කොකෝස් (කීලිං) දූපත්

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ( Cocos Islands Malay: Pulu Kokos [Keeling] ), නිල වශයෙන් කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ( / ˈkoʊkəs / ; [ 1 Cocos Islands Malay: Pulu Kokos [Keeling] ), යනු ඉන්දියානු සාගරයේ ඕස්ට්‍රේලියානු බාහිර භූමි ප්‍රදේශයක් වන අතර, ඕස්ට්‍රේලියාව සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර ආසන්න වශයෙන් මැදින් සහ ඉන්දුනීසියානු සුමාත්‍රා දූපතට සාපේක්ෂව ආසන්නව පිහිටි කුඩා දූපත් සමූහයකින් සමන්විත වේ. භූමියේ ද්විත්ව නාමය (1955 දී දූපත් ඕස්ට්‍රේලියාවට ඇතුළත් කිරීමෙන් පසු නිල වශයෙන්) පිළිබිඹු කරන්නේ දූපත් ඓතිහාසිකව කොකෝස් දූපත් හෝ කීලිං දූපත් ලෙස හැඳින්වෙන බවයි.

කොකෝස් (කීලිං) දූපත්
ඕස්ට්‍රේලියානු ඉන්දියානු සාගර ප්‍රදේශය ඕස්ට්‍රේලියාවේ බාහිර භූමිය
කොකෝස් (කීලිං) දූපත් භූමිය Pulu Kokos (Keeling)  (Cocos Islands Malay) Wilayah Kepulauan Cocos (Keeling)  (මැලේ)
ආදර්ශ පාඨය:  "Maju Pulu Kita" (Cocos Islands Malay) (සිංහල: "අපේ දූපත ඉදිරියට")
නිල ගීය: "Advance Australia Fair"
කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වල පිහිටීම (රතු පැහැයෙන් රවුම් කර ඇත)
ස්වෛරී රාජ්‍යය	ඕස්ට්‍රේලියාව
එක්සත් රාජධානිය විසින් ඈඳා ගන්නා ලදී	1857
සිංගප්පූරුවෙන් ඕස්ට්‍රේලියාවට මාරු කරන ලදී	1955 නොවැම්බර් 23
අගනුවර	බටහිර දූපත 12°11′13″S 96°49′42″E / 12.18694°S 96.82833°E / -12.18694; 96.82833
විශාලතම ගම	බැන්ටම්
නිල භාෂා	කිසිවක් නැත
කතා කරන භාෂා	මැලේ ඉංග්‍රීසි
රජය	සෘජුවම පරිපාලනය කරන ලද යැපීම
• රාජාණ්ඩුව	III වන චාල්ස්
• ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල්	සෑම් මොස්ටින්
• පරිපාලක	ෆාර්සියන් සයිනල්
• ෂයර් ජනාධිපති	අයින්ඩ්ල් මින්කොම්
ඕස්ට්‍රේලියානු පාර්ලිමේන්තුව
• සෙනෙට් සභාව	උතුරු ප්‍රදේශ සෙනෙට් සභිකයින් විසින් නියෝජනය කරන ලදී
• නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය	ලින්ජියාරි අංශයේ ඇතුළත් වේ
භූමි ප්‍රදේශය
• මුළු	14 km^2 (5.4 sq mi)
• ජලය (%)	0
ඉහළම උන්නතාංශය	5 m (16 ft)
ජනගහනය
• 2021 සංගණනය	593 (ශ්‍රේණිගත කර නැත)
GDP (nominal)	2010 estimate
• Total	ඇමරිකානු ඩොලර් 11,012,550 (ශ්‍රේණිගත කර නැත)
• Per capita	ඇමරිකානු ඩොලර් 18,570.91 (ශ්‍රේණිගත කර නැත)
මුදල්	ඕස්ට්‍රේලියානු ඩොලරය (AU$) (AUD)
වේලා කලාපය	UTC+06:30
රිය පැදවීමේ පැත්ත	වම
ඇමතුම් කේතය	+61 891
තැපැල් කේතය	WA 6799
ISO 3166 කේතය	CC
අන්තර්ජාල TLD	.cc

මෙම භූමිය කොරල් දූපත් 27 කින් සමන්විත පරමාණු දෙකකින් සමන්විත වන අතර, ඉන් දෙකක් පමණක් - බටහිර දූපත සහ හෝම් අයිලන්ඩ් - ජනාවාස වී ඇත. 600 ක් පමණ වන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් කොකෝස් මැලේ ජාතිකයන්ගෙන් සමන්විත වන අතර, ඔවුන් බොහෝ දුරට සුන්නි ඉස්ලාම් ආගම අදහන අතර මැලේ උපභාෂාවක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරයි. මෙම භූමිය ඕස්ට්‍රේලියානු ෆෙඩරල් රජයේ යටිතල පහසුකම්, ප්‍රවාහන, ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන, සන්නිවේදන සහ කලා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ඕස්ට්‍රේලියානු බාහිර භූමියක් ලෙස සහ ක්‍රිස්මස් දූපත සමඟ (එය කිලෝමීටර 960 පමණ) පරිපාලනය කරනු ලැබේ. නැගෙනහිරට) ඕස්ට්‍රේලියානු ඉන්දියානු සාගර ප්‍රදේශ පරිපාලන කණ්ඩායම්කරණය සාදයි. කෙසේ වෙතත්, දූපත් වැසියන්ට ප්‍රාදේශීය ෂයර් කවුන්සිලය හරහා යම් තරමක ස්වයං පාලනයක් ඇත. සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය සහ පොලිස් සේවය ඇතුළු බොහෝ මහජන සේවාවන් බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු ප්‍රාන්තය විසින් සපයනු ලබන අතර, ෆෙඩරල් රජය වෙනත් ආකාරයකින් තීරණය කර ඇති ස්ථාන හැර බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු නීතිය අදාළ වේ. භූමිය බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු තැපැල් කේත ද භාවිතා කරයි.

1609 දී බ්‍රිතාන්‍ය මුහුදු කපිතාන් විලියම් කීලිං විසින් මෙම දූපත් සොයා ගන්නා ලද නමුත් 19 වන සියවසේ මුල් භාගය වන තෙක් කිසිදු ජනාවාසයක් සිදු නොවීය. මුල් පදිංචිකරුවන්ගෙන් එක් අයෙක් වූයේ ස්කොට්ලන්ත වෙළෙන්දෙකු වූ ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස් ය; දිවයිනේ වත්මන් ජනගහනයෙන් වැඩි කොටසක් ඔහු තම කොප්පරා වතුයායේ වැඩ කිරීමට ගෙන ආ මැලේ කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන්නකි. ක්ලූනිස්-රොස් පවුල වසර 150 කට ආසන්න කාලයක් පෞද්ගලික ෆෙෆ්ඩම් එකක් ලෙස දූපත් පාලනය කළ අතර, පවුලේ ප්‍රධානියා සාමාන්‍යයෙන් නේවාසික මහේස්ත්‍රාත්වරයා ලෙස පිළිගැනුණි. 1857 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් දූපත් ඈඳා ගත් අතර, ඊළඟ සියවස සඳහා ඒවා ලංකාවෙන් හෝ සිංගප්පූරුවෙන් පරිපාලනය කරන ලදී. 1955 දී භූමිය ඕස්ට්‍රේලියාවට මාරු කරන ලදී, නමුත් 1979 වන තෙක් භූමියේ දේපළ වෙළඳාම් සියල්ලම පාහේ ක්ලූනිස්-රොස් පවුලට අයත් විය.

නම

මෙම දූපත් 1622 සිට කොකෝස් දූපත්, 1703 සිට කීලිං දූපත්, 1805 දී ජේම්ස් හෝර්ස්බර්ග් සිට කොකෝස්–කීලිං දූපත් සහ 19 වන සියවසේ කීලිං–කොකෝස් දූපත් ලෙස නම් කර ඇත. කොකෝස් යනු බහුල පොල් ගස් සඳහා වන අතර, කීලිං යනු 1609 දී දූපත් සොයා ගත් විලියම් කීලිං සඳහා වන අතර

1955 කොකෝස් දූපත් පනත
එක්සත් රාජධානියේ පාර්ලිමේන්තුව
දිගු මාතෘකාව	කොකෝස් හෝ කීලිං දූපත් ඕස්ට්‍රේලියානු පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ අධිකාරිය යටතේ තැබීමට මහරජතුමියට හැකි වන පරිදි සහ ඒ හා සම්බන්ධ අරමුණු සඳහා පනතක්.
උපුටා ගැනීම	3 & 4 Eliz. 2. c. 5
දිනයන්
රාජකීය අනුමැතිය	1955 මාර්තු 29
වෙනත් නීති සම්පාදනය
අවලංගු වීම	1976 ව්‍යවස්ථාපිත නීති (අවලංගු කිරීමේ) පනත
Status: Unknown

1825 දී බෝර්නියෝහි එහි යාත්‍රා කළ ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස්, එම කණ්ඩායම බෝර්නියෝ කොරල් දූපත් ලෙස හැඳින්වූ අතර, කීලිං උතුරු කීලිං දක්වා සීමා කළ අතර, දකුණු කීලිං "නිසි ලෙස හැඳින්වෙන කොකෝස්" ලෙස හැඳින්වීය. 1916 සිට සහතික කරන ලද කොකෝස් (කීලිං) දූපත්, යන ස්වරූපය 1955 කොකෝස් දූපත් පනත (3 සහ 4 එලිස්. 2. ඇ. 5) මගින් නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.^{[සත්‍යාපනය අසමත්]}

භූගෝලය

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වර්ග කිලෝමීටර් 14.2 (වර්ග සැතපුම් 5.5), කිලෝමීටර් 26 (සැතපුම් 16) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් පැතලි, පහත් බිම් කොරල් පරමාණු දෙකකින් සමන්විත වන අතර වෙරළ තීරයේ උසම ස්ථානය මීටර් 5 (අඩි 16) වන අතර පොල් ගස් සහ අනෙකුත් වෘක්ෂලතාදිය ඝන ලෙස වැසී ඇත. දේශගුණය ප්‍රසන්න වන අතර, වසරේ මාස නවයක් පමණ ගිනිකොනදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වන අතර මධ්‍යස්ථ වර්ෂාපතනයක් ඇත. වසරේ මුල් මාසවලදී නිවර්තන සුළි සුළං ඇති විය හැක.

උතුරු කීලිං දූපත යනු එක් C-හැඩැති දූපතකින් පමණක් සමන්විත වන අතර, නැගෙනහිර පැත්තෙන් මීටර් 50 (අඩි 160) ක් පමණ පළල කලපුවට කුඩා විවරයක් සහිත වසා දැමූ පරමාණු වළල්ලකි. දූපත වර්ග කිලෝමීටර 1.1 (අක්කර 270) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුක්ත වන අතර ජනාවාස වී නොමැත. කලපුව වර්ග කිලෝමීටර 0.5 (අක්කර 120) ක් පමණ වේ. උතුරු කීලිං දූපත සහ වෙරළේ සිට කිලෝමීටර 1.5 (සැතපුම් 0.93) ක් පමණ දුරින් පිහිටි අවට මුහුද 1995 දෙසැම්බර් 12 වන දින පිහිටුවන ලද පුලු කීලිං ජාතික වනෝද්‍යානය සාදයි. එය ආවේණික සහ වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති කොකෝස් බෆ්-බෑන්ඩ් රේල් හි ඉතිරිව ඇති එකම ජනගහනයේ නිවහන වේ.

දකුණු කීලිං දූපත් යනු අසම්පූර්ණ පරමාණු වළල්ලක් සාදන තනි දූපත් 24 කින් සමන්විත පරමාණුවකි, එහි මුළු භූමි ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර 13.1 (වර්ග සැතපුම් 5.1) කි. හෝම් අයිලන්ඩ් සහ වෙස්ට් අයිලන්ඩ් පමණක් ජනාකීර්ණ වේ. කොකෝස් මැලේ ජාතිකයන් විශාල දූපත් බොහොමයක පොන්ඩොක් ලෙස හඳුන්වන සති අන්ත පැල්පත් පවත්වාගෙන යයි.

