඤ මිශ්‍රණයකින් සමන්විත වේ. එය විධිමත් ලෙස නිර්වචනය කරන ලද අක්ෂර වින්‍යාසයකින් තොරව සහ කිසිදු නිල පිළිගැනීමකින් තොරව උපභාෂාවකි. අධ්‍යාපන විෂය මාලාවේ කොටසක් වන ඉංග්‍රීසි උරුගුවේ ජනතාව අතර වඩාත් පුළුල් විදේශීය භාෂාව වන අතර එය.

ජනගහනයේ ආදිවාසී ජනතාව ස්වල්පයක් සිටින බැවින්, රට තුළ කිසිදු ආදිවාසී භාෂාවක් ක්‍රියාකාරී භාවිතයේ පවතින බව සැලකේ. තවත් කතා කරන උපභාෂාවක් වූයේ ඔක්සිටන් උපභාෂාවක් වන පැටොයිස් ය. මෙම උපභාෂාව ප්‍රධාන වශයෙන් කතා කරන ලද්දේ පළමු වන්දනාකරුවන් පදිංචි වූ ලා පාස් නම් නගරයේ කොලෝනියා දෙපාර්තමේන්තුවේ ය. කොලෝනියා දෙපාර්තමේන්තුවේ කොලෝනියා වැල්ඩෙන්ස් නගරයේ වොල්ඩෙන්සියානු පුස්තකාලයේ (බිබ්ලියෝටෙකා වැල්ඩෙන්ස්) භාෂාවේ ලිඛිත පත්‍රිකා තවමත් තිබේ. පැටොයිස් කථිකයන් පීඩ්මොන්ට් සිට උරුගුවේ වෙත පැමිණියහ. මුලින්, ඔවුන් වොල්ඩෙන්සියානුවන් බවට පත් වූ වවුඩෝයිස් වූ අතර, ඔවුන්ගේ නම කොලෝනියා වැල්ඩෙන්ස් නගරයට ලබා දුන් අතර, එය ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් "වැල්ඩෙන්සියානු ජනපදය" යන්නෙහි තේරුමයි.

2001 දී, උරුගුවේ සංඥා භාෂාව (LSU) නීතිය 17.378 යටතේ උරුගුවේ නිල භාෂාවක් ලෙස පිළිගැනුණි.

අධ්‍යාපනය

උරුගුවේ අධ්‍යාපනය ලෞකික, නොමිලේ, සහ අවුරුදු 14ක් සඳහා අනිවාර්ය වේ, එය වයස අවුරුදු 4 සිට ආරම්භ වේ. මෙම පද්ධතිය අධ්‍යාපන මට්ටම් හයකට බෙදා ඇත: මුල් ළමාවිය (අවුරුදු 3–5), ප්‍රාථමික (අවුරුදු 6–11), මූලික ද්විතීයික (අවුරුදු 12–14), ඉහළ ද්විතීයික (අවුරුදු 15–17), උසස් අධ්‍යාපනය (අවුරුදු 18 සහ ඊට වැඩි) සහ පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යාපනය. අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධීකරණය කරන අධ්‍යාපන හා සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශය; මුල් අවධියේ සිට ද්විතීයික අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ප්‍රතිපත්ති සකස් කර ක්‍රියාත්මක කරන ජාතික රාජ්‍ය අධ්‍යාපන පරිපාලනය; සහ උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා වගකිව යුතු ජනරජ විශ්ව විද්‍යාලය යන ආයතන තුනෙහි මූලික වගකීම රාජ්‍ය අධ්‍යාපනයයි. 2009 දී, රජය අධ්‍යාපනය සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 4.5% ක් ආයෝජනය කිරීමට සැලසුම් කළේය.

උරුගුවේ කලාපීය මට්ටමින් PISA වැනි ප්‍රමිතිගත පරීක්ෂණ සම්බන්ධයෙන් ඉහළ ශ්‍රේණිගත කිරීමක් ලබා ඇති නමුත් OECD සාමාන්‍යයට සමාන ආදායම් මට්ටම් ඇති සමහර රටවලට වඩා පහළින් සිටී. 2006 PISA පරීක්ෂණයේදී, උරුගුවේ පාසල් අතර විශාලතම සම්මත අපගමනයන්ගෙන් එකක් ඇති අතර එය සමාජ-ආර්ථික මට්ටමින් සැලකිය යුතු විචල්‍යතාවයක් පෙන්නුම් කරයි. උරුගුවේ රාජ්‍යය එක් දරුවෙකුට ලැප්ටොප් පරිගණකයක් ව්‍යාපෘතියේ කොටසක් වන අතර, 2009 දී සෑම ප්‍රාථමික පාසල් සිසුවෙකුටම ලැප්ටොප් පරිගණකයක් ලබා දුන් ලොව පළමු රට බවට එය පත්විය. ප්ලෑන් සීබල් හි කොටසක් ලෙස. 2007-2009 කාලය තුළ, සිසුන් 362,000 ක් සහ ගුරුවරුන් 18,000 ක් මෙම යෝජනා ක්‍රමයට සම්බන්ධ වූහ; ලැප්ටොප් පරිගණකවලින් 70% ක් පමණ නිවසේ පරිගණක නොමැති දරුවන්ට ලබා දෙන ලදී. OLPC ව්‍යාපෘතිය රටේ අධ්‍යාපන අයවැයෙන් 5% කටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් නියෝජනය කරයි.

සංස්කෘතිය

උරුගුවේ සංස්කෘතිය දැඩි ලෙස යුරෝපීය වන අතර දකුණු යුරෝපයෙන් එහි බලපෑම් විශේෂයෙන් වැදගත් වේ. ගවුචෝ සම්ප්‍රදාය උරුගුවේ සහ ආර්ජන්ටිනාවේ කලාවේ සහ ජනප්‍රවාදයේ වැදගත් අංගයක් වී ඇත.

දෘශ්‍ය කලා

වියුක්ත චිත්‍ර ශිල්පියෙකු සහ මූර්ති ශිල්පියෙකු වන කාලෝස් පේස් විලාරෝ කැපී පෙනෙන උරුගුවේ කලාකරුවෙකි. ඔහු ටිම්බක්ටු සහ මයිකොනොස් යන දෙඅංශයෙන්ම චිත්‍ර ඇඳීමෙන් ඔහුගේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ කෘතිය නිර්මාණය කළේය: ඔහුගේ නිවස, හෝටලය සහ පුන්ටා ඩෙල් එස්ටේ අසල කැසපුබෙලෝ ඇටෙලියර්. ඓතිහාසික සිදුවීම් නිරූපණය කරන 19 වන සියවසේ චිත්‍ර ශිල්පී ජුවාන් මැනුවෙල් බ්ලේන්ස්, පුළුල් පිළිගැනීමක් ලබා ගත් පළමු උරුගුවේ කලාකරුවා විය. පශ්චාත්-හැඟීම්වාදී චිත්‍ර ශිල්පී පෙඩ්‍රෝ ෆිගාරි මොන්ටෙවීඩියෝ සහ ගම්බද ප්‍රදේශවල පැස්ටල් අධ්‍යයනයන් සිදු කළේය. බොහෝ සිතුවම් බිතුසිතුවම් කලාවේ නොව වියුක්ත ප්‍රවණතාවයේ කොටසක් විය.

උරුගුවේහි බොහෝ කලා කෞතුකාගාර ඇති අතර, ඒවායින් බොහොමයක් මොන්ටෙවීඩියෝ හි පිහිටා ඇත, උදාහරණයක් ලෙස ටොරස් ගාර්ෂියා කෞතුකාගාරය සහ ගුර්විච් කෞතුකාගාරය. ටොරස් ගාර්ෂියා කෞතුකාගාරය උරුගුවේ කලාකරුවෙකු වන ජෝකින් ටොරස්-ගාර්ෂියාට ගෞරවයක් වශයෙන් කැප කරන ලදී.

සංගීතය

උරුගුවේ ජන හා ජනප්‍රිය සංගීතය එහි ගවුචෝ මූලයන් ආර්ජන්ටිනාව සහ ටැන්ගෝ සමඟ බෙදා ගනී. වඩාත් ප්‍රසිද්ධ ටැන්ගෝ වලින් එකක් වන "ලා කුම්පාර්සිටා" (1917) උරුගුවේ නිර්මාපකයෙකු වන ජෙරාඩෝ මැටොස් රොඩ්‍රිගස් විසින් රචනා කරන ලදී. කැන්ඩොම්බේ යනු කානිවල් හි, විශේෂයෙන් උරුගුවේ කානිවල් හි, ප්‍රධාන වශයෙන් අප්‍රිකානු සම්භවයක් ඇති උරුගුවේ ජාතිකයන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ජන නර්තනයකි. ගිටාරය වඩාත් කැමති සංගීත භාණ්ඩය වන අතර, පායාඩා නම් ජනප්‍රිය සාම්ප්‍රදායික තරඟයකදී, ගායකයින් දෙදෙනෙකු, එක් එක් ගිටාරයක් සමඟ, එකම තාලයට පද වැඩිදියුණු කරති. ජන සංගීතය කැන්ටෝ ජනප්‍රිය ලෙස හඳුන්වන අතර එයට ලොස් ඔලිමරේනෝස් සහ නුමා මොරේස් වැනි ගිටාර් වාදකයින් සහ ගායකයින් ඇතුළත් වේ.

රොක් සංගීතය සහ කැරිබියානු ප්‍රභේදවල ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථාන සහ සංගීත සිදුවීම් රාශියක් ඇත. උරුගුවේහි මුල් කාලීන සම්භාව්‍ය සංගීතය ස්පාඤ්ඤ සහ ඉතාලි බලපෑම පෙන්නුම් කළ නමුත් 20 වන සියවසේ සිට, එඩ්වාඩෝ ෆැබිනි, හෙක්ටර් ටොසාර් සහ එඩ්වාඩෝ ගිලාර්ඩෝනි ඇතුළු සම්භාව්‍ය සංගීතයේ නිර්මාපකයින් ගණනාවක් ලතින් ඇමරිකානු සංගීත ව්‍යවහාරයන් වැඩිපුර භාවිතා කර ඇත. මොන්ටෙවීඩියෝ හි OSSODRE සහ ෆිලර්මොනිකා ඩි මොන්ටෙවීඩියෝ හි සංධ්වනි වාද්‍ය වෘන්ද දෙකක් ඇත. ප්‍රසිද්ධ සම්භාව්‍ය සංගීතඥයන් කිහිප දෙනෙකු වන්නේ පියානෝ වාදකයින් වන ඇල්බට් එන්රික් ග්‍රාෆ්; ගිටාර් වාදකයින් වන එඩ්වාඩෝ ෆර්නැන්ඩස් සහ මාර්කෝ සාටර්; සහ ගායකයින් වන අර්වින් ෂ්රොට් ය.

20 වන සියවසේදී, විශේෂයෙන් 1930 ගණන්වල සහ 1940 ගණන්වල ලාස් පියඩ්‍රාස් හි ජූලියෝ සෝසා වැනි උරුගුවේ ගායකයින් සමඟ ටැන්ගෝ උරුගුවේ සංස්කෘතියට විශේෂයෙන් බලපා ඇත. ටැන්ගෝ ගායක කාලෝස් ගාඩෙල්ට වයස අවුරුදු 29 දී, ඔහු තම ජාතිකත්වය උරුගුවේ ජාතිකයෙකු ලෙස වෙනස් කර ගත් අතර, ඔහු ටකුආරෙම්බෝ හි උපත ලැබූ බව පැවසීය. කෙසේ වෙතත්, කාලෝස් ගාඩෙල් කෞතුකාගාරයක් 1999 දී ටකුආරෙම්බෝ අසල වැලේ එඩෙන් හි පිහිටුවන ලදී.

1960 දශකයේ මුල් භාගයේදී බීට්ල්ස් සහ අනෙකුත් බ්‍රිතාන්‍ය සංගීත කණ්ඩායම් පැමිණීමත් සමඟ රොක් ඇන්ඩ් රෝල් ප්‍රථම වරට උරුගුවේට හඳුන්වා දෙන ලදී. මොන්ටෙවීඩියෝ හි ලොස් ෂේකර්ස්, ලොස් ඉරාකුන්ඩෝස්, ලොස් මූන්ලයිට්ස් සහ ලොස් මැල්ඩිටෝස් ඇතුළු සංගීත කණ්ඩායම් රැල්ලක් දර්ශනය වූ අතර, ඒ සියල්ල ඊනියා ආර්ජන්ටිනාවේ උරුගුවේ ආක්‍රමණයේ ප්‍රධාන චරිත බවට පත්විය. ජනප්‍රිය උරුගුවේ රොක් සංගීත කණ්ඩායම් අතර ලා වේලා පුවර්කා, එල් කුආර්ටෙටෝ ඩි නොස් සහ කර්සි ඇතුළත් වේ. 2004 දී, උරුගුවේ සංගීතඥ සහ නළු ජෝර්ජ් ඩ්‍රෙක්ස්ලර් චේගුවේරාගේ ජීවිතය විස්තර කරන ලද ද යතුරුපැදි දිනපොත චිත්‍රපටයේ "ඇල් ඔට්‍රෝ ලාඩෝ ඩෙල් රියෝ" ගීතය රචනා කිරීම සඳහා ඇකඩමි සම්මානයක් දිනා ගත්තේය.

ආහාර

උරුගුවේ ආහාර සංස්කෘතිය බොහෝ දුරට යුරෝපීය ආහාර සංස්කෘතියෙන් පැමිණේ. බොහෝ උරුගුවේ කෑම ස්පාඤ්ඤය, ප්‍රංශය, ඉතාලිය සහ බ්‍රසීලයෙන් පැමිණ ඇති අතර එය යුරෝපයේ අතීත යුද්ධ නිසා ඇති වූ සංක්‍රමණයේ ප්‍රතිඵලයකි. දිනපතා ආහාර වේල් මස්, සියලු වර්ගවල පැස්ටා, බත්, පැණිරස අතුරුපස සහ වෙනත් දේ අතර වෙනස් වේ. උරුගුවේ ලොව විශාලතම මස් නිෂ්පාදකයෙකු වන බැවින් මස් ප්‍රධාන ආහාරය වේ.

සාමාන්‍ය කෑම වර්ග අතරට: "අසාඩෝ උරුගුවේ" (සියලු වර්ගවල මස්වල විශාල ග්‍රිල් හෝ බාබකියු), බැදපු බැටළු මස්, චිවිටෝ (තුනී ග්‍රිල් කළ හරක් මස්, සලාද කොළ, තක්කාලි, බැදපු බිත්තර, හැම්, ඔලිව් සහ වෙනත් දේ අඩංගු සැන්ඩ්විච්, සහ ප්‍රංශ ෆ්‍රයිස් සමඟ පිළිගන්වනු ලැබේ), මිලානේසා (බැදපු පාන් කළ හරක් මස් වර්ගයක්), ටෝටෙලිනි, ස්පැගටි, ග්නොචි, රැවියෝලි, සහල් සහ එළවළු.

උරුගුවේහි වැඩිපුරම පරිභෝජනය කරන ලද ස්ප්‍රෙඩ් එකක් වන්නේ ඩල්සේ ඩි ලෙචේ ය. (සීනි සහ කිරි සෙමින් රත් කිරීමෙන් සකස් කරන ලද ලතින් ඇමරිකාවේ කැරමල් රසකැවිලි වර්ගයකි). වඩාත් සාමාන්‍ය පැණි රසකැවිලි වර්ගය වන්නේ ඇල්ෆජෝර් ය, එය ඩල්සේ ඩි ලෙචේ වලින් පුරවා චොකලට් හෝ මෙරිංගු වලින් ආවරණය කරන ලද කුඩා කේක් වර්ගයකි. අනෙකුත් සාමාන්‍ය අතුරුපස අතර පැස්ටාෆ්‍රොලා (ක්වින්ස් ජෙලි වලින් පුරවා ඇති කේක් වර්ගයක්) සහ චාජා (මෙරිංගු, ස්පොන්ජ් කේක්, විප්ඩ් ක්‍රීම් සහ පලතුරු, සාමාන්‍යයෙන් පීච් සහ ස්ට්‍රෝබෙරි එකතු කරනු ලැබේ) ඇතුළත් වේ. ඖෂධීය පානයක් වන මේට්, උරුගුවේහි වඩාත් සාමාන්‍ය පානයයි.

සාහිත්‍යය

නූතනවාදියෙකු වන හෝසේ එන්රික් රොඩෝ (1871–1917) උරුගුවේහි වඩාත්ම වැදගත් සාහිත්‍ය චරිතය ලෙස සැලකේ. ඔහුගේ පොත වන ඒරියල් (1900), ද්‍රව්‍යමය හා තාක්ෂණික ප්‍රගතිය හඹා යන අතරතුර අධ්‍යාත්මික වටිනාකම් පවත්වා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය සමඟ කටයුතු කරයි. එය යුරෝපයේ සහ එක්සත් ජනපදයේ සංස්කෘතික ආධිපත්‍යයට එරෙහි වීම ද අවධාරණය කරයි. ලතින් ඇමරිකානු නාට්‍ය රචකයින් අතර කැපී පෙනෙන තැනැත්තා වන්නේ ෆ්ලොරෙන්සියෝ සැන්චෙස් (1875–1910) වන අතර ඔහු අදටත් රඟ දක්වන සමකාලීන සමාජ ගැටලු පිළිබඳ නාට්‍ය ලිවීය.

එම කාල පරිච්ඡේදයේම සිට උරුගුවේ ඉතිහාසය පිළිබඳ වීර කාව්‍ය රචනා කළ ජුවාන් සොරිල්ලා ද සැන් මාටින් (1855–1931) ගේ ආදර කාව්‍යය පැමිණියේය. ජුවානා ඩි ඉබාර්බෞරෝ (1895–1979), ඩෙල්මිරා අගුස්ටිනි (1866–1914), අයිඩියා විලාරිනෝ (1920–2009) සහ හොරාසියෝ ක්විරෝගා සහ ජුවාන් ජෝස් මොරොසෝලි (1899–1959) ගේ කෙටිකතා ද කැපී පෙනේ. ජුවාන් කාලෝස් ඔනෙට්ටිගේ මනෝවිද්‍යාත්මක කතා ("නෝ මෑන්ස් ලෑන්ඩ්" සහ "ද ෂිප්යාඩ්" වැනි) පුළුල් විවේචනාත්මක ප්‍රශංසාවක් ලබා ඇති අතර මාරියෝ බෙනෙඩෙට්ටිගේ ලේඛන ද ඇත.

උරුගුවේහි වඩාත් ප්‍රසිද්ධ සමකාලීන ලේඛකයා වන්නේ ලාස් වෙනාස් අබියර්ටාස් ඩි ඇමරිකා ලැටිනා (1971; "ලතින් ඇමරිකාවේ විවෘත නහර") සහ මෙමෝරියා ඩෙල් ෆියුගෝ (1982–87; "ගිනි මතකය") යන ත්‍රිත්වයේ කතුවරයා වන එඩ්වාඩෝ ගැලියානෝ ය. අනෙකුත් නූතන උරුගුවේ ලේඛකයින් අතර සිල්වියා ලාගෝ, ජෝර්ජ් මජ්ෆුඩ් සහ ජෙසස් මොරේස් ඇතුළත් වේ.

මාධ්‍ය

දේශසීමා රහිත වාර්තාකරුවන්ගේ ලෝක මාධ්‍ය නිදහස දර්ශකය 2019 දී වාර්තා වූ රටවල් 180 න් 19 වන ස්ථානයට උරුගුවේ ශ්‍රේණිගත කර ඇත. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් භාෂණයේ සහ මාධ්‍ය නිදහස සහතික කර ඇති අතර, ප්‍රචණ්ඩත්වය උසිගැන්වීම හෝ "ජාතියට අපහාස කිරීම" සඳහා සුදුසුකම් ඇත. හමුදා ඒකාධිපතිත්වයේ වසරවලදී උරුගුවේ මාධ්‍ය නිදහස දැඩි ලෙස සීමා කරන ලදී. 1985 මාර්තු මාසයේදී ඔහුගේ පළමු දිනයේදී, සංගුනෙට්ටි මාධ්‍ය නිදහස සම්පූර්ණයෙන්ම නැවත ස්ථාපිත කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, මොන්ටෙවීඩියෝ හි පුවත්පත් ඔවුන්ගේ සංසරණය පුළුල් කළේය. උරුගුවේ වැසියන්ට පෞද්ගලික දිනපතා සහ සතිපතා පුවත්පත් 100 කට වැඩි ගණනකට, ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථාන 100 කට වැඩි ගණනකට සහ භෞමික රූපවාහිනී නාලිකා 20 කට පමණ ප්‍රවේශය ඇති අතර කේබල් රූපවාහිනිය පුළුල් ලෙස ලබා ගත හැකිය.

රාජ්‍ය ගුවන්විදුලිය සහ රූපවාහිනිය ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්නේ නිල විකාශන සේවාවක් වන SODRE විසිනි. සමහර පුවත්පත් ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ සතු හෝ ඒවාට සම්බන්ධ වේ. 1990 ගණන්වල මුල් භාගයේදී අභාවයට යන තෙක් එල් ඩියා ජාතියේ වඩාත්ම කීර්තිමත් පුවත්පත වූ අතර එය 1886 දී කොලරාඩෝ පක්ෂ නායක සහ (පසුව) ජනාධිපති ජෝස් බැට්ල් වයි ඕර්ඩෝනෙස් විසින් ආරම්භ කරන ලදී. ප්‍රතිවාදී බ්ලැන්කෝ පක්ෂයේ පුවත්පත වන එල් පායිස් විශාලතම සංසරණය ඇත. බුස්කෙඩා දේශපාලන හා ආර්ථික විශ්ලේෂණය සඳහා සංසදයක් ලෙස සේවය කරයි. එය සතියකට පිටපත් 16,000 ක් පමණ පමණක් අලෙවි වුවද, එහි ඇස්තමේන්තුගත පාඨක සංඛ්‍යාව 50,000 ඉක්මවයි.

ක්‍රීඩා

උරුගුවේහි ජනප්‍රියම ක්‍රීඩාව පාපන්දු ය. බ්‍රිතාන්‍ය දූපත් වලින් පිටත පළමු ජාත්‍යන්තර තරගය 1902 ජූලි මාසයේදී මොන්ටෙවීඩියෝ හිදී උරුගුවේ සහ ආර්ජන්ටිනාව අතර පැවැත්විණි. 19 වන සියවසේදී රග්බි සහ ක්‍රිකට් සමඟ ඉංග්‍රීසි නාවිකයින් සහ කම්කරුවන් විසින් උරුගුවේට පාපන්දු හඳුන්වා දෙන ලදී. 1924 පැරිස් ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා උළෙලේදී සහ නැවතත් 1928 දී ඇම්ස්ටර්ඩෑම්හිදී උරුගුවේ රන් පදක්කම දිනා ගත්තේය. එහි ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම දෙවරක් FIFA ලෝක කුසලානය දිනා ඇත. 1930 දී සහ නැවතත් 1950 දී මව්බිමේදී ආරම්භක තරඟාවලිය ජයග්‍රහණය කළ උරුගුවේ, අවසන් තරඟයේදී ස්වදේශීය ප්‍රියතම බ්‍රසීලය පරාජය කරමින් ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. උරුගුවේ කෝපා ඇමරිකාව (දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන් සහ අමුත්තන් සඳහා වන ජාත්‍යන්තර තරඟාවලියක්) 15 වතාවක් ජයග්‍රහණය කර ඇති අතර එය 2011 දී අවසන් වරට පැවති ආර්ජන්ටිනාවට වඩා එකක් අඩුය. ලෝක කුසලානයක් දිනාගත් ඕනෑම රටක කුඩාම ජනගහනය උරුගුවේ සතුව ඇත. ඔවුන්ගේ මුල් සාර්ථකත්වය තිබියදීත්, 1994 සිට 2006 දක්වා උත්සාහයන් හතරකදී ඔවුන්ට ලෝක කුසලාන තුනක් මග හැරුණි. 2010 FIFA ලෝක කුසලානයේදී වසර 40 කට පසු පළමු වරට උරුගුවේ අවසන් පූර්ව වටයට පිවිසියේය. 2010 තරඟාවලියේ හොඳම ක්‍රීඩකයා ලෙස ඩියාගෝ ෆෝලන්ට රන් බෝල සම්මානය පිරිනමන ලදී. 2000 ගණන්වලදී උරුගුවේ පාපන්දු ක්‍රීඩකයින් 1,414 ක් අපනයනය කළ අතර එය බ්‍රසීලය සහ ආර්ජන්ටිනාව තරම්ම ක්‍රීඩකයින් සංඛ්‍යාවකි. 2010 දී, උරුගුවේ රජය රට තුළ ක්‍රීඩකයින් රඳවා ගැනීමට අදහස් කරන පියවර ක්‍රියාත්මක කළේය. මොන්ටෙවීඩියෝ පදනම් කරගත් පාපන්දු සමාජ දෙකක් ඇත, නැෂනල් සහ පෙනාරෝල්; ඔවුන් අන්තර් මහාද්වීපික කුසලාන තුනක් බැගින් දිනා ඇත. මෙම සමාජ දෙක එකිනෙකා සමඟ ක්‍රීඩා කරන විට, එය උරුගුවේ ක්ලැසිකෝ ලෙස හැඳින්වේ. 2012 ජුනි සඳහා ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල, FIFA ලෝක ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලට අනුව, පාපන්දු ඉතිහාසයේ ඔවුන්ගේ ඉහළම ලකුණු වන ස්පාඤ්ඤ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට පළමු ස්ථානයට වඩා අඩුවෙන් ලෝකයේ දෙවන හොඳම කණ්ඩායම ලෙස උරුගුවේ ශ්‍රේණිගත කරන ලදී.

තවත් ජනප්‍රිය ක්‍රීඩාවක් වන්නේ පැසිපන්දුයි. එහි ජාතික කණ්ඩායම බ්‍රසීලය සහ ආර්ජන්ටිනාව හැර දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් රටවලට වඩා බොහෝ විට හත් වතාවක් පැසිපන්දු ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ඇත. උරුගුවේ 1967 FIBA ලෝක ශූරතාවලිය සඳහා නිල පැසිපන්දු ලෝක කුසලානය සහ 1988 සහ 1997 දී නිල ඇමරිකානු පැසිපන්දු ශූරතාවලිය සඳහා සත්කාරකත්වය දැරූ අතර 2017 FIBA AmeriCup හි සත්කාරකත්වය දරනු ලැබේ.

සටහන්

1

  1. Spanish has never been proclaimed the official language of Uruguay by either constitution or any decree. However, it is de facto official in all forms of government and society.
  2. It has de jure official status as of 2001.
  3. i/ˈjʊərəɡwaɪ/YOOR-ə-gwy, ස්පාඤ්ඤ: [uɾuˈɣwaj]
  4. ස්පාඤ්ඤ: República Oriental del Uruguay

2

  1. Self-identified primary ethnic-racial ancestry. Total adds up to more than 100% as people were allowed to choose more than one ancestral racial group
  2. Initially established in 1813 as the Província Oriental, part of the United Provinces of Rio de la Plata, from 1815 to 1817 it was part of the Federal League, after which it was invaded and later annexed (in 1821) by Brazil, which ruled it as the Cisplatina Province until it declared independence from Brazil and adhesion to the United Provinces, which didn't come to fruition.
  3. Total does not include the 1,199 km2 (463 sq mi) artificial lakes of the Rio Negro.
  4. Namely, Bell Ville, Buenos Aires, Concepción del Uruguay, Concordia, Entre Ríos, Córdoba, Gualeguaychú, Mendoza, Paraná, Rio Cuarto, Rosario, San Francisco, San Luis, Santa Fe, Tigre, Venado Tuerto, Villa María, and Villa Mercedes
  5. Namely Camboriú, Curitiba, Florianópolis, Jaguarão, Joinville, Pelotas, Porto Alegre, Quaraí, São Gabriel, São Paulo, Santa Maria, and Santana do Livramento.
    (Santana do Livramento has open borders with the Uruguayan city of Rivera. There are no physical barriers or immigration checkpoints inhibiting movement between or within the two contiguous cities, despite each one belonging to separate national jurisdictions.)

යොමු කිරීම්

  1. Crow, John A. (1992). The Epic of Latin America (4th ed.). Berkeley: University of California Press. p. 457. ISBN 978-0-520-07723-2. In the meantime, while the crowd assembled in the plaza continued to shout its demands at the cabildo, the sun suddenly broke through the overhanging clouds and clothed the scene in brilliant light. The people looked upward with one accord and took it as a favorable omen for their cause. This was the origin of the ″sun of May″ which has appeared in the center of the Argentine flag and on the Argentine coat of arms ever since.
  2. Kopka, Deborah (2011). Central & South America. Dayton, OH: Lorenz Educational Press. p. 5. ISBN 978-1-4291-2251-1. The sun's features are those of Inti, the Incan sun god. The sun commemorates the appearance of the Sun through cloudy skies on May 25, 1810, during the first mass demonstration in favor of independence.
  3. IMPO. "Personas con Discapacidad. Lengua de Señas Uruguaya" [Disabled Persons. Uruguayan Sign Language – Law No. 17378]. Ley No. N° 17378 of Error: the date or year parameters are either empty or in an invalid format, please use a valid year for year, and use DMY, MDY, MY, or Y date formats for date (ස්පාඤ්ඤ බසින්). El Senado y la Cámara Representantes de República Oriental del Uruguay reunidos en Asamblea General. 20 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 May 2022.
  4. Meyers, Stephen; Lockwood, Elizabeth (2014-12-06). "The Tale of Two Civil Societies: Comparing disability rights movements in Nicaragua and Uruguay". Disability Studies Quarterly (ඉංග්‍රීසි බසින්). 34 (4). doi:10.18061/dsq.v34i4.3845. ISSN 2159-8371. 27 June 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 May 2022.
  5. "Ascendencia étnico-racial principal, por categoría, según departamento - Censo 2023". 2024 (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Instituto Nacional de Estadística. සම්ප්‍රවේශය 21 January 2025.
  6. "Encuesta Continua de Hogares (ECH) – Instituto Nacional de Estadística". 8 December 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2022.
  7. "Uruguay". The World Factbook (2025 ed.). Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 22 June 2023. (Archived 2011 edition)
  8. "Censo Nacional 2023 contabilizó 3.499.451 habitantes en Uruguay". Uruguay Presidencia (ස්පාඤ්ඤ බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-12.
  9. "Report for Selected Countries and Subjects: April 2024". imf.org. International Monetary Fund.
  10. "GINI index". World Bank. 10 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 July 2024.
  11. "Human Development Report 2025" (PDF) (ඉංග්‍රීසි බසින්). United Nations Development Programme. 6 May 2025. 6 May 2025 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 6 May 2025.
  12. Wells, John C. (1990). Longman pronunciation dictionary. Harlow, England: Longman. p. 755. ISBN 0-582-05383-8. entry "Uruguay"
  13. "Hace 13.000 años cazadores-recolectores exploraron y colonizaron planicie del río Cuareim" [13,000 years ago, hunter-gatherers explored and colonized the Cuareim River plain]. archivo.presidencia.gub.uy (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Archived from the original on 18 March 2014. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  14. "¿Por qué ya no hay indígenas en Uruguay?". El Observador (ස්පාඤ්ඤ බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-01-11.
  15. Jacob, Raúl; Weinstein, Martin (1992). "Modern Uruguay, 1875–1903: Militarism 1875–90". In Rex A. Hudson; Sandra W. Meditz (eds.). Uruguay: A Country Study (2nd ed.). Washington DC: Federal Research Division, Library of Congress Country Studies. pp. 17–19. ISBN 978-0-8444-0737-1. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  16. Facal Santiago, Silvia (21 September 2007). Recorriendo el largo camino de la integración: los judíos alemanes en Uruguay [Traversing the long road of integration: German Jews in Uruguay]. Amérique Latine Histoire et Mémoire. Les Cahiers ALHIM.
  17. Pastor, José Manuel Azcona (2004). Possible Paradises: Basque Emigration to Latin America. Reno, Nevada: University of Nevada Press. p. 232. ISBN 9780874174441.
  18. "Inmigrantes | 1811-2011". www.1811-2011.edu.uy (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2024-07-18 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2025-01-15.
  19. "URUGUAY A HAVEN FOR REFUGEE SUMS; Gold Flows to 'Switzerland of Americas' Since Korean War – Foreign Trade Booms". The New York Times (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 1951-01-03. p. 75. ISSN 0362-4331. 11 August 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-05.
  20. Barreiro, Julio (1993). "El sistema de partidos políticos en Uruguay" [The political party system in Uruguay] (PDF). Inter-American Court of Human Rights (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Feb 7, 2025 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
  21. "Back to Democracy in Uruguay". Washington Post (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2023-12-27 [30 November 1984]. ISSN 0190-8286. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-05.
  22. "Democracy Index 2023". Economist Intelligence Unit (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-02-02.
  23. "Uruguay Rankings" (PDF). June 2013. 1 February 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2017 – via Embassy of the United States of America.
  24. "Spartacus Gay Travel Index" (PDF). spartacus.gayguide.travel. 29 February 2024. No. 8, p. 2. 14 September 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 3 September 2020.
  25. Revista Del Río de La Plata. 1971. p. 285. 3 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 October 2015. The word itself, 'Uruguay', is clearly derived from the Guaraní, probably by way of the tribal dialect of the Charrúas [...] from uru (a generic designation of wild fowl)
  26. Nordenskiöld, Erland (1979). Deductions suggested by the geographical distribution of some post-Columbian words used by the Indians of S. America. AMS Press. p. 27. ISBN 978-0-404-15145-4. 3 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 October 2015. In Paraguay the Guaraní Indians call a fowl uruguaçú. The Cainguá in Misiones only say urú. [...] A few Guaraní-speakiug Indians who call a hen uruguasu and a cock tacareo. Uruguaçu means "the big uru".
  27. "Presentan tesis del nombre Uruguay" [Thesis on the name Uruguay presented]. El País (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 14 March 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 21 November 2014.
  28. "Presentan tesis del nombre Uruguay". Montevideo, Uruguay. Diario El País. 14 March 2012. 14 March 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  29. "Uruguay, el país de los pájaros pintados despierta la pasión por mirar" [Uruguay, the land of the painted birds, awakens the passion for watching]. Ministerio de Turismo (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 17 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  30. Central Intelligence Agency (2016). "Uruguay". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. 16 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 January 2017.
  31. "Uruguay". Encyclopædia Britannica. 2008. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/620116/Uruguay. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2 September 2008. 
  32. "Eastern Republic of Uruguay" is the official name used in many United Nations publications in English, e.g. Treaty Series. UN Publications. 1991. ISBN 978-92-1-900187-9. 3 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 October 2015. & in some formal UK documents, e.g. Agreement Between the European Community and the Eastern Republic of Uruguay. H.M. Stationery Office. 1974. 13 May 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 October 2015.
  33. "Hace 13.000 años cazadores-recolectores exploraron y colonizaron planicie del río Cuareim" [13,000 years ago, hunter-gatherers explored and colonized the Cuareim River plain]. archivo.presidencia.gub.uy (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Archived from the original on 18 March 2014. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  34. Jean-Louis, Lawrence (2025-05-07). "Countries: Uruguay". Medium (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-05-21.
  35. Jermyn, Leslie (1 October 1998). Uruguay. Marshall Cavendish. ISBN 9780761408734 – via Internet Archive. uruguay by leslie jermyn.
  36. López Mazz, José M. (2001). "Las estructuras tumulares (cerritos) del litoral atlantico uruguayo" [The mound structures (cerritos) of the Uruguayan Atlantic coast] (PDF). Latin American Antiquity (Spanish බසින්). 12 (3): 231–255. doi:10.2307/971631. ISSN 1045-6635. JSTOR 971631. S2CID 163375789. 17 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  37. "Mutton, 1859".
  38. "Extinct Woolly Dog Analyzed in Collaborative Study | AMNH". American Museum of Natural History (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2025-04-19 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2025-05-21.
  39. Oskar Hermann Khristian Spate (1 November 2004). The Spanish Lake. Canberra: ANU E Press, 2004. p. 37. ISBN 9781920942168. 11 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 September 2020.
  40. Bethell, Leslie (1984). The Cambridge History of Latin America, Volume 1, Colonial Latin America. Cambridge: Cambridge University Press. p. 257. ISBN 9780521232234. 11 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 October 2020.
  41. Bureau of Western Hemisphere Affairs. "Background Note: Uruguay". US Department of State. 22 January 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  42. The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Colonia del Sacramento". Encyclopedia Britannica, 9 Mar. 2006, https://www.britannica.com/place/Colonia-del-Sacramento. Accessed 21 May 2025
  43. "Uruguay - The World Factbook". www.cia.gov. සම්ප්‍රවේශය 2025-05-21.
  44. "The British Invasion of the River Plate 1806-1807 - Casemate Publishers US". Casemate Publishers (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-05-21.
  45. Uruguay: A country study (Rex A. Hudson and Sandra W. Meditz, eds.). Library of Congress Federal Research Division (December 1990). pp. 8–11
  46. "Google homenajea a Uruguay". El Observador (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 25 August 2012. 23 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2018.
  47. "BEGINNINGS OF INDEPENDENT LIFE, 1830–52 – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 2011-04-30 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2011-02-23.
  48. Uruguay: A country study (Rex A. Hudson and Sandra W. Meditz, eds.). Library of Congress Federal Research Division (December 1990). pp. 13–14 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 30 අප්‍රේල් 2011 at the Wayback Machine
  49. "THE STRUGGLE FOR SURVIVAL, 1852–75 – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  50. "Uruguay-Railway". www.trade.gov (ඉංග්‍රීසි බසින්). 27 February 2020. 23 December 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-12-23.
  51. "Caudillos and Political Stability – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  52. Lewis, Paul H. (1 January 2006). Authoritarian Regimes in Latin America: Dictators, Despots, and Tyrants. Rowman & Littlefield. ISBN 9780742537392 – via Google Books.
  53. "MODERN URUGUAY, 1875–1903 – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  54. "Evolution of the Economy and Society – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  55. "THE NEW COUNTRY, 1903–33 – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  56. Uruguay: A country study (Rex A. Hudson and Sandra W. Meditz, eds.). Library of Congress Federal Research Division (December 1990). pp. 27–33 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 29 අප්‍රේල් 2011 at the Wayback Machine
  57. Uruguay: A country study (Rex A. Hudson and Sandra W. Meditz, eds.). Library of Congress Federal Research Division (December 1990). pp. 31–33 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 30 අප්‍රේල් 2011 at the Wayback Machine
  58. "Kidnapped U.S. Official Found Slain in Uruguay". The New York Times. 11 August 1970. p. 1. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2024.
  59. Schrader, Stuart (10 August 2020). "From Police Reform to Police Repression: 50 Years after an Assassination". NACLA (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  60. Dinges, John. "Operation Condor". latinamericanstudies.org. Columbia University. 22 July 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 July 2018.
  61. Marcetic, Branco (30 November 2020). "The CIA's Secret Global War Against the Left". Jacobin. 22 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 22 June 2023.
  62. "New find in Uruguay 'missing' dig". BBC News. 3 December 2005. 11 May 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 February 2011.
  63. "Uruguay dig finds 'disappeared'". BBC News. 30 November 2005. 4 May 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 February 2011.
  64. Altman, David (2010). Direct Democracy Worldwide. Cambridge University Press. ISBN 978-1107427099.
  65. Jacob, Raúl; Weinstein, Martin (1992). "The military Government 1973–80: The Military's Economic Record". In Rex A. Hudson; Sandra W. Meditz (eds.). Uruguay: A country study (2nd ed.). Federal Research Division, Library of Congress. pp. 44–46. ISBN 978-0-8444-0737-1.
  66. "Uruguay timeline". BBC News. 12 April 2011. 27 May 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2011.
  67. Gillespie, Charles G. (1987). "From Authoritarian Crises to Democratic Transitions". Latin American Research Review. 22 (3): 165–184. doi:10.1017/s0023879100037092. ISSN 0023-8791.
  68. Meyer, Peter J. (4 January 2010). "Uruguay: Political and Economic Conditions and U.S. Relations" (PDF). Congressional Research Service. 8 February 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  69. Rohter, Larry (November 2004). "Uruguay's Left Makes History by Winning Presidential Vote". The New York Times. 23 March 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  70. "The mystery behind Mujica's mask". The Economist. 22 October 2009. 3 February 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  71. Barrionuevo, Alexei (29 November 2009). "Leftist Wins Uruguay Presidential Vote". The New York Times. 14 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  72. Piette, Candace (30 November 2009). "Uruguay elects José Mujica as president, polls show". BBC News. 8 February 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  73. "Uruguay legalises abortion". BBC News. 17 October 2012. 13 May 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  74. "Same-sex marriage bill comes into force in Uruguay". BBC News. 5 August 2013. 8 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  75. "Uruguay: The world's marijuana pioneer". BBC News. 3 April 2019. 1 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  76. "Tabare Vazquez wins Uruguay's run-off election". BBC News. December 2014. 14 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  77. "Uruguay's new center-right president sworn in". March 2020. 14 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2021.
  78. "Uruguay's new leftist president takes office". Voice of America (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2 March 2025.
  79. "Uruguay in Numbers" (PDF) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). National Institute of Statistics. 13 November 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  80. Central Intelligence Agency (2016). "Uruguay". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 1 January 2017.
  81. Dinerstein, Eric; et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
  82. Grantham, H. S.; et al. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity – Supplementary Material". Nature Communications. 11 (1): 5978. Bibcode:2020NatCo..11.5978G. doi:10.1038/s41467-020-19493-3. ISSN 2041-1723. PMC 7723057. PMID 33293507.
  83. "Climate – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  84.  
    This article incorporates text from a publication now in the public domain: 
    Chisholm, Hugh, ed (1911). "Uruguay". එන්සයික්ලොපීඩියා බ්‍රිටැනිකා (11th ed.). Cambridge University Press. 
  85. Quinones, Nelson (16 April 2016). "Tornado kills 4, injures hundreds in Uruguay". CNN (ඉංග්‍රීසි බසින්). 14 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-08.
  86. "Uruguay". Encyclopædia Britannica. 2008. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/620116/Uruguay. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2 September 2008. 
  87. "Características climáticas | Inumet" [Climatic Characteristics | Inumet]. www.inumet.gub.uy. 8 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-08.
  88. "Climatología estacional | Inumet". www.inumet.gub.uy. 8 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-08.
  89. "Ola de calor: Florida registró un récord histórico de temperatura" [Heat wave: Florida recorded a historic temperature record]. la diaria (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2022-01-14. 14 January 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-08.
  90. RECORDS METEOROLOGICOS EN EL URUGUAY — Boletín Meteorológico Mensual – Dirección Nacional de Meteorología සංරක්ෂණය කළ පිටපත 9 ජූනි 2015 at the Wayback Machine. None. Retrieved on 25 June 2012.
  91. "Business Guide" (PDF). Uruguay XXI. 1 May 2011 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  92. (in en) Uruguay: The Uruguayan Constitution, http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7541, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 10 May 2017 
  93. "Uruguay's Constitution of 1966, Reinstated in 1985, with Amendments through 2004" (PDF). constituteproject.org. 28 March 2017. 24 September 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 10 May 2017.
  94. Uruguay: A country study (Rex A. Hudson and Sandra W. Meditz, eds.). Library of Congress Federal Research Division (December 1990).  පොදු වසමෙහි පවතින මෙම මූලාශ්‍රයෙන් ලබා ගත් පෙළ මෙම ලිපියෙහි අඩංගු වෙයි. pp. 152–159
  95. Alexander, Robert (2005). A History of Organized Labor in Uruguay and Paraguay. Praeger. ISBN 978-0275977450.
  96. Verdesio, Gustavo (1 June 2010). "EL DÍA DE LA INDEPENDENCIA O DOSCIENTOS AÑOS DE INCERTIDUMBRE: LA INDECIDIBILIDAD DE UNA FECHA EN EL URUGUAY POST-INDEPENDENCIA". Revista de Critica Literaria Latinoamericana, 2010. 36 (71): 75–99. ISSN 0252-8843.
  97. "Uruguay ushers in first conservative government in 15 years". 1 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 June 2021.
  98. "The democratic routine". The Economist. 2 December 2010. 27 January 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  99. Coppedge, Michael; Gerring, John; Knutsen, Carl Henrik; Lindberg, Staffan I.; Teorell, Jan; Alizada, Nazifa; Altman, David; et al. (2021). "V-Dem [Country–Year/Country–Date] Dataset v11.1". Varieties of Democracy (V-Dem) Project. doi:10.23696/vdemds21. 7 August 2023 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2023..
  100. "Censos 2011 – Instituto Nacional de Estadistica". Instituto Nacional de Estadística. 12 January 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2012.
  101. ((Unidades Geoestadísticas (UGeo) – Uruguay)); ((División Servicios Técnicos, Unidad de Cartografía)) (2011), "Definiciones geoestadísticas utilizadas en el del Censo de 2004 Fase I; y del Censo de 2011" (in es), Mapas de Unidades Geoestadísticas 2004, Instituto Nacional de Estadística, p. 2, https://www.gub.uy/instituto-nacional-estadistica/datos-y-estadisticas/estadisticas/mapas-unidades-geoestadisticas-2004 . (Direct PDF file download)
  102. "Cometidos". Ministerio de Relaciones Exteriores (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 6 April 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-05.
  103. Bizzozero Revelez, Lincoln (2010). Uruguay y los procesos de integración regional: Trayectoria, cambios y debates [Uruguay and regional integration processes: Trajectory, changes and debates] (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Porto Alegre: Civitas - Revista de Ciências Sociais. p. 105. ISSN 1519-6089.
  104. "Políticas e historia". Embajada de Estados Unidos en Uruguay (යුරෝපීය ස්පාඤ්ඤ බසින්). 7 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-05.
  105. "Google Earth Montevideo Map". One World – Nations Online Project. 28 March 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 March 2015.
  106. Central Intelligence Agency (2016). "Uruguay". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 1 January 2017.
  107. 50 Years of Singapore and the United Nations. World Scientific. 2015. ISBN 978-981-4713-03-0.
  108. Meyer, Peter J. (4 January 2010). "Uruguay: Political and Economic Conditions and U.S. Relations" (PDF). Congressional Research Service. 8 February 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  109. "Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons". United Nations Treaty Collection. 7 July 2017. 6 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2019.
  110. "Uruguay returns to the Inter-American Treaty of Reciprocal Assistance". 19 March 2020. 14 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2021.
  111. Bureau of Western Hemisphere Affairs. "Background Note: Uruguay". US Department of State. 22 January 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  112. "Para Jefe del Ejército, número de efectivos está en "nivel crítico"" [For the Army Chief, the number of personnel is at a "critical level"]. Diario El País (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2015-10-22. 10 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-05.
  113. "Uruguayan Major General appointed head of UN mission in India and Pakistan". MercoPress. 23 December 2010. 28 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  114. Uruguay To Lift Ban On Gays In The Military සංරක්ෂණය කළ පිටපත 4 මාර්තු 2016 at the Wayback Machine. Huffingtonpost.com (13 May 2009). Retrieved on 25 June 2012.
  115. Molano, Walter (August 1997). "The Political Economy of Privatization: Uruguay's Attempt to Divest Administration Nacional de Telecomunicaciones del Uruguay (ANTEL)" (PDF). Banco Central del Uruguay. New York: 2, 12.
  116. "Uruguayan Trade Deficit Hits Record High in 1994". Latin American Data Base. 16 March 1995. ISSN 1060-4189 – via University of New Mexico UNM Digital Repository.
  117. Meyer, Peter J. (4 January 2010). "Uruguay: Political and Economic Conditions and U.S. Relations" (PDF). Congressional Research Service. 8 February 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  118. "Uruguay: Recent Economic Developments" (PDF). International Monetary Fund (1). Washington, D.C.: 4 March 2001.
  119. Stewart, Diego (May 2005). "Building out: Uruguay exports architectural services to India and Latin America". Latin Trade. 16 July 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 11 August 2007.
  120. "Uruguay's Frente Amplio: From Revolution to Dilution". 24 February 2008 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  121. "Uruguay Country Profile". BBC News. 26 October 2010. 24 February 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  122. "Uruguay Brief". World Bank. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  123. "Uruguay's record-setting economic growth streak". The Economist. 28 March 2018. ISSN 0013-0613. 2 October 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 October 2019.
  124. "Uruguay Rate Rise 'Strong Signal,' Bergara, Lorenzo Say". Reuters. 31 March 2011. 23 June 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2011.
  125. "IMF anticipates 'soft-landing' of Uruguay's economy in next two years". MercoPress. 17 December 2010. 28 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  126. Faries, Bill (15 September 2010). "Uruguay's GDP Rose 10.4% in Second quarter From Year Before on Transport". Bloomberg. 29 April 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2010.
  127. "Uruguay's debt/GDP ratio down after five quarters running increases". MercoPress. 24 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  128. World Intellectual Property Organization (2024). Global Innovation Index 2024: Unlocking the Promise of Social Entrepreneurship (ඉංග්‍රීසි බසින්). World Intellectual Property Organization. p. 18. doi:10.34667/tind.50062. ISBN 978-92-805-3681-2. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-06.
  129. Rico, Salina (February 2022). "Uruguay 2021 Investment Climate Statement" (PDF). Cámara de Comercio Uruguay Estados Unidos. 11. Labor Policies and Practices.
  130. "Internationally Recognised Core Labour Standards In Uruguay" (PDF). International Trade Union Confederation: 1. April 2012.
  131. Central Intelligence Agency (2016). "Uruguay". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 1 January 2017.
  132. "Uruguay has 3.8 cattle per capita, highest in the world". MercoPress. 30 July 2007. 24 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  133. "Uruguay XXI" (PDF). Uruguay XXI. 7 September 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 18 July 2018.
  134. "Uruguay recibió más de tres millones ochocientos mil turistas en el 2023" [Uruguay received more than three million eight hundred thousand tourists in 2023]. Ministerio de Turismo (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2024-01-17 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2024-05-09.
  135. Singer, Paola (6 November 2008). "José Ignacio, an Uruguayan Resort Town That's Chic, but So Far Not Famous". The New York Times. 19 July 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 September 2017 – via NYTimes.com.
  136. "Montevideo port becomes most advanced container terminal in South America". MercoPress. 14 October 2009. 3 January 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  137. "Logistics, infrastructure and communications". Uruguay XXI. 1 May 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  138. "General Information". Aeropuerto de Carrasco. 19 March 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  139. "New Carrasco terminal among the "most beautiful airports in the world"". MercoPress. 8 February 2010. 26 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  140. "Pluna: reunión de conciliación entre el Estado y Leadgate" [Pluna: conciliation meeting between the State and Leadgate]. Espectador.com. 8 September 2009. 21 August 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 9 July 2010. "La reunión estaba fijada en la sede de Pluna en Carrasco,"
  141. "Offices and call centre". PLUNA. 22 July 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 May 2010.
  142. "Uruguay's Railroad Makes a Comeback". Ola Uruguay Real Estate and Investments. 29 March 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 February 2011.
  143. "Geoportal MTOP". geoportal.mtop.gub.uy. 14 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 14 August 2018.
  144. "Viajeros!". viajeros.com.uy. 14 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 14 August 2018.
  145. "Omnibus Interior – Catálogo de Datos Abiertos". catalogodatos.gub.uy. 14 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 14 August 2018.
  146. "Horarios y Destinos". www.trescruces.com.uy. November 2016. 14 August 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 14 August 2018.
  147. "Uruguay privatization scheme jolted by opposition". UPI (ඉංග්‍රීසි බසින්). 14 January 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2019.
  148. Popov, Andrey (November 2023). "Mobile Network Experience Report". Opensignal. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2024.
  149. Tomás, Juan Pedro (2024-05-31). "Antel reaches 300 5G sites in Uruguay, targets 500 by 2025". RCR Wireless News (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  150. Srikapardhi (5 August 2023). "Antel Continues Expansion of 5G Network to More Areas". TelecomTalk (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  151. "Uruguay Telecommunications". International Trade Administration (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2023-06-10. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  152. "Search Engine Market Share Uruguay". StatCounter Global Stats (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  153. "Energy system of Uruguay". International Energy Agency (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  154. Lebedys, Arvydas; Akande, Dennis; Coënt, Nicolas; Elhassan, Nazik; Escamilla, Gerardo; Arkhipova, Iana; Whiteman, Adrian (2022). "Renewable Energy Statistics 2022" (PDF) (ඉංග්‍රීසි, ප්‍රංශ, and ස්පාඤ්ඤ බසින්). Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). pp. 7, 15, 22, 33. 9 October 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 5 August 2022.
    • For: hydropower, p. 7; wind, p. 15; solar, p. 22; biomass, p. 33
  155. Meadows, Sam (2023-12-27). "Uruguay's green power revolution: rapid shift to wind shows the world how it's done". The Guardian (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). ISSN 0261-3077. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  156. Watts, Jonathan (3 December 2015). "Uruguay makes dramatic shift to nearly 95% electricity from clean energy". The Guardian (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). ISSN 0261-3077. 6 March 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 February 2016.
  157. Todd, Sarah (6 December 2015). "Uruguay is now generating 95% of its electricity from renewable energy". Quartz (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 8 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 February 2016.
  158. MacDonald, Fiona (4 December 2015). "Uruguay has shifted to getting 95% of its electricity from renewables in less than 10 years". ScienceAlert. 16 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 February 2016.
  159. "Uruguay logra más de 90% de energías renovables en la matriz eléctrica en un contexto de más de tres años de sequía" [Uruguay achieves over 90% renewable energy in its electricity matrix amid more than three years of drought]. Ministerio de Industria, Energía y Minería (ස්පාඤ්ඤ බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  160. "Atlas Sociodemografico y de la Desigualdad en Uruguay, 2011: Ancestry" (PDF) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). National Institute of Statistics. p. 15. 9 February 2014 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  161. Central Intelligence Agency (2016). "Uruguay". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 1 January 2017.
  162. "Ascendencia étnico-racial principal, por categoría, según departamento - Censo 2023" [Main ethnic-racial ancestry, by category, according to department - 2023 Census]. 2024 (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Instituto Nacional de Estadística. සම්ප්‍රවේශය 22 January 2025.
  163. "ATLAS SOCIODEMOGRÁFICO Y DE LA DEL URUGUAY" (PDF). ine.gub.uy. සම්ප්‍රවේශය 22 January 2025.
  164. Bureau of Western Hemisphere Affairs. "Background Note: Uruguay". US Department of State. 22 January 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  165. "Uruguay". Encyclopædia Britannica. 2008. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/620116/Uruguay. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2 September 2008. 
  166. Genta Dorado, Gustavo (March 1993). La Colectividad Japonesa en Uruguay (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Montevideo: Ediciones de la Crítica. pp. 43–46. OCLC 30613716.
  167. Lins, T. C.; Vieira, R. G.; Abreu, B. S.; Grattapaglia, D.; Pereira, R. W. (March–April 2009). "Genetic composition of Brazilian population samples based on a set of twenty-eight ancestry informative SNPs". American Journal of Human Biology. 22 (2): 187–192. doi:10.1002/ajhb.20976. PMID 19639555. S2CID 205301927. 20 October 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 October 2020.
  168. "Population – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  169. "Uruguay: South America's best-kept secret?". BBC News. 3 October 2010. 9 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 February 2011.
  170. Max Roser (2014), "Total Fertility Rate around the world over the last centuries", Our World in Data, Gapminder Foundation, https://ourworldindata.org/grapher/children-born-per-woman?year=1880&time=1800..2015&country=URY, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 6 May 2019 
  171. "Better Jobs". IADB. 10 November 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 November 2017.
  172. "Religious Affiliation (2006)". Encyclopædia Britannica. https://cdn.britannica.com/13/185113-050-AAF2D01C/World-Data-religious-affiliation-pie-chart-Uruguay.jpg. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 21 July 2022. 
  173. "Encuesta Continua de Hogares 2008 – Religion". Instituto Nacional de Estadística. 14 November 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2010.
  174. Zenian, David (1 January 1992). "The Airwaves of Montevideo: An Armenian Community Forum". AGBU News. Armenian General Benevolent Union. 16 November 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2010.
  175. "UMM | Latin American Area Studies – Countries". Morris.umn.edu. 27 August 2009. 14 July 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 June 2010.
  176. "Religion – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  177. "Explore Uruguay – About Uruguay Government". Explore Uruguay. 14 March 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 March 2011.
  178. "Touring Montevideo's Jewish Quarters". Forward.com. 8 March 2011. 26 November 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 November 2017.
  179. "Particularities of the Spanish language in Uruguay" (PDF). 15 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 15 November 2023.
  180. "Hacia el portuñol "patrimonio inmaterial de la humanidad" | Comisión Coordinadora del Interior". www.cci.edu.uy. 15 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-11-15.
  181. Fernandez, Freddy (2006-09-01). "Portuñol de Rivera pasó de estigma a riqueza lingüística" [Portuñol of Rivera went from stigma to linguistic wealth]. Uruguayos. Diario El País. 1 September 2006 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2023-11-15.
  182. "56% de los uruguayos tienen conocimientos de inglés, aunque solo 13,6% tiene certificación oficial". la diaria (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2020-07-22. 2022-05-22 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-11-15.
  183. "Ethnologue report for Uruguay". Ethnologue.org. 7 July 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2010.
  184. Graciela Barrios (2008). Etnicidad y Lenguaje – La aculturación socio lingüística de los inmigrantes italianos en Montevideo (PDF). Departamento de Publicaciones de la Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación Universidad de la República. 12 January 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 21 April 2017.
  185. "Invest in Uruguay — Unidad de Apoyo al Sector Privado" (PDF). p. 24. 3 March 2016 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2012.
  186. Uruguay, Secondary and technical education and teacher training support program සංරක්ෂණය කළ පිටපත 18 ජනවාරි 2021 at the Wayback Machine Inter-American Development Bank (pp. 7–8)
  187. "Uruguay becomes first nation to provide a laptop for every primary school student". Engadget. 18 October 2009. 24 December 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2010.
  188. Psetizki, Verónica (16 October 2009). "Laptop for every pupil in Uruguay". BBC News. 16 February 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  189. "Uruguay". Encyclopædia Britannica. 2008. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/620116/Uruguay. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2 September 2008. 
  190. Beccacece, Hugo (2024-09-16). "From the archive: inside the wonky home of artist Carlos Páez Vilaró". The World Of Interiors (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  191. "Datos biográficos" [Biographical data]. Museo de Bellas Artes Juan Manuel Blanes (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2012-10-03. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  192. "Pedro Figari". Arts of the Americas. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  193. Martínez-Carazo, Eva-María; Santamarina-Campos, Virginia; De-Miguel-Molina, María (2021), Santamarina-Campos, Virginia; Martínez-Carazo, Eva-María; de Miguel Molina, María, eds., "The Abstraction, the Unknown Part of Uruguayan Contemporary Muralism" (in en), Cultural and Creative Mural Spaces (Cham: Springer International Publishing): pp. 69–81,
    doi:10.1007/978-3-030-53106-5_5
    ,
    ISBN 978-3-030-53105-8
    , http://link.springer.com/10.1007/978-3-030-53106-5_5, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2024-10-19     
  194. Moraiti, Laura (2020-07-13). "Visit Uruguay through the art of Torres-Garcia". Life of Colour (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  195. "Museo Torres Garcia (Torres García Museum) in Montevideo, Uruguay". GPSmyCity (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  196. Termine, Laura (30 September 2009). "Argentina, Uruguay bury hatchet to snatch tango honor". Buenos Aires. 11 October 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2010.
  197. Carlos Gardel was born in France:  • Collier, Simon (1986). The Life, Music, and Times of Carlos Gardel. University of Pittsburgh Press. p. 5. ISBN 0-8229-8498-9.  • Barsky, Julián; Barsky, Osvaldo (2004). Gardel: La biografía (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Taurus. ISBN 9870400132.  • Ruffinelli, Jorge (2004). La sonrisa de Gardel: Biografía, mito y ficción (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Ediciones Trilce. p. 31. ISBN 9974323568. 17 June 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 October 2015.  • Bocaz, Luis (March 1986). "Tango Time" සංරක්ෂණය කළ පිටපත 24 අගෝස්තු 2018 at the Wayback Machine, UNESCO Courier, p. 11.
  198. "Carlos Gardel Museum". Uruguay.com. 13 December 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 31 August 2012.
  199. "Are You Ready For the Uruguayan Invasion?". Salon. 5 October 2009. 11 October 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2011.
  200. Prada, Paulo (2005-03-02). "A Tone-Deaf Oscar Snubbed the Best Song Winner". Los Angeles Times (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-10-19.
  201. "2019 World Press Freedom Index". RSF (ඉංග්‍රීසි බසින්). 24 April 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 May 2019.
  202. "Uruguay Country Profile". BBC News. 26 October 2010. 24 February 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  203. "The Media – Uruguay". Library of Congress Country Studies. 30 April 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  204. Pelayes, Héctor Darío (24 September 2010). "ARGENTINA-URUGUAY Matches 1902–2009". RSSSF. 5 January 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2011.
  205. "Paris, 1924". FIFA. 15 June 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2011.
  206. "Amsterdam, 1928". FIFA. 15 June 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2011.
  207. Shail, Mark (6 July 2010). "Uruguay: 10 fascinating facts – The smallest country to win the World Cup have big ambitions again". Give Me Football. 27 April 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  208. Sissoko, Moussa (2024-03-22). "Fanvip". fanvip.space (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-05-15.
  209. "World Cup 2010: Diego Forlan collects Golden Ball award". BBC Sport. 11 July 2010. 4 April 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  210. "Uruguay "exported" 1.414 football players in the last decade". MercoPress. 6 January 2011. 10 January 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 February 2011.
  211. "Uruguay se parte en dos" [Uruguay divides into two]. El País (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 27 November 2005. 28 October 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 October 2022.
  212. The FIFA/Coca-Cola World Ranking – Ranking Table සංරක්ෂණය කළ පිටපත 27 ඔක්තෝබර් 2014 at the Wayback Machine. FIFA.com. Retrieved on 25 June 2012.
  213. Explore Uruguay (28 August 2017). "Top Uruguay Sports" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 28 August 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 August 2017.
දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව

විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, උරුගුවේ පිළිබඳ තොරතුරු, උරුගුවේ යනු කුමක්ද? උරුගුවේ යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?

මුල් පිටුව | ඉහළට යාම