පැරගුවේ

මුල් පිටුව | පැරගුවේ

පැරගුවේ, නිල වශයෙන් පැරගුවේ ජනරජය, යනු දකුණු ඇමරිකාවේ මධ්‍යම කලාපයේ පිහිටා ඇති ගොඩබිම් සහිත ඇමරිකානු රටකි. එය අගනුවර දිස්ත්‍රික්කයක් සහ පළාත් දාහතකින් සමන්විත භූමි ප්‍රදේශයක් සහිත ඒකීය රාජ්‍යයකි. එහි අගනුවර සහ විශාලතම නගරය අසුන්සියොන් ය. පැරගුවේ යනු ජනාධිපති ජනරජයක් වන අතර නීතියේ ආධිපත්‍යය මගින් පාලනය වන රාජ්‍යයකි. එය ආර්ජන්ටිනාව, බ්‍රසීලය සහ උරුගුවේ සමඟ මර්කෝසූර් හි ආරම්භක සාමාජිකයෙකි.

පැරගුවේ ජනරජය
  • República del Paraguay  (ස්පාඤ්ඤ)
  • Paraguái Tavakuairetã  (Guarani)
ධජය
ලාංඡනය
උද්යෝග පාඨය: Paz y justicia  (ස්පාඤ්ඤ)
"සාමය සහ යුක්තිය"
ජාතික ගීය: Himno Nacional Paraguayo  (ස්පාඤ්ඤ)
"පැරගුවේ ජාතික ගීය"
 පැරගුවේ  (dark green) හි පිහිටීම

South America  (gray) තුල

අගනුවර
සහ විශාලතම නගරය
අසුන්සියොන්
25°16′S 57°40′W / 25.267°S 57.667°W / -25.267; -57.667
නිල භාෂා
  • ස්පාඤ්ඤ
  • ගුරානි
ආගම
(2020)
    • 95.5% ක්‍රිස්තියානි
      • 87.4% කතෝලික
      • 8.1% වෙනත් ක්‍රිස්තියානි
  • 4.1% ආගමක් නැත
  • 0.4% වෙනත්
ජාති නාම(ය)පැරගුවායින්
රජයඒකීය ජනාධිපති ජනරජය
• ජනාධිපති
සන්තියාගෝ පෙනා
• උප ජනාධිපති
පෙද්‍රෝ ඇලියානා
• සෙනෙට් සභාවේ සභාපති
සිල්වියෝ ඕවලාර්
• නියෝජිත මණ්ඩලයේ සභාපති
රාවුල් ලැටෝරේ
• ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සභාපති
සීසර් ඩීසල්
ව්‍යවස්ථාදායකයපැරගුවේ කොංග්‍රසය
• උත්තර මන්ත්‍රී මණ්ඩලය
සෙනෙට් සභාව
• පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලය
නියෝජිත මණ්ඩලය
ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස
• ප්‍රකාශ කරන ලද්දේ
1811 මැයි 14
• හඳුනා ගන්නා ලද්දේ
1842 නොවැම්බර් 25
• වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
1992 ජුනි 20
වර්ග ප්‍රමාණය
• සම්පූර්ණ
406,752 km2 (157,048 sq mi) (59 වෙනි)
• ජලය (%)
2.6
ජනගහණය
• 2025 ඇස්තමේන්තුව
 6,413,627 (113 වෙනි)
• 2022 ජන සංගණනය
6,109,903
• ජන ඝණත්වය
39/sq mi (15.1/km2) (223 වෙනි)
දදේනි (ක්‍රශසා)2025 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ
 ඩොලර් බිලියන 136.442 (96 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල
 ඩොලර් 21,273 (84 වෙනි)
දදේනි (නාමික)2025 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ
 ඩොලර් බිලියන 45.465 (96 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල
 ඩොලර් 7,089 (93 වෙනි)
ගිනි (2023) 44.4
මධ්‍යම
මාසද (2023) 0.756
ඉහළ · 99 වෙනි
ව්‍යවහාර මුදලපැරගුවේ ගුරානි (PYG)
වේලා කලාපයUTC–03:00 (PYT)
දින ආකෘතිදිදි/මාමා/වවවව
රිය ධාවන මං තීරුවදකුණ
ඇමතුම් කේතය+595
අන්තර්ජාල TLD.py

ස්පාඤ්ඤ ආක්‍රමණිකයන් 1524 දී පැමිණි අතර, 1537 දී රියෝ ඩි ලා ප්ලාටා හි ආණ්ඩුකාර කාර්යාලයේ පළමු අගනුවර වන අසුන්සියොන් නගරය පිහිටුවන ලදී. 17 වන සියවසේදී, පැරගුවේ ජේසු නිකායික මෙහෙයුම්වල මධ්‍යස්ථානය වූ අතර, එහිදී ස්වදේශික ගුවාරානි ජනතාව ක්‍රිස්තියානි ආගමට හරවා යුරෝපීය සංස්කෘතියට හඳුන්වා දෙන ලදී. 1767 දී ස්පාඤ්ඤ භූමි ප්‍රදේශවලින් ජේසු නිකායිකයින් නෙරපා හැරීමෙන් පසු, පැරගුවේ වැඩි වැඩියෙන් පර්යන්ත යටත් විජිතයක් බවට පත්විය. 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරගුවේ ඒකාධිපති ආණ්ඩු මාලාවක් විසින් පාලනය කරන ලදී. මෙම කාල පරිච්ඡේදය විනාශකාරී පැරගුවේ යුද්ධයෙන් (1864–1870) අවසන් වූ අතර, එම කාලය තුළ රටට පූර්ව යුද්ධ ජනගහනයෙන් අඩක් සහ එහි භූමි ප්‍රමාණයෙන් 25–33% ක් පමණ අහිමි විය. 20 වන සියවසේදී, පැරගුවේ තවත් ප්‍රධාන ජාත්‍යන්තර ගැටුමකට මුහුණ දුන්නේය - බොලිවියාවට එරෙහිව චාකෝ යුද්ධය (1932–1935) - එහිදී පැරගුවේ ජය ගත්තේය. රට හමුදා ඒකාධිපතියන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකත්වයට යටත් වූ අතර, ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ වසර 35ක පාලන සමයේදී එය අවසන් වූ අතර, එය 1989 දී අභ්‍යන්තර හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් ඔහු බලයෙන් පහ කරන තෙක් පැවතුනි. මෙය පැරගුවේ වත්මන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී යුගයේ ආරම්භය සනිටුහන් කළේය.

පැරගුවේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටක් වන අතර එය මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ 105 වන ස්ථානයේ සිටී. එය මර්කෝසූර්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය, නොබැඳි ව්‍යාපාරය සහ ලීමා සමූහයේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකි. ඊට අමතරව, අසුන්සියොන් අගනගරයේ ලූක් නගරය දකුණු ඇමරිකානු පාපන්දු සම්මේලනයේ ආසනය වේ.

බොලිවියාව හැර දකුණු ඇමරිකාවේ ඇති එකම ගොඩබිම් සහිත රට එය වුවද, පැරගුවේ වරායන්ට පරානා-පැරගුවේ ජල මාර්ගය හරහා අත්ලාන්තික් සාගරයට ප්‍රවේශ විය හැකිය. පැරගුවේ මිලියන 6 ක ජනතාවගෙන් බහුතරයක් මෙස්ටිසෝ වන අතර ගුරානි සංස්කෘතිය පුළුල් ලෙස බලගතු ලෙස පවතී; ජනගහනයෙන් 90% කට වඩා වැඩි පිරිසක් ස්පාඤ්ඤ සමඟ ගුරානි භාෂාවේ විවිධ උපභාෂා කතා කරති. පැරගුවේහි ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) දකුණු ඇමරිකාවේ හත්වන ඉහළම අගයයි. ගෝලීය ඡන්ද දත්ත මත පදනම් වූ 2014 ධනාත්මක අත්දැකීම් දර්ශකයකට අනුව, පැරගුවේ "ලෝකයේ ප්‍රීතිමත්ම ස්ථානය" ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇත.

නිරුක්තිය

පැරගුවේ යන නාමයේ ආරම්භය අවිනිශ්චිතය. එක් අනුවාදයක මෙම නම ගුවාරානි පැරගුවා "පිහාටු ඔටුන්න" සහ y අක්ෂරයෙන් "ජලය" යන වචන වලින් ලබාගෙන ඇති බව උපකල්පනය කරයි, එබැවින් පැරගුවේ "ජල පිහාටු ඔටුන්න" වේ. වෙනත් අනුවාදයන් තහවුරු කරන්නේ මෙම නම පයාගුවා ජනතාවගෙන් ලැබුණු බවයි, මන්ද පැරගුවේ ගඟ ගුවාරානි විසින් පයාගුවා-වයි හෝ "පයාගුවාස් ගඟ" ලෙස හැඳින්වූ අතර එම නිසා එම රටට එම නම ලැබෙන්න ඇති බවයි; නැතහොත්, ගුවාරානි වලින් ද, පැරා යන්නෙන් මුහුද, ගුවා, ආරම්භ වේ සහ y අක්ෂරයෙන්, ගංගාව අදහස් වේ, එබැවින් පැරගුවේ යන්නෙහි තේරුම "මුහුද බිහි කරන ගංගාව" යන්නයි.

ඉතිහාසය

පූර්ව යටත් විජිත යුගය

ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් පැමිණීමට පෙර අවම වශයෙන් සහස්‍රයක්වත් නැගෙනහිර පැරගුවේ ආදිවාසී ගුවාරානි ජනයා ජීවත් වූහ. බටහිර පැරගුවේ, ග්‍රාන් චාකෝ, නාමිකයන් විසින් ජනාවාස කරන ලද අතර, ඔවුන්ගෙන් වඩාත් කැපී පෙනුනේ ගුවායිකුරු ජනයා ය. පැරගුවේ ගඟ දළ වශයෙන් නැගෙනහිරින් කෘෂිකාර්මික ගුවාරානි ජනතාව සහ ග්‍රාන් චාකෝ හි බටහිරින් සංචාරක සහ අර්ධ සංචාරක ජනතාව අතර බෙදුම් රේඛාව විය. ගුවාර්කුරු නාමිකයන් ඔවුන්ගේ රණශූර සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධ වූ අතර 19 වන සියවසේ අග භාගය වන තෙක් සම්පූර්ණයෙන්ම සන්සුන් නොවීය. මෙම ආදිවාසී ගෝත්‍ර ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන බෙදීම්වල පදනම් වූ වෙනස් භාෂා පවුල් පහකට අයත් විය. විවිධ භාෂා කතා කරන කණ්ඩායම් සාමාන්‍යයෙන් සම්පත් සහ භූමි සම්බන්ධයෙන් තරඟකාරී විය. මෙම පවුල්වල ශාඛා වල භාෂා කතා කිරීමෙන් ඔවුන් තවදුරටත් ගෝත්‍රවලට බෙදා ඇත. අද වන විට වෙනම ජනවාර්ගික භාෂාමය කණ්ඩායම් 17 ක් පවතී.

යටත් විජිත යුගය

මෙම ප්‍රදේශයේ පළමු යුරෝපීයයන් 1516 දී ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයන් විය. ස්පාඤ්ඤ ගවේෂක ජුවාන් ද සලාසාර් ද එස්පිනෝසා 1537 අගෝස්තු 15 වන දින අසුන්සියොන් ජනාවාසය ආරම්භ කළේය. අවසානයේ නගරය පැරගුවේ ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිත පළාතක මධ්‍යස්ථානය බවට පත්විය.

දකුණු ඇමරිකාවේ මෙම කොටසේ ජේසු නිකායික මෙහෙයුම් සහ ජනාවාස මගින් ස්වාධීන ක්‍රිස්තියානි ඉන්දියානු ජාතියක් නිර්මාණය කිරීමේ උත්සාහයක් දහඅටවන සියවසේදී සිදු කරන ලදී. ස්පාඤ්ඤ මෙහෙයුම් වලදී ගුවාරානි ජනගහනය එක්රැස් කිරීමට සහ ස්පාඤ්ඤ පදිංචිකරුවන් සහ පෘතුගීසි වහල් කොල්ලකරුවන් වන බැන්ඩෙයිරන්ට්ස් විසින් ක්‍රිස්තියානි ආගමට හැරවීමට උත්සාහ කිරීමට අමතරව, ගුවාරානි ජනගහනය අථත්‍ය වහල්භාවයෙන් ආරක්ෂා කිරීමට ඔවුන් ජේසු නිකායික අඩු කිරීම් වර්ධනය කළහ. පැරගුවේහි කතෝලික ධර්මය ආදිවාසී ජනයාගේ බලපෑමට ලක් විය: සමමුහුර්ත ආගම ස්වදේශීය අංග අවශෝෂණය කර ඇත. 1767 දී ස්පාඤ්ඤ කිරීටය විසින් ජේසු නිකායිකයින් පලවා හරින තෙක්, නැගෙනහිර පැරගුවේ වසර 150 ක් පමණ රෙඩියුසියෝන්වරු සමෘද්ධිමත් වූහ. 18 වන සියවසේ ලා සැන්ටිසිමා ට්‍රිනිඩෑඩ් ද පරානා සහ ජෙසුස් ද තවරන්ගු යන ජේසු නිකායික දූත මණ්ඩල දෙකක නටබුන් යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුම ස්ථාන ලෙස නම් කර ඇත.

බටහිර පැරගුවේහි, ස්පාඤ්ඤ ජනාවාසකරණය සහ ක්‍රිස්තියානි ධර්මය 16 වන සියවසේ සිට සංචාරක ගුයිකුරු සහ අනෙකුත් නාමිකයන් විසින් දැඩි ලෙස ප්‍රතිරෝධය දක්වන ලදී. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් 18 වන සහ 19 වන සියවස් වලදී මෙස්ටිසෝ ජනගහනයට අවශෝෂණය කර ගත්හ.

ෆ්‍රැන්සියාවේ නිදහස සහ පාලනය

පැරගුවේ 1811 මැයි 14 වන දින ප්‍රාදේශීය ස්පාඤ්ඤ පරිපාලනය පෙරලා දැමීය. පැරගුවේහි පළමු ආඥාදායකයා වූයේ 1814 සිට 1840 දී ඔහුගේ මරණය දක්වා ඉතා සුළු බාහිර සම්බන්ධතා හෝ බලපෑමකින් පැරගුවේ පාලනය කළ ජෝස් ගැස්පර් රොඩ්‍රිගුස් ද ෆ්‍රැන්සියා ය. ඔහු අදහස් කළේ ජිනීවන් න්‍යායාචාර්ය ජීන්-ජැක් රූසෝගේ සමාජ ගිවිසුම මත පදනම් වූ මනෝරාජික සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමටයි. රොඩ්රිගස් ඩි ෆ්‍රැන්සියා එල් සුප්‍රීමො යන ​​අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වන ලදී.

කතෝලික පල්ලියේ බලතල බෙහෙවින් අඩු කරන නව නීති රොඩ්‍රිගස් ද ෆ්‍රැන්සියා විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අතර (කතෝලික ධර්මය එවකට ස්ථාපිත රාජ්‍ය ආගමක් විය) සහ කැබිනට් මණ්ඩලය, යටත් විජිත පුරවැසියන් එකිනෙකා සමඟ විවාහ වීම තහනම් කළ අතර, යටත් විජිත යුගයේ ප්‍රභූන්ගේ බලය බිඳ දැමීමට සහ මිශ්‍ර-ජාතියක් හෝ මෙස්ටිසෝ සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමට ඔවුන්ට කළු ජාතිකයන්, මුලටෝවරුන් හෝ ස්වදේශිකයන් පමණක් විවාහ කර ගැනීමට අවසර දුන්නේය. ඔහු පැරගුවේ සහ දකුණු ඇමරිකාවේ සෙසු ප්‍රදේශ අතර සබඳතා කපා හැරියේය. ෆ්‍රැන්සියාගේ නිදහස සීමා කිරීම නිසා, ෆුල්ජෙන්සියෝ යෙග්‍රොස් සහ තවත් නිදහස් යුගයේ නායකයින් කිහිප දෙනෙකු 1820 දී ෆ්‍රැන්සියාට එරෙහිව කුමන්ත්‍රණයක් සැලසුම් කළ අතර, කුමන්ත්‍රණය සොයාගත් ෆුල්ජෙන්සියෝ යෙග්‍රොස් එහි නායකයින් මරණ දඬුවම නියම කළේය හෝ ජීවිතාන්තය දක්වා සිරගත කළේය.