දකුණු කීලිං දූපත් අතොළුව සෑදෙන දූපත් (උතුරේ සිට දක්ෂිණාවර්තව)

	අයිලට් (මැලේ නම)	පරිවර්තිත නම	ප්‍රදේශය (ආසන්න වශයෙන්)
			km^2	mi^2
1	පුලාවු ලුආර්	හෝර්ස්බර්ග් දූපත	1.04	0.40
2	පුලවු ටිකස්	දිශා දූපත
3	පුලාවු පසීර්	වැඩපොළ දූපත	0.01	0.00
4	පුලාවු බෙරස්	බන්ධනාගාර දූපත	0.02	0.01
5	පුලවු ගංසා	වසා දැමූ වැලි පරය, දැන් හෝම් දූපතේ කොටසක්	0.01	0.00
6	පුලවු සෙල්මා	හෝම් දූපත	0.95	0.37
7	පුලාවු අම්පං කෙචිල්	ස්කේවෝලා දූපත	0.01	0.00
8	පුලාවු අම්පං	කැනුයි දූපත	0.06	0.02
9	පුලවු වා-දාස්	ඇම්පෑන්ග් මයිනර්	0.02	0.01
10	පුලාව් බ්ලෙකොක්	ගෝල්ඩ්වෝටර් දූපත	0.03	0.01
11	පුලාවු කෙම්බාං	තෝන් දූපත	0.04	0.02
12	පුලාවු චෙප්ලොක්	ගූස්බෙරි දූපත	0.01	0.00
13	පුලාවු පැන්ඩන්	මිසරි දූපත	0.24	0.09
14	පුලාවු සිපුට්	එළු දූපත	0.10	0.04
15	පුලාවු ජම්බටන්	මිඩ්ල් මිෂන් අයිල්	0.01	0.00
16	පුලවු ලබු	දකුණු එළු දූපත	0.04	0.02
17	පුලාවු අටස්	දකුණු දූපත	3.63	1.40
18	පුලවු කැලප සතු	උතුරු එළු දූපත	0.02	0.01
19	පුලාව් බ්ලාන්	නැගෙනහිර කේ	0.03	0.01
20	පුලවු බ්ලාන් මදාර්	භූමදාන දූපත	0.03	0.01
21	පුලවු මාරියා	බටහිර කේ	0.01	0.00
22	පුලාවු කම්බින්	කීලින්හැම් හෝන් දූපත	0.01	0.00
23	පුලවු පඤ්ඤං	බටහිර දූපත	6.23	2.41
24	පුලාවු වක් බංකා	කැස්බෑ දූපත	0.22	0.08

මෙම පරමාණු දෙකෙහිම ගංගා හෝ විල් නොමැත. මිරිදිය සම්පත් විශාල දූපත් වල ජල කාච වලට සීමා වේ, මුහුදු ජලයට ඉහළින් වැතිර ඇති වැසි ජලයේ භූගත සමුච්චය. මෙම කාච නොගැඹුරු සිදුරු හෝ ළිං හරහා ප්‍රවේශ වේ.

සමුද්‍ර උද්‍යානය

දූපත් අසල ගල්පරවල නිරෝගී කොරල් ඇති අතර දුර්ලභ සාගර ජීවීන් විශේෂ කිහිපයකට නිවහන වේ. ක්‍රිස්මස් දූපත් ගල්පර සමඟ කලාපය "ඕස්ට්‍රේලියාවේ ගැලපගෝස් දූපත්" ලෙස විස්තර කර ඇත.

2021 අයවැයෙන් ඕස්ට්‍රේලියානු රජය ක්‍රිස්මස් දූපත සහ කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වලින් ඔබ්බට නව සමුද්‍ර උද්‍යාන දෙකක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 39.1 ක් කැප කළේය. මෙම උද්‍යාන ඕස්ට්‍රේලියානු ජලයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 740,000 (වර්ග සැතපුම් 290,000) දක්වා ආවරණය කරයි. ප්‍රදේශවාසීන් සමඟ මාස ගණනක් සාකච්ඡා කිරීමෙන් පසු, උද්‍යාන දෙකම 2022 මාර්තු මාසයේදී අනුමත කරන ලද අතර, එහි මුළු ආවරණය වර්ග කිලෝමීටර 744,000 (වර්ග සැතපුම් 287,000) කි. මෙම උද්‍යානය නීති විරෝධී ජාත්‍යන්තර ධීවරයින්ගෙන් බ්ලූෆින් ටූනා බිත්තර දැමීම ආරක්ෂා කිරීමට උපකාරී වනු ඇත, නමුත් ආහාර ලබා ගැනීම සඳහා දේශීය ජනතාවට වෙරළ තීරයේ තිරසාර ලෙස මසුන් ඇල්ලීමට අවසර දෙනු ලැබේ.

වෘක්ෂලතා සහ සත්ත්ව විශේෂ

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වල සනාල ශාක වෘක්ෂලතාදිය, වෘක්ෂලතා දූපත් 22 ට සහ හඳුන්වා දුන් විශේෂ 69 කට පමණ ආවේණික විශේෂ 61 කින් පමණ සමන්විත වන අතර, ඒවායින් බොහොමයක් විශාල ජනාවාස දූපත් දෙක වන හෝම් අයිලන්ඩ් සහ වෙස්ට් අයිලන්ඩ් වලට සීමා වේ. දූපත් වලට ආවේණික ශාක විශේෂ නොමැත; කෙසේ වෙතත්, පැන්ඩනස් ටෙක්ටෝරියස් ප්‍රභේදයක් වන පී. ටෙක්ටෝරියස් වර්. කොකොසෙන්සිස්, [12] මෙම දූපත් වල පමණක් වැඩෙන බව දක්නට ලැබේ. පරමාණු දෙකෙහි ස්වදේශික වෘක්ෂලතාදිය ප්‍රධාන වශයෙන් ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපයේ මුහුදේ විසිරී ඇති වෙරළබඩ ශාක වලින් සමන්විත වේ. කලපු වෙරළ තීරයේ, උස පඳුරු බිම්වල පෙම්ෆිස් ඇසිඩුලා සහ කෝඩියා උපකෝඩේටා ආධිපත්‍යය දරයි, බොහෝ විට ඒක විශේෂිත වනාන්තරවල වැඩෙයි. සංවෘත වනාන්තර වනාන්තර කොකෝස් නුසිෆෙරා හෝ පිසෝනියා ග්‍රැන්ඩිස් විසින් ආධිපත්‍යය දරයි.

දකුණු දූපත් වල බොහෝ ප්‍රදේශය පොල් වගාවන් සඳහා වෙනස් කර ඇති අතර, පූර්ව ජනාවාස යුගයේ සිට වෘක්ෂලතාදිය වෙනස් කරයි. කිලෝමීටර 25 ක් පමණ උතුරින් පිහිටි උතුරු කීලිං, පුලු කීලිං ජාතික වනෝද්‍යානයේ කොටසක් ලෙස ආරක්ෂා කර ඇති අතර, එහිදී ශාක 31 ක් සොයාගත හැකි අතර, ඉන් ශාක හයක් හඳුන්වා දෙනු ලැබේ. දකුණු පරමාණුවේ විශේෂවලින් අඩක් පමණ හඳුන්වා දෙනු ලැබේ.

2002 දී පාර්ක්ස් ඕස්ට්‍රේලියාවට කරන ලද වාර්තාවක, දකුණු පරමාණුවේ හඳුන්වා දුන් බොහෝ විශේෂවලින්, ක්‍රෝමොලේනා ඔඩොරාටා (සියම් වල්පැලෑටි) පරිසරයට ඇති ලොකුම තර්ජනය ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. හඳුන්වා දුන් විශේෂ බොහොමයක් 1944 දී ගුවන් තොටුපළ ඉදිකිරීමෙන් පසු දකුණු පරමාණුවට හඳුන්වා දුන් පැන්ට්‍රොපිකල් ශාකසාර ශාක වේ.

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වල භූමිෂ්ඨ සත්ත්ව විශේෂය පුදුමයට කරුණක් නොවේ, මන්ද දූපත් වල කුඩා භූමි ප්‍රමාණය, විවිධ වාසස්ථාන නොමැතිකම සහ විශාල භූමි ප්‍රමාණයන්ගෙන් හුදකලා වීම නිසාය. කෙසේ වෙතත්, සමුද්‍ර සම්පත් මත යැපෙන සත්ත්ව විශේෂ වඩාත් පොහොසත් ය.

දේශගුණය

කොපන් දේශගුණික වර්ගීකරණයට අනුව කොකෝස් (කීලිං) දූපත් නිවර්තන වැසි වනාන්තර දේශගුණයක් (Af) අත්විඳියි; මෙම දූපත් සමූහය සමකය සහ මකර නිවර්තන කලාපය අතර ආසන්න වශයෙන් මැද පිහිටා ඇත. මෙම දූපත් සමූහයට වෙනස් සෘතු දෙකක් ඇත, තෙත් සමය සහ වියළි සමය. වැසි සහිතම මාසය අප්‍රේල් වන අතර එහි මුළු වර්ෂාපතනය මිලිමීටර 262.6 (අඟල් 10.34) වන අතර වියළිම මාසය ඔක්තෝබර් වන අතර මුළු වර්ෂාපතනය මිලිමීටර 88.2 (අඟල් 3.47) වේ. ශක්තිමත් සමුද්‍ර පාලනය හේතුවෙන්, උෂ්ණත්වය සුළු වශයෙන් වෙනස් වුවද, එහි පිහිටීම සමකයෙන් යම් දුරකින් පිහිටා ඇත. උණුසුම්ම මාසය මාර්තු වන අතර එහි සාමාන්‍ය ඉහළ උෂ්ණත්වය 30.0 °C (86.0 °F) වන අතර සිසිල්ම මාසය සැප්තැම්බර් වන අතර සාමාන්‍ය අඩු උෂ්ණත්වය 24.2 °C (75.6 °F) වේ.

කොකෝස් දූපත් ගුවන්තොටුපළ (සාමාන්‍ය 1991–2020; අන්ත 1952–වර්තමානය) සඳහා කාලගුණ දත්ත
මාසය	ජන	පෙබ	මාර්	අප්‍රි	මැයි	ජුනි	ජූලි	අගෝ	සැප්	ඔක්	නොවැ	දෙසැ	වසර
වාර්තාගත ඉහළම °C (°F)	32.7 (90.9)	32.8 (91.0)	32.8 (91.0)	32.8 (91.0)	32.6 (90.7)	32.0 (89.6)	31.6 (88.9)	31.0 (87.8)	30.9 (87.6)	31.0 (87.8)	32.1 (89.8)	33.2 (91.8)	33.2 (91.8)
මධ්‍යන්‍ය දෛනික උපරිමය °C (°F)	30.1 (86.2)	30.2 (86.4)	30.2 (86.4)	30.0 (86.0)	29.5 (85.1)	28.8 (83.8)	28.3 (82.9)	28.1 (82.6)	28.3 (82.9)	28.8 (83.8)	29.2 (84.6)	29.5 (85.1)	29.2 (84.6)
මධ්‍යන්‍ය දෛනික අවමය °C (°F)	25.2 (77.4)	25.4 (77.7)	25.5 (77.9)	25.7 (78.3)	25.5 (77.9)	25.0 (77.0)	24.4 (75.9)	24.3 (75.7)	24.3 (75.7)	24.6 (76.3)	24.9 (76.8)	24.9 (76.8)	25.0 (77.0)
වාර්තාගත අවම °C (°F)	21.0 (69.8)	20.1 (68.2)	19.8 (67.6)	19.6 (67.3)	19.4 (66.9)	20.1 (68.2)	20.4 (68.7)	18.3 (64.9)	19.0 (66.2)	20.6 (69.1)	19.3 (66.7)	20.4 (68.7)	18.3 (64.9)
සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනය mm (inches)	151.7 (5.97)	207.1 (8.15)	234.4 (9.23)	248.9 (9.80)	187.7 (7.39)	187.3 (7.37)	180.9 (7.12)	102.0 (4.02)	86.2 (3.39)	84.8 (3.34)	86.9 (3.42)	121.4 (4.78)	1,879.3 (73.98)
සාමාන්‍ය වැසි සහිත දින (≥ 0.2 mm)	13.7	15.3	19.2	18.7	18.8	19.7	21.3	17.0	15.3	10.6	10.1	12.4	192.1
Source: Bureau of Meteorology

ඉතිහාසය

සොයාගැනීම සහ මුල් ඉතිහාසය

1609 දී නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගමේ කපිතාන් විලියම් කීලිං විසින් නැගෙනහිර ඉන්දීය කොදෙව් සිට ආපසු යන ගමනකදී මෙම දූපත් සමූහය සොයා ගන්නා ලදී. 1749 දී ස්වීඩන් කපිතාන්වරයෙකු වූ ඒකෙබර්ග් විසින් උතුරු කීලිං සිතියම් ගත කරන ලද අතර, එය පොල් ගස් පවතින බව පෙන්නුම් කරයි. එය බ්‍රිතාන්‍ය ජල විද්‍යාඥ ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩැල්රිම්පල් විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද 1789 ප්‍රස්ථාරයක ද දක්නට ලැබේ.

1825 දී, ස්කොට්ලන්ත වෙළඳ නාවිකයෙකු වන කපිතාන් ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස් ඉන්දියාවට ගිය ගමනකදී දූපත් වල කෙටි කාලයක් නතර වී, යුනියන් ජැක් එකක් ඇණ ගසා, අනාගතයේදී තම පවුලේ අය සමඟ නැවත පැමිණ දූපත් වල පදිංචි වීමට සැලසුම් කළේය. ධනවත් ඉංග්‍රීසි ජාතික ඇලෙක්සැන්ඩර් හාර්ට සමාන සැලසුම් තිබූ අතර, ඔහු සහ මැලේ කාන්තාවන් 40 දෙනෙකුගෙන් යුත් ස්වේච්ඡා අන්තඃපුරයක් දූපත් වලට ගෙන ඒම සඳහා කපිතාන්වරයෙකු - අහම්බෙන්, ක්ලූනිස්-රොස්ගේ සහෝදරයා - කුලියට ගත්තේය. එහිදී ඔහු තම පෞද්ගලික නිවස ස්ථාපිත කිරීමට බලාපොරොත්තු විය. හාරේ මීට පෙර බෝර්නියෝ හි බන්ජර්මාසින් නම් නගරයේ පදිංචිකරුවෙකු ලෙස සේවය කර ඇති අතර, "ශිෂ්ටාචාරය ලබා දෙන හීලෑ ජීවිතයට පමණක් සීමා විය නොහැකි" බව සොයා ගත්තේය.

ක්ලූනිස්-රොස් වසර දෙකකට පසු ඔහුගේ බිරිඳ, දරුවන් සහ නැන්දම්මා සමඟ ආපසු පැමිණි අතර, හාරේ දැනටමත් දිවයිනේ ස්ථාපිත වී පෞද්ගලික අන්තඃපුරය සමඟ ජීවත් වන බව සොයා ගත්තේය. දෙදෙනා අතර ආරවුලක් වර්ධනය විය. ක්ලූනිස්-රොස්ගේ නාවිකයින් අට දෙනා "එකවරම කාන්තාවන් සහ සියල්ලන් අත්පත් කර ගැනීම සඳහා නව රාජධානිය ආක්‍රමණය කිරීමට පටන් ගත්හ".

ටික කලකට පසු, හාරේගේ කාන්තාවන් ඔහු හැර යාමට පටන් ගත් අතර, ඒ වෙනුවට ක්ලූනිස්-රොස්ගේ නාවිකයින් අතර සහකරුවන් සොයා ගත්හ. කලකිරීමට පත් හාරේ දිවයින හැර ගියේය. ඔහු 1834 දී බෙන්කූලන්හිදී මිය ගියේය. පෙර අන්තඃපුරයේ සාමාජිකයින් විසින් දිරිමත් කරන ලද ක්ලූනිස්-රොස්, පසුව රැකියාවට සහ භාර්යාවන් සඳහා දිවයිනට පැමිණෙන ලෙස මැලේ ජාතිකයින් බඳවා ගත්තේය.

ක්ලූනිස්-රොස්ගේ සේවකයින්ට වැටුප් ගෙවනු ලැබුවේ කොකෝස් රුපියල ලෙස හැඳින්වෙන මුදල් ඒකකයකිනි, එය ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස් විසින්ම නිෂ්පාදනය කරන ලද අතර එය සමාගමේ ගබඩාවේදී පමණක් මුදවා ගත හැකිය.

1836 අප්‍රේල් 1 වන දින, HMS බීගල් හි සමීක්ෂණ ගවේෂණයේ කොටසක් ලෙස පරමාණුවේ පැතිකඩ තහවුරු කිරීම සඳහා ශබ්ද ලබා ගැනීමට කපිතාන් රොබට් ෆිට්ස්රෝයි යටතේ එච්එම්එස් බීගල් පැමිණියේය. නැවේ සිටි ස්වභාව විද්‍යාඥ චාල්ස් ඩාවින්ට, ප්‍රතිඵල මගින් ඔහු පරමාණු සෑදුණු ආකාරය පිළිබඳ වර්ධනය කළ න්‍යායකට සහාය වූ අතර, එය පසුව ඔහු කොරල් පරවල ව්‍යුහය සහ ව්‍යාප්තිය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ඔහු දූපත් වල ස්වාභාවික ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කර නිදර්ශක එකතු කළේය. ඩාවින්ගේ සහායක සිම්ස් කොවින්ග්ටන් සඳහන් කළේ "[ඔහු ඇත්ත වශයෙන්ම ස්කොට්ලන්ත ජාතිකයෙකි] සහ ඔහුගේ පවුල, ගුඩ් හෝප් කේප් එකෙන් මුලටෝ හැටක් හෝ හැත්තෑවක් පමණ සිටින අතර, එක් දූපතක ජීවත් වේ. ආණ්ඩුකාර කැප්ටන් රොස් දැන් කේප් හි නොමැත."

බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය විසින් ඈඳා ගැනීම

1857 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය විසින් දූපත් ඈඳා ගන්නා ලදී. මෙම ඈඳා ගැනීම සිදු කරන ලද්දේ HMS ජූනෝ අණදෙන නිලධාරි කපිතාන් ස්ටීවන් ග්‍රෙන්විල් ෆ්‍රීමන්ටල් විසිනි. ෆ්‍රීමන්ටල් බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය සඳහා දූපත් ප්‍රකාශ කළ අතර රොස් II අධිකාරී ලෙස පත් කළේය. 1878 දී, ලිපි පේටන්ට් මගින්, ලංකාවේ ආණ්ඩුකාරවරයා දූපත් වල ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත් කරන ලද අතර, 1886 දී තවත් ලිපි පේටන්ට් මගින්, දූපත් සඳහා වගකීම "කොකෝස් දූපත් වල ආණ්ඩුකාරයා" ලෙස ඔහුගේ කාර්යයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා සමුද්‍ර සන්ධි ජනාවාසයේ ආණ්ඩුකාරවරයා වෙත මාරු කරන ලදී.

1903 මැයි 20 වන දින කවුන්සිලයේ නියෝගයක් යටතේ දූපත් සමුද්‍ර සන්ධි ජනාවාසයේ කොටසක් බවට පත් කරන ලදී. මේ අතර, 1886 දී වික්ටෝරියා රැජින, ගිවිසුමක් මගින්, ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස් වෙත සදාකාලිකව දූපත් ප්‍රදානය කර තිබුණි. පවුලේ ප්‍රධානියා නේවාසික මහේස්ත්‍රාත් සහ රජයේ නියෝජිතයා ලෙස අර්ධ-නිල තත්ත්වය භුක්ති වින්දා.

1901 දී ඩිරෙක්ෂන් අයිලන්ඩ් හි ටෙලිග්‍රාෆ් කේබල් මධ්‍යස්ථානයක් ස්ථාපිත කරන ලදී. මොරිෂස්, රොඩ්‍රිගස්, බටේවියාව, ජාවා සහ බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ ෆ්‍රීමැන්ටල් වෙත මුහුද යට කේබල් ගමන් කළේය. 1910 දී ගමන් කරන නැව් සමඟ සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා රැහැන් රහිත මධ්‍යස්ථානයක් ස්ථාපිත කරන ලදී. කේබල් ස්ථානය 1966 දී ක්‍රියාත්මක වීම නැවැත්වීය.

පළමු ලෝක යුද්ධය

1914 නොවැම්බර් 9 වන දින උදෑසන, දූපත් පළමු ලෝක යුද්ධයේ පළමු නාවික සටන් වලින් එකක් වන කොකෝස් සටනේ ස්ථානය බවට පත්විය. ජර්මානු කෲසර් නෞකාවෙන් ගොඩබෑමේ කණ්ඩායමක් ඩිරෙක්ෂන් අයිලන්ඩ් හි රැහැන් රහිත සහ කේබල් සන්නිවේදන මධ්‍යස්ථානය අල්ලාගෙන අක්‍රිය කරන ලදී, නමුත් දුම්රිය ස්ථානයට ආපදා ඇමතුමක් සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට හැකි වීමට පෙර නොවේ. මිත්‍ර හමුදා රථ පෙළක් ඒ අසලින් ගමන් කරමින් සිටි අතර, ඕස්ට්‍රේලියානු කෲසර් රථ පෙළ පරිවාරයෙන් වෙන් කර විමර්ශනය කරන ලදී.

සිඩ්නි 09:15 ට දූපත සහ එම්ඩන් දුටුවේ, නැව් දෙකම සටනට සූදානම් වෙමින් සිටියදීය. 11:20 ට, දැඩි ලෙස හානි වූ එම්ඩන් උතුරු කීලිං දූපතේ වෙරළට පැමිණියේය. ඕස්ට්‍රේලියානු යුද නෞකාව එම්ඩන්ගේ ආධාරක ගොඩැල්ල පසුපස හඹා යාමට කඩා වැදුණු අතර, එය තමාටම කඩා වැටී, පසුව 16:00 ට උතුරු කීලිං දූපතට ආපසු ගියේය. මේ අවස්ථාවේදී, එම්ඩන්ගේ සටන් ධජය තවමත් පියාසර කරමින් තිබුණි: සාමාන්‍යයෙන් නැවක් සටන් කිරීම දිගටම කරගෙන යාමට අදහස් කරන බවට ලකුණකි. ධජය පහත් කිරීමට උපදෙස් වලට ප්‍රතිචාර නොදැක්වීමෙන් පසු, වෙරළබඩ කෲසර් රථයට වෙඩි දෙකක් එල්ල කරන ලද අතර, පසුව ජර්මානුවන් ධජය පහත් කර සුදු පැහැති රෙද්දක් එසවීය. සිඩ්නි නෞකාවේ සම්ප්‍රේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ තත්ත්වය තහවුරු කර ගැනීමට නියෝග ලැබී තිබුණද, ජර්මානුවන්ට වෛද්‍ය ආධාර සැපයීම සඳහා පසුදා ආපසු පැමිණියේය.

එම්ඩන් නෞකාවේ සිටි පුද්ගලයින් 134 දෙනෙකු මිය ගිය අතර, තුවාල ලැබූ සංඛ්‍යාව 69 ක් වූ අතර, සිඩ්නි නෞකාවේ සිටි පුද්ගලයින් හතර දෙනෙකු මිය ගොස් 16 දෙනෙකු තුවාල ලැබූහ. දිවි ගලවා ගත් ජර්මානුවන් ඕස්ට්‍රේලියානු කෲසර් නෞකාවට ගෙන යන ලද අතර, එය නොවැම්බර් 15 වන දින කොළඹදී හමුදා රථ පෙළට අල්ලාගෙන, පසුව මෝල්ටාවට ප්‍රවාහනය කර සිරකරුවන් බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවට භාර දෙන ලදී. සිඩ්නි නෞකාවට පැමිණීමට පෙර සොයා ගැනීමට නොහැකි වූ වෙරළබඩ කණ්ඩායමේ තවත් ජර්මානු නිලධාරීන් 50 දෙනෙකු, පාසල් යාත්‍රාවක් අණ දී ඩිරෙක්ෂන් දූපතෙන් පැන ගොස් අවසානයේ කොන්ස්ටන්ටිනෝපල් වෙත පැමිණියහ. එම්ඩන් යනු ඉන්දියානු හෝ පැසිෆික් සාගරයේ ක්‍රියාකාරී මධ්‍යම බලවතුන්ගේ අවසන් යුද නෞකාව වන අතර, එයින් අදහස් කළේ ඕස්ට්‍රේලියාවේ සහ නවසීලන්තයේ හමුදා නැව් නාවික ආරක්ෂාව නොමැතිව යාත්‍රා කළ හැකි අතර මිත්‍ර පාක්ෂික නැව් වෙනත් තැනක යෙදවිය හැකි බවයි.

දෙවන ලෝක යුද්ධය

දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී, කේබල් ස්ථානය නැවතත් වැදගත් සම්බන්ධකයක් විය. යුද්ධය අතරතුර භාවිතා කරන ලද ලොව පුරා බුද්ධි පද්ධතිය වන Y සේවාව විසින් දිශාව සොයා ගැනීම සඳහා කොකෝස් වටිනා විය.

ජර්මානු ගුවන් යානා සඳහා ගුවන් තොටුපළක් ලෙස සහ ඉන්දියන් සාගරයේ ක්‍රියාත්මක වන වාණිජ ප්‍රහාරකයින් සඳහා කඳවුරක් ලෙස දූපත් අත්පත් කර ගත හැකි බව මිත්‍ර පාක්ෂික සැලසුම්කරුවන් සඳහන් කළහ. ජපානය යුද්ධයට පිවිසීමෙන් පසු, ජපන් හමුදා අසල්වැසි දූපත් අත්පත් කර ගත්හ. කොකෝස් කේබල් ස්ථානය සහ එහි දූපත් වල බලකොටුව කෙරෙහි ඔවුන්ගේ අවධානය යොමු නොකිරීමට, ඩිරෙක්ෂන් සහ හෝර්ස්බර්ග් දූපත් අතර මුහුදු ගුවන් යානා නැංගුරම් ලෑම භාවිතා නොකළේය. හදිසි අවස්ථා වලදී හැර, රේඩියෝ සම්ප්‍රේෂක ද නිහඬව තබා ඇත.

1942 දී සිංගප්පූරුවේ වැටීමෙන් පසු, දූපත් ලංකාවෙන් පරිපාලනය කරන ලද අතර බටහිර සහ ඩිරෙක්ෂන් දූපත් මිත්‍ර පාක්ෂික හමුදා පරිපාලනය යටතේ තබා ඇත. දූපත් වල බලකොටුව මුලින් හෝර්ස්බර්ග් දූපතේ පිහිටි බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවේ කිංග්ස් අප්‍රිකානු රයිෆල්ස් හි ප්ලැටූනයකින් සමන්විත වූ අතර, නැංගුරම් ලෑම ආවරණය කිරීම සඳහා 6-අටල (මි.මී. 152.4) තුවක්කු දෙකක් තිබුණි. ප්‍රදේශවාසීන් සියල්ලෝම හෝම් අයිලන්ඩ් හි ජීවත් වූහ. සන්නිවේදන මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස දූපත් වල වැදගත්කම තිබියදීත්, ජපන් ජාතිකයින් ඒවා වැටලීමට හෝ අත්පත් කර ගැනීමට කිසිදු උත්සාහයක් නොගත් අතර මසකට වරක් පමණ ඔත්තු බැලීමේ ගුවන් යානයක් යැවීමෙන් සෑහීමකට පත්විය.

1942 මැයි 8-9 දින රාත්‍රියේ, ලංකා ආරක්ෂක බලකායේ ආරක්ෂක භටයින් 15 දෙනෙකු ග්‍රේටියන් ප්‍රනාන්දුගේ නායකත්වය යටතේ කැරලි ගැසූහ. කැරලිකරුවන් ඔවුන්ගේ බ්‍රිතාන්‍ය නිලධාරීන්ගේ ආකල්පයෙන් කුපිත වූ බවත් ජපන් බ්‍රිතාන්‍ය විරෝධී ප්‍රචාරණයෙන් ද ආභාෂය ලැබූ බවත් කියනු ලැබේ. ඔවුන් දූපත් වල තුවක්කු බැටරිය පාලනය කිරීමට උත්සාහ කළහ. කොකෝස් දූපත් කැරැල්ල මර්දනය කරන ලද නමුත් කැරලිකරුවන් කැරලි නොගත් සොල්දාදුවෙකු ඝාතනය කළ අතර එක් නිලධාරියෙකුට තුවාල සිදු කළහ. පසුව නඩු විභාගයකදී කැරලිකරුවන් හත් දෙනෙකුට මරණ දඬුවම නියම කරන ලදී, නමුත් විත්තිකරුගේ වරද පිළිගනු ලැබීය. දඬුවම් හතර දෙනෙකු ලිහිල් කරන ලද නමුත් ප්‍රනාන්දු ඇතුළු පිරිමින් තිදෙනෙකු මරණ දඬුවම නියම කරන ලදී. දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී කැරැල්ල සඳහා මරණ දඬුවම නියම කරන ලද එකම බ්‍රිතාන්‍ය පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය සොල්දාදුවන් මොවුන් විය.

1942 දෙසැම්බර් 25 වන දින, ජපන් සබ්මැරීනයක් වන I-166 දූපත් වලට බෝම්බ හෙලූ නමුත් කිසිදු හානියක් සිදු නොවීය.

පසුව යුද්ධයේදී, ගුවන් පථ දෙකක් ඉදිකරන ලද අතර, ගිනිකොනදිග ආසියාවේ ජපන් ඉලක්ක වලට එරෙහිව වැටලීම් සිදු කිරීමට සහ මලයාව නැවත ආක්‍රමණය කිරීමට සහ සිංගප්පූරුව නැවත අත්පත් කර ගැනීමට සැලසුම් කිරීමේදී සහාය ලබා දීමට බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානා තුනක් දූපත් වෙත ගෙන යන ලදී. පැමිණි පළමු ගුවන් යානා වූයේ අංක 136 බලඝණ RAF හි සුපර්මැරීන් ස්පිට්ෆයර් Mk VIII ය. ඒවාට අංක 321 (නෙදර්ලන්තය) බලඝණ RAF (රාජකීය ගුවන් හමුදාව සමඟ සේවය කරන පිටුවහල් කරන ලද ලන්දේසි හමුදාවන්හි සාමාජිකයින්) හි ලිබරේටර් බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානා කිහිපයක් ඇතුළත් විය, ඒවා ද දූපත් වල ස්ථානගත කර තිබුණි. 1945 ජූලි මාසයේදී අංක 99 සහ අංක 356 RAF බලඝණ බටහිර දූපතට පැමිණි විට, ඔවුන් බාහිර ලෝකයේ සිදුවන දේ පිළිබඳ පුවත් අඩංගු ඇටෝල් නම් දිනපතා පුවත්පතක් රැගෙන ආහ. රාජකාරියෙන් තොර වේලාවන්හිදී ගුවන් භටයින් විසින් ධාවනය කරන ලද මෙය, ලිබරේටර් බෝම්බකරුවන් විසින් යුද සිර කඳවුරුවලට ජපන් ආරක්ෂකයින්ගේ හිසට උඩින් හෙළන විට කීර්තියක් අත්කර ගත්තේය.

1946 දී, දූපත් වල පරිපාලනය සිංගප්පූරුවට ආපසු ලබා දුන් අතර එය සිංගප්පූරු ජනපදයේ කොටසක් බවට පත් විය.

ඕස්ට්‍රේලියාවට මාරු කිරීම

1955 නොවැම්බර් 23 වන දින, දූපත් එක්සත් රාජධානියේ සිට ඕස්ට්‍රේලියානු පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට මාරු කරන ලදී. මාරු කිරීමට පෙර, 1946 එක්සත් රාජධානියේ සමුද්‍ර සන්ධි ජනාවාස (අවලංගු කිරීමේ) පනත සහ 1946 පනත මගින් ක්‍රියාත්මක කරන ලද පරිදි, 1887 සහ 1945 බ්‍රිතාන්‍ය ජනාවාස පනත් වලට අනුව, දූපත් එක්සත් රාජධානියේ සිංගප්පූරු ජනපදයේ කොටසක් විය. මාරු කිරීම ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා නීතිමය පියවර පහත පරිදි විය:

• පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය පාර්ලිමේන්තුව සහ රජය මේ සඳහා එක්සත් රාජධානියේ පනතක් ඉල්ලා සිටි අතර එයට එකඟ විය.
• 1955 කොකෝස් දූපත් පනත මගින්, දූපත් සිංගප්පූරු ජනපදයේ කොටසක් වීම නවතා පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ අධිකාරිය යටතේ තැබිය යුතු බවට නියෝග කිරීමට කවුන්සිලයේ නියෝගයක් මගින් මහරජතුමියට බලය පවරන ලදී.
• 1955 කොකෝස් (කීලිං) දූපත් පනත මගින්, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ පාර්ලිමේන්තුව විසින් දූපත් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ අධිකාරිය යටතේ සහ එහි රජය යටතේ භූමියක් ලෙස පිළිගැනීම සඳහා විධිවිධාන සලසා ඇත.
• 1955 එක්සත් රාජධානියේ පනත යටතේ සාදන ලද 1955 කොකෝස් දූපත් කවුන්සිලයේ නියෝගයෙන්, නියමිත දිනයේදී (1955 නොවැම්බර් 23) දූපත් සිංගප්පූරු ජනපදයේ කොටසක් වීම නවතා ඕස්ට්‍රේලියානු පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ අධිකාරිය යටතේ තැබිය යුතු බව සපයා ඇත.

මෙම සාපේක්ෂව සංකීර්ණ යන්ත්‍රෝපකරණ සඳහා හේතුව 1946 සමුද්‍ර සන්ධි බේරුම්කරණ (අවලංගු කිරීමේ) පනතේ නියමයන් ය. ශ්‍රීමත් කෙනත් රොබට්ස්-වේට අනුව "වෙනත් ඕනෑම ක්‍රියා පටිපාටියක් සැක සහිත වලංගු භාවයක් තිබිය හැකිව තිබුණි". වෙන්වීමට පියවර තුනක් ඇතුළත් විය: සිංගප්පූරු යටත් විජිතයෙන් වෙන්වීම; එක්සත් රාජධානිය විසින් මාරු කිරීම සහ ඕස්ට්‍රේලියාව විසින් පිළිගැනීම.

නව භූමියේ පළමු නිල නියෝජිතයා (දැන් පරිපාලක) ලෙස එච්. ජේ. හල් පත් කරන ලදී. ඔහු රාජකීය ඕස්ට්‍රේලියානු නාවික හමුදාවේ ලුතිනන්-කමාන්ඩර්වරයෙකු ලෙස කටයුතු කළ අතර ඒ සඳහා නිදහස් කරන ලදී. 1958 සැප්තැම්බර් 9 වන දින 1573 පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැබිනට් තීරණය යටතේ, හල්ගේ පත්වීම අවසන් කරන ලද අතර, උතුරු ප්‍රදේශයේ පොලිසියෙන් ද්විතීයික කිරීම මත ජෝන් විලියම් ස්ටොක්ස් පත් කරන ලදී. 1958 ඔක්තෝබර් අවසානයේ ප්‍රදේශ අමාත්‍ය හස්ලක් විසින් මාධ්‍ය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින්, කොකෝස් හි හල්ගේ වසර තුනක සේවා කාලය අගය කරන ලදී.

ස්ටෝක්ස් 1958 ඔක්තෝබර් 31 සිට 1960 සැප්තැම්බර් 30 දක්වා එම තනතුරේ සේවය කළේය. ඔහුගේ පුතාගේ ළමා මතකයන් සහ දූපත් වල ඡායාරූප ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. නොර්ෆොක් දූපතේ සිට සී. අයි. බෆට් එම්බීඊ ඔහුගෙන් පසු 1960 ජූලි 28 සිට 1966 ජුනි 30 දක්වා සේවය කළ අතර පසුව කොකෝස් සහ නොර්ෆොක් දූපතේ පරිපාලක ලෙස කටයුතු කළේය. 1974 දී, කෙන් මුලන් 1964 සිට 1966 දක්වා ඩිරෙක්ෂන් අයිලන්ඩ් හි කේබල් ස්ටේෂන් හි සේවය කරමින් බිරිඳ සහ පුතා සමඟ ගත කළ කාලය පිළිබඳව කුඩා පොතක් ලිවීය.

1970 ගණන්වලදී, ක්ලූනිස්-රොස් වැඩවසම් ශෛලියේ දූපතේ පාලනය කෙරෙහි ඕස්ට්‍රේලියානු රජයේ අතෘප්තිය වැඩි විය. 1978 දී, අනිවාර්ය අත්පත් කර ගැනීමේ තර්ජනය භාවිතා කරමින් ඕස්ට්‍රේලියාව පවුලට දූපත් ඕස්ට්‍රේලියානු ඩොලර් 6,250,000 ක මුදලකට විකිණීමට බල කළේය. ගිවිසුමක් අනුව, පවුල දූපතේ ඔවුන්ගේ නිවහන වන ඕෂනියා නිවසෙහි අයිතිය රඳවා ගත්තේය. 1983 දී, ඕස්ට්‍රේලියානු රජය මෙම ගිවිසුම ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස්ට ඔහු කොකෝස් හැර යා යුතු බව පැවසීය. ඊළඟ වසරේ ඕස්ට්‍රේලියානු මහාධිකරණය ඕෂනියා නිවස නැවත ආරම්භ කිරීම නීති විරෝධී බව තීන්දු කළ නමුත් ඕස්ට්‍රේලියානු රජය ක්ලූනිස්-රොස්ගේ නැව් සමාගමට කිසිදු රජයේ ව්‍යාපාරයක් ලබා නොදිය යුතු බවට නියෝග කළ අතර එය ඔහුගේ බංකොලොත්භාවයට හේතු විය. ජෝන් ක්ලූනිස්-රොස් පසුව බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ පර්ත් වෙත සංක්‍රමණය විය. කෙසේ වෙතත්, ක්ලූනිස්-රොස් පවුලේ සමහර සාමාජිකයින් තවමත් කොකෝස් දූපතේ ජීවත් වෙති.

ස්වයං නිර්ණය සඳහා වූ ජනමත විචාරණයේදී කොකෝස් මැලේ ජාතිකයින් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා ඕස්ට්‍රේලියානු රජය විසින් පුළුල් සූදානමක් සිදු කරන ලදී. 1983 මැද භාගයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ ජනමත විචාරණය පැවැත්වීමේ අරමුණින් සාකච්ඡා 1982 දී ආරම්භ විය. එක්සත් ජාතීන්ගේ යටත් විජිතකරණ කමිටුව විසින් සකස් කරන ලද මාර්ගෝපදේශ යටතේ, පදිංචිකරුවන්ට තේරීම් තුනක් ලබා දිය යුතු විය: පූර්ණ නිදහස, නිදහස් ඇසුර හෝ ඕස්ට්‍රේලියාව සමඟ ඒකාබද්ධ වීම. දූපත් වැසියන් සහ ඕස්ට්‍රේලියානු රජය යන දෙදෙනාම අවසාන විකල්පයට කැමති විය. 1983 මාර්තු මාසයේ ඕස්ට්‍රේලියානු මැතිවරණයෙන් පසු කැන්බරා හි රජයේ වෙනසක් ඡන්දය වසරකින් ප්‍රමාද කළේය. හෝම් අයිලන්ඩ් කවුන්සිලය සාම්ප්‍රදායික වාර්ගික සම්මුති "ඡන්දයක්" සඳහා මනාපයක් ප්‍රකාශ කළද, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය රහස් ඡන්දයක් සඳහා අවධාරනය කළේය. 1984 අප්‍රේල් 6 වන දින ජනමත විචාරණය පවත්වන ලද අතර, ක්ලූනීස්-රොස් පවුල ඇතුළුව සුදුසුකම් ලත් දූපත් වැසියන් 261 දෙනා සහභාගී වූහ: ඒකාබද්ධතාවයට පක්ෂව 229 ක්, නිදහස් සංගමයට පක්ෂව 21 ක්, නිදහසට පක්ෂව නව දෙනෙක් සහ මනාපයක් දැක්වීමට දෙදෙනෙක් අසමත් වූහ. 21 වන සියවසේ පළමු දශකය තුළ, දූපත් වල මුස්ලිම් සහ මුස්ලිම් නොවන ජනගහනය අතර ආරවුල් මාලාවක් ඇති වී තිබේ.

වෙස්ට් අයිලන්ඩ් හි ගුවන් පථයේ කිලෝමීටර 2 කට වඩා (සැතපුම් 1.2) දිග ගුවන් පථයක් ඇති අතර එය බෝයිං 737 මගී ගුවන් ගමන් සහ කුඩා හමුදා ගුවන් යානා සඳහා පහසුකම් සැලසීමට නිර්මාණය කර ඇත. 2023 දී, ඕස්ට්‍රේලියානු පාර්ලිමේන්තුව ගුවන් පථය මීටර් 150 කින් දීර්ඝ කිරීමට සැලසුම් අනුමත කළ අතර එමඟින් පහළ මට්ටමේ සබ්මැරීන් විරෝධී යුධ මෙහෙයුම් සහ අධි තාක්‍ෂණික හමුදා නිරීක්ෂණ සඳහා හැකියාව ඇති බෝයිං පී-8 පොසෙයිඩන් ගුවන් යානා රැගෙන යා හැකිය. ඉදිකිරීම් 2024 දී ආරම්භ කර 2026 වන විට අවසන් කිරීමට නියමිතව තිබුණි. වැඩිදියුණු කිරීමට පෙර, එක්සත් ජනපදය දශක ගණනාවක් තිස්සේ ඩියාගෝ ගාර්ෂියා සහ ගුවාම් අතර නැවතුම් ස්ථානයක් ලෙස සහ පායා ලෙබාර් ගුවන් කඳවුරට අර්ධ විකල්පයක් ලෙස ගුවන් පථය භාවිතා කර ඇත.

ස්වදේශික තත්ත්වය

මැලේ අර්ධද්වීපය, ඉන්දුනීසියානු දූපත් සමූහය, දකුණු අප්‍රිකාව සහ නිව්ගිනියාව යන රටවලින් හාරේ සහ ක්ලූනිස්-රොස් විසින් ගිවිසුම්ගත සේවකයින්, වහලුන් හෝ වැරදිකරුවන් ලෙස දූපත් වෙත ගෙන එන ලද කොකෝස් මැලේවරුන්ගෙන් පැවත එන්නන් 2019 වන විට ඕස්ට්‍රේලියානු රජයෙන් පිළිගැනීමක් ඉල්ලා සිටිති. ආදිවාසී ඕස්ට්‍රේලියානුවන් ලෙස පිළිගැනීමට.

රජය

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වල අගනුවර බටහිර දූපත වන අතර විශාලතම ජනාවාස වන්නේ හෝම් අයිලන්ඩ් හි බැන්ටම් ගම්මානයයි.

දූපත් වල පාලනය 1955 කොකෝස් (කීලිං) දූපත් පනත මත පදනම් වන අතර ඕස්ට්‍රේලියාවේ නීති මත දැඩි ලෙස රඳා පවතී. දූපත් ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල් විසින් පත් කරන ලද අනේවාසික පරිපාලකයෙකු හරහා කැන්බරා සිට යටිතල පහසුකම්, ප්‍රවාහන, ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන, සන්නිවේදන සහ කලා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පරිපාලනය කරනු ලැබේ. ඔවුන් මීට පෙර ප්‍රවාහන හා ප්‍රාදේශීය සේවා දෙපාර්තමේන්තුවේ (2007 ට පෙර), නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ (2007–2013), යටිතල පහසුකම් සහ ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ (2013–2017) සහ යටිතල පහසුකම්, ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන සහ නගර දෙපාර්තමේන්තුවේ (2017–2020) වගකීම් දැරූහ.

2023 නොවැම්බර් වන විට, පරිපාලක ෆාර්සියන් සයිනාල් වන අතර, ඇය ක්‍රිස්මස් දූපතේ පරිපාලක ද වේ. මෙම භූමි ප්‍රදේශ දෙක ඕස්ට්‍රේලියානු ඉන්දියානු සාගර ප්‍රදේශ වලින් සමන්විත වේ. ඕස්ට්‍රේලියානු රජය ක්‍රිස්මස් දූපත් පරිපාලනය සහ යටිතල පහසුකම්, ප්‍රවාහන, ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන, සන්නිවේදන සහ කලා දෙපාර්තමේන්තුව හරහා පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය මට්ටමේ රජයේ සේවාවන් සපයයි. 1992 ජූලි 1 වන දින සිට බලාත්මක වූ 1992 ෆෙඩරල් රජයේ ප්‍රදේශ නීති ප්‍රතිසංස්කරණ පනතට අනුව, බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු නීති කොකෝස් දූපත් සඳහා අදාළ වේ, "ඔවුන්ට ප්‍රදේශය තුළ අයදුම් කිරීමට හැකි තාක් දුරට"; එවැනි නීති යෙදීම නොකිරීම හෝ අර්ධ වශයෙන් යෙදීම ෆෙඩරල් රජයේ අභිමතය පරිදි වේ. මෙම පනත මගින් බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු අධිකරණවලට දූපත් සම්බන්ධයෙන් අධිකරණ බලය ද ලබා දේ. කෙසේ වෙතත්, කොකෝස් දූපත් බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් ව්‍යවස්ථානුකූලව වෙනස් ය; භූමිය සඳහා නීති සම්පාදනය කිරීමේ රාජ්‍යයේ බලය ෆෙඩරල් රජය විසින් පවරනු ලැබේ. ඕස්ට්‍රේලියාවේ වෙනත් තැන්වල ප්‍රාන්ත රජයක් විසින් සාමාන්‍යයෙන් සපයනු ලබන සේවාවන් සපයනු ලබන්නේ බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු රජයේ දෙපාර්තමේන්තු සහ කොන්ත්‍රාත්කරුවන් විසින් වන අතර, පිරිවැය ෆෙඩරල් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

ආසන හතක් සහිත ඒක මණ්ඩල කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ෂයර් කවුන්සිලයක් ද පවතී. පූර්ණ ධුර කාලයක් වසර හතරක් පවතින නමුත්, සෑම වසර දෙකකට වරක් මැතිවරණ පැවැත්වේ; ආසන්න වශයෙන් සාමාජිකයින්ගෙන් අඩක් පමණ සෑම වසර දෙකකට වරක් විශ්‍රාම යයි. 2024 මාර්තු වන විට ෂයර් හි සභාපති අයින්ඩිල් මින්කොම් වේ. මෑත කාලීන පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023 ඔක්තෝබර් 21 වන දින ක්‍රිස්මස් දූපතේ මැතිවරණ සමඟ පැවැත්විණි.

ෆෙඩරල් දේශපාලනය

නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය, 2022
ඕස්ට්‍රේලියානු කම්කරු			69.00%
ප්‍රාන්ත ලිබරල්			10.00%
ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන්			8.36%
ඕස්ට්‍රේලියානු ග්‍රීන්ස්			5.40%

සෙනෙට් සභාව, 2022
ඕස්ට්‍රේලියානු කම්කරු			68.70%
ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී			10.87%
ප්‍රාන්ත ලිබරල්			9.13%
ඕස්ට්‍රේලියානු ග්‍රීන්ස්			0.87%

ඕස්ට්‍රේලියානු පුරවැසියන් වන කොකෝස් (කීලිං) දූපත් පදිංචිකරුවන් ද ෆෙඩරල් මැතිවරණවලදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කරයි. කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වැසියන් නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ (උතුරු ප්‍රදේශයේ) ලින්ජියාරි අංශයේ සාමාජිකයා විසින් සහ සෙනෙට් සභාවේ උතුරු ප්‍රදේශයේ සෙනෙට් සභිකයින් විසින් නියෝජනය කරනු ලැබේ. 2022 ඕස්ට්‍රේලියානු ෆෙඩරල් මැතිවරණයේදී කම්කරු පක්ෂය නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය සහ සෙනෙට් සභාව යන දෙකෙහිම කොකෝස් ඡන්දදායකයින්ගෙන් නිරපේක්ෂ බහුතරය ලබා ගත්තේය.

ආරක්ෂක සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම

ආරක්ෂාව ඕස්ට්‍රේලියානු ආරක්ෂක හමුදාවේ වගකීමකි. 2023 වන තෙක් දිවයිනේ ක්‍රියාකාරී හමුදා ස්ථාපනයන් හෝ ආරක්ෂක නිලධාරීන් සිටියේ නැත; අවශ්‍ය නම් පරිපාලකයාට ඕස්ට්‍රේලියානු ආරක්ෂක හමුදාවේ සහාය ඉල්ලා සිටිය හැකිය.

2016 දී, ඕස්ට්‍රේලියානු ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව නිවේදනය කළේ රාජකීය ඕස්ට්‍රේලියානු ගුවන් හමුදාවේ P-8 පොසෙයිඩන් සමුද්‍ර මුර සංචාර ගුවන් යානයට සහාය වීම සඳහා කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ගුවන්තොටුපළ (බටහිර දූපත) වැඩිදියුණු කරන බවයි. 2023 මුල් භාගයේදී වැඩ ආරම්භ කිරීමට සහ 2026 වන විට අවසන් කිරීමට නියමිතව තිබුණි. කලාපයේ ඕස්ට්‍රේලියානු නිරීක්ෂණ සහ ඉලෙක්ට්‍රොනික යුධ ගුවන් යානා සඳහා ගුවන් තොටුපළ ඉදිරි මෙහෙයුම් කඳවුරක් ලෙස ක්‍රියා කරනු ඇත.

රාජකීය ඕස්ට්‍රේලියානු නාවික හමුදාව සහ ඕස්ට්‍රේලියානු දේශසීමා බලකාය යාබද ජලයේ නිරීක්ෂණ සහ සංක්‍රමණික ජාවාරම් විරෝධී මුර සංචාර පැවැත්වීම සඳහා කේප් සහ ආමිඩේල් පන්තියේ මුර සංචාර බෝට්ටු ද යොදවයි. 2023 වන විට, නාවික හමුදාවේ ආමිඩේල් පන්තියේ බෝට්ටු විශාල අරෆුරා පන්තියේ අක්වෙරළ මුර සංචාර යාත්‍රා මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමේ ක්‍රියාවලියක පවතී.

සිවිල් නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ ප්‍රජා පොලිස් කටයුතු ඕස්ට්‍රේලියානු ෆෙඩරල් පොලිසිය විසින් සපයනු ලැබේ. දිවයිනට සාමාන්‍ය යෙදවීම සැරයන්වරයෙකු සහ කොස්තාපල්වරයෙකු වේ. මේවා පොලිස් බලතල ඇති දේශීයව සම්බන්ධ වූ විශේෂ සාමාජිකයින් දෙදෙනෙකු විසින් වැඩි දියුණු කරනු ලැබේ.

අධිකරණ

1992 සිට, ඕස්ට්‍රේලියානු රජය සමඟ සේවා සැපයීමේ විධිවිධානයක් යටතේ බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් අධිකරණ සේවා සපයනු ලැබේ. බටහිර ඕස්ට්‍රේලියානු අධිකරණ සේවා මගින් උපත්, මරණ සහ විවාහ සහ නම් වෙනස් කිරීමේ සේවා සඳහා මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණය, දිස්ත්‍රික් අධිකරණය, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය, පවුල් අධිකරණය, ළමා අධිකරණය, මරණ පරීක්ෂක අධිකරණය සහ ලේඛනාගාරය සපයයි. අවශ්‍ය පරිදි බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ මහේස්ත්‍රාත්වරුන් සහ විනිසුරුවන් චාරිකා අධිකරණයක් කැඳවයි.

සෞඛ්‍ය සේවා

හෝම් අයිලන්ඩ් සහ වෙස්ට් අයිලන්ඩ් හි මූලික සෞඛ්‍ය සේවා සපයන වෛද්‍ය සායන ඇත, නමුත් බරපතල වෛද්‍ය තත්වයන් සහ තුවාල සඳහා දිවයිනේ ප්‍රතිකාර කළ නොහැකි අතර රෝගීන් ප්‍රතිකාර සඳහා පර්ත් වෙත යවනු ලැබේ, කිලෝමීටර් 3,000 (සැතපුම් 1,900) දුරින්.

ජනවිකාසය

2021 ඕස්ට්‍රේලියානු සංගණනයට අනුව, කොකෝස් දූපත් වල ජනගහනය 593 කි. ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය අනුව ව්‍යාප්තිය ආසන්න වශයෙන් 51% පිරිමි සහ 49% ගැහැණු වේ. ජනගහනයේ මධ්‍යන්‍ය වයස අවුරුදු 40 ක් වන අතර එය මධ්‍යන්‍ය ඕස්ට්‍රේලියානු ජනගහනයේ වයස අවුරුදු 38 ට වඩා තරමක් පැරණිය. 2021 වන විට, කොකෝස් දූපත් වල ස්වදේශික ඕස්ට්‍රේලියානුවන් (ආදිවාසී හෝ ටොරස් සමුද්‍ර සන්ධි දූපත් වැසියා) ලෙස හඳුනා ගන්නා පුද්ගලයින් නොමැත.

කොකෝස් දූපත් වල ආගම (2021)

1. ඉස්ලාම් (65.6%)
2. ආගමික නොවන (14%)
3. කතෝලික (2%)
4. ඇන්ග්ලිකන් (1.5%)
5. නිශ්චිත නොවන (15.3%)
6. වෙනත් (1.6%)

කොකෝස් දූපත් වල බහුතර ආගම ඉස්ලාම් වන අතර, මුළු ජනගහනයෙන් 65.6% ක් මුස්ලිම් ලෙස හඳුනාගෙන ඇති අතර, පසුව නිශ්චිත නොවන (15.3%), ආගමික නොවන (14.0%), කතෝලික (2.0%), ඇංග්ලිකන් (1.5%). කොකෝස් දූපත් වැසියන්ගෙන් ඉතිරි 1.6% ක් ලෞකික ලෙස හඳුනා ගනී හෝ විවිධ වෙනත් විශ්වාසයන් (අදේවවාදය, අඥෙයවාදය සහ නිශ්චිත නොවන අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ඇතුළුව) දරයි.

ජනගහනයෙන් 73.5% ක් ඕස්ට්‍රේලියාවේ උපත ලැබූහ - ප්‍රධාන භූමියේ, කොකෝස් දූපත් වල හෝ වෙනත් ඕස්ට්‍රේලියානු භූමියක. ඉතිරි 26.5% මැලේසියාව (4.0%), එංගලන්තය (1.3%), නවසීලන්තය (1.2%), සිංගප්පූරුව (0.5%) සහ ආර්ජන්ටිනාව (0.5%) ඇතුළු අනෙකුත් රටවලින් පැමිණේ. ජනගහනයෙන් 61.2% ක් නිවසේදී මැලේ භාෂාව කතා කරන අතර 19.1% ක් ඉංග්‍රීසි කතා කරන අතර 3.5% ක් වෙනත් භාෂාවක් (ස්පාඤ්ඤ සහ විවිධ ඔස්ට්‍රෝනියානු සහ අප්‍රිකානු භාෂා ඇතුළුව) කතා කරයි. ජනගහනයෙන් 63.0% ක් ඉංග්‍රීසි පමණක් කතා කරයි හෝ ඉංග්‍රීසි "හොඳින් හෝ ඉතා හොඳින්" කතා කරයි, නමුත් 19.0% ක් ඉංග්‍රීසි කතා කරන්නේ "හොඳින් හෝ කිසිසේත්ම නොවේ".

කෞම් ඉබු (කාන්තා කණ්ඩායම) යනු ප්‍රාදේශීය හා ජාතික මට්ටමින් කාන්තාවන්ගේ දැක්ම නියෝජනය කරන කාන්තා අයිතිවාසිකම් සංවිධානයකි.

ආර්ථිකය

දූපත් වල ජනගහනය ආසන්න වශයෙන් 600 කි. ජලය මත පදනම් වූ හෝ සොබාදහමේ ක්‍රියාකාරකම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන කුඩා හා වර්ධනය වන සංචාරක කර්මාන්තයක් ඇත. 2016 දී, ඩිරෙක්ෂන් අයිලන්ඩ් හි වෙරළ තීරයක් ඕස්ට්‍රේලියාවේ හොඳම වෙරළ තීරය ලෙස නම් කරන ලද්දේ සංචාරක ඕස්ට්‍රේලියාවේ ජලජ සහ වෙරළබඩ තානාපති සහ 2017 හොඳම වෙරළ 101 හි සම කර්තෘ බ්‍රැඩ් ෆාමර් විසිනි.

කුඩා දේශීය උද්‍යාන සහ මසුන් ඇල්ලීම ආහාර සැපයුමට දායක වන නමුත් බොහෝ ආහාර සහ අනෙකුත් අවශ්‍යතා ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් හෝ වෙනත් තැනකින් ආනයනය කළ යුතුය.

කොකෝස් දූපත් සමුපකාර සමිතිය සීමාසහිත ඉදිකිරීම් කම්කරුවන්, ස්ටීවඩෝර්වරුන් සහ සැහැල්ලු සේවක මෙහෙයුම් සඳහා සේවයේ යොදවයි. සංචාරක ව්‍යාපාරය වෙනත් අය සේවයේ යොදවයි. 2011 දී විරැකියා අනුපාතය 6.7% කි.

2025 අප්‍රේල් 2 වන දින එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් කොකෝස් දූපත් සඳහා 10% ක තීරුබදුවක් ප්‍රකාශයට පත් කළේය.

උපායමාර්ගික වැදගත්කම

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ඉන්දියානු සාගරයේ වැදගත් නැව් මාර්ග අසල පිහිටා ඇති නිසා සහ මැලක්කා, සුන්ඩා සහ ලොම්බොක් සමුද්‍ර සන්ධිවලට ආසන්නව පිහිටා ඇති නිසා සැලකිය යුතු උපායමාර්ගික වටිනාකමක් දරයි.මෙම ස්ථානගත කිරීම ඉන්දියානු සහ පැසිෆික් සාගර අතර සමුද්‍රීය ගමනාගමනය ඵලදායී ලෙස නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ පාලනය කිරීමට ඉඩ සලසයි.

හමුදා වර්ධනයන් සහ සන්ධාන

මෑත වසරවලදී, ඕස්ට්‍රේලියාව සහ එක්සත් ජනපදය යන දෙකම දූපත් වල උපායමාර්ගික වැදගත්කම හඳුනාගෙන ඇත. යුරෝනිව්ස් මෙම සැලැස්ම අග්නිදිග ආසියාවේ ඇමරිකානු පැවැත්ම වැඩි කිරීම සඳහා ඕස්ට්‍රේලියානු සහයෝගයක් ලෙස විස්තර කළ නමුත් එය චීන නිලධාරීන් කලබලයට පත් කිරීමට ඉඩ ඇති බවට කනස්සල්ල පළ කළේය. වොෂින්ටන් පෝස්ට් විසින් ගුවන් කඳවුරු ඉදිකිරීමේ සැලසුම් වාර්තා කිරීමෙන් පසුව, ඕස්ට්‍රේලියානු ආරක්ෂක අමාත්‍ය ස්ටීවන් ස්මිත් ප්‍රකාශ කළේ ඕස්ට්‍රේලියානු රජය "කොකෝස් දිගුකාලීන උපායමාර්ගික ස්ථානයක් විය හැකි නමුත් එය මාර්ගයෙන් පහළට" යන බවයි. 2023 දී, ඔවුන්ගේ නාවික හමුදාවේ සහ ගුවන් හමුදාවේ ඉන්දියානු ගුවන් යානා දූපත් වෙත සංචාරයක් කළේය. ඉන්දියානු සාගරයේ ඔවුන්ගේ නිරීක්ෂණ ශක්තිය වර්ධනය කිරීම සඳහා ඉන්දියාව සමඟ සබඳතා තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යාමට ඕස්ට්‍රේලියාව බලාපොරොත්තු වේ.

ගුවන් තොටුපළ වැඩිදියුණු කිරීම්

ඕස්ට්‍රේලියාව විසින් P-8A පොසෙයිඩන් සමුද්‍ර මුර සංචාර ගුවන් යානා ඇතුළු විශාල හමුදා ගුවන් යානා සඳහා පහසුකම් සැලසීම සඳහා බටහිර දූපතේ ගුවන් තොටුපළ වැඩිදියුණු කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කර ඇත. මෙම වැඩිදියුණු කිරීම කලාපයේ සමුද්‍ර නිරීක්ෂණ හැකියාවන් ශක්තිමත් කිරීම අරමුණු කරයි.

එක්සත් ජනපද උපායමාර්ගික අවශ්‍යතා

කලාපීය තර්ජනවලට මුහුණ දීමේදී සහ නිදහස් සංචලනය සහතික කිරීමේදී ඒවායේ වැදගත්කම පිළිබිඹු කරමින්, පැසිෆික් වැළැක්වීමේ මුලපිරීම යටතේ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා කොකෝස් දූපත් සඳහා එක්සත් ජනපද හමුදාව සලකා බලමින් සිටී.

ඉන්දියා-ඕස්ට්‍රේලියා සහයෝගීතාව

2023 දී, ඉන්දියානු නාවික හමුදාව සහ ගුවන් හමුදා ගුවන් යානා කොකෝස් දූපත් වෙත ගිය අතර, එය ඉන්දියාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාව අතර ආරක්ෂක සහයෝගීතාවයේ ඉදිරි පියවරක් සනිටුහන් කළේය. මෙම සංචාරය ඉන්දියානු සාගරයේ ඒකාබද්ධ සමුද්‍ර ආරක්ෂක උත්සාහයන් වැඩි දියුණු කිරීමේදී දූපත් වල කාර්යභාරය අවධාරණය කළේය.

භූගෝලීය වැදගත්කම

දූපත් වල පිහිටීම උපායමාර්ගික වාසි කිහිපයක් ලබා දෙයි.

• තීරණාත්මක සමුද්‍ර චොක්පොයින්ට් වලට ඔවුන්ගේ සමීපත්වය නාවික ක්‍රියාකාරකම් නිරීක්ෂණය කිරීම සහ මුහුදු සන්නිවේදන මාර්ග සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා නිරීක්ෂණ වත්කම් යෙදවීම සඳහා ඒවා වඩාත් සුදුසු වේ.
• මෙම දූපත් වලට නාවික යාත්‍රා සහ ගුවන් යානා ඉන්ධන පිරවීම සහ නැවත සැපයුම් සඳහා කඳවුරක් ලෙස සේවය කළ හැකි අතර, එමඟින් කලාපයේ මෙහෙයුම් ප්‍රවේශය පුළුල් වේ.

මුහුදු පතුලේ කේබල් ව්‍යාපෘති

2024 අගභාගයේදී, ගූගල්, හවුල්කරුවන් සමඟ සහයෝගයෙන්, ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඩාවින් සිට නත්තල් දූපත දක්වා සම්බන්ධ කරමින් මුහුදු පතුලේ කේබලයක් තැනීමට සැලසුම් කරන බව නිවේදනය කළේය. මෙම ව්‍යාපෘතිය කලාපයේ පුළුල් උපායමාර්ගික අරමුණු සමඟ පෙළගැස්වීම සඳහා ඩිජිටල් ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ සම්බන්ධතාවය වැඩි දියුණු කිරීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.

සන්නිවේදනය සහ ප්‍රවාහනය

ප්‍රවාහනය

දූපත් වල ආසන්න වශයෙන් කිලෝමීටර 15 (සැතපුම් 9.3) ක මාර්ග ඇත. ප්‍රාථමික ගුවන් තොටුපළ වන කොකෝස් (කීලිං) දූපත් ගුවන් තොටුපළ බටහිර දූපතේ පිහිටා ඇති අතර මීටර් 2,441 ක තනි පදික ධාවන පථයක් ඇත. වර්ජින් ඕස්ට්‍රේලියාව සතියකට දෙවරක් පර්ත් ගුවන් තොටුපළෙන් නියමිත ගුවන් ගමන් ක්‍රියාත්මක කරන අතර සමහර සේවාවන් ක්‍රිස්මස් දූපතේ ද නතර වේ. ඓතිහාසිකව, 1952 සිට 1967 දක්වා, ගුවන් තොටුපළ ඕස්ට්‍රේලියාව සහ දකුණු අප්‍රිකාව අතර ගුවන් ගමන් සඳහා ඉන්ධන පිරවීමේ නැවතුමක් ලෙස සේවය කළේය.

දේශීය ප්‍රවාහනයට හෝම් අයිලන්ඩ් හි සංචාරක බස් රථයක් සහ කොකෝස් අයිලන්ඩ්ස් සමුපකාර සංගමය විසින් ක්‍රියාත්මක කරන බටහිර දූපතේ බස් සේවාවක් ඇතුළත් වන අතර එය බටහිර, හෝම් සහ ඩිරෙක්ෂන් දූපත් සම්බන්ධ කරන අන්තර්-දූපත් තොටුපළ වන කහායා බාරු ද කළමනාකරණය කරයි.

විශාල යාත්‍රා සඳහා හෝර්ස්බර්ග් සහ ඩිරෙක්ෂන් දූපත් අතර කලපු නැංගුරම් පොළක් ඇති අතර, යාත්‍රා ඩිරෙක්ෂන් දූපතේ දකුණු ලී හි කැපවූ නැංගුරම් පොළක් ඇත. දූපත් වල ප්‍රධාන වරායන් නොමැත.

සන්නිවේදන

විදුලි සංදේශ සේවා ඕස්ට්‍රේලියාවේ පද්ධතියට ඒකාබද්ධ කර ඇති අතර, +61 8 9162 xxxx ප්‍රදේශ කේතය භාවිතා කරයි. බටහිර සහ හෝම් දූපත් දෙකෙහිම පොදු දුරකථන තිබේ. ජංගම සේවා ඉන්දියානු සාගර ප්‍රදේශ ටෙලිකොම් (IOTT) විසින් සපයනු ලබන අතර, 4G සම්බන්ධතාවය සහ ස්කයි මස්ටර් ප්ලස් ඇතුළු විවිධ NBN සැලසුම් ලබා දෙයි. සිම් සහ නැවත ආරෝපණ කාඩ්පත් දේශීයව මිලදී ගත හැකිය.

අන්තර්ජාල සේවා චන්ද්‍රිකා හරහා ලබා දෙන අතර, බහු තරංග ජාල වැනි සැපයුම්කරුවන් NBN ස්කයි මස්ටර් ප්ලස් වාරික සේවා ලබා දෙයි. භූමියේ රටේ කේත ඉහළ මට්ටමේ වසම (ccTLD) .cc වන අතර එය VeriSign විසින් එහි අනුබද්ධ eNIC හරහා පරිපාලනය කරයි.

ඕස්ට්‍රේලියානු පෝස්ට් විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන තැපැල් සේවා, තැපැල් කේතය 6799 භාවිතා කරයි. තැපැල් කාර්යාල බටහිර සහ හෝම් දූපත් දෙකෙහිම පිහිටා ඇත. සම්මත ලිපි සහ අධිවේගී තැපැල් අයිතම සතියකට දෙවරක් ගුවනින් යවනු ලබන අතර, අනෙකුත් තැපැල් මුහුදෙන් යවනු ලබන අතර, එමඟින් මාස දෙකක් දක්වා බෙදා හැරීමේ කාලය ගත විය හැකිය.

දූපත් වල යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා උත්සාහයන් අඛණ්ඩව සිදුවෙමින් පවතී. නිදසුනක් වශයෙන්, යටිතල පහසුකම්, ප්‍රවාහන, ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන, සන්නිවේදන සහ කලා දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රජාවේ ජල සැපයුම වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මුහුදු ජලය ප්‍රතිලෝම ඔස්මෝසිස් කම්හල වැනි ව්‍යාපෘතිවල නියැලී සිටී.

2012 මුල් භාගයේදී ජාතික බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් ජාලය නිවේදනය කළේ අධිවේගී චන්ද්‍රිකා සම්බන්ධතාවයක් හරහා 2015 දී කොකෝස් වෙත සේවාව දීර්ඝ කරන බවයි.

2022 දී නිම කරන ලද ඕමාන් ඕස්ට්‍රේලියානු කේබලය, ඕස්ට්‍රේලියාව සහ ඕමානය කොකෝස් දූපත් වෙත කඩිනම් සම්බන්ධතාවයක් සමඟ සම්බන්ධ කරයි.

මාධ්‍ය

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වලට නවීන සන්නිවේදන සේවා රාශියක් සඳහා ප්‍රවේශය ඇත.

පුවත්පත්

කොකෝස් දූපත් ප්‍රජා සම්පත් මධ්‍යස්ථානය "ද ඇටෝල්" නමින් දෙසතියකට වරක් ප්‍රවෘත්ති පත්‍රයක් ප්‍රකාශයට පත් කරයි. එය කඩදාසි සහ ඉලෙක්ට්‍රොනික ආකෘතිවලින් ලබා ගත හැකිය.

ගුවන්විදුලිය

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වලට පර්ත් සහ බෲම් වෙතින් ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ලැබේ. මෙයට ABC කිම්බර්ලි, ට්‍රිපල් ජේ සහ හිට් WA (කලින් රෙඩ් එෆ්එම්) ඇතුළත් වේ.

6CKI - වොයිස් ඔෆ් ද කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වල දේශීය ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානයක් ප්‍රජා ස්වේච්ඡා සේවකයින් විසින් සේවය කරනු ලබන අතර සමහර දේශීය අන්තර්ගතයන් සපයයි.

රූපවාහිනිය

ඕස්ට්‍රේලියානු

කොකෝස් (කීලිං) දූපත් වලට බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් චන්ද්‍රිකා හරහා ඩිජිටල් නාලිකා පරාසයක් ලැබෙන අතර බටහිර දූපතේ ගුවන්තොටුපළ ගොඩනැගිල්ලේ සිට පහත සඳහන් VHF සංඛ්‍යාත ඔස්සේ විකාශනය වේ: ABC6, SBS7, WAW8, WOW10 සහ WDW11

මැලේසියානු

2013 සිට, කොකෝස් දූපතට චන්ද්‍රිකා හරහා මැලේසියානු නාලිකා හතරක් ලැබුණි: TV3, ntv7, 8TV සහ TV9.^{[තහවුරු කර නොමැත]}

අධ්‍යාපනය

දූපත් සමූහයේ පාසලක් ඇත, කොකෝස් දූපත් දිස්ත්‍රික් උසස් පාසල, එහි කැම්පස් බටහිර දූපතේ (ළදරු පාසලේ සිට 10 වසර දක්වා) සහ අනෙක හෝම් අයිලන්ඩ් හි (ළදරු පාසලේ සිට 6 වසර දක්වා) පිහිටා ඇත. CIDHS යනු බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ කොටසකි. කැම්පස් දෙකෙහිම පාසල් ඉගැන්වීම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් සිදු කෙරෙන අතර, කොකෝස් මැලේ ගුරු සහායකයින් ළදරු පාසල, පෙර සූදානම සහ මුල් ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනයේ කුඩා දරුවන්ට හෝම් අයිලන්ඩ් කැම්පස් හි ඉංග්‍රීසි විෂය මාලාව සමඟ සහාය වේ. සිසුන් ඉංග්‍රීසි ඉගෙනීමේ නිරත වන අතරතුර කොකෝස් මැලේ හි ගෘහ භාෂාව අගය කරනු ලැබේ.

සංස්කෘතිය

එය ඕස්ට්‍රේලියානු භූමියක් වුවද, එහි ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික මැලේ ජනගහනය හේතුවෙන් දූපත් වල සංස්කෘතියට මැලේසියාවෙන් සහ ඉන්දුනීසියාවෙන් පුළුල් බලපෑම් ඇත.

උරුම ලැයිස්තුගත කිරීම්

ඇලෙක්සැන්ඩර් වීදියේ වෙස්ට් අයිලන්ඩ් පල්ලිය ඕස්ට්‍රේලියානු පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය උරුම ලැයිස්තුවේ ලැයිස්තුගත කර ඇත.

කෞතුකාගාරය

හෝම් අයිලන්ඩ් හි පුලු කොකෝස් කෞතුකාගාරය 1987 දී පිහිටුවන ලද්දේ, හෝම් අයිලන්ඩ් හි සුවිශේෂී සංස්කෘතියට විධිමත් සංරක්ෂණය අවශ්‍ය බව පිළිගැනීම සඳහා ය. මෙම වෙබ් අඩවියේ දේශීය සංස්කෘතිය සහ සම්ප්‍රදායන් මෙන්ම දූපත් වල මුල් ඉතිහාසය සහ ක්ලූනිස්-රොස් පවුල විසින් ඒවායේ හිමිකාරිත්වය පිළිබඳ ප්‍රදර්ශන ඇතුළත් වේ. කෞතුකාගාරයේ හමුදා සහ නාවික ඉතිහාසය පිළිබඳ ප්‍රදර්ශන මෙන්ම දේශීය උද්භිද විද්‍යාත්මක සහ සත්ව විද්‍යාත්මක අයිතම ද ඇතුළත් වේ.

ක්‍රීඩාව

රග්බි ලීගය දූපත් වල ජනප්‍රිය ක්‍රීඩාවකි. 1962 දී ආරම්භ කරන ලද බටහිර දූපතේ පිහිටා ඇති කොකෝස් දූපත් ගොල්ෆ් සමාජය, ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ ධාවන පථයක් හරහා ක්‍රීඩා කරන ලොව එකම ගොල්ෆ් පිටිය වේ.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ තවත් බාහිර ප්‍රදේශයක් වන නොර්ෆොක් දූපත මෙන් නොව, කොකෝස් දූපත් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ක්‍රීඩා උළෙලට හෝ පැසිෆික් ක්‍රීඩා උළෙලට සහභාගී නොවේ.

ප්ලාස්ටික් දූෂණය

ටැස්මේනියා විශ්ව විද්‍යාලයේ සමුද්‍ර හා ඇන්ටාක්ටික් අධ්‍යයන ආයතනයේ ජෙනිෆර් ලැවර්ස් විසින් මෙහෙයවන ලද 2019 අධ්‍යයනයකින්, සයන්ටිෆික් රිපෝට්ස් සඟරාවේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, දූපත් වල ප්ලාස්ටික් කුණු පරිමාව කැබලි මිලියන 414 ක් පමණ වන අතර එහි බර ටොන් 238 ක් වන අතර ඉන් 93% ක් වැලි යට වළලනු ලැබේ. මතුපිට කසළ පමණක් තක්සේරු කළ පෙර සමීක්ෂණ බොහෝ විට "සුන්බුන් සමුච්චය වීමේ පරිමාණය දැඩි ලෙස අවතක්සේරු කළ" බව එහි සඳහන් විය. අධ්‍යයනයෙන් සොයාගත් ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය බොහෝ දුරට බෝතල්, ප්ලාස්ටික් හැඳි ගෑරුප්පු, බෑග් සහ පානීය පිදුරු වැනි තනි භාවිත අයිතම වලින් සමන්විත විය.

රූප ගැලරිය

• ගැලරිය

යොමු කිරීම්

1. "RDA Appointments".
2. "2021 Census QuickStats: Cocos (Keeling) Islands". quickstats.censusdata.abs.gov.au.
3. Lundy, Kate (2010). "Chapter 3: The economic environment of the Indian Ocean Territories". Inquiry into the changing economic environment in the Indian Ocean Territories (PDF). Parliament House, Canberra ACT: Joint Standing Committee on the National Capital and External Territories. p. 23. ISBN 978-0-642-79276-1.
4. "List of left- & right-driving countries".
5. Department of the Prime Minister and Cabinet (2022). "State and territory flags". Australian flags (3rd ed.). Australian Government. ISBN 978-0642471345.
6. "COCOS ISLANDS | Meaning & Definition for UK English | Lexico.com". Lexico Dictionaries | English (ඉංග්‍රීසි බසින්). 23 March 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2022-03-23.
7. Cocos Keeling Islands (2021-02-11). "Cocos Keeling Islands - Destination WA 2020 - Motorised Canoe Safari". YouTube. සම්ප්‍රවේශය 2022-03-23.
8. "Cocos (Keeling) Islands". The World Factbook. CIA. 12 September 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 27 January 2012.
9. Woodroffe, C.D.; Berry, P.F. (February 1994). Scientific Studies in the Cocos (Keeling) Islands: An Introduction. Atoll Research Bulletin. Vol. 399. Washington DC: National Museum of Natural History. pp. 1–2. 10 April 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2015.
10. "Dynasties: Clunies-Ross". www.abc.net.au. 31 August 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2016-01-06.
11. Horsburgh, James (1841). "Islands to the Southward and South-eastward of Java; The Keeling or Cocos Islands". The India directory, or, Directions for sailing to and from the East Indies, China, Australia, and the interjacent ports of Africa and South America: comp. chiefly from original journals of the honourable company's ships, and from observations and remarks, resulting from the experience of twenty-one years in the navigation of those seas. Vol. 1 (5th ed.). London: W.H. Allen and Co. pp. 141–2.
12. Ross, J. C. (May 1835). "The Cocos' Isles". The Metropolitan. Peck and Newton. p. 220.
13. Weber, Max Carl Wilhelm; de Beaufort, Lieven Ferdinand (1916). The Fishes of the Indo-australian Archipelago. Brill Archive. p. 286. 31 December 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2015.
14. Mangan, Sinead (1 September 2023). "Some 'inconvenient Australians' fear their slice of paradise will be ruined in the name of national security". ABC News (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 30 May 2024.
15. Birch, Laura (20 March 2022). "Indian Ocean marine parks off Christmas Island and Cocos Islands get the go-ahead". ABC News. Australian Broadcasting Corporation. 26 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 March 2022.
16. "Budget 2021–22" (PDF). Government of Australia. 11 May 2021. 11 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 20 September 2021.
17. Williams, D.G. 1994. Vegetation and flora of the Cocos (Keeling) Islands. Atoll Research Bulletin, 404: 1-29.
18. Claussen, J., and D. Slip. 2002. The status of exotic plants on the Cocos (Keeling) Islands, Indian Ocean. Parks Australia North, Department of the Environment. Accessed online: 13 May 2015.
19. "Climate statistics for Australian locations. Cocos Island Airport". Australian Bureau of Meteorology.
20. Nationaal Archief, The Hague, archive 4.VEL inventorynumber 338
21. Pulu Keeling National Park Management Plan. Australian Government. 2004. ISBN 0-642-54964-8.
22. "Gleanings in Science, Volume 2". Baptist Mission Press. 1830. 31 December 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 November 2015.
23. Joshua Slocum, "Sailing Alone Around the World", p. 212 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 26 දෙසැම්බර් 2016 at the Wayback Machine
24. The Clunies-Ross Chronicle සංරක්ෂණය කළ පිටපත 5 සැප්තැම්බර් 2015 at the Wayback Machine
25. Morning Post (London) 20 March 1835
26. "BBC NEWS - Programmes - From Our Own Correspondent - The man who lost a 'coral kingdom'". 27 September 2008 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2008.
27. Keynes, Richard (2001), Charles Darwin's Beagle Diary, Cambridge University Press, pp. 413–418, http://darwin-online.org.uk/content/frameset?viewtype=text&itemID=F1925&pageseq=445, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 20 January 2009 
28. Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. p. 882
29. "The Cocos Islands". The Chambers's Journal. 76: 187–190. 1899. 31 December 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 November 2015.
30. S.R.O. & S.I. Rev. XXI, 512.
31. S.R.O. 1903 No. 478, S.R.O. & S.I. Rev. XXI, 515
32. Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. p. 883
33. "Timeline of major dates". 15 December 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2013-12-15.
34. McKay, S. 2012. The Secret Listeners. Aurum Press Ltd. ISBN 978 1 78131 079 3
35. "Cocos (Keeling) Islands - Page 3 of 6 - Smoke Tree Manor" (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2019-07-19. සම්ප්‍රවේශය 2024-07-13.
36. Cruise, Noel (2002). The Cocos Islands Mutiny. Fremantle: Fremantle Arts Centre Press. p. 248. ISBN 1-86368-310-0.
37. "Imperial Submarines". 21 September 2008 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 September 2008.
38. Fail, J.E.H. "FORWARD STRATEGIC AIR BASE COCOS ISLAND". rquirk.com. 7 February 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 February 2013.
39. Colony of Singapore. Government Gazette. (1 April 1946). The Singapore Colony Order in Council, 1946 (G.N. 2, pp. 2–3). Singapore: [s.n.]. Call no.: RCLOS 959.57 SGG; White paper on Malaya (26 January 1946). The Straits Times, p. 2. Retrieved from NewspaperSG; Tan, K. Y. L. (Ed.). (1999). The Singapore legal system (pp. 232–233). Singapore: Singapore University Press. Call no.: RSING 349.5957 SIN.
40. 9 & 10 G. 6, c. 37
41. Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. pp. 133–134
42. Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. p. 134
43. Stokes, Tony (2012). Whatever Will Be, I'll See: Growing Up in the 1940s, 50s and 60s in the Northern Territory, Christmas and the Cocos (Keeling) Islands, New South Wales and the Australian Capital Territory. Tony Stokes. p. 238. ISBN 9780646575643.
44. Ken Mullen (1974). Cocos Keeling, the Islands Time Forgot. Sydney: Angus & Robertson. p. 122. ISBN 9780207131950. OCLC 1734040.
45. "Cabinet papers: The last King of Cocos loses his palace". The Sydney Morning Herald. 30 December 2015. 1 January 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2016-01-01.
46. Kenneth Chen, "Pacific Island Development Plan: Cocos (Keeling) Islands- The Political Evolution of a Small Island Territory in the Indian Ocean" (1987): Mr Chen was Administrator, Cocos Islands, from December 1983 – November 1985.
47. "Lost in transition". www.theaustralian.com.au. 2009-08-31. 23 December 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2018-12-27.
48. Bashfield, Samuel (16 April 2019). "Australia's Cocos Islands Cannot Replace America's Troubled Diego Garcia". thediplomat.com. සම්ප්‍රවේශය 30 May 2024.
49. Herriman, Nicholas; Irving, David R.M.; Acciaioli, Greg; Winarnita, Monika; Kinajil, Trixie Tangit (25 June 2018). "A group of Southeast Asian descendants wants to be recognised as Indigenous Australians". The Conversation. 26 July 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2019.
50. "Cocos (Keeling) Islands Cities Database | Simplemaps.com". simplemaps.com. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-21.
51. WebLaw – full resource metadata display සංරක්ෂණය කළ පිටපත 22 ජූලි 2008 at the Wayback Machine
52. "Cocos (Keeling) Islands Act 1955". 27 September 2007 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 November 2006.
53. "Territories of Australia". 16 December 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 February 2008. As part of the Machinery of Government Changes following the Federal Election on 29 November 2007, administrative responsibility for Territories has been transferred to the Attorney General's Department.
54. First Assistant Secretary, Territories Division (30 January 2008). "Territories of Australia". Attorney-General's Department. 6 February 2008 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 February 2008. The Federal Government, through the Attorney-General's Department administers Ashmore and Cartier Islands, Christmas Island, the Cocos (Keeling) Islands, the Coral Sea Islands, Jervis Bay, and Norfolk Island as Territories.
55. Farid, Farid (2023-11-06). "Malay Muslim engineer leads Christmas, Cocos Isles". The Canberra Times (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-01-27.
56. "Commonwealth of Australia Administrative Arrangements Order made on 18 September 2013" (PDF). Australian Government Department of the Prime Minister and Cabinet. 18 September 2013. 14 October 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
57. "Territories Law Reform Act 1992". 30 June 1992. 7 July 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 March 2012.
58. "Cocos (Keeling) Islands governance and administration". Australian Government. සම්ප්‍රවේශය 2023-01-27.
59. "Meet the Council". shire.cc. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-21.
60. "Meet the Council". Shire of Cocos Islands. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-03.
61. "Council Elections". Shire of Cocos Islands. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-03.
62. House of Representatives polling places:
    • Home Island සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
    • Home Island PPVC සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
    • West Island සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
63. Senate polling places:
    • Home Island සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
    • Home Island PPVC සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
    • West Island සංරක්ෂණය කළ පිටපත 19 ජනවාරි 2018 at the Wayback Machine
64. "Profile of the electoral division of Lingiari (NT)". Australian Electoral Commission. 25 April 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2016.
65. "2016 Defence White Paper (para. 4.66)" (PDF). defence.gov.au. 1 March 2016 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 February 2016.
66. "$384m cost blowout on ADF plan to upgrade airstrip, boost military presence on Cocos (Keeling) Islands". ABC. 15 January 2023. සම්ප්‍රවේශය 19 August 2023.
67. Layton, Peter (29 June 2023). "Australian Defence's Forgotten Indian Ocean Territories". Griffith Asia Insights. සම්ප්‍රවේශය 19 August 2023.
68. "Operation Resolute". Australian Government - Defence. සම්ප්‍රවේශය 20 August 2023.
69. "Third asylum seeker boat intercepted". Sky News. 14 June 2022. සම්ප්‍රවේශය 20 August 2023.
70. "Arafura Class OPV". Royal Australian Navy. සම්ප්‍රවේශය 20 August 2023.
71. "2021 Census QuickStats: Australia". quickstats.censusdata.abs.gov.au.
72. https://www.infrastructure.gov.au/sites/default/files/migrated/territories/publications/files/IOTHS_Five_Year_Strategy_Public_Version_Final_19.03.26.pdf ^{[bare URL PDF]}
73. Jupp, James; Jupp, Director Centre for Immigration and Multicultural Studies James (2001). The Australian People: An Encyclopedia of the Nation, Its People and Their Origins (ඉංග්‍රීසි බසින්). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80789-0.
74. Jackson, Belinda (4 December 2016). "Cossies Beach, Cocos (Keeling) Islands: Beach expert Brad Farmer names Australia's best beach 2017". traveller.com.au. Fairfax Media. 3 December 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 December 2016.
75. Bonnor, James (22 August 2016). "Australia appoints Brad Farmer to beach ambassador role". www.surfersvillage.com. XTreme Video. 20 December 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 4 December 2016.
76. "Cocos (Keeling) Islands : Region Data Summary". 15 October 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 September 2015.
77. Lendon, Brad (3 April 2025). "An uninhabited island, a military base and a 'desolate' former whaling station. Trump's tariffs include unlikely targets". CNN (ඉංග්‍රීසි බසින්).
78. Whitlock, Craig, "U.S., Australia to broaden military ties amid Pentagon pivot to SE Asia සංරක්ෂණය කළ පිටපත 9 පෙබරවාරි 2013 at archive.today", The Washington Post, 26 March 2012.
79. Grubel, James, "Australia open to US spy flights from Indian Ocean." Euronews, 28 March 2012. සංරක්ෂණය කළ පිටපත 27 මැයි 2012 at the Wayback Machine
80. Whitlock, Craig (26 March 2012). "U.S., Australia announce deeper military ties amid Pentagon pivot to SE Asia". The Washington Post. සම්ප්‍රවේශය 9 December 2020.
81. Hawley, Samantha (28 March 2012). "Cocos Islands: US military base, not in our lifetime". abc.net.au. ABC. සම්ප්‍රවේශය 9 December 2020.
82. Brewster, David (2023-07-06). "Indian aircraft visit Cocos Islands as Australia strengthens its maritime security network". The Strategist (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-01-30.
83. Menadue, John (2025-01-04). "Will the Cocos Islands become like Diego Garcia, hijacked by the US?". Pearls and Irritations (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
84. Needham, Kirsty (5 August 2024). "US military eyes Australia's Indian Ocean toe hold to deter China". Reuters.
85. "Australia's Indian Ocean islands". ipdefenseforum.com. සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
86. Saballa, Joe (2024-08-06). "US Military Eyes Australian Island for Pacific Deterrence Initiative". The Defense Post (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
87. Brewster, David (2023-07-06). "Indian aircraft visit Cocos Islands as Australia strengthens its maritime security network". The Strategist (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
88. "Strategic potential of the Cocos Islands" (PDF).
89. "Google to build subsea cable". Reuters.
90. "Logistics Group - Cocos Islands Cooperative Society Ltd". Cocoscoop.cc. සම්ප්‍රවේශය 2022-02-19.
91. "Indian Ocean Territories Telecom". IOT Businesses (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
92. "MultiWave Networks - nbn® for Cocos (Keeling) Islands". MultiWave Networks (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
93. "IOTT – Internet Provider for the Cocos Islands" (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-03-29.
94. "Cocos Islands Airfield Upgrade Project".
95. Kidman, Alex, "NBN To Launch Satellites in 2015 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 12 සැප්තැම්බර් 2012 at the Wayback Machine." Gizmodo, 8 February 2012.
96. "$300M Oman-Australia cable switched on". www.arnnet.com.au (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-09-02.
97. "Oman Australia Cable (OAC) Completes Final Landing in Oman". www.submarinenetworks.com (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-09-02.
98. "SUB.CO - Submarine Cable Infrastructure Development Specialists". www.sub.co. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-22.
99. Brock, Joe (6 July 2023). "Inside the subsea cable firm secretly helping America take on China". Reuters. සම්ප්‍රවේශය 20 November 2023.
100. "The Atoll Newsletter". Shire of Cocos Keeling Islands. සම්ප්‍රවේශය 13 August 2020.
101. "List of licensed broadcasting transmitters". ACMA. 11 February 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 28 December 2013.
102. "There's An Island in Australia Full Of Malays That Nobody Knew About". hitz.syok.my. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-21 – via hitzdotfm.
103. සැකිල්ල:Cite AHD
104. Conference, Museums Australia National (1997). Unlocking Museums: The Proceedings : 4th National Conference of Museums Australia Inc (ඉංග්‍රීසි බසින්). Museums Australia. ISBN 978-0-949069-23-8.
105. "Cocos (Keeling) Islands Shadow Puppets". Australia Post Collectables (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2021-09-04.
106. "Home Island | Cocos Keeling Islands". www.cocoskeelingislands.com.au. සම්ප්‍රවේශය 2021-09-04.
107. RACWA. "Things To Do on Christmas Island and Cocos Keeling Islands | RAC WA". RAC WA - For a better WA (ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2021-09-04.
108. "Cocos Museum". Commonwealth Walkway Trust (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 28 November 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2021-09-04.
109. "Indian Ocean adventures with rugby league". Department of Local Government, Sport and Cultural Industries. 2021-10-11. සම්ප්‍රවේශය 2024-04-09.
110. Wynne, Emma (2019-06-22). "Cocos Islands international airport runway doubles as part of local golf course". ABC News. සම්ප්‍රවේශය 2024-04-08.
111. Smee, Ben (16 May 2019). "414 million pieces of plastic found on remote island group in Indian Ocean". The Guardian. සම්ප්‍රවේශය 7 October 2019.
112. J. L. Lavers; L. Dicks; M. R. Dicks; A. Finger (16 May 2019). "Significant plastic accumulation on the Cocos (Keeling) Islands, Australia". Scientific Reports. 9 (Article number 7102): 7102. Bibcode:2019NatSR...9.7102L. doi:10.1038/s41598-019-43375-4. PMC 6522509. PMID 31097730.
113. McGrath, Matt (16 May 2019). "Plastic pollution: Flip-flop tide engulfs 'paradise' island". BBC News. සම්ප්‍රවේශය 7 October 2019.
114. Kahn, Jo (17 May 2019). "Tonnes of plastic waste pollute Cocos Island beaches, and what you see is only a fragment". ABC News. Australian Broadcasting Corporation. සම්ප්‍රවේශය 7 October 2019.
115. Maj-General J. T. Durrant (SA Air Force, Commanding Officer, Cocos Islands), watched by Wing Commander "Sandy" Webster (Commanding Officer, 99 Squadron), Squadron Leader Les Evans (Acting Commanding Officer, 356 Squadron) and Lieutenant Commander W. van Prooijen (Commanding Officer, 321 Squadron).

ඕෂනියාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව

උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "note" නම් කණ්ඩායම සඳහා <ref> ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ <references group="note"/> ටැග සොයාගත නොහැකි විය.