ලෝපෙස් පවුලේ පාලනය

1840 දී ෆ්‍රැන්සියාගේ මරණයෙන් පසු, 1841 දී කාලෝස් ඇන්ටෝනියෝ ලෝපෙස් (රොඩ්‍රිගුස් ද ෆ්‍රැන්සියාගේ බෑණනුවන් යැයි කියනු ලැබේ) බලයට පත් වන තෙක්, පැරගුවේ නව ජුන්ටා මිලිටරියක් යටතේ විවිධ හමුදා නිලධාරීන් විසින් පාලනය කරන ලදී. ලෝපෙස් පැරගුවේ නවීකරණය කර එය විදේශ වාණිජ කටයුතු සඳහා විවෘත කළේය. ඔහු ආර්ජන්ටිනාව සමඟ ආක්‍රමණශීලී නොවන ගිවිසුමක් අත්සන් කළ අතර 1842 දී පැරගුවේ නිදහස නිල වශයෙන් ප්‍රකාශ කළේය. 1862 දී ලෝපෙස්ගේ මරණයෙන් පසු බලය ඔහුගේ වැඩිමහල් පුත් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ සොලනෝ ලෝපෙස් වෙත මාරු විය.

ලෝපෙස් පවුලේ පාලන තන්ත්‍රය නිෂ්පාදන හා බෙදා හැරීමේ පැතිරුණු සහ දෘඩ මධ්‍යවාදය මගින් සංලක්ෂිත විය. රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ක්ෂේත්‍ර අතර කිසිදු වෙනසක් නොතිබූ අතර, ලෝපෙස් පවුල රට පාලනය කළේ එය විශාල වතුයායක් ලෙස සලකමිනි.

රජය සියලු අපනයන සඳහා පාලනය ක්‍රියාත්මක කළේය. යර්බා මේට් සහ වටිනා දැව නිෂ්පාදන අපනයනය පැරගුවේ සහ බාහිර ලෝකය අතර වෙළඳ සමතුලිතතාවය පවත්වා ගෙන ගියේය. පැරගුවේ රජය අතිශයින්ම ආරක්ෂණවාදී වූ අතර, කිසි විටෙකත් විදේශයන්ගෙන් ණය ලබා නොගත් අතර ආනයනික විදේශීය නිෂ්පාදන සඳහා ඉහළ තීරුබදු අය කළේය. මෙම ආරක්ෂණවාදය සමාජය ස්වයංපෝෂිත කළ අතර, එය ආර්ජන්ටිනාව සහ බ්‍රසීලය අත්විඳින ලද ණය ද වළක්වා ගත්තේය. වහල්භාවය විශාල සංඛ්‍යාවක් නොතිබුණද, 1844 වන තෙක්, නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් එය නීත්‍යානුකූලව අහෝසි කරන තෙක් පැරගුවේහි පැවතුනි.:39–40

කාලෝස් ඇන්ටෝනියෝ ලෝපෙස්ගේ පුත් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ සොලානෝ ලෝපෙස් 1862 දී ජනාධිපති-ඒකාධිපතියා ලෙස තම පියා වෙනුවට පත් වූ අතර සාමාන්‍යයෙන් ඔහුගේ පියාගේ දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති දිගටම කරගෙන ගියේය. දෙදෙනාම පැරගුවේ "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ ජනරජ" ලෙස ජාත්‍යන්තර ප්‍රතිරූපයක් ලබා දීමට කැමති වූ නමුත් ඇත්ත වශයෙන්ම, පාලක පවුලට පල්ලිය සහ විද්‍යාල ඇතුළුව රටේ සියලුම මහජන ජීවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ පාලනය කිරීමට හැකි විය.:41–42

මිලිටරිමය වශයෙන්, කාලෝස් ඇන්ටෝනියෝ ලෝපෙස් කර්මාන්තය සහ පැරගුවේ හමුදාව නවීකරණය කර පුළුල් කළ අතර හුමයිටා බලකොටුව සංවර්ධනය කිරීමෙන් පැරගුවේ උපායමාර්ගික ආරක්ෂක විශාල වශයෙන් ශක්තිමත් කළේය. රජය විදේශීය කාර්මික ශිල්පීන් 200 කට වැඩි පිරිසක් බඳවා ගත් අතර, ඔවුන් පුළුල් වන වානේ, රෙදිපිළි, කඩදාසි සහ තීන්ත, නාවික ඉදිකිරීම්, ආයුධ සහ වෙඩි බෙහෙත් කර්මාන්ත සඳහා ආධාර කිරීම සඳහා විදුලි පණිවුඩ මාර්ග සහ දුම්රිය මාර්ග ස්ථාපනය කළහ. 1850 දී නිම කරන ලද යිබිකුයි වාත්තු කර්මාන්ත ශාලාව, සියලු කැලිබර් වල කාලතුවක්කු, මෝටාර් සහ උණ්ඩ නිෂ්පාදනය කළේය. ගංගා යුද නැව් ඉදිකරන ලද්දේ අසුන්සියොන් නැව් අංගනවල ය. විශේෂයෙන් අපා ගඟ දිගේ සහ ග්‍රාන් චාකෝ හි බලකොටු ඉදිකරන ලදී.:22 කාලෝස් ඇන්ටෝනියෝ ලෝපෙස්ගේ අභාවයෙන් පසුව, මෙම ව්‍යාපෘති ඔහුගේ පුත් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ සොලානෝ යටතේ දිගටම පැවතුනි.

සමාජ-ආර්ථික සංවර්ධනය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, රට "දකුණු ඇමරිකාවේ වඩාත්ම දියුණු ජනරජය" ලෙස නම් කරන ලදී, විශේෂයෙන් බ්‍රිතාන්‍ය විනිසුරු සහ දේශපාලනඥයා වූ සර් රොබට් ෆිලිමෝර් විසින්.

යුද්ධයට පෙර සහ යුද්ධය අතරතුර පැරගුවේ හමුදාවේ ලුතිනන් කර්නල් ඉංජිනේරු ජෝර්ජ් තොම්සන්ට අනුව, ලෝපෙස්ගේ රජය පැරගුවේට සාපේක්ෂව හොඳ එකක් විය:

ඔහුගේ (ඇන්ටෝනියෝ ලෝපෙස්) පාලන සමයේදී පැරගුවේ පුරා ජීවිතය සහ දේපළ මෙතරම් සුරක්ෂිතව පැවතියේ ලෝකයේ වෙනත් කිසිදු රටක විය නොහැක. අපරාධ පාහේ නොදන්නා දෙයක් වූ අතර, සිදු වූ විට වහාම අනාවරණය වී දඬුවම් කරන ලදී. බොහෝ දෙනා, සමහර විට, වඩාත්ම සතුටින් සිටි අය විය හැකිය. ජීවනෝපායක් ලබා ගැනීම සඳහා ඔවුන්ට කිසිදු වැඩක් කිරීමට අපහසු විය. සෑම පවුලකටම තමන්ගේම භූමියේ තමන්ගේම නිවසක් හෝ පැල්පතක් තිබුණි. ඔවුන් දින කිහිපයකින් තමන්ගේම පරිභෝජනය සඳහා ප්‍රමාණවත් දුම්කොළ, බඩ ඉරිඟු සහ මැන්ඩියෝකා වගා කළහ [...]. සෑම පැල්පතකම දොඩම් වත්තක් [...] සහ එළදෙනුන් කිහිප දෙනෙකු ද සිටි බැවින්, ඔවුන් වසර පුරාම පාහේ සුළු අවශ්‍යතාවයකින් සිටියහ [...]. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඉහළ පන්ති යුරෝපීය ක්‍රමයට වඩා ජීවත් විය...

— ජෝර්ජ් තොම්සන්, සී.ඊ.

පැරගුවේ යුද්ධය (1864–1870)

1864 ඔක්තෝබර් 12 වන දින, පැරගුවේ අවසාන නිවේදන නොතකා, බ්‍රසීලය (ජෙනරාල් බාර්ටොලෝම් මිට්‍රේ යටතේ ආර්ජන්ටිනා රජය සහ ජෙනරාල් වෙනන්සියෝ ෆ්ලෝරස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් කැරලිකාර උරුගුවේ කොලරාඩෝස් සමඟ සන්ධානගත විය) එකල රජය පෙරලා දැමීම සඳහා උරුගුවේ ජනරජය ආක්‍රමණය කළේය (එය ලෝපෙස්ගේ මිත්‍රයෙකු වූ බ්ලැන්කෝ පක්ෂයේ පාලනය යටතේ විය), මේ අනුව පැරගුවේ යුද්ධය ආරම්භ විය.

ජනරජයේ මාර්ෂල් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ සොලානෝ ලෝපෙස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් පැරගුවේ ජාතිකයන් 1864 දෙසැම්බර් 15 වන දින මැටෝ ග්‍රෝසෝට පහර දීමෙන් පළිගත් අතර පසුව 1865 මාර්තු 23 වන දින ආර්ජන්ටිනාවට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළහ. බ්ලැන්කෝ රජය පෙරලා දමා 1865 පෙබරවාරි 22 වන දින ජෙනරාල් වෙනන්සියෝ ෆ්ලෝරස් යටතේ කොලරාඩෝ රජයක් විසින් ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ලදී. පසුව, ආර්ජන්ටිනා ජනරජය, බ්‍රසීල අධිරාජ්‍යය සහ උරුගුවේ ජනරජය 1865 මැයි 1 වන දින පැරගුවේ රජයට එරෙහිව ත්‍රිත්ව සන්ධානයේ රහස් ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය.

1866 මැයි 24 වන දින, ටුයුටි සටනේදී පැරගුවේ ප්‍රහාරයක් මිත්‍ර පාක්ෂිකයින් විසින් මැඩපැවැත්වූ විට මිනිසුන් 6,000 ක් අහිමි විය. එය යුද්ධය අතරතුර දකුණු ඇමරිකාවේ ලේ වැකි සටන ලෙස සලකුණු විය.

පැරගුවේ ජාතිකයන් දරුණු ප්‍රතිරෝධයක් දැක්වූ නමුත් අවසානයේ 1870 දී සෙරෝ කෝරා සටනේදී පරාජයට පත් වූ අතර එහිදී මාෂල් සොලානෝ ලෝපෙස් යටත් වීම ප්‍රතික්ෂේප කර සටනේදී මිය ගියේය. ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ ලේ වැකි ජාත්‍යන්තර ගැටුම ලෙස පවතින මෙම යුද්ධයේ සැබෑ හේතු තවමත් බෙහෙවින් විවාදාත්මක ය.

පැරගුවේ රාජ්‍යය තම භූමියෙන් 25–33% ක් ආර්ජන්ටිනාවට සහ බ්‍රසීලයට අහිමි කර, දැවැන්ත යුද ණයක් ගෙවා, එහි අභ්‍යන්තර අයවැය ස්ථාවර කිරීම සඳහා විශාල ජාතික දේපළ විකුණා දැමීය. යුද්ධයේ නරකම ප්‍රතිවිපාකය වූයේ ජනගහනයේ ව්‍යසනකාරී අලාභයයි. ගැටුම අතරතුර පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් අවම වශයෙන් 50% ක් මිය ගිය අතර, එම සංඛ්‍යාව රට නැවත පැමිණීමට දශක ගණනාවක් ගත විය. යුද්ධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පැරගුවේ වැසියන් අත්විඳි ව්‍යසනයෙන්, විලියම් ඩී. රූබින්ස්ටයින් මෙසේ ලිවීය:

"සාමාන්‍ය ඇස්තමේන්තුව වන්නේ 450,000 ත් 900,000 ත් අතර පැරගුවේ ජනගහනයක, යුද්ධයෙන් දිවි ගලවා ගත්තේ 220,000 ක් පමණක් වන අතර, ඔවුන්ගෙන් 28,000 ක් පමණක් වැඩිහිටි පිරිමින් ය."

1869 දී අසුන්සියොන් කොල්ලකෑමේදී, අධිරාජ්‍ය බ්‍රසීලියානු හමුදාව පැරගුවේ ජාතික ලේඛනාගාරය ඇසුරුම් කර රියෝ ද ජැනයිරෝ වෙත ප්‍රවාහනය කළේය. යුද්ධයෙන් බ්‍රසීලයේ වාර්තා වර්ගීකරණය කර ඇත. මෙය යටත් විජිත සහ මුල් ජාතික කාලවලදී පැරගුවේ ඉතිහාසය පර්යේෂණ කිරීම සහ අධ්‍යයනය කිරීම දුෂ්කර කර ඇත.

20 වන සියවස

1904 දී කොලරාඩෝස් පාලනයට එරෙහිව ලිබරල් විප්ලවය ඇති විය. ලිබරල් පාලනය මහා දේශපාලන අස්ථාවරත්වයේ කාල පරිච්ඡේදයක් ආරම්භ කළේය. 1904 සහ 1954 අතර පැරගුවේ ජනාධිපතිවරුන් තිස් එක් දෙනෙකු සිටි අතර, ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් බලහත්කාරයෙන් තනතුරුවලින් ඉවත් කරන ලදී. පාලක ලිබරල් පක්ෂයේ කණ්ඩායම් අතර ගැටුම් 1922 පැරගුවේ සිවිල් යුද්ධයට හේතු විය.

චාකෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් බොලිවියාව සමඟ ඇති වූ නොවිසඳුණු දේශසීමා ගැටුම අවසානයේ 1930 ගණන්වල මුල් භාගයේදී චාකෝ යුද්ධයේදී පුපුරා ගියේය. දෙපාර්ශ්වයම විශාල පාඩු ලැබීමෙන් පසු, පැරගුවේ බොලිවියාව පරාජය කර මතභේදාත්මක චාකෝ කලාපයේ වැඩි කොටසක් මත තම ස්වෛරීභාවය ස්ථාපිත කළේය. යුද්ධයෙන් පසු, හමුදා නිලධාරීන් ලිබරල් දේශපාලනඥයන් කෙරෙහි ඇති මහජන අතෘප්තිය යොදාගෙන බලය අල්ලා ගත්හ. 1936 පෙබරවාරි 17 වන දින, පෙබරවාරි විප්ලවය කර්නල් රෆායෙල් ෆ්‍රැන්කෝ බලයට පත් කළේය. 1940 සහ 1948 අතර, ජෙනරාල් හිගිනියෝ මොරිනිගෝ විසින් රට පාලනය කරන ලදී. ඔහුගේ පාලනය පිළිබඳ අතෘප්තිය 1947 පැරගුවේ සිවිල් යුද්ධයට හේතු විය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ ස්ට්‍රෝස්නර් කුමන්ත්‍රණ මාලාවකට සම්බන්ධ වීමට පටන් ගත් අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1954 මැයි 4 වන දින ඔහුගේ හමුදා කුමන්ත්‍රණය සිදු විය. දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු, පැරගුවේ යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබූ නාසි පලාගිය අයගේ සැඟවුණු ස්ථානයක් බවට පත්විය.

ස්ට්‍රෝස්නර් යුගය, 1954–1989

1989 දක්වා දශක තුනකට වැඩි කාලයක් ධුරයේ රැඳී සිටි ඒකාධිපති ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ පාලන තන්ත්‍රය 1954 දී ස්ථාපිත කරන තෙක් අස්ථාවර ආණ්ඩු මාලාවක් ඇති විය. ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ පාලනය යටතේ පැරගුවේ යම් දුරකට නවීකරණය කරන ලදී, නමුත් ඔහුගේ පාලනය පුළුල් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන්ගෙන් සලකුණු විය.

ස්ට්‍රෝස්නර් සහ කොලරාඩෝ පක්ෂය 1954 සිට 1989 දක්වා රට පාලනය කළහ. ඒකාධිපතියා ආර්ථික ප්‍රසාරණයේ යුගයක් අධීක්ෂණය කළ නමුත් දුර්වල මානව හිමිකම් සහ පාරිසරික වාර්තාවක් ද තිබුණි ("දේශපාලන ඉතිහාසය" බලන්න). පැරගුවේ ඔපරේෂන් කොන්ඩෝර් හි ක්‍රියාකාරීව සහභාගී විය. දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ට වධහිංසා පැමිණවීම සහ මරණය සාමාන්‍ය දෙයක් විය. ඔහුගේ බලයෙන් පහ කිරීමෙන් පසුව, කොලරාඩෝ 2008 දක්වා ජාතික දේශපාලනය ආධිපත්‍යය දැරීය.

1980 ගණන්වල කොලරාඩෝ පක්ෂයේ බෙදීම් සහ පැවති තත්වයන් - ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ වයස, පාලන තන්ත්‍රයේ ස්වභාවය, ආර්ථික පසුබෑම සහ ජාත්‍යන්තර හුදකලාව - 1988 මහ මැතිවරණයට පෙර විපක්ෂයේ පාලන තන්ත්‍ර විරෝධී පෙළපාලි සහ ප්‍රකාශ සඳහා උත්ප්‍රේරක විය.

1980 ගණන්වල දෙවන භාගයේදී විපක්ෂයේ කේන්ද්‍රස්ථානය ලෙස PLRA නායක ඩොමින්ගෝ ලයිනෝ සේවය කළේය. 1982 දී ලයිනෝව පිටුවහල් කිරීමෙන් ඔහුව හුදකලා කිරීමට රජය දැරූ උත්සාහය අසාර්ථක විය. 1986 දී නැවත රටට ඇතුළු වීමට ඔහු දැරූ හයවන උත්සාහයේදී, ලයිනෝ එක්සත් ජනපදයේ රූපවාහිනී කණ්ඩායම් තුනක්, පැරගුවේ හි හිටපු එක්සත් ජනපද තානාපතිවරයෙකු සහ උරුගුවේ සහ ආර්ජන්ටිනාවේ කොන්ග්‍රස් සභිකයින් කණ්ඩායමක් සමඟ ආපසු පැමිණියේය. ජාත්‍යන්තර බලඇණිය තිබියදීත්, පොලිසිය ප්‍රචණ්ඩ ලෙස ලයිනෝගේ නැවත පැමිණීම තහනම් කළේය.

1987 අප්‍රේල් මාසයේදී ස්ට්‍රෝස්නර් පාලනය පසුබැස ගිය අතර, ලයිනෝට අසුන්සියොන් වෙත නැවත පැමිණීමට අවසර දුන්නේය. විරෝධතා සංවිධානය කිරීමට සහ විරුද්ධ පක්ෂය අතර ගැටුම් අඩු කිරීමට ලයිනෝ පෙරමුණ ගත්තේය. මැතිවරණ සම්බන්ධයෙන් පොදු උපාය මාර්ගයක් පිළිබඳව එකඟතාවයකට පැමිණීමට විපක්ෂයට නොහැකි වූ අතර, සමහර පක්ෂ ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටීමට පක්ෂව සිටි අතර, තවත් සමහරු හිස් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම ඉල්ලා සිටියහ. පක්ෂ විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල 'අකුණු සැර' (mítines relámpagos) ගණනාවක් පැවැත්වීය. එවැනි පෙළපාලි එක්රැස් කර පොලිසිය පැමිණීමට පෙර ඉක්මනින් විසුරුවා හරින ලදී.

විපක්ෂ ක්‍රියාකාරකම්වල නැගිටීමට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, ස්ට්‍රෝස්නර් "මහ මැතිවරණය කඩාකප්පල් කිරීම සහ නීතියට අගෞරව කිරීම" වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සම්බන්ධයෙන් ගිවිසුම හෙළා දුටුවේය. ඔහු ජාතික පොලිසිය සහ කොලරාඩෝ පක්ෂයේ සිවිල් සුපරීක්ෂකයින් යොදා ගනිමින් පෙළපාලි බිඳ දැමීය. විපක්ෂ නායකයින් ගණනාවක් සිරගත කරන ලදී හෝ වෙනත් ආකාරයකින් හිරිහැර කරන ලදී. PLRA හි තවත් ප්‍රධාන නායකයෙකු වූ Hermes Rafael Saguier (es) 1987 දී රාජද්‍රෝහී චෝදනා මත මාස හතරක් සිරගත කරන ලදී. 1988 පෙබරවාරි මස මුලදී, කොරොනල් ඔවියෙඩෝ හි පැවති ජාතික සම්බන්ධීකරණ කමිටු රැස්වීමකට සහභාගී වූ පුද්ගලයින් 200 දෙනෙකු පොලිසිය අත්අඩංගුවට ගත්තේය. පෙබරවාරි 14 වන දින මැතිවරණ දිනයේ උදාවීමට පෙර ලයිනෝ සහ තවත් විපක්ෂ පුද්ගලයින් කිහිප දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන පැය දොළහක් පැවැත්විණි. රජය 89% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින් ස්ට්‍රෝස්නර් නැවත තේරී පත්වීම ප්‍රකාශ කළේය.

විපක්ෂය ප්‍රතිඵලවලට අර්ධ වශයෙන් ජනමාධ්‍ය මත අතථ්‍ය කොලරාඩෝ ඒකාධිකාරයට ආරෝපණය කළේය. පැරගුවේ සමාජය තුළ "නොසන්සුන්තාවයක්" පවතින බව මත විමසුමට ලක් වූවන්ගෙන් 53% ක් සඳහන් කළ බව ඔවුන් සඳහන් කළහ. දේශපාලන තත්ත්වයට වෙනස්කම් අවශ්‍ය බව 74% ක් විශ්වාස කළ අතර, සැලකිය යුතු හෝ සම්පූර්ණ වෙනසක් අවශ්‍ය 45% ක් ද ඇතුළුව. අවසාන වශයෙන්, පෙබරවාරි මැතිවරණයේදී ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටීමට සැලසුම් කර ඇති බව 31% ක් ප්‍රකාශ කළහ.

ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ බලයෙන් පහ කිරීම, 1989න් පසු

1989 පෙබරවාරි 3 වන දින, ජෙනරාල් ඇන්ඩ්‍රෙස් රොඩ්‍රිගස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් ස්ට්‍රෝස්නර් බලයෙන් පහ කරන ලදී. ජනාධිපති ලෙස, රොඩ්‍රිගස් දේශපාලන, නීතිමය සහ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ ආරම්භ කළ අතර ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව සමඟ සහයෝගීතාවයක් ආරම්භ කළේය. ඉඩම් සඳහා ග්‍රාමීය දුප්පතුන්ගේ ගැඹුරු කුසගින්න පිළිබිඹු කරමින්, ස්ට්‍රෝස්නර් සහ ඔහුගේ සහචරයින්ට අයත් භාවිතයට නොගත් භූමි ප්‍රදේශ සිය ගණනක් වහාම අත්පත් කර ගත්හ; 1990 මැද භාගය වන විට, පවුල් 19,000 ක් අක්කර 340,000 (හෙක්ටයාර 138,000) අත්පත් කර ගත්හ. ඒ වන විට, මිලියන 2.06 ක ජනතාවක් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ජීවත් වූ අතර, මුළු ජනගහනය මිලියන 4.1 න් අඩකට වඩා වැඩි වූ අතර, බොහෝ දෙනෙක් ඉඩම් නොමැති අය වූහ.

1992 ජුනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍ය ක්‍රමයක් ස්ථාපිත කරන ලද අතර මූලික මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කිරීම නාටකාකාර ලෙස වැඩිදියුණු කරන ලදී. 1993 මැයි මාසයේදී, කොලරාඩෝ පක්ෂ අපේක්ෂක ජුවාන් කාලෝස් වස්මෝසි වසර හතළිහකට ආසන්න කාලයකදී පැරගුවේහි පළමු සිවිල් ජනාධිපතිවරයා ලෙස තේරී පත් වූ අතර, ජාත්‍යන්තර නිරීක්ෂකයින් නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණ ලෙස සැලකූහ.

එක්සත් ජනපදය, ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය සහ කලාපයේ අනෙකුත් රටවල සහාය ඇතිව, පැරගුවේ ජනතාව 1996 අප්‍රේල් මාසයේදී එවකට හමුදා ප්‍රධානී ජෙනරාල් ලිනෝ ඔවියෙඩෝ විසින් ජනාධිපති වාස්මෝසි බලයෙන් පහ කිරීමට දැරූ උත්සාහය ප්‍රතික්ෂේප කළහ.

1998 මැතිවරණයේදී ඔවියෙඩෝ ජනාධිපති අපේක්ෂකයා ලෙස නම් කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, 1996 කුමන්ත්‍රණ උත්සාහයට අදාළ චෝදනා සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ වරද පිළිගැනීම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය අප්‍රේල් මාසයේදී තහවුරු කළ විට, ඔහුට තරඟ කිරීමට අවසර නොලැබුණු අතර සිරගත කරන ලදී. ඔහුගේ හිටපු තරඟකරු රාවුල් කියුබාස්, කොලරාඩෝ පක්ෂයේ අපේක්ෂකයා බවට පත් වූ අතර, ජාත්‍යන්තර නිරීක්ෂකයින් විසින් නිදහස් හා සාධාරණ යැයි සැලකෙන මැතිවරණවලදී මැයි මාසයේදී තේරී පත් විය. අගෝස්තු මාසයේදී බලයට පත්වීමෙන් පසු කියුබාවේ පළමු ක්‍රියාවන්ගෙන් එකක් වූයේ ඔවියෙඩෝගේ දඬුවම ලිහිල් කර ඔහුව නිදහස් කිරීමයි. 1998 දෙසැම්බර් මාසයේදී පැරගුවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මෙම ක්‍රියාමාර්ග ව්‍යවස්ථා විරෝධී බව ප්‍රකාශ කළේය. මෙම නොසන්සුන් වාතාවරණය තුළ, 1999 මාර්තු 23 වන දින උප ජනාධිපති සහ දිගුකාලීන ඔවියෙඩෝ ප්‍රතිවාදියා වූ ලුයිස් මාරියා අර්ගානා ඝාතනය කිරීම, පසුදා කියුබාවට දෝෂාභියෝගයක් ගෙන ඒමට නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට හේතු විය. මාර්තු 26 වන දින, ඔවියෙඩෝ ආධාරකරුවන් විසින් සිදු කරන ලදැයි පුළුල් ලෙස විශ්වාස කෙරෙන ශිෂ්‍ය රාජ්‍ය විරෝධී විරෝධතාකරුවන් අට දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලදී. මෙය මාර්තු 28 වන දින ඉල්ලා අස්වූ කියුබානුවන්ට එරෙහි විරෝධය වැඩි කළේය. කියුබාවේ විරුද්ධවාදියෙකු වූ සෙනෙට් සභික ලුයිස් ගොන්සාලෙස් මැචි එදිනම සාමකාමීව ජනාධිපති ධුරයට දිවුරුම් දුන්නේය.

2003 දී නිකනෝර් ඩුආර්ට් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.

ප්‍රනාන්දු ලුගෝගේ මැතිවරණය

2008 මහ මැතිවරණය සඳහා, ඡන්ද විමසීම් වලදී කොලරාඩෝ පක්ෂයට කැමැත්තක් දැක්වීය. ඔවුන්ගේ අපේක්ෂකයා වූයේ අධ්‍යාපන අමාත්‍ය බ්ලැන්කා ඔවෙලාර් ය, පැරගුවේ ඉතිහාසයේ ප්‍රධාන පක්ෂයක අපේක්ෂකයෙකු ලෙස නම් කරන ලද පළමු කාන්තාව ඇයයි. කොලරාඩෝ පාලනයේ වසර හැටකට පසු, ඡන්දදායකයින් තෝරා ගත්තේ හිටපු රෝමානු කතෝලික බිෂොප්වරයෙකු සහ සිවිල් රජයේ වෘත්තීය දේශපාලනඥයෙකු නොවන සහ පැරගුවේ විශාලතම විරුද්ධ පක්ෂය වන අව්‍යාජ රැඩිකල් ලිබරල් පක්ෂයේ සාමාජිකාවක් වන ප්‍රනාන්දු ලුගෝ ය. ලුගෝ විමුක්ති දේවධර්මයේ අනුගාමිකයෙකි. පැරගුවේ ජනාධිපතිවරණයේදී ලුගෝ ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත් අතර, පාලක පක්ෂ අපේක්ෂකයා පරාජය කරමින්, වසර 61 ක ගතානුගතික පාලනය අවසන් කළේය. කොලරාඩෝ පක්ෂයේ බ්ලැන්කා ඔවෙලර්ට ලැබුණු ඡන්ද ප්‍රතිශතය 31% ක් පමණ වූ අතර, ලුගෝ 41% කට ආසන්න ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින් ජයග්‍රහණය කළේය. බලයෙන් පහව යන ජනාධිපති නිකනෝර් ඩුආර්ට් ෆෲටෝස්, ජාතියේ ඉතිහාසයේ පළමු වරට රජයක් ව්‍යවස්ථානුකූල හා සාමකාමී ආකාරයකින් විපක්ෂ බලවේග වෙත බලය පැවරූ මොහොත ලෙස ප්‍රශංසා කළේය.

2008 අගෝස්තු 15 වන දින ලුගෝ දිවුරුම් දුන්නේය. ලුගෝ පරිපාලනය එහි ප්‍රධාන ප්‍රමුඛතා දෙක ලෙස දූෂණය සහ ආර්ථික අසමානතාවය අඩු කිරීම නියම කළේය.

ලූගෝගේ තේරී පත්වීමෙන් පසු දේශපාලන අස්ථාවරත්වය සහ ඔහුගේ කැබිනට් මණ්ඩලය තුළ ඇති වූ ආරවුල් කොලරාඩෝ පක්ෂයට මහජන සහයෝගය යම් තරමකට අලුත් කිරීමට දිරිමත් විය. ආරවුල් මධ්‍යයේ ව්‍යාපාරික හොරාසියෝ කාටෙස් නව දේශපාලන චරිතය බවට පත් වූ බව වාර්තා යෝජනා කළේය. මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම සම්බන්ධයෙන් කාටෙස්ට එරෙහිව එක්සත් ජනපද මත්ද්‍රව්‍ය බලාත්මක කිරීමේ පරිපාලනය විසින් දැඩි චෝදනා එල්ල කළද, ඔහු දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයේ අනුගාමිකයින් එක්රැස් කිරීම දිගටම කරගෙන ගියේය.

2011 ජනවාරි 14 වන දින, කොලරාඩෝ පක්ෂ සම්මේලනය පක්ෂයේ ජනාධිපති අපේක්ෂකයා ලෙස හොරාසියෝ කාටෙස් නම් කළේය. කෙසේ වෙතත්, පක්ෂයේ ව්‍යවස්ථාව එයට ඉඩ දුන්නේ නැත. 2012 ජුනි 21 වන දින, ජනාධිපති ලුගෝට එරෙහිව දෝෂාභියෝග ක්‍රියාමාර්ග ඔහුගේ විරුද්ධවාදීන් විසින් පාලනය කරන ලද රටේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී ආරම්භ විය. කටයුතු සඳහා සූදානම් වීමට ලුගෝට පැය විසිහතරකටත් අඩු කාලයක් සහ ආරක්ෂාවක් සැපයීමට පැය දෙකක් පමණක් ලබා දෙන ලදී. දෝෂාභියෝගය ඉක්මනින් අනුමත කරන ලද අතර, විපක්ෂය විසින් පාලනය කරන ලද පැරගුවේ සෙනෙට් සභාවේ පැවති නඩු විභාගය අවසන් වූයේ ලුගෝ ධුරයෙන් ඉවත් කිරීම සහ උප ජනාධිපති ෆෙඩරිකෝ ෆ්‍රැන්කෝ ජනාධිපති ධුරයට පත්වීමත් සමඟය. ග්‍රාමීය අනවසරයෙන් ඇතුළුවන්නන්ට එරෙහිව නෙරපා හැරීමේ නියෝගයක් ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී සන්නද්ධ ගොවීන් විසින් පොලිසියට පහර දීමෙන් පසු සන්නද්ධ ගැටුම්වලදී පොලිස් නිලධාරීන් අට දෙනෙකු සහ ගොවීන් නව දෙනෙකු - පුද්ගලයින් 17 දෙනෙකුගේ මරණ සම්බන්ධයෙන් ලුගෝගේ ප්‍රතිවාදීන් ඔහුට දොස් පැවරූහ.

2011 මැයි 14 වන දින, පැරගුවේ, ස්පාඤ්ඤ අධිරාජ්‍යයෙන් ස්වාධීනත්වය ලබා ගැනීමේ 200 වන සංවත්සරයේදී එහි ද්විශත සංවත්සරය සැමරීය.

"දේශපාලනමය වශයෙන් අභිප්‍රේරිත කුමන්ත්‍රණයක්" ලෙස තීරණයට විරෝධය දැක්වීම සඳහා ලුගෝගේ ආධාරකරුවන් කොංග්‍රසය පිටත රැස් වූහ. 2012 ජුනි 22 වන දින ලුගෝ ධුරයෙන් ඉවත් කිරීම UNASUR සහ අනෙකුත් අසල්වැසි රටවල්, විශේෂයෙන් වාමාංශික නායකයින් විසින් දැනට පාලනය කරනු ලබන රටවල් විසින් කුමන්ත්‍රණයක් ලෙස සලකනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත්, තොරතුරු රැස් කිරීම සඳහා පැරගුවේ වෙත මෙහෙයුමක් යැවූ ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය, දෝෂාභියෝග ක්‍රියාවලිය කුමන්ත්‍රණයක් නොවන බව නිගමනය කළේය, මන්ද එය පැරගුවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුකූලව සිදු කර ඇත.

වර්තමාන දිනය

2013 අගෝස්තු සිට 2018 අගෝස්තු 15 දක්වා පැරගුවේ ජනාධිපතිවරයා වූයේ හොරාසියෝ කාටෙස් ය. 2018 අගෝස්තු 15 සිට පැරගුවේ ජනාධිපතිවරයා වූයේ මාරියෝ අබ්ඩෝ බෙනිටෙස් ය. ඔවුන් දෙදෙනාම කොන්සර්වේටිව් කොලරාඩෝ පක්ෂයේ අය වෙති. ජනාධිපති මාරියෝ අබ්ඩෝ බ්‍රසීලියානු අන්ත දක්ෂිණාංශික ජනාධිපති (2019–2022 බලයේ සිටි) ජෙයාර් බොල්සොනාරෝ සමඟ සමීප සබඳතාවක් භුක්ති වින්දා. 2019 පෙබරවාරි මාසයේදී, බොල්සොනාරෝ පැරගුවේ හමුදා ඒකාධිපති ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ ස්ට්‍රෝස්නර්ට ප්‍රශංසා කරමින් ඔහුව "දැක්මක් ඇති මිනිසෙකු" ලෙස හැඳින්වූ විට, ජනාධිපති මාරියෝ අබ්ඩෝ බෙනිටෙස් බොල්සොනාරෝගේ පැත්තේ සිටියේය. 2021 දී, පැරගුවේ දකුණු ඇමරිකාවේ 100% පුනර්ජනනීය බලශක්ති සැපයුමෙන් විදුලි ශක්තිය නිපදවූ පළමු රට බවට පත්විය. 2023 මැයි මාසයේදී, දිගු කලක් පාලනය කළ කොලරාඩෝ පක්ෂයේ සන්තියාගෝ පෙනා, පැරගුවේ ඊළඟ ජනාධිපතිවරයා ලෙස මාරියෝ අබ්ඩෝගෙන් පසු ජනාධිපතිවරණය ජයග්‍රහණය කළේය. 2023 අගෝස්තු 15 වන දින, සන්තියාගෝ පෙනා පැරගුවේ නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.

භූගෝලය

පැරගුවේ රියෝ පැරගුවේ විසින් හොඳින් වෙනස් වූ භූගෝලීය කලාප දෙකකට බෙදා ඇත. නැගෙනහිර කලාපය (පෙරදිග කලාපය); සහ බටහිර කලාපය, නිල වශයෙන් බටහිර පැරගුවේ (පෙරදිග කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ග්‍රාන් චාකෝ හි කොටසක් වන චාකෝ ලෙසද හැඳින්වේ. රට 19° සහ 28°S අක්ෂාංශ සහ 54° සහ 63°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත.

භූමි ප්‍රදේශය බොහෝ දුරට නැගෙනහිර කලාපයේ තණකොළ සහිත තැනිතලා සහ වනාන්තර සහිත කඳු වලින් සමන්විත වේ. බටහිරට බොහෝ දුරට පහත්, වගුරු බිම් ඇත. පැරගුවේ භූමිෂ්ඨ පරිසර කලාප හයක් අඩංගු වේ: ඇල්ටෝ පරානා අත්ලාන්තික් වනාන්තර, චාකෝ, සෙරාඩෝ, තෙතමනය සහිත චාකෝ, පැන්ටනාල් සහ පරානා ගංවතුරට ලක් වූ සැවානා. එයට 2019 වනාන්තර භූ දර්ශන අඛණ්ඩතා දර්ශකයේ සාමාන්‍ය ලකුණු 6.39/10 ක් තිබූ අතර එය රටවල් 172 න් ගෝලීය වශයෙන් 74 වන ස්ථානයට පත්විය. ගුවාරානි ජලධරය කලාපයට වැදගත් භූතවාදී ද්‍රෝණියකි.

පැරගුවේ ගොඩබිම් වලින් වටවී තිබුණද, සැලකිය යුතු විල් ආශ්‍රිත වෙරළ තීරයන් ගණනාවක් ඇත.

දේශගුණය

සමස්ත දේශගුණය නිවර්තන සිට උපනිවර්තන වේ. කලාපයේ බොහෝ ඉඩම් මෙන්, පැරගුවේට ඇත්තේ තෙත් සහ වියළි කාල පරිච්ඡේද පමණි. පැරගුවේ කාලගුණයට බලපෑම් කිරීමේදී සුළං ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි: ඔක්තෝබර් සහ මාර්තු අතර, උතුරේ ඇමසන් ද්‍රෝණියේ සිට උණුසුම් සුළං හමන අතර, මැයි සහ අගෝස්තු අතර කාලය තුළ ඇන්ඩීස් සිට සීතල සුළං ගෙන එයි.

ස්වාභාවික බාධකයක් සැපයීමට කඳු වැටි නොමැතිකම නිසා සුළං පැයට කිලෝමීටර 161 (පැයට සැතපුම් 100) දක්වා ඉහළ වේගයකින් වර්ධනය වේ. මෙය කෙටි කාලයක් තුළ උෂ්ණත්වයේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් වලට ද හේතු වේ; අප්‍රේල් සහ සැප්තැම්බර් අතර, උෂ්ණත්වය සමහර විට හිමාංකයට වඩා පහත වැටෙනු ඇත. ජනවාරි යනු උණුසුම්ම ගිම්හාන මාසය වන අතර සාමාන්‍ය දෛනික උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 28.9 (අංශක 84 F) වේ.

රට පුරා වර්ෂාපතනය නාටකාකාර ලෙස වෙනස් වන අතර, නැගෙනහිර කොටස්වල සැලකිය යුතු වර්ෂාපතනයක් සහ ඈත බටහිර ප්‍රදේශවල අර්ධ ශුෂ්ක තත්වයන් ඇත. ඈත පෙරදිග වනාන්තර තීරයට වාර්ෂිකව සාමාන්‍යයෙන් සෙන්ටිමීටර 170 (අඟල් 67) වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර බටහිර චාකෝ ප්‍රදේශය සාමාන්‍යයෙන් වසරකට සෙන්ටිමීටර 50 (අඟල් 20) නොඉක්මවයි. බටහිර ප්‍රදේශයේ වැසි අක්‍රමවත් වන අතර ඉක්මනින් වාෂ්ප වී ප්‍රදේශයේ ශුෂ්කතාවයට දායක වේ.

සත්ව විශේෂ

පැරගුවේ හි වන සතුන් අතර වගුරු මුවන්, වඳුරන්, ආමඩිලෝස්, ඇන්ටීටර්, ඔටර්, වල් ඌරන්, ටැපිර්, ජගුවර්, ඔසිලොට්, වවුලන් සහ කොයිපු ඇතුළත් වේ.

රජය සහ දේශපාලනය

පැරගුවේ යනු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක් වන අතර, බහු-පක්ෂ ක්‍රමයක් සහ ශාඛා තුනක් හරහා බලතල වෙන් කිරීමක් ඇත. විධායක බලය ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්නේ ජනාධිපතිවරයා විසින් පමණක් වන අතර ඔහු රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා වේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජාතික කොංග්‍රසයේ මණ්ඩල දෙකෙහිම පිහිටා ඇත. අධිකරණය විධායකය සහ ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් ස්වාධීනව කටයුතු කරන විනිශ්චය සභා සහ සිවිල් නීති අධිකරණ සහ නව දෙනෙකුගෙන් යුත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයක් මත පැවරී ඇත.

1947 සිවිල් යුද්ධය අවසන් වූ දා සිට, රටේ දේශපාලනය සාමාන්‍යයෙන් ආධිපත්‍යය දරන්නේ කොන්සර්වේටිව් කොලරාඩෝ පක්ෂය විසිනි.

හමුදා

පැරගුවේ හමුදාව සමන්විත වන්නේ හමුදාවක්, නාවික හමුදාවක් (නාවික ගුවන් සේවා සහ මැරීන් බළකාය ඇතුළුව) සහ ගුවන් හමුදාවකි. පැරගුවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් පැරගුවේ ජනාධිපතිවරයා සන්නද්ධ හමුදාවන්හි ප්‍රධාන අණදෙන නිලධාරියා ලෙස ස්ථාපිත කරයි.

පැරගුවේ අනිවාර්ය හමුදා සේවයක් ඇත; සියලුම 18-හැවිරිදි පිරිමින් මෙන්ම 17-හැවිරිදි පිරිමින් ඔවුන්ගේ 18 වැනි උපන්දිනයේ වසරක ක්‍රියාකාරී රාජකාරියකට වගකිව යුතුය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හෘද සාක්ෂියට එකඟව විරෝධය දැක්වීමට ඉඩ දෙන අතර, සක්‍රීය කරන නීති සම්පාදනයක් තවමත් අනුමත කර නොමැත.

කලාපීය ත්‍රස්ත විරෝධී සහ මත්ද්‍රව්‍ය විරෝධී ප්‍රයත්නයන් සඳහා පැරගුවේ ආර්ජන්ටිනාව, බ්‍රසීලය සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ හවුල් වී ඇත. 2005 ජූලි මාසයේදී, ඒකාබද්ධ පුහුණුවීම් සහ මානුෂීය මෙහෙයුම් සඳහා සහාය වීම සඳහා එක්සත් ජනපද විශේෂ බලකායන් පැරගුවේ මාරිස්කල් එස්ටිගරිබියා ගුවන් කඳවුරට පැමිණීමට පටන් ගත්හ 2019 දී, "ත්‍රිත්ව මායිම්" කලාපයේ අන්තර්ජාතික අපරාධ සහ ත්‍රස්තවාදය ආමන්ත්‍රණය කිරීමේදී පැරගුවේ, ආර්ජන්ටිනාව, බ්‍රසීලය සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර සහයෝගීතාව ප්‍රවර්ධනය කරන කලාපීය ආරක්ෂක යාන්ත්‍රණයේ (RSM) පළමු රැස්වීම අසුන්සියන් විසින් පවත්වන ලදී.

2024 ගෝලීය සාම දර්ශකයට අනුව පැරගුවේ ලෝකයේ 73 වන සාමකාමී රටයි.

පරිපාලන අංශ

පැරගුවේ දෙපාර්තමේන්තු දාහතකින් සහ එක් අගනුවර දිස්ත්‍රික්කයකින් (ඩිස්ට්‍රිටෝ අගනුවර) සමන්විත වේ.

එය කලාප දෙකකට ද බෙදා ඇත: "ඔක්සිඩෙන්ටල් කලාපය" හෝ චාකෝ (බොකෙරොන්, ඇල්ටෝ පැරගුවේ සහ ජනාධිපති හේස්), සහ "පෙරදිග කලාපය" (අනෙකුත් දෙපාර්තමේන්තු සහ අගනුවර දිස්ත්‍රික්කය).

මේවා දෙපාර්තමේන්තු වන අතර ඒවායේ අගනුවර, ජනගහනය, ප්‍රදේශය සහ දිස්ත්‍රික්ක ගණන:

ISO 3166-2:PY දෙපාර්තමේන්තුව අග නගරය ජනගහනය (2022 සංගණනය) ප්‍රදේශය (ව.කි.මී.) දිස්ත්‍රික්ක
ASU ඩිස්ට්‍රිටෝ කැපිටල් අසුන්සියොන් 462,241 117 1
1 කන්සෙප්ෂන් කන්සෙප්ෂන් 206,181 18,057 14
2 සැන් පේද්‍රෝ සැන් පේද්‍රෝ ඩි යුකුමන්ඩියු 355,175 20,007 23
3 කොඩිලේරා කැකුපේ 268,037 4,953 20
4 ගුආරියා විලාරිසා 179,555 3,991 18
5 කාගුආසු කොරෝනෙල් ඔවේදෝ 431,519 11,479 22
6 කාසපා කසාපා 139,479 9,503 11
7 ඉටපුවා එන්කර්නසියන් 449,642 16,536 30
8 මිෂන්ස් සැන් ජුවාන් බවුටිස්ටා 111,142 9,568 10
9 පැරගුවාරි පරගුආරි 200,472 8,710 18
10 ඇල්ටෝ පරනා සියුඩඩ් ඩෙල් එස්ටේ 763,702 14,898 22
11 මධ්‍යම ඇරෙගුවා 1,883,927 2,665 19
12 නීම්බුකු පිලාර් 76,719 12,155 16
13 අමම්බේ පෙඩ්රෝ ජුආන් කබලේරෝ 179,412 12,935 6
14 කැනින්ඩෙයු සැල්ටෝස් ඩෙල් ගුයිරා 191,114 14,677 16
15 ප්‍රසිඩෙන්ටේ හේස් විලා හේස් 123,313 72,917 10
16 ඇල්ටෝ පැරගුවේ ෆුඑර්ටේ ඔලිම්පියෝ 17,195 82,394 4
17 බොකෙරොන් ෆිලඩෙල්ෆියා 71,078 91,676 4
– පැරගුවේ අසුන්සියොන් 6,109,903 406,796 273

ආර්ථිකය

වසර ගණනාවක් තිස්සේ, රටේ ප්‍රතිරූපය ඉලෙක්ට්‍රොනික නිෂ්පාදන, ආයුධ සහ මත්ද්‍රව්‍යවල නීති විරෝධී වෙළඳාම සමඟ සම්බන්ධ විය. කෙසේ වෙතත්, 2000 ගණන්වල සෝයා, බඩ ඉරිඟු, හරක් මස් නිෂ්පාදනය වැනි නීතිගත ව්‍යාපාරවල නැගීමත් සමඟ මෙම තත්ත්වය වෙනස් වීමට පටන් ගත්තේය. පැරගුවේ මහ බැංකුවේ (BCP) දත්තවලින් පෙනී ගියේ, 2006 දී, බ්‍රසීලය විසින් - බොහෝ අවස්ථාවලදී - ජාවාරම සහ වංචා ලෙස සලකනු ලබන - ත්‍රිකෝණාකාර වෙළඳාමට (චීනය-පැරගුවේ-බ්‍රසීලය) අදාළ අපනයන, රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 22% ක් නියෝජනය කළ බවයි. 2016 දී, මෙම ප්‍රතිශතය 12% දක්වා පහත වැටුණි. නීත්‍යානුකූල රැකියා හරහා ඉහළ බදු එකතු කිරීම් සමඟ, රටට එහි යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීමට හැකි වී ඇති අතර එය අස්ථිර විය. පැරගුවේ අපනයන මත පදනම් වූ ආර්ථික සංවර්ධන ප්‍රතිපත්තියක් ඇති අතර බ්‍රසීලියානු වෙළඳපොළ මත යැපීම පවතී. ත්‍රිකෝණාකාර වෙළඳාමේ සාරය නම් බ්‍රසීලය එහි ප්‍රධාන ගමනාන්තය ලෙස චීනයෙන් ආරම්භ වන නිෂ්පාදන අපනයනය කිරීමයි. අපනයනය කරනු ලබන ශක්තිය අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම බ්‍රසීලය ප්‍රධාන ගැනුම්කරු වන ඉටයිපු බලාගාරය මගින් ජනනය කරන ලද ජල විදුලි අතිරික්තයයි. සහ බ්‍රසීල ජාතිකයන් වන ප්‍රධාන ආයෝජකයින් වන මැකිලාස්, ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන සඳහා බ්‍රසීලයේ විශාල පාරිභෝගික වෙළඳපොළක් ද ඇත. එබැවින්, පැරගුවේ සංවර්ධන උපාය මාර්ගයේ මෙම කුළුණු තුන තුළ, නැවත අපනයනය කිරීමේ කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයක් ඇත. කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය පැරගුවේහි ආරම්භ වන නිෂ්පාදන අපනයනයයි.

2010 ගණන්වලදී, බොහෝ දුරට සෝයා බෝංචි නිෂ්පාදනය දෙසට යොමු වූ ආර්ථිකය සාමාන්‍යයෙන් 4% කින් වර්ධනය විය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික වර්ධනය දරිද්‍රතාවය අඩු නොකළ අතර, එය 2018 දී නිල සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව ජනගහනයෙන් 26% කට වඩා ළඟා විය. නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් පුවත්පතට අනුව, පැරගුවේ යනු "මෑත වසරවල ධනවතුන් සහ දුප්පතුන් අතර පරතරය වැඩිපුරම පුළුල් වී ඇති ලතින් ඇමරිකානු රටවලින් එකකි". ගම්බද ප්‍රදේශවල, කෘෂිකාර්මික ඉඩම්වලින් 85% ක් හිමිකරුවන්ගෙන් 2.6% ක් සතුය. ඊට අමතරව, සෝයා බෝංචි සමාගම් සඳහා මග සැලසීම සඳහා ස්වදේශික සම්භවයක් ඇති පුද්ගලයින් නෙරපා හැර ඇත.

සෝයා බෝංචි අපනයන වෙළඳපොළ බොහෝ දුරට බහුජාතික සමාගම් (කාගිල්, ආචර් ඩැනියෙල්ස් මිඩ්ලන්ඩ්, බන්ජ් ලිමිටඩ්, ආදිය) විසින් ආධිපත්‍යය දරන අතර එම නිසා පැරගුවේ වැසියන් කිහිප දෙනෙකුට ප්‍රතිලාභ ලැබේ. අපනයන සමාගම් සහ ඉඩම් හිමියන් සුළු බදු ගෙවයි. උදාහරණයක් ලෙස, 2018 දී නිකුත් කරන ලද ECLAC (එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතනයක්) විසින් කරන ලද අධ්‍යයනයකින් පෙන්නුම් කරන්නේ පැරගුවේ රාජ්‍ය අයවැයට සමාගම් අවම වශයෙන් සහභාගී වන රටවලින් එකක් බවයි.

පළිබෝධනාශක සහ අනෙකුත් රසායනික ද්‍රව්‍ය සෝයා බෝංචි ක්ෂේත්‍රවල බහුලව භාවිතා වේ. රටේ පාරිසරික ප්‍රමිතීන් සමාගම් විසින් සපුරා නොමැති අතර කෘෂි රසායන පරිසරය දූෂණය කරයි. 2019 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කමිටුව තීන්දුවක් නිකුත් කරමින්, කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍ය දැවැන්ත ලෙස ධූමකරණය කිරීම සහ ජනගහනයට විෂ වීම සම්බන්ධයෙන් පරීක්ෂණයක් සිදු කරන ලෙස පැරගුවේට බල කළේය. කෙසේ වෙතත්, තත්වය යහපත් අතට හැරෙන්නේ නැත: "ඉහළ මට්ටමේ දේශපාලන දූෂණය, ආයතනවල අතිශය අස්ථාවරත්වය, ඉහළ මට්ටමේ සමාජ අවදානම, දේශපාලන තීරණ වලදී ආර්ථික අවශ්‍යතාවල සර්වබලධාරීත්වය මෙන්ම [රටේ] දකුණු කෝනයේ භූගෝලීය හදවතේ පිහිටීම සහ එහි ඇති ස්වාභාවික සම්පත් බහුල වීම, පැරගුවේ අධිරාජ්‍ය භූ දේශපාලනික අවශ්‍යතා සඳහා ආකර්ශනීය ඉලක්කයක් බවට පත් කරයි," සමාජ විද්‍යාඥ තෝමස් පලාවු පවසයි. ශාස්ත්‍රාලික ජෝස් ලුයිස් ඉන්ස්ෆ්‍රාන් ද සඳහන් කරන්නේ රටේ දේශපාලනඥයින් "මහා ව්‍යාපාරවලින් සහනාධාර ලබනවා; ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කරන්නේ ඔවුන්" බවයි.

2005 දී, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ප්‍රකාශ කළේ පැරගුවේ සේවකයින්ගෙන් 10% කටත් වඩා අඩු සංඛ්‍යාවක් විශ්‍රාම වැටුප් ක්‍රමයට සහභාගී වන බවත්, ඉන් 95% ක් ආයතන දෙකකින් පරිපාලනය වන බවත්ය. දෙකම සේවක දායකත්වයන් මගින් වැටුප් සහිත ක්‍රමයක් මත අරමුදල් සපයනු ලැබේ; පළමුවැන්න, Instituto de Previsión Social (es) පුද්ගලික අංශයේ සේවකයින් සඳහා වන අතර, caja fiscal රාජ්‍ය සේවකයින් සඳහා (විශ්ව විද්‍යාල මහාචාර්යවරුන්, ගුරුවරුන්, අධිකරණ සේවකයින්, හමුදා නිලධාරීන් සහ පොලිස් නිලධාරීන් ඇතුළුව) සහ චාකෝ යුද්ධයේ ප්‍රවීණයන් (හෝ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන්) සඳහා වේ.

වෙළඳපොළ ආර්ථිකය විශාල අවිධිමත් අංශයකින් කැපී පෙනෙන අතර, එය අසල්වැසි රටවලට ආනයනික පාරිභෝගික භාණ්ඩ නැවත අපනයනය කිරීම මෙන්ම දහස් ගණනක් ක්ෂුද්‍ර ව්‍යවසායන් සහ නාගරික වීදි වෙළෙන්දන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් ද ඇතුළත් වේ. කෙසේ වෙතත්, පසුගිය වසර 10 තුළ පැරගුවේ ආර්ථිකය නාටකාකාර ලෙස විවිධාංගීකරණය වී ඇති අතර, බලශක්ති, වාහන අමතර කොටස් සහ ඇඳුම් කර්මාන්ත ඒ සඳහා පෙරමුණ ගෙන ඇත.

පැරගුවේහි වඩාත්ම වැදගත් නාගරික ප්‍රදේශ ආර්ජන්ටිනාව-පැරගුවේ දේශසීමාව දිගේ පිහිටා ඇත: අසුන්සියන්, ඇල්බර්ඩි, එන්කාර්නේෂන්, පිලර් සහ සියුඩාඩ් ඩෙල් එස්ටේ, දෙවැන්න ලෝකයේ තුන්වන වැදගත්ම නිදහස් වාණිජ කලාපය වන අතර එය මියාමි සහ හොංකොං වලට වඩා පසුපසින් සිටී. ජනගහනයෙන් විශාල ප්‍රතිශතයක්, විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල, කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරකම් වලින් තම ජීවනෝපාය ලබා ගනී, බොහෝ විට යැපුම් පදනමක් මත. අවිධිමත් අංශයේ වැදගත්කම නිසා නිවැරදි ආර්ථික පියවර ලබා ගැනීම දුෂ්කර ය. 2003 සහ 2013 අතර කාලය තුළ ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය විය. ලෝක වෙළඳ භාණ්ඩ සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඉහළ මිල ගණන් සහ හිතකර කාලගුණය සමඟ ඒකාබද්ධ වී පැරගුවේහි වෙළඳ භාණ්ඩ පාදක අපනයන ව්‍යාප්තියට සහාය වීම නිසා.

2012 දී, පැරගුවේ රජය බ්‍රසීලය සහ ආර්ජන්ටිනාව සමඟ හවුල්කාරිත්වයක් හරහා ආර්ථිකය සහ රැකියා වර්ධනය උත්තේජනය කිරීම සඳහා MERCOSUR (FOCEM) ක්‍රමය හඳුන්වා දුන්නේය.

පැරගුවේ මහ බැංකුව යනු මූල්‍ය හා ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ පැරගුවේහි ඉහළම මූල්‍ය අධිකාරිය වන අතර රටේ පාලන ආයතනය වේ. එහි මූලස්ථානය අසුන්සියොන් හි කර්මෙලිටාස් අසල්වැසි ප්‍රදේශයේ පිහිටා ඇත.

කෘෂිකර්මය

පැරගුවේ ලොව හයවන විශාලතම සෝයා බෝංචි නිෂ්පාදකයා වන අතර, ස්ටේවියා හි දෙවන විශාලතම නිෂ්පාදකයා සහ හරක් මස් අපනයනය කරන නවවන විශාලතම අපනයනකරු වේ.

2018 දී, සෝයා වලට අමතරව, රට තුළ බඩ ඉරිඟු සහ උක් විශාල නිෂ්පාදනයක් සිදු වූ අතර, එය ලෝකයේ 21 වන විශාලතම නිෂ්පාදකයා ලෙස ස්ථානගත විය; රටේ අනෙකුත් වැදගත් සංස්කෘතීන් වන්නේ මඤ්ඤොක්කා, සහල්, තිරිඟු, තැඹිලි, යර්බා මේට් සහ සෝගම් ය. පශු සම්පත් සම්බන්ධයෙන්, පැරගුවේ 2020 දී හරක් මස් ටොන් 481 දහසක් නිෂ්පාදනය කළ අතර එය ලෝකයේ 26 වන විශාලතම නිෂ්පාදකයා විය.

සෝයා වගාව බොහෝ දුරට හඳුන්වා දුන්නේ බ්‍රසීලියානුවන් විසිනි: 2019 දී, පැරගුවේ සෝයා සහ සහල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් 70% ක් පමණ බ්‍රසීලයෙන් පැමිණි අය හෝ බ්‍රසීලියානුවන්ගෙන් පැවත එන්නන් (ඊනියා බ්‍රසීගුවායිස්). 1980 ගණන්වලදී පළමු බ්‍රසීලියානු නිෂ්පාදකයින් රටට පැමිණීමට පටන් ගත්හ. බ්‍රසීලියානු ආගමනයට පෙර, පැරගුවේ ඉඩම්වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් වගා නොකළ ඒවා විය.

වගා කළ හැකි ඉඩම්වලින් 80% කට වඩා ඉඩම් හිමියන්ගෙන් 2.6% ක් සතුය. ඇල්ෆ්‍රෙඩෝ ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ (1954-1989) ඒකාධිපති පාලන සමයේදී පාලන තන්ත්‍රයේ ආධාරකරුවන්ට ගොවිජන නීතිය උල්ලංඝනය කරමින් හෙක්ටයාර මිලියන 8 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් නීති විරෝධී ලෙස ලබා දී ඇති අතර, එතැන් සිට මෙම නීති විරෝධී පොහොසත් කිරීමේ ප්‍රතිලාභීන් හඳුනා ගැනීමට රජය කිසිවක් කර නැත. මෙම හිමිකරුවන් අතර ජෙනරාල්වරුන්, ව්‍යාපාරිකයන් සහ දේශපාලනඥයන්, ජනරජයේ හිටපු ජනාධිපතිවරුන්, නිකරගුවාවේ ඒකාධිපති ඇනස්ටේසියෝ සොමෝසා ඩෙබේල් සහ පාලක කොලරාඩෝ පක්ෂය පවා ඇතුළත් වේ. 1989 දී ස්ට්‍රෝස්නර්ගේ වැටීමෙන් පසු ගොවි නායකයින් 130 කට වැඩි පිරිසක් ඝාතනය කර ඇත.

පැරගුවේ ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීමේ ක්‍රම බොහෝය. ආර්ථික විද්‍යාඥ ලුයිස් රොජාස් පවසන්නේ වඩාත් පොදු ක්‍රමය කුඩා නිෂ්පාදකයින්ගෙන් ඉඩම් මිලදී ගැනීම බවයි: "ගොවියාට ඔහු තම ජීවිතයේ කිසිදා නොදුටු මුදලක් පිරිනමනු ලැබේ. ඔහු එය ධනයක් යැයි සිතමින්, නගරයට පිටත් වී, මාස තුන හතරකින් ඒ සියල්ල වියදම් කර, රැකියාවක් නොමැති නිසා දුක්ඛිත කලාප වර්ධනය කරයි." ඔක්ස්ෆෑම් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ පසුගිය වසර දහය තුළ 900,000 ක ජනතාවක් ගම්බද ප්‍රදේශවලින් ඉවත් කර ඇති බවයි, එය ජනගහනයෙන් හතෙන් එකක් පමණ නියෝජනය කරයි. මෙම ඉඩම් නොමැති ගොවීන් සමූහය අගනුවර වන අසුන්සියොන් වටා දරිද්‍රතා පටි පුම්බා ඇත.

කර්මාන්තය සහ නිෂ්පාදනය

නිෂ්පාදනයේ මුළු වටිනාකම මත පදනම්ව, ලෝක බැංකුව සෑම වසරකම ඉහළම නිෂ්පාදන රටවල් ලැයිස්තුගත කරයි. 2019 ලැයිස්තුව අනුව, පැරගුවේ ලෝකයේ 79 වන වටිනාම කර්මාන්තය (ඩොලර් බිලියන 6.9) විය. 2018 දී ලොව හත්වන විශාලතම සෝයා බෝංචි තෙල් නිෂ්පාදකයා රට විය.

පැරගුවේ ඛනිජ කර්මාන්තය රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් (GDP) 25% ක් පමණ නිෂ්පාදනය කරන අතර ශ්‍රම බලකායෙන් 31% ක් පමණ සේවයේ යොදවයි. සිමෙන්ති, යකඩ ලෝපස් සහ වානේ නිෂ්පාදනය පැරගුවේ කාර්මික අංශය පුරා බහුලව දක්නට ලැබේ. මැකිලා කර්මාන්තය මගින් කර්මාන්තයේ වර්ධනය තවදුරටත් පෝෂණය කරන ලද අතර, රටේ නැගෙනහිර කොටසේ විශාල කාර්මික සංකීර්ණ පිහිටා ඇත. පැරගුවේ රට තුළ කර්මාන්ත ආකර්ෂණය කර ගැනීම අරමුණු කරගත් බොහෝ දිරිගැන්වීම් ක්‍රියාත්මක කළේය. ඉන් එකක් වන්නේ සමාගම්වලට අවම බදු අනුපාත භුක්ති විඳිමින් පැරගුවේ වෙත සංක්‍රමණය විය හැකි ඊනියා "මැකිලා නීතිය" ය.

ඖෂධ කර්මාන්තයේ, පැරගුවේ සමාගම් දැන් දේශීය පරිභෝජනයෙන් 70% ක් සපුරාලන අතර ඖෂධ අපනයනය කිරීමට පටන් ගෙන තිබේ. පැරගුවේ ඉක්මනින් රටේ ඖෂධ අවශ්‍යතා සපුරාලීමේදී විදේශීය සැපයුම්කරුවන් අභිබවා යයි. ආහාරයට ගත හැකි තෙල්, ඇඟලුම්, කාබනික සීනි, මස් සැකසුම් සහ වානේ නිෂ්පාදනයේ ද ශක්තිමත් වර්ධනයක් දක්නට ලැබේ.

2003 දී, නිෂ්පාදනය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 13.6% ක් වූ අතර 2000 දී එය වැඩ කරන ජනගහනයෙන් 11% ක් පමණ සේවයේ යොදවා ඇත. පැරගුවේහි ප්‍රාථමික නිෂ්පාදන අවධානය ආහාර සහ පාන වර්ග කෙරෙහි යොමු වේ. දැව නිෂ්පාදන, කඩදාසි නිෂ්පාදන, සම් සහ ලොම් සහ ලෝහ නොවන ඛනිජ නිෂ්පාදන ද නිෂ්පාදන එකතුවට දායක වේ. 1990 ගණන්වල (වාර්ෂිකව 1.2%) නිෂ්පාදන දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ස්ථාවර වර්ධනය 2002 සහ 2003 සඳහා අඩිතාලම දැමීය, එම කාලය තුළ වාර්ෂික වර්ධන වේගය 2.5% දක්වා ඉහළ ගියේය. 2024 දී ගෝලීය නවෝත්පාදන දර්ශකයේ පැරගුවේ 93 වන ස්ථානයට පත්විය.

ආදිවාසීන්ගේ සමාජ ගැටළු

2002 සංගණනයට අනුව සාමාන්‍ය ජනගහණයේ 51% අනුපාතයට සාපේක්ෂව 7.1% ක සාක්ෂරතා අනුපාතයක් තිබූ පැරගුවේ ආදිවාසී ජනගහනය අතර සාක්ෂරතා අනුපාතය අතිශයින් අඩු මට්ටමක පවතී.

2002 වන විට පැරගුවේ ආදිවාසී ජනගහනයෙන් 2.5%කට පමණක් පිරිසිදු පානීය ජලය ලබා ගත හැකි වූ අතර විදුලිය තිබුණේ 9.5%කට පමණි.

යටිතල පහසුකම්

ප්‍රවාහනය

M.O.P.C (පැරගුවේ පොදු වැඩ සහ සන්නිවේදන අමාත්‍යාංශය) හි නිල දත්ත වලට අනුව, 2019 දී, මුළු මාර්ග කිලෝමීටර 78,850 (සැතපුම් 48,995) ක් තිබූ අතර, ඉන් කිලෝමීටර 10,372 (සැතපුම් 6,445) ක් තාර දමා ඇත. රටේ ඉතිහාසයේ මෑත කාලීන වැදගත්ම ආයෝජනවලින් එකක් වන්නේ බයෝසීනික් කොරිඩෝව ඉදිකිරීමයි, එය පැරගුවේ උතුරින් තිරස් රේඛාවකින් තරණය කරනු ඇත, බ්‍රසීලය ආර්ජන්ටිනාවට සම්බන්ධ කරයි, උතුරු චිලියේ වරායන් දෙකටම සහ බ්‍රසීලියානු වරායන්ට ළඟා වේ. මෙම කාර්යය ආසියාවට නිෂ්පාදන අපනයනය සඳහා නව මාර්ගයක් විවෘත කරනු ඇති අතර, පැරගුවේ හුදකලා කලාපයක් වන චාකෝ සංවර්ධනය කිරීමට හැකි වනු ඇත. 2022 පෙබරවාරි මාසයේදී, පැරගුවේ බ්‍රසීලයේ මායිමේ පිහිටි කාර්මෙලෝ පෙරල්ටා (ඇල්ටෝ පැරගුවේ) රටේ මධ්‍යයේ ලෝමා ප්ලාටා (බොකෙරොන්) වෙත සම්බන්ධ කරමින් මාර්ගයේ කිලෝමීටර් 275 ක් (මාර්ගයෙන් අඩක් පමණ) විවෘත කරන ලදී. පැරගුවේ රටේ පළමු ද්විත්ව අධිවේගී මාර්ගය ද ක්‍රියාත්මක කරමින් සිටී: බ්‍රසීලයේ මායිමේ (පරානගුවා වරාය සමඟ සම්බන්ධ වන අධිවේගී මාර්ගය) අගනුවර වන අසුන්සියොන් සිට සියුඩාඩ් ඩෙල් එස්ටේ දක්වා සම්බන්ධ කරන මාර්ග 2 හි කිලෝමීටර 149 කි. 2022 ජනවාරි මාසයේදී, කිලෝමීටර 100 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අනුපිටපත් කරන ලදී.

පැරනා-පැරගුවේ පද්ධතිය යනු යාත්‍රා කළ හැකි ජාල ප්‍රදේශයක කිලෝමීටර 1,600 ක ස්වාභාවික උතුරු-දකුණු පහළ ජල මාර්ගයක් වන අතර එමඟින් කලාපයට සාගරයට සෘජු ප්‍රවේශයක් ලබා දෙයි, එබැවින් ගංගා ප්‍රවාහනය වැදගත් සහ පුළුල් වන අතර බුවනෝස් අයර්ස් වරායට වඩාත්ම වාණිජ සමුද්‍ර ගමනාගමනය සංකේන්ද්‍රණය කරයි. අසුන්සියොන් යනු පැරගුවේ ප්‍රධාන වරායන්ගෙන් එකකි.

අසුන්සියොන් ගුවන්තොටුපළ ජාත්‍යන්තර ගුවන් සේවා සඳහා වැදගත් නැවතුම්පොළක් වන අතර සියුඩාඩ් ඩෙල් එස්ටේ ගුවන්තොටුපළ වැදගත් ජාත්‍යන්තර ගුවන් භාණ්ඩ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයකි.

බලශක්තිය

පැරගුවේ සියලුම විදුලිය ජනනය කරනු ලබන්නේ ජල විදුලියෙනි, එය ලෝකයේ පිරිසිදුම එකක් බවට පත් කරයි.

පැරගුවේ ස්ථාපිත විදුලි නිෂ්පාදන ධාරිතාව මෙගාවොට් 8,110 ක් වන අතර එය 2016 දී වසරකට කිලෝවොට් බිලියන 63 ක් නිෂ්පාදනය කරයි; ගෘහස්ථ පරිභෝජනය කිලෝවොට් බිලියන 15 ක් පමණක් වන අතර, අතිරික්ත නිෂ්පාදනය බ්‍රසීලය, ආර්ජන්ටිනාව සහ උරුගුවේ වෙත විකුණනු ලබන අතර, පැරගුවේ ලොව විශාලතම විදුලි බලය අපනයනය කරන රට බවට පත් කරයි. මෙම නිෂ්පාදනය ලොව දෙවන විශාලතම ජනන මධ්‍යස්ථානය වන ඉටයිපු වේල්ල ඇතුළුව එහි දේශසීමා දිගේ විශාල ජල විදුලි බල ව්‍යාපෘති දෙකකින් වේ.

ජන විකාශනය

පැරගුවේ ජනගහනය රට පුරා අසමාන ලෙස බෙදා හරින අතර, අතිමහත් බහුතරයක් ජනතාව ජීවත් වන්නේ අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන අසුන්සියොන් අසල නැගෙනහිර කලාපයේ වන අතර එය රටේ ජනගහනයෙන් 10% ක් වේ. ඇල්ටෝ පැරගුවේ, බොකෙරොන් සහ ජනාධිපති හේස් දෙපාර්තමේන්තුව ඇතුළත් වන සහ භූමි ප්‍රදේශයෙන් 60% ක් පමණ වන ග්‍රාන් චාකෝ කලාපය ජනගහනයෙන් 4% කටත් වඩා අඩු පිරිසකට නිවහන වේ. පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් 63% ක් පමණ නාගරික ප්‍රදේශවල ජීවත් වන අතර, පැරගුවේ දකුණු ඇමරිකාවේ අවම නාගරීකරණය වූ ජාතීන්ගෙන් එකක් බවට පත් කරයි.

එහි ඉතිහාසයේ වැඩි කාලයක්, පැරගුවේ ජනගහන ඝනත්වය අඩු වීම හේතුවෙන්, විශේෂයෙන් පැරගුවේ යුද්ධය නිසා ඇති වූ ජන විකාශන බිඳවැටීමෙන් පසු, සංක්‍රමණිකයින්ගෙන් ග්‍රාහකයෙකු වී ඇත. සංක්‍රමණිකයින් අතර ඉතාලි, ජර්මානු, ස්පාඤ්ඤ, ඉංග්‍රීසි, රුසියානු, කොරියානු, චීන, අරාබි, ජපන්, යුක්‍රේනියානු, පෝලන්ත, යුදෙව්, බ්‍රසීල, බොලිවියානු, ඇමරිකානු, කොලොම්බියානු, මෙක්සිකානු, වෙනිසියුලානු, චිලී, තායිවාන, පේරු, ආසියානු ජනතාව, උරුගුවේ සහ සියල්ලටම වඩා විශාලතම කණ්ඩායම; ආර්ජන්ටිනා. ජර්මානු ආර්ජන්ටිනාවන් සමඟ, ජර්මානු පැරගුවේ ජාතිකයන් දකුණු ඇමරිකාවේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන සහ වර්ධනය වන ජර්මානු ප්‍රජාවන්ගෙන් එකකි, ජර්මානු භාෂාව කතා කරන මෙනනයිට්වරු 25,000 ක් පමණ පැරගුවේ චාකෝ හි ජීවත් වෙති. ජර්මානු පදිංචිකරුවන් හොහෙනාවු, ෆිලඩෙල්ෆියා, නියුලන්ඩ්, ඔබිගාඩෝ සහ නුවෙවා ජර්මේනියාව වැනි නගර කිහිපයක් ආරම්භ කළහ. පැරගුවේ වෙත ජර්මානු සංක්‍රමණය ප්‍රවර්ධනය කරන වෙබ් අඩවි කිහිපයක් කියා සිටින්නේ ජනගහනයෙන් 5-7% ජර්මානු සම්භවයක් ඇති බවයි, ජර්මානු-බ්‍රසීලියානු සම්භවයක් ඇති 150,000 පුද්ගලයින් ඇතුළුව. අසුන්සියොන් සහ දකුණු පැරගුවේ (ඉටපුවා, මිසියෝනස් සහ ඊයිම්බුකු), විශේෂයෙන්ම ෆාම්, කොරනෙල් නගරවල බොගාඩෝ, එන්කාර්නේෂියන්, සැන් ජුවාන් ඩෙල් පරානා, සැන් ඉග්නාසියෝ සහ පිලාර්. පැරගුවේ යනු ආගමික ඇදහිල්ල නිසා පීඩාවට පත් වූ ප්‍රජාවන්ට තෝතැන්නක් වී ඇත, 1941 දී ඔවුන්ගේ සාමවාදී විශ්වාසයන් නිසා එංගලන්තයෙන් පිටව යාමට බල කෙරුණු බෲඩර්හෝෆ් වැනි. මෙම ප්‍රජාවන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ඔවුන්ගේ භාෂා සහ සංස්කෘතිය රඳවා ගෙන ඇත, විශේෂයෙන් විශාලතම සංක්‍රමණික කණ්ඩායම් වලින් එකක් නියෝජනය කරන බ්‍රසීලියානුවන්. බොහෝ බ්‍රසීලියානු පැරගුවේ ජාතිකයන් ජර්මානු, ඉතාලි සහ පෝලන්ත සම්භවයක් ඇති අය වෙති. ජනගහනයෙන් 0.13% ක් පමණ වන ඇෆ්රෝ-පැරගුවානුවන් 8,000 ක් පමණ සිටින බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත.

පැරගුවේ සංඛ්‍යාලේඛන, සමීක්ෂණ සහ සංගණන දෙපාර්තමේන්තුව ජනවාර්ගික ජනගහනය පිළිබඳව විමසුවද, සංගණන සමීක්ෂණවලදී ජාතිය සහ ජනවාර්ගිකත්වය පිළිබඳව විමසන්නේ නැති බැවින්, පැරගුවේ ජනගහනයේ ජනවාර්ගික සංයුතිය පිළිබඳ නිල දත්ත නොමැත. 2022 සංගණනයට අනුව, ආදිවාසීන් පැරගුවේ මුළු ජනගහනයෙන් 2.3% ක් විය.

සාම්ප්‍රදායිකව, පැරගුවේ ජනගහනයෙන් බහුතරය මිශ්‍ර (ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් මෙස්ටිසෝ) ලෙස සැලකේ. 2022 සංගණනයට අනුව, පැරගුවේ ජනගහනය 6 109 944 ක් වන අතර, ඉන් 95% ක් මෙස්ටිසෝ/සුදු ජාතිකයන් වන අතර 5% ක් "වෙනත්" ලෙස ලේබල් කර ඇත, එයට වෙනස් ජනවාර්ගික භාෂාමය ස්වදේශික කණ්ඩායම් 17 ක සාමාජිකයින් ඇතුළත් වේ.

 
  • v
  • t
  • e
පැරගුවේ හි විශාලතම නගර
(2022 සංගණනය)
ස්ථානය දෙපාර්තමේන්තුව ජනගහණය ස්ථානය දෙපාර්තමේන්තුව ජනගහණය

අසුන්සියොන්

සියුඩඩ් ඩෙල් එස්ටේ 		1 අසුන්සියොන් ඩිස්ට්‍රිටෝ කැපිටල් 462,241 11 එන්කර්නසියන් ඉටපුවා 106,842
ලූක්
2 සියුඩඩ් ඩෙල් එස්ටේ ඇල්ටෝ පරනා 325,819 12 කොරෝනෙල් ඔවේදෝ කාගුආසු 98,323
3 ලූක් මධ්‍යම 259,705 13 කාගුආසු කාගුආසු 98,200
4 කැපියාටා මධ්‍යම 236,999 14 ඉටෝගුවා මධ්‍යම 93,213
5 සැන් ලොරෙන්සෝ මධ්‍යම 225,295 15 ප්‍රසිඩෙන්ටේ ෆ්‍රැන්කෝ ඇල්ටෝ පරනා 88,744
6 ලිම්පියෝ මධ්‍යම 139,652 16 මරියානෝ රෝක් අලෝන්සෝ මධ්‍යම 85,133
7 පෙඩ්රෝ ජුආන් කබලේරෝ අමම්බේ 127,437 17 හර්නන්ඩාරියස් ඇල්ටෝ පරනා 83,285
8 ලැම්බරේ මධ්‍යම 127,150 18 මිංගා ගුවාසු ඇල්ටෝ පරනා 81,072
9 නෙම්බි මධ්‍යම 116,383 19 කන්සෙප්ෂන් කන්සෙප්ෂන් 73,360
10 ෆර්නැන්ඩෝ ඩි ලා මොරා මධ්‍යම 110,255 20 විලා එලිසා මධ්‍යම 71,383

ආගම

ක්‍රිස්තියානි ආගම, විශේෂයෙන් කතෝලික ආගම, පැරගුවේහි ප්‍රමුඛ ආගමයි. 2002 සංගණනයට අනුව, ජනගහනයෙන් 89.9% ක් කතෝලිකයන් වූ අතර, 6.2% ක් එවැන්ජලිකල් රෙපරමාදු භක්තිකයන් වූ අතර, 1.1% ක් අනෙකුත් ක්‍රිස්තියානි නිකායන් සමඟ හඳුනාගෙන ඇති අතර, 0.6% ක් ස්වදේශික ආගම් අනුගමනය කළහ. ආගමික නිදහස පිළිබඳ එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තු වාර්තාවක් කතෝලික ධර්මය, එවැන්ජලිකල් රෙපරමාදු ආගම, ප්‍රධාන පෙළේ රෙපරමාදු ආගම, යුදෙව් ආගම (ඕතඩොක්ස්, කොන්සර්වේටිව් සහ ප්‍රතිසංස්කරණ), පසුකාලීන සාන්තුවරයන්ගේ ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පල්ලිය සහ බහායි ඇදහිල්ල ප්‍රමුඛ ආගමික කණ්ඩායම් ලෙස නම් කරයි. ඇල්ටෝ පරානාහි විශාල මුස්ලිම් ප්‍රජාවක් (විශේෂයෙන් ලෙබනනයෙන් මැද පෙරදිග සංක්‍රමණයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස) සහ බොකෙරොන්හි ප්‍රමුඛ මෙනනයිට් ප්‍රජාවක් ද එහි සඳහන් වේ.

භාෂා

ස්පාඤ්ඤ සහ ගුරානි යනු පැරගුවේහි ප්‍රධාන භාෂා දෙක වන අතර, දෙකම නිල තත්ත්වය ඇත. ගුරානි භාෂාව පැරගුවේහි පැවත එන ස්වදේශික ගුරානි සංස්කෘතියේ කැපී පෙනෙන සලකුණකි. ගුවාරානි යනු දකුණු ඇමරිකාවේ අවසන් වරට භාවිතා කරන ලද දේශීය ජාතික භාෂාවන්ගෙන් එකකි. 2015 දී, ස්පාඤ්ඤ භාෂාව ජනගහනයෙන් 87% ක් පමණ කතා කළ අතර, ගුවාරානි භාෂාව 90% කට වඩා වැඩි පිරිසක් හෝ මිලියන 5.8 කට වඩා තරමක් වැඩි පිරිසක් කතා කරති. ග්‍රාමීය පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් 52% ක් ගුවාරානි සහ ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් ද්විභාෂා වේ. ගුවාරානි තවමත් බහුලව කතා කරන අතර, ස්පාඤ්ඤ භාෂාවට සාමාන්‍යයෙන් දකුණු ඇමරිකානු භාෂා ෆ්‍රැන්කා ලෙස රජය, ව්‍යාපාර, මාධ්‍ය සහ අධ්‍යාපනය තුළ මනාප සැලකිල්ලක් ලබා දෙනු ලැබේ.

පෘතුගීසි භාෂාව රටේ 10% ක් විසින් කතා කරන තුන්වන වැඩිපුරම භාවිතා වන භාෂාව වන අතර, බොහෝ දුරට බ්‍රසීලයට මායිම් වන දෙපාර්තමේන්තු වල. එය "බ්‍රසීගුවායෝස්" ලෙස හඳුන්වනු ලබන, 1970 ගණන්වල සිට ලාභ ඉඩම් සොයමින් දේශ සීමාවෙන් බටහිරට ගිය බ්‍රසීලියානුවන් හෝ පැවත එන්නන් විසින් කතා කරනු ලැබේ.

පැරගුවේහි කතා කරන තවත් දේශීය භාෂා 19 ක් පමණ ඇති අතර, ඒවායින් බොහොමයක් වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත. ගුවානා, අයෝරියෝ සහ ඉෂිර් (චමකෝකෝ) වැනි භාෂා වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති බව සැලකේ.

පැරගුවේ EF ඉංග්‍රීසි ප්‍රවීණතා දර්ශකයේ සාපේක්ෂව හොඳ ශ්‍රේණිගත කිරීමක් ලබා ඇති අතර, ආර්ජන්ටිනාව සහ උරුගුවේට පසුව දකුණු ඇමරිකාවේ ඉංග්‍රීසි භාෂාව වඩාත් ප්‍රවීණ රටවලින් 3 වන රට වන බැවින් ඉහළම 50 හි සිටී.

අධ්‍යාපනය

UNESCO හි අවසාන අධ්‍යාපන සංවර්ධන දර්ශකය 2008 ට අනුව සාක්ෂරතාවය 93.6% ක් පමණ වූ අතර පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් 87.7% ක් පස්වන ශ්‍රේණිය අවසන් කරයි. සාක්ෂරතාවය ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය අනුව එතරම් වෙනස් නොවේ. වඩාත් මෑත අධ්‍යයනයකින් හෙළි වන්නේ වයස අවුරුදු 6 ත් 12 ත් අතර ළමුන් ප්‍රාථමික පාසලට පැමිණීම 98% ක් පමණ වන බවයි. ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය නොමිලේ, අනිවාර්ය වන අතර වසර නවයක් ගතවේ. ද්විතීයික අධ්‍යාපනයට වසර තුනක් ගතවේ.

ප්‍රධාන විශ්ව විද්‍යාල, සියලුම අගනුවර, පැරගුවේ හි ඇතුළත් වන්නේ:

  • අසුන්සියොන් ජාතික විශ්ව විද්‍යාලය (පොදු සහ 1889 දී ආරම්භ කරන ලදී)
  • අසුන්සියොන් ස්වයං පාලන විශ්ව විද්‍යාලය (පුද්ගලික සහ 1979 දී ආරම්භ කරන ලදී)
  • යුනිවර්සිඩාඩ් කැටෝලිකා නියුස්ට්‍රා සෙනෝරා ඩි ලා අසුන්සියන් (පුද්ගලික සහ පල්ලිය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලැබේ).
  • යුනිවර්සිඩෑඩ් ඇමරිකානා (පුද්ගලික).
  • යුනිවර්සිඩෑඩ් ඩෙල් පැසිෆිකෝ (පුද්ගලික සහ 1991 දී ආරම්භ කරන ලදී).

ශුද්ධ ප්‍රාථමික බඳවා ගැනීමේ අනුපාතය 2005 දී 88% විය. 2000 දශකයේ මුල් භාගයේදී අධ්‍යාපනය සඳහා වූ රාජ්‍ය වියදම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 4.3%ක් පමණ විය.

සෞඛ්‍යය

දරිද්‍රතාවය සැලකිල්ලට ගත් කල, පැරගුවේහි සාමාන්‍ය ආයු අපේක්ෂාව තරමක් ඉහළ ය: 2006 වන විට, එය අවුරුදු 75 ක් වූ අතර, එය ඉතා ධනවත් ආර්ජන්ටිනාවට සමාන වන අතර, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව ඇමරිකාවේ අටවන ඉහළම අගයයි. සෞඛ්‍ය සඳහා වන රාජ්‍ය වියදම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.6% ක් වන අතර, පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය වියදම 5.1% කි. 2005 දී ළදරු මරණ 1,000 කට 20 ක් විය. 2000 දී මාතෘ මරණ 100,000 කට 150 ක් විය.

ලෝක බැංකුව පැරගුවේ රජයට රටේ මාතෘ හා ළදරු මරණ අඩු කිරීමට උදව් කර ඇත. මව් හා ළමා මූලික සෞඛ්‍ය රක්ෂණ ව්‍යාපෘතිය අරමුණු කළේ රටේ මව සහ ළමා මූලික සෞඛ්‍ය රක්ෂණ වැඩසටහනට (MCBI) ඇතුළත් තෝරාගත් ජීවිතාරක්ෂක සේවාවන් දරුවන් බිහි කරන වයසේ කාන්තාවන් සහ තෝරාගත් ප්‍රදේශවල වයස අවුරුදු හයට අඩු දරුවන් විසින් භාවිතා කිරීම වැඩි කිරීමෙන් මරණ අනුපාතය අඩු කිරීමට දායක වීමයි. මේ සඳහා, මහජන සෞඛ්‍ය හා සමාජ සුභසාධන අමාත්‍යාංශයේ (MSPandBS) කළමනාකරණය වැඩි කිරීමට අමතරව, ඇතැම් ප්‍රදේශ තුළ සෞඛ්‍ය සේවා ජාලයේ ගුණාත්මකභාවය සහ කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම ද ව්‍යාපෘතියේ අරමුණ විය.

සංස්කෘතිය

පැරගුවේ සංස්කෘතික උරුමය මුල් පිරිමි ස්පාඤ්ඤ පදිංචිකරුවන් සහ ස්වදේශික ගුවාරානි කාන්තාවන් අතර පුළුල් අන්තර් විවාහයන් දක්වා දිව යයි. ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය ස්පාඤ්ඤය ඇතුළු විවිධ යුරෝපීය රටවලින් බෙහෙවින් බලපෑමට ලක්ව ඇත. එබැවින්, පැරගුවේ සංස්කෘතිය යනු සංස්කෘතීන් සහ සම්ප්‍රදායන් දෙකක සම්මිශ්‍රණයකි; එකක් යුරෝපීය, අනෙක දකුණු ගුවාරානි. මෙය රට පුරා සුලභ වුවද, එය ඇටයිරා, ටොබාටි සහ ඇල්ටෝස් නගර වටා වඩාත් දෘශ්‍යමාන වේ. පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් 93% කට වඩා මෙස්ටිසෝවරුන් වන අතර, පැරගුවේ ලතින් ඇමරිකාවේ වඩාත්ම සමජාතීය රටවලින් එකක් බවට පත් කරයි. මෙම සංස්කෘතික විලයනයේ ලක්ෂණයක් වන්නේ අද දක්වාම පවතින පුළුල් ද්විභාෂාවාදයයි: පැරගුවේ වැසියන්ගෙන් 80% කට වඩා ස්පාඤ්ඤ සහ ස්වදේශික භාෂාව වන ගුවාරානි යන දෙකම කතා කරයි. ගුවාරානි සහ ස්පාඤ්ඤ මිශ්‍රණයක් වන ජොපාරා ද බහුලව කතා කෙරේ.

මෙම සංස්කෘතික විලයනය එම්බ්‍රොයිඩර් (ao'í) සහ ලේස් සෑදීම (ñandutí) වැනි කලාවන්හි ප්‍රකාශ වේ. ලිල්ටින් පොල්කා, බෝන්සි ගැලෝප සහ ලැන්ගුයිඩ් ගුවාරේනියා වලින් සමන්විත පැරගුවේ සංගීතය ස්වදේශීය වීණාව මත වාදනය වේ. පැරගුවේ සූපශාස්ත්‍ර උරුමය ද මෙම සංස්කෘතික විලයනයෙන් ගැඹුරින් බලපා ඇත. ජනප්‍රිය කෑම වර්ග කිහිපයක නිරිතදිග එක්සත් ජනපදයේ සහ මෙක්සිකෝවේ දක්නට ලැබෙන කැසාවා මූල ලෙසද හැඳින්වෙන යුකාට සමාන දේශීය ප්‍රධාන බෝගයක් වන මඤ්ඤොක්කා මෙන්ම අනෙකුත් දේශීය අමුද්‍රව්‍ය අඩංගු වේ. ජනප්‍රිය ආහාරයක් වන්නේ ඝන ඉරිඟු පාන් වලට සමාන සෝපා පැරගුවා ය. තවත් කැපී පෙනෙන ආහාරයක් වන්නේ චිපා, ඉරිඟු පිටි, මඤ්ඤොක්කා සහ චීස් වලින් සාදන ලද බේගල් වැනි පාන් වර්ගයකි. තවත් බොහෝ කෑම වර්ග විවිධ චීස් වර්ග, ළූණු, බෙල් පෙපර්, ගෘහ චීස්, ඉරිඟු පිටි, කිරි, කුළුබඩු, බටර්, බිත්තර සහ නැවුම් ඉරිඟු කර්නල් වලින් සමන්විත වේ.

1950 සහ 1960 දශකවල පැරගුවේ නවකතාකරුවන් සහ කවියන් වන ජෝස් රිකාඩෝ මැසෝ, රොක් වැලෙජෝස් සහ නොබෙල් ත්‍යාගලාභී ඔගස්ටෝ රෝ බැස්ටෝස් වැනි අය බිහි වූ කාලය විය. පැරගුවේ චිත්‍රපට කිහිපයක් නිර්මාණය කර ඇත.

පවුල තුළ, ගතානුගතික වටිනාකම් ප්‍රමුඛ වේ. පහළ පන්තිවල, දේව මාපියන් පවුලට විශේෂ සම්බන්ධතාවයක් ඇත, මන්ද ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් තෝරා ගනු ලබන්නේ ඔවුන්ගේ හිතකර සමාජ තත්ත්වය නිසා, දරුවන්ට අමතර ආරක්ෂාවක් සැපයීම සඳහා ය. ඔවුන්ට විශේෂ ගෞරවයක් හිමි වන අතර, ඒ සඳහා පවුලට ආරක්ෂාව සහ අනුග්‍රහය අපේක්ෂා කළ හැකිය.

පැරගුවේ සංගීතයේ වඩාත් ජනප්‍රිය උපකරණ වන්නේ වීණාව සහ ගිටාරයයි. ස්වදේශික ප්‍රභේද වන්නේ පැරගුවේ පොල්කා සහ ගුවාරේනියාව වන අතර එය 1920 ගණන්වල පමණ ජෝස් අසුන්සියන් ෆ්ලෝරස් විසින් සංවර්ධනය කරන ලද මන්දගාමී ගීතයකින් සංලක්ෂිත වේ.

මාධ්‍ය

පැරගුවේ ජන මාධ්‍ය පුවත්පත්, රූපවාහිනිය සහ ගුවන් විදුලියෙන් සමන්විත වන අතර, 1997 සිට අන්තර්ජාලය සැලකිය යුතු සන්නිවේදන ආකාරයක් ලෙස මතු වී තිබේ. පැරගුවේ ජන මාධ්‍ය ඉතිහාසය එහි දේශපාලන වර්ධනයන් සමඟ සම්බන්ධ වේ. පැරගුවේ මාධ්‍ය භූ දර්ශනය සමාගම් හතක් විසින් ආධිපත්‍යය දරන බැවින් එය ඉතා සංකේන්ද්‍රණය වී ඇත. තොරතුරු වෙත ප්‍රවේශ වීම සඳහා ගුවන් විදුලිය වඩාත්ම තීරණාත්මක මාධ්‍යයයි. 2025 පෙබරවාරි වන විට පැරගුවේ අන්තර්ජාල පරිශීලකයින් මිලියන 5.78 ක් පමණ සිටී. ෆේස්බුක් යනු 2024 දී වැඩිපුරම නරඹන ලද සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවයි. 2025 ලෝක මාධ්‍ය නිදහස් දර්ශකයේ ලොව පුරා රටවල් 180 න් 84 වන ස්ථානයට පැරගුවේ පත්විය. 1990 සිට මාධ්‍ය මැතිවරණ ක්‍රියාවලියේ නියැලී සිටින අතර දේශපාලන පක්ෂ ඔවුන්ගේ ප්‍රචාරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා ගුවන් විදුලිය, රූපවාහිනිය සහ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතා කර ඇත.

ක්‍රීඩා

ක්‍රීඩාව ජාතික සංස්කෘතියට අත්‍යවශ්‍යයි; පාපන්දු සහ පැසිපන්දු වඩාත් ජනප්‍රියයි. වොලිබෝල්, හෑන්ඩ්බෝල්, ෆුට්සල්, පිහිනුම් සහ ටෙනිස් වැනි අනෙකුත් ක්‍රීඩා ද ජනප්‍රිය වේ.

යොමු කිරීම්

  1. "Article 140 about Languages". Paraguay – Constitution. International Constitutional Law Project. 14 August 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 3 December 2007. (see "translator's note". 1 February 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.)
  2. "8 LIZCANO" (PDF). Convergencia.uaemex.mx. 15 January 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  3. "National Profiles | World Religion". 1 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 March 2024.
  4. "Geostatistical viewer: Population, districts, poverty, road and water coverage, etc". INE Paraguay (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 20 January 2024.
  5. "Paraguay Census 2022 - Final Results" (PDF). INE Paraguay (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 21 August 2024 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 21 August 2024.
  6. "World Economic Outlook Database: Paraguay". IMF.org. International Monetary Fund. April 2025. සම්ප්‍රවේශය 22 April 2025.
  7. "Gini index - Paraguay". World Bank Open Data. සම්ප්‍රවේශය 2025-06-07.
  8. "Human Development Report 2025" (PDF). United Nations Development Programme. 6 May 2025. 6 May 2025 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 6 May 2025.
  9. "Paraguay: Cómo Asunción se convirtió en 'madre' de más de 70 ciudades de Sudamérica hace 480 años". BBC News Mundo. British Broadcasting Corporation. 18 September 2018 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  10. Caraman, Philip (1976). The Lost Paradise: The Jesuit republic in South America. New York City: Seabury Press.
  11. "World Economic Outlook Database". IMF.org. International Monetary Fund. April 2019. 10 October 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 September 2019.
  12. "Paraná-Paraguay Waterway" (PDF) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 27 March 2019 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 20 October 2015.
  13. "World's happiest country? Would you believe Paraguay?". NBC News (nbcnews.com). 21 May 2014. 14 September 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2018.
  14. Antonio Ruiz de Montoya (1876), Vocabulario y tesoro de la lengua Guarani (ó mas bien Tupi), 2, p. 263, http://archive.org/details/gramaticaydiccio02ruiz 
  15. "Paraguay" (PDF). lcweb2.loc.gov. 14 May 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  16. Nickson, Andrew R.; Kolinski, Charles J. (1993). Historical Dictionary of Paraguay. Scarecrow Press. ISBN 9780810826434. 20 October 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 October 2022.
  17. "Guarani Society". web.archive.org. සම්ප්‍රවේශය 2025-05-17.
  18. The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Mbayá". Encyclopedia Britannica, 15 February 2007, https://www.britannica.com/topic/Mbaya. Accessed 17 May 2025
  19. Barba, Paula López (2023-08-25). "El guaraní paraguayo, la lengua de la resistencia". El País América (ස්පාඤ්ඤ බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-05-17.
  20. Miller, Mark D.H., Webb, Kempton E., Martin, Gene E.. "Gran Chaco". Encyclopedia Britannica, 12 May. 2025, https://www.britannica.com/place/Gran-Chaco. Accessed 17 May 2025
  21. Sacks, Richard S. (1988). "Early explorers and conquistadors". In Hanratty, Dannin M.; Meditz, Sandra W. (eds.). Paraguay: A country study (Report). Washington, DC: U.S. Library of Congress / GPO. 19 September 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2009.
  22. "Paraguariae Provinciae Soc. Jesu cum Adiacentibg. Novissima Descriptio" [A Current Description of the Province of the Society of Jesus in Paraguay with Neighboring Areas] (ලතින් බසින්). 1732. 28 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 September 2015 – via World Digital Library.
  23. Ganson, Barbara Anne (2003). The Guaraní under Spanish Rule in the Río de la Plata (ඉංග්‍රීසි බසින්). Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5495-8.
  24. "Britain and the Paraguayan dictatorship, c. 1820-1840*".
  25. "War of the Triple Alliance". War of the Pacific (warofthepacific.com). 7 August 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 November 2010.
  26. Romero, Simon (12 March 2012). "In Paraguay, indigenous language with unique staying power". The New York Times. 30 September 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2015.
  27. "Colonial period". Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/place/Paraguay. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 5 January 2021. 
  28. Carlos Antonio López (Report). Library of Congress Country Studies. U.S. Library of Congress. December 1988. 16 August 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 December 2005.
  29. සැකිල්ල:Worldhistory
  30. Cunninghame Graham, Robert Bontine (1933). Portrait of a Dictator: Francisco Solano López. London: William Heinemann Ltd.
  31. Robert Cowley, The Reader's Encyclopedia to Military History. New York, New York: Houston Mifflin, 1996. Page 479.
  32. Hooker, T.D., 2008, The Paraguayan War, Nottingham: Foundry Books, ISBN 1901543153
  33. Robert Phillimore (1860), A Statement of the Facts of the Controversy Between the Governments of Great Britain and Paraguay, page 2. William Moore Printing, Washington D.C., USA.
  34. Thompson, George (1869). The War in Paraguay: With a historical sketch of the country and its people and notes upon the military engineering of the war. London: Longmans and Green Co. p. 10.
  35. de Herrera, Luis Alberto (1927). El Drama del 65 – La Culpa Mitrista. Montevideo, Uruguay: Bareiro y Ramos. pp. 11–33. — classic book by Blanco leader
  36. Burton, Richard Francis, Sir (1870). Letters from the Battlefields of Paraguay. London: Tinsley Brothers. p. 76.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  37. Pomer, León (2008). La Guerra del Paraguay: Estado, política y negocios (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Buenos Aires, Argentina: Editorial Colihue. pp. 240–241.
  38. Hooker, T.D. (2008). The Paraguayan War. Nottingham, UK: Foundry Books. pp. 105–108. ISBN 978-1901543155.
  39. Rubinsein, W.D. (2004). Genocide: a history. Pearson Education. p. 94. ISBN 0-582-50601-8. 10 September 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 October 2015.
  40. Sanchez Quell, Hipólito (2006). Los 50.000 Documentos Paraguayos Llevados al Brasil. Asunción, Paraguay: Ediciones Comuneros.
  41. Weinstein, Barbara (1 April 2007). "Let the sunshine in: Government records and national insecurities". From the President. Perspectives on History. 45 (4) (online ed.). American Historical Association. 8 October 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  42. Hanratty, Dannin M.; Meditz, Sandra W. (1988). Paraguay: A country study (Report). Washington, DC: U.S. Library of Congress / GPO. 19 September 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2009.
  43. "Paraguay civil war 1947". Onwar.com. 3 January 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  44. Bernstein, Adam (17 August 2006). "Alfredo Stroessner; Paraguayan dictator". The Washington Post. Washington, DC. 16 May 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  45. Dinges, John. "Operation Condor". latinamericanstudies.org. Columbia University. 22 July 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 July 2018.
  46. "Paraguay 1987, Chapter 4". Inter-American Commission on Human Rights (cidh.org). 7 May 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  47. "Paraguayan wins his eighth term". The New York Times. 15 February 1988. 16 August 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  48. Nagel, Beverly Y. (1999). "'Unleashing the fury': The cultural discourse of rural violence and land rights in Paraguay". Comparative Studies in Society and History. 41 (1). Cambridge University Press: 148–181. doi:10.1017/S0010417599001905 (inactive 1 November 2024). ISSN 0010-4175. S2CID 146491025. 16 October 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.{{cite journal}}: CS1 maint: DOI inactive as of නොවැම්බර් 2024 (link)
  49. Nickson, Andrew (2009). "The general election in Paraguay, April 2008". Journal of Electoral Studies. 28 (1): 145–9. doi:10.1016/j.electstud.2008.10.001.
  50. "Paraguay". State.gov. 15 March 2012. 22 January 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  51. Weisbrot, Mark (22 June 2012). "What will Washington do about Fernando Lugo's ouster in Paraguay?". The Guardian. 10 September 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 June 2012.
  52. Castillo, Mariano (22 June 2012). "Paraguayan Senate removes president". CNN. 23 June 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 22 June 2012.
  53. Desantis, Daniela (21 June 2012). "Paraguay's president vows to face impeachment effort". Reuters (US ed.). 8 February 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 June 2012.
  54. "COMUNICADO UNASUR Asunción, 22 de Junio de 2012" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). UNASUR. 22 June 2012. 27 June 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 June 2012.
  55. Halvorssen, Thor, Paraguay is not Honduras: President Lugo's Impeachment was not a Coup සංරක්ෂණය කළ පිටපත 30 ජූලි 2018 at the Wayback Machine, Forbes.com, 3 July 2012, retrieved 30 July 2018
  56. Romero, Simon (22 April 2013). "Conservative Tobacco Magnate Wins Presidential Race in Paraguay". The New York Times. 2 November 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 April 2021.
  57. "New Paraguayan President Abdo Benítez sworn in". BBC News. 15 August 2018. 15 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 April 2021.
  58. Cristaldo, Mariel (14 August 2019). "Paraguayan president's popularity plummets amid Brazil-linked political crisis". reuters.com. 2 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 June 2021.
  59. "Brazil's Bolsonaro praises late Paraguay dictator Stroessner". ABC News. 2 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 June 2021.
  60. "Amid protests, authorities uphold legitimacy of Paraguay election". al Jazeera (aljazeera.com) (ඉංග්‍රීසි බසින්). 3 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 May 2023.
  61. Desantis, Daniela; Elliott, Lucinda; Elliott, Lucinda (16 August 2023). "Paraguay's President Pena sworn in, Taiwan VP in attendance". Reuters (ඉංග්‍රීසි බසින්). 18 August 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2023.
  62. Dinerstein, Eric; et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–45. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
  63. Grantham, H. S.; et al. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity - Supplementary Material". Nature Communications. 11 (1): 5978. Bibcode:2020NatCo..11.5978G. doi:10.1038/s41467-020-19493-3. ISSN 2041-1723. PMC 7723057. PMID 33293507.
  64. "El Acuífero Guaraní, gran reserva de agua dulce". Fundación Aquae. 12 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 May 2021.
  65. "The best beaches of Paraguay" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 29 January 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 March 2013.
  66. "Constitution of 1992". සම්ප්‍රවේශය 18 December 2017.
  67. "U.S. Relations With Paraguay". United States Department of State. 1 June 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 December 2020.
  68. "U.S. military moves in Paraguay rattle regional relations". International Relations Center. 14 December 2005. 12 June 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  69. "U.S. marines put a foot in Paraguay". El Clarín (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 9 September 2005. 27 March 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  70. "Expert meeting of the Regional Security Mechanism (RSM) in Asuncion". U.S. Embassy in Paraguay. 13 November 2019. 25 October 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 December 2020.
  71. "2024 Global Peace Index" (PDF). සම්ප්‍රවේශය 18 September 2024.
  72. Barros da Costa, Alexandre; Batista de Oliveira, Gilson (15 April 2019). "A estratégia de desenvolvimento do Paraguai no contexto das teorias de crescimento e desenvolvimento regional". Observatorio de la Economía Latinoamericana (පෘතුගීසි බසින්) (abril). 28 September 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2022.
  73. Romero, Simon (24 April 2013). "Boom Times in Paraguay Leave Many Behind". The New York Times. 29 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 July 2021.
  74. "BCP – Banco Central del Paraguay". Bcp.gov.py. 23 April 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 June 2016.
  75. "La ineficiencia de la desigualdad" (PDF) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). United Nations. 2018. 10 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 14 July 2023.
  76. "La política y su trasfondo. El poder real en Paraguay | Nueva Sociedad". September 2010. 9 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 November 2022.
  77. Franks, Jeffrey R.; Benelli, Roberto; Mercer-Blackman, Valerie; Sab, Randa (2005). Paraguay: Corruption, Reform, and the Financial System. International Monetary Fund. ISBN 9781451980356. 28 July 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 August 2019.
  78. "Paraguay un milagro americano" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 26 May 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 January 2015.
  79. "Paraguay". exportimportstatistics.com. 30 January 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 January 2018.
  80. "Centro de Frontera • Posadas - Encarnación, Misiones" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). Ministry of the Interior (Argentina). 29 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 November 2021.
  81. "SUBSECRETARIA DE ESTADO DE ECONOMIA - ¿Qué es FOCEM?". 14 April 2012. 14 April 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2023.
  82. "Paraguay". The World Factbook. U.S. Central Intelligence Agency. 30 September 2020. 31 December 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 September 2020.
  83. "ESTUDIO DE MERCADO DE Stevia Rebaudiana bertoni (YERBA DULCE)" (PDF) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). National University of Catamarca. 2013. ISSN 1852-7086. 15 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 30 September 2020.
  84. "Ranking of countries that export the most beef". beef2live.com. U.S. Department of Agriculture. Archived from the original on 10 January 2022. සම්ප්‍රවේශය 5 July 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  85. "Paraguay production in 2018, by FAO". 12 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 July 2022.
  86. "Brasileños protagonizan conflictos de tierras en el Paraguay" [Brazilians lead land conflicts in Paraguay]. deolhonosruralistas.com.br. Latifundistas × Campesinos (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 12 November 2017. 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2020.
  87. Carneri, Santi (28 January 2019). "Una comunidad indígena denuncia el desalojo de sus tierras en Paraguay por pistoleros brasileños" [An indigenous community denounces the eviction of their lands in Paraguay by Brazilian gunmen]. El País (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2020.
  88. "Brasileña que prohíbe uso del guaraní en su estancia será investigada por el Ministerio de Trabajo" [Brazilian farmer who bans the use of Guarani in her estate will be investigated by the Ministry of Labour]. El Nacional Paraguay (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 2 March 2021. 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 March 2021.
  89. "Paraguay: Comunidad indígena amenazada por desalojo ilegal y atacada con pesticidas" [Paraguay: Indigenous community threatened with illegal eviction and attacked with pesticides]. Amnesty International (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 11 November 2009. 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 May 2018.
  90. "Green going gone: The tragic deforestation of the Chaco". Rolling Stone. 28 July 2014. 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2014.
  91. "Paraguay: Sanción por talar bosques indígenas" [Paraguay: Penalty for cutting down indigenous forests]. BBC News Mundo (Guarani බසින්). British Broadcasting Corporation. 11 May 2010. 22 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 May 2010.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  92. "Brasiguaios dominam produção de soja e arroz no Paraguai". Revista Globo Rural (බ්‍රසීල පෘතුගීසි බසින්). 23 August 2022. 26 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2023.
  93. Paraguay, un país devorado por la soja, enero de 2014
  94. "Manufacturing, value added (current US$)". Data. data.worldbank.org. World Bank. 7 January 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2023.
  95. "FAOSTAT". fao.org. 12 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2023.
  96. Bedford, Russell (2018-07-13). "Maquila Law: know the benefits of the paraguayan project". Russell Bedford Brasil (බ්‍රසීල පෘතුගීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-04-01.
  97. "Advantages of Foreign Direct Investment in Paraguay: A Gateway to Opportunity in South America". LATAM FDI. 2023-12-19. සම්ප්‍රවේශය 2025-04-01.
  98. Admin (25 August 2016). "Pharmaceutical industry in Paraguay, betting on innovation". Leading Edge Guides. 14 December 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 December 2018.
  99. "Paraguay". exportimportstatistics.com. 18 January 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 January 2021.
  100. "Paraguay" (PDF). lcweb2.loc.gov. 14 May 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  101. World Intellectual Property Organization (2024). Global Innovation Index 2024: Unlocking the Promise of Social Entrepreneurship (ඉංග්‍රීසි බසින්). World Intellectual Property Organization. p. 18. doi:10.34667/tind.50062. ISBN 978-92-805-3681-2. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-06. {{cite book}}: |website= ignored (help)
  102. "Paraguay". Pan-American Health Organization (paho.org). 8 November 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 12 July 2011.
  103. "Paraguay road network". mopc.gov.py. 24 June 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 July 2022.
  104. "Update of the Paraguay Road Network". mopc.gov.py. 12 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 July 2022.
  105. "Primer tramo del Corredor Bioceánico ya es una realidad que cambiará la historia del Chaco". mopc.gov.py. 6 August 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 July 2022.
  106. "Millonaria inversión permite renovar las principales rutas del país". mopc.gov.py. 6 October 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 July 2022.
  107. "5 Major ports in Paraguay". Marine Insight (marineinsight.com) (ඉංග්‍රීසි බසින්). 22 November 2022. 18 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 22 November 2022.
  108. "Principales puertos del Paraguay (1)". ABC Color Paraguay (abc.com.py) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 20 May 2013. 18 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2013.
  109. "Rio Paraguai tem enorme importância para a capital Assunção". g1.globo.com. August 2014. 12 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2022.
  110. "Portos do Mercosul: Conheças os principais". fazcomex.com.br (පෘතුගීසි බසින්). 12 July 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2022.
  111. Cardoso, Marcel (11 April 2022). "Gol retoma voos do Brasil para o Paraguai". Aero Magazine. 21 September 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2022.
  112. "Paraguay". International. U.S. Energy Information Administration (EIA) (eia.gov). 6 January 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 January 2019.
  113. "Argentinos superan a brasileños radicados en Paraguay [Argentines outnumber Brazilians living in Paraguay]". www.rdn.com.py. සම්ප්‍රවේශය 24 June 2025.
  114. "Brasileños, Argentinos, Coreanos y Taiwaneses, encabezan ranking de inmigrantes en Paraguay". Hoy Paraguay (hoy.com.py) (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 7 December 2021. 17 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 December 2021.
  115. "Paraguayos en España. Padrón municipal 2021, cifras de población". epa.com.es (ස්පාඤ්ඤ බසින්). EPA España. 1 January 2021. 30 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 December 2021.
  116. de la Cova, Antonio (28 December 1999). "Paraguay's Mennonites resent 'fast buck' outsiders". Latinamericanstudies.org. Columbia University. 12 July 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  117. "German families seek shelter in Paraguay from vaccines and lockdowns". MercoPress Uruguay (en.mercopress.com) (ඉංග්‍රීසි and ස්පාඤ්ඤ බසින්). 7 December 2021. 17 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 December 2021.
  118. Ross, Jonathan. "Allgemeines über Paraguay". Magazin-paraguay.de. Paraguay. 10 March 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  119. ""Kategorie" Paraguay 24 – die Geschichte unserer Auswanderung". Information um und zu Paraguay. Paraguay24.de. 23 September 2012. 3 October 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  120. Blanco, Miran (24 March 2007). "Paraguay Auswandern Einwandern Immobilien Infos für Touristen, Auswanderer Asuncion Paraguay". Auswandern-paraguay.org. 18 August 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  121. "Paraguay – Immobilien – Auswandern – Immobilienschnöppchen, Höuser, und Grundstöcke um Villarrica". My-paraguay.com. 19 September 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  122. "Paraguay – Auswandern – Immobilien – Reisen". paraguay1.de. 14 October 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2012.
  123. Bareiro, Mónica (21 June 2014). "Música, sabor y cultura" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). ABC Color Paraguay. 17 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 December 2021.
  124. "85 años de la Iglesia Bautista Eslava" (ස්පාඤ්ඤ බසින්). ABC Color Paraguay. 27 January 2016. 17 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 December 2021.
  125. Sexton, David (25 July 2019). "Inside the Bruderhof review: A look into a British religious commune". Evening Standard. 31 July 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2019.
  126. Wollaston, Sam (23 July 2019). "'Just don't call it a cult': The strangely alluring world of the Bruderhof". The Guardian. 15 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2019.
  127. "Paraguay information and history". Travel. National Geographic (nationalgeographic.com). 18 September 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
  128. "Awful lot of Brazilians in Paraguay, locals say". The New York Times. San Alberto Journal. 12 June 2001. 22 July 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  129. "Indigenous Census 2022 - INE" (PDF). INE Paraguay (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 31 August 2023. 6 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 17 September 2023.
  130. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; පැරගුවේ ජන විකාශනය population නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
  131. "PROLADES Religion in America by country" [The Latin American Socio-Religious Studies Program]. Programa Latinoamericano de Estudios Sociorreligiosos (PROLADES) (prolades.com). 12 January 2018 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  132. Paraguay religion. U.S. State Department (state.gov) (Report). 14 September 2007. 28 July 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  133. Costa, William (3 September 2020). "'Culture is language': why an indigenous tongue is thriving in Paraguay". The Guardian. 30 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 October 2023.
  134. "Languages of Paraguay". Ethnologue. Archived from the original on 16 August 2017. සම්ප්‍රවේශය 25 March 2025.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  135. "The Languages spoken in Paraguay". Studycountry.com. 25 March 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2017.
  136. "Languages of Paraguay". VisitParaguay.net. 24 June 2014. 1 March 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2017.
  137. Romero, Simon (12 March 2012). "In Paraguay, indigenous language with unique staying power". The New York Times. 28 April 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2017.
  138. Estrada, Marcos (October 2017). "Brasiguaio Identities: An outcome of the pursuit of land across the Brazilian and Paraguayan shared border region". University of Warwick. Exchanges: The Interdisciplinary Research Journal. (5).
  139. "In Paraguay, 6 of the 19 native languages are in danger". mexicanist.com. 17 April 2019. 12 August 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 August 2020.
  140. "EF EPI 2024 - EF English Proficiency Index". 2024. සම්ප්‍රවේශය 2025-01-04.
  141. "Paraguay". Hdrstats.undp.org. Human Development Report. 2009. 18 February 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.
  142. "En Paraguay, disminuyó la pobreza entre 2003 y 2009". ${w.time}. abc.com.py. ABC Color Paraguay. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  143. "Una". Una.py. 10 October 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  144. "Universidad Autónoma de Asunción: Educación Superior en Paraguay". uaa.edu.py. 26 September 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  145. "Campus de Asunción – Universidad Católica "Nuestra Señora de la Asunción"". Uca.edu.py. 25 September 2012. 30 November 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  146. "Paraguay". WHO (who.int). World Health Organization. United Nations. 1 October 2012. 17 October 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 October 2012.
  147. Paraguay Mother & Child Basic Health Insurance (Report). The World Bank. 17 May 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.. .
  148. "Paraguay – Ritual Kinship". countrystudies.us. 3 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 January 2018.
  149. "Cuna del arpa y la guitarra - Locales". ABC Color Paraguay (abc.com.py). 24 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 November 2022.
  150. "José Asunción Flores y la guarania - Articulos". ABC Color Paraguay. 24 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 November 2022.
  151. Behnke, Alison (2010). Paraguay in Pictures. Visual Geography Series (VGS). pp. 56, 57. ISBN 978-1-57505-962-4.
දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව


උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "lower-alpha" නම් කණ්ඩායම සඳහා <ref> ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ <references group="lower-alpha"/> ටැග සොයාගත නොහැකි විය.

විකිපීඩියා, විකි, විශ්වකෝෂය, පොත, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවීම, නොමිලේ බාගත කිරීම, පැරගුවේ පිළිබඳ තොරතුරු, පැරගුවේ යනු කුමක්ද? පැරගුවේ යනු කුමක් දර්ශනය කරන්නේ?

මුල් පිටුව | ඉහළට යාම
© 2025 www.dl1.si-lk.nina.az — සියලු හිමිකම් සුරකින ලදී